TWÓJ 1% PODATKU z 6 kwietnia 10 (nr 66).pdf

TWÓJ 1% PODATKU

Fundacja Służby Rodzinie "Nadzieja" (KRS 0000262774)

6 kwietnia 2010 nr 66 (2697) www.gazetaprawna.pl

Dodatek informacyjno-promocyjny

PODATKI Organizacje pożytku publicznego

Na przekazanie 1 procenta zostały trzy tygodnie

Do końca kwietnia prawie

każdy płatnik może podjąć

decyzję o przekazaniu

1 proc. swojego podatku

dochodowego na rzecz or-

ganizacji pożytku publicz-

nego. Niewykluczone, że

w przyszłym roku ten limit

wzrośnie do 2 proc.

Tegoroczny odpis na rzecz

organizacji pożytku publicz-

nego (OPP) wynosi 1 proc. po-

datku. Aby przekazać pienią-

dze na wskazany przez siebie

cel, trzeba uwzględnić ten za-

miar w rozliczeniu rocznym.

W różnych formularzach na-

leży to zrobić w innych polach:

■

cza ZUS. Wystarczy samo-

dzielnie złożyć zeznanie podat-

kowe (w oparciu o roczne roz-

liczenie, które przygotowuje

ZUS – czyli PIT-40A), oczywi-

ście przed upływem ustawo-

wego terminu i pamietając

o wskazaniu wybranej OPP.

Sejmowa Komisja Finan-

sów Publicznych rozważa

podniesienie limitu kwoty, ja-

ką możemy przekazać na

rzecz OPP do dwóch procent.

Komisja zajmowała się tą

sprawą 3 marca i skierowała

projekty nowelizacji ustawy

o działalności pożytku pu-

blicznego oraz ustawy o PIT

do podkomisji.

O POMOCY ORGANIZACJOM POŻYTKU PUBLICZNEGO MÓWIĄ

Abp Władysław Ziółek

metropolita łódzki

Bp Ireneusz Pękalski

sufragan łódzki

Przekazywałem, przeka-

zuję i będę przekazywać.

Widzę sens takiego wspie-

rania dzieł, które potrze-

bują naszej pomocy –

w tym wypadku finanso-

wej. Gdyby nie było 1 pro-

centa ze strony nas, Pola-

ków, wiele dzieł nie mogło-

by się rozwijać. Dobrym

przykładem jest tutaj łódz-

ki Dom Samotnej Matki,

który dzięki szczodrości

podatników, będzie miał

nową siedzibę i będzie

w stanie nadal rozwiązy-

wać konkretne ludzkie pro-

blemy. Ja w ostatnich la-

tach właśnie na ten cel

przekazuję 1 procent swo-

jego podatku.

Oczywiście oddaję swój

jeden procent już od kil-

ku lat – na budowę Do-

mu Samotnej Matki.

A organizacji, które war-

to wesprzeć są przecież

tysiące – każdy może

znaleźć odpowiednią.

A wszystkich, którzy

jeszcze tego nie czynią

zachęcam do wypełnie-

nia odpowiedniej rubryki

w PIT. Przecież ten jeden

procent, który przekażą,

nie jest procentem stra-

conym. Oni nie stracą,

a ktoś zyska!

osoby rozliczające się

w ramach PIT-37 (pra-

cownicy) – wypełniają

pozycje 124-129,

Chętnych coraz więcej

Sposobów przekonywania

podatników do przekazania

1 proc. podatku jest więcej niż

organizacji pożytku publicz-

nego. Co roku przybywa nie

tylko chętnych do wsparcia

fundacji i stowarzyszeń, ale

także chętnych do skorzysta-

nia z tego wsparcia. Dlatego

organizacje starają się infor-

mować o swoim statusie na

wszelkie możliwe sposoby.

Ogłoszenia w mediach, spoty

telewizyjne i radiowe – to naj-

częściej stosowane formy prze-

konania do wsparcia. Na te

ostatnie mogą sobie pozwolić

jedynie najbogatsze i najbar-

dziej aktywne organizacje. Co-

raz chętniej OPP korzystają też

z wykupienia licencji na

umieszczenie na swojej stronie

internetowej programu do wy-

pełnienia PIT, w którym auto-

matycznie wpisana jest nazwa

organizacji i jej numer KRS.

Zresztą internet jest jed-

nym z najchętniej wykorzy-

stywanych obszarów pro-

mocji 1 proc. – zarówno

własne witryny informacyj-

ne, jak obecność w porta-

lach społecznościowych czy

mailing.

-Od lutego dostałem kilka-

dziesiąt przesyłek mailo-

wych, w których namawiano

mnie na przekazanie 1 proc.

właśnie tej organizacji – mó-

wi dziennikarz jednej z łódz-

kich redakcji.

Organizacje, które dysponu-

ją własną księgowością, czę-

sto deklarują pomoc w wy-

pełnieniu rozliczenia roczne-

go. Przy okazji oczywiście, je-

Dariusz Kowalski

aktor

■

przedsiębiorcy rozlicza-

jący się w ramach PIT-

36 – wypełniają pozycje

305-310,

Piotr Michnowski

szef firmy informatycznej

Przekazując 1 proc. podat-

ku dla organizacji pożytku

publicznego mam pew-

ność, że te pieniądze na

pewno będą dobrze wyda-

ne, że rzeczywiście trafią

do potrzebujących, a nie

na przykład na cele „re-

prezentacyjne”. To jest na-

prawdę skuteczna forma

pomocy – głupio i wstyd

byłoby z niej nie skorzy-

stać. Tym bardziej, że to

naprawdę nic nie kosztuje.

Te pieniądze i tak musieli-

■

przedsiębiorcy rozlicza-

jący się w ramach po-

datku liniowego (PIT-

36L) – pozycje 105-110,

Przekazujemy jeden pro-

cent od kiedy pojawiła się

taka możliwość. Bardzo

nam zależało na tym, żeby

pieniądze, które idą do

państwa, mogły zasilić ja-

kieś dobre dzieło. A tych

dobrych dzieł, zwłaszcza

w obrębie działań podej-

mowanych przez Kościół,

byśmy oddać fiskusowi.

Jedyny problem, to nad-

miar potrzebujących... Ko-

chani, to nie wybory, tu ża-

den głos się nie marnuje,

żadna nasza decyzja nie

rozpływa się w mętnej wo-

dzie, tu każdy 1 proc. na-

prawdę pomaga, jest więc

na wagę złota!

inwestorzy giełdowi

(PIT-38) – pozycje 58-63.

1 proc. mogli również odli-

czyć ryczałtowcy (PIT-28, po-

zycje 129-134), ale dla nich ter-

min składania zeznania rocz-

nego minął już 31 stycznia.

jest bardzo wiele. Co roku

zatem najpierw szukamy

takich organizacji i wspól-

nie z żoną ustalamy, którą

z nich wesprzemy.

Cel i organizacja

W zeznaniu trzeba wskazać

organizację pożytku publicz-

nego, której planujemy prze-

kazać wsparcie. Może to być

stowarzyszenie lub fundacja,

znajdujące się na liście tego

typu organizacji. Identyfiku-

jemy je, podając nazwę i nu-

mer KRS. Przelewem pienię-

dzy zajmie się już nasz urząd

skarbowy.

W rozliczeniu za 2009 rok

można też wskazać szczegó-

łowy cel wydania naszych pie-

niędzy, np. wsparcie kolejnego

dziecka czy konkretnego pro-

jektu. W formularzu zeznania

rocznego przeznaczony jest

na to pole „Informacje uzu-

pełniające”. Organizacje nie

mają jednak obowiązku wy-

pełnienia tej sugestii – zgod-

nie z obowiązującym prawem

sposób wydania pieniędzy

musi być zgodny ze statutem

i przepisami prawa.

1 procent mogą również prze-

kazać emeryci, których rozli-

Robert Michalak

lektor radiowy i telewizyjny

Robię to od kiedy tylko

można. Wychodzę z zało-

żenia, że każda, nawet naj-

drobniejsza kwota, która

kumuluje się w tej ilości,

może pomóc tym organi-

zacjom. A wpisanie nazwy

fundacji czy stowarzysze-

nia w kwestionariusz PIT

zajmuje 30 sekund. Nie

Ilona Pawlata

sekretarka w łódzkiej

agencji adwokackiej

szkoda mi tego czasu.

Więcej poświęcam na wy-

bór organizacji, bo chcę,

żeby te pieniądze napraw-

dę komuś pomogły.

Przekazuję 1 proc. od mo-

mentu, w którym stało się

to możliwe. Co roku na tę

samą fundację, która zaj-

muje się dziećmi. Uważam,

że jest to cel zawsze godny

wsparcia. Tym bardziej, że

sama mam dziecko.

śli wspomagani wyrażą na to

zgodę, nie zapominają o za-

znaczeniu odpowiedniej ru-

bryki także przy 1 proc. Po-

dobne akcje, tyle że w para-

fiach, prowadzą fundacje

i stowarzyszenia związane

z Kościołem. Ks. Stanisław

Kaniewski niemal co tydzień

jeździ na niedzielne Msze

święte i zachęca do przekazy-

wania 1 proc.

-Okazuje się, że to bardzo

skuteczna metoda – można

dotrzeć do wielu osób, które

chętnie wesprą dobre dzieła

– ocenia ks. Stanisław Ka-

niewski.

rehabilitacji, najlepiej w przy-

jaznej, kolorowej szkole. Że

w szpitalu na Spornej jest

Oliwka, która musi mieć

przeszczep szpiku i Pawełek,

którego trzeba przyjąć do ho-

spicjum. Że blisko Centralu

mieszka rodzina, której sąd

chce odebrać dzieci i nale-

ży...” – czytamy na stronie

www.procentdlalodz.pl.

Wspólne konferencje pra-

sowe, gale i koncerty – tak

potrafią współpracować

organizacje, które przecież

konkurują między sobą

o 1 procent.

Łódzka Caritas postanowi-

ła dotrzeć do swoich poten-

cjalnych dobroczyńców za

pośrednictwem ulotek.

-Ale są to nietypowe ulot-

ki – wykonały je dzieci, któ-

re odwiedziły stoisko Cari-

tas podczas obchodów Dnia

Kobiet w Manufakturze- –

opowiada Tomasz Kopytow-

ski z Caritas. Organizacja

przygotowała szablon ze

swoją nazwą i numerem

KRS, a dzieci rysowały

resztę. -Zrobię dwie, albo

nawet trzy ulotki. A potem

dam je mamie i jeszcze nie

wiem komu – mówił Maja,

która z zapałem zabierała

się do ilustrowania kolejnej

kartki papieru.

Łódzka współpraca

W Łodzi kilkanaście organi-

zacji pożytku publicznego już

rok temu postanowiło ze-

wrzeć szyki i wspólnie starać

się o odpis. „To właśnie małe,

lokalne organizacje docierają

z pomocą do najbardziej po-

trzebujących. To one wiedzą,

że na Dąbrowie mieszka

Agnieszka z autyzmem, któ-

ra wymaga specjalistycznej

Przekazanie 1 proc. podatku potrzebującym,

to naprawdę skuteczna forma pomocy,

trzeba koniecznie skorzystać z tej możliwości

■

F 2

Fundacja Służby Rodzinie „Nadzieja"

6 kwietnia 2010 nr 66 (2697) www.gazetaprawna.pl

DEBATA Rola organizacji pożytku społecznego

Domy Samotnej Matki umożliwiają przez

Czas pobytu w Domu Samotnej Matki (DSM) daje

możliwość na odnalezienie swojego miejsca

w społeczeństwie i powrót do normalnego funkcjonowania.

To nie tylko opieka nad matką i dzieckiem od strony

medycznej, ale również wsparcie i praca terapeutyczna,

które przygotowują matkę do podjęcia świadomego

i odpowiedzialnego macierzyństwa.

ją, że nie można utrzymać

jednolitego wizerunku sa-

motnych matek, jako realnie

odzwierciedlającego rzeczy-

wistość. Zmiennymi, które

różnicują funkcjonowanie

samotnej matki są: wy-

kształcenie, stan cywilny,

liczba dzieci, uczestnictwo

w rynku pracy, warunki

mieszkaniowe, korzystanie

ze wsparcia systemu pomo-

cy społecznej.

Są wśród nich samotne mat-

ki: wdowy, rozwódki, panny

z dzieckiem, przez co nie sta-

nowią one jednorodnego śro-

dowiska z racji przyczyn sa-

motnego macierzyństwa.

W każdej kategorii występuje

inna sytuacja materialna, mo-

ralna, zdrowotna, wychowaw-

cza, czy też ekonomiczna, któ-

ra wyznacza egzystencję ro-

dziny samotnej matki. U źró-

deł samotnego macierzyństwa

mogą znajdować się nieszczę-

śliwe wydarzenia losowe, błę-

dy życiowe, konflikty. Kobiety

te w głównej mierze pochodzą

z rodzin dysfunkcyjnych.

W dorosłe życie wchodzą z de-

ficytami w funkcjonowaniu na

poziomie emocjonalnym, psy-

chicznym, społecznym. Często

same powielają negatywne

wzorce zachowań zaczerpnię-

te z ich własnej rodziny, która

niejednokrotnie dotknięta jest

problemem alkoholowym,

przemocą, bądź rozpadem.

Nierzadko w rodzinie pocho-

dzenia tychże kobiet w wielu

pokoleniach funkcjonował

wzorzec wychowania jedynie

przez kobietę bez udziału mał-

żonka.

ły siły do walki o swoje ma-

cierzyństwo.

nich kwalifikacji, a nawet tyl-

ko z wykształceniem podsta-

wowym. Należą do kobiet bez-

robotnych, czasem pracują-

cych dorywczo, kontynuują-

cych naukę. Sytuacja takich

matek jest dość specyficzna:

w ich rodzinach często wystę-

powały różnorodne patologie

lub od wielu pokoleń rodziny

te były tworzone przez samot-

ne kobiety. Częstym przypad-

kiem są kobiety wychowywa-

ne w domach dziecka bądź

tam jeszcze przebywające.

W życiu tych kobiet braku-

je stabilizacji sytuacji mate-

rialnej i bytowej, dojrzałości

emocjonalnej oraz zakorze-

nienia w strukturze rodziny

macierzystej. Ich związki od

początku nie rokowały na-

dziei na stabilność i trwa-

łość, a trudności związane

z samotnym rodzicielstwem

i rozczarowaniami, nie chro-

nią tych kobiet przed kolej-

nymi związkami i poczęcia-

mi kolejnych dzieci.

S. MAGDALENA KRAWCZYK

W łódzkim Domu Samotnej

Matki obecnie mieszkają

głównie łodzianki, ale są też

matki z okolic Łodzi, np. Zgie-

rza, Piotrkowa Trybunalskie-

go, Ozorkowa, Justynowa.

Jakiego rodzaju

wsparcie powinny

otrzymywać

samotne matki?

Kto to jest „samotna

matka”?

które trafiają do domów sa-

motnej matki, często pozba-

wione są wsparcia ze strony

najbliższej rodziny, niejedno-

krotnie pozbawione dachu

nad głową i środków do życia.

Domy umożliwiają im prze-

zwyciężenie trudnych sytu-

acji życiowych, których same

nie potrafią pokonać, nawet

wykorzystując przysługujące

im uprawnienia.

nież to, co dzieje się w jej psy-

chice. Często jest przerażona,

pozbawiona własnej wartości

i istnieje ryzyko, że te uczu-

cia frustracji i odrzucenia

przeleje na swoje dziecko.

Ważnym jest, aby matka po-

trafiła oddzielić dziecko od

tych nieprzyjemnych dla nie-

go uczuć i zapewniła mu nor-

malny rozwój jak dziecku roz-

wijającemu się w normalnych

warunkach. W przeciwnym

wypadku, dziecko obciążone

taką przeszłością, nie będzie

mogło w pełni rozwijać swo-

jej osobowości.

Macierzyństwo ma różne

oblicza: dla jednych jest rado-

ścią, dla drugich życiowym

problemem, są takie kobiety,

które nie mają świadomości

jego istnienia. Zawsze odmie-

nia ono ludzkie życie. Wiado-

mość o ciąży czasem bywa

życiową tragedią, bo stawia

przed przyszłą matką zasad-

nicze pytanie egzystencjalne:

gdzie się teraz podziać?

S. MAGDALENA KRAWCZYK

Najprościej mówiąc samot-

na matka to kobieta, która sa-

ma wychowuje swoje potom-

stwo, bez udziału ojca dziec-

ka. W wyniku niefortunnych,

czy nawet tragicznych wyda-

rzeń życiowych kobiety te

znajdują się w sytuacji sa-

motnej opieki nad dzieckiem.

S. MAGDALENA KRAWCZYK

Na pewno takie wsparcie,

o którym mówi Rozporządze-

nie w sprawie domów dla ma-

tek z małoletnim dziećmi (z

dnia 8 marca 2005 r.). Rozpo-

rządzenie to grupuje pomoc

samotnym matkom w trzy

zasadnicze zakresy: inter-

wencyjny, zabezpieczenie po-

trzeb bytowych i zakres opie-

kuńczo-wspomagający. W tej

ostatniej grupie oprócz pod-

stawowej całodobowej opieki

pielęgnacyjnej, mieści się

również wszelkiego rodzaju

pomoc psychologiczna i tera-

peutyczna, pomoc socjalna

i prawna. Tak, by w tym cza-

sie pobytu w domu samotnej

matki kobieta znalazła kom-

pleksową pomoc, obejmującą

wiele aspektów jej życia.

Krótko mówiąc pobyt w do-

mu samotnej matki jest cza-

sem do uregulowania, popra-

wy własnej sytuacji egzysten-

cjalnej, przy wsparciu oczy-

wiście personelu placówki.

S. MAGDALENA KRAWCZYK

Dom Samotnej Matki jest

szansą dla kobiety, która

znajduje się w trudnej sytu-

acji egzystencjalnej, na to, by

mogła w sposób godziwy

i bezpieczny oczekiwać na

narodziny swojego dziecka.

Placówki tego typu dają moż-

liwość zapewnienia schronie-

nia kobietom w ciąży

i w okresie okołoporodowym,

pozwalają na odizolowanie

ofiary od sprawcy przemocy.

MAGDALENA LESIAK

Ta samotność w macierzyń-

stwie może być spowodowana

czynnikami zewnętrznymi –

brak męża, rodziny, bezdom-

ność, brak pracy czy presja

społeczna. Są też czynniki we-

wnętrzne, choćby poczucie

odrzucenia, bezradności, bez-

silności, lęk czy brak wiedzy,

umiejętności i doświadczenia

w radzeniu sobie z dzieckiem

i dorosłym życiem.

Nie wszystkie matki

trafiające do domów

samotnej matki nie

mają życiowego

partnera. Czy ojcowie

dzieci interesują się

nimi i ich matkami?

S. MAGDALENA KRAWCZYK

Rzadko, na ogół ojcowie są

nieobecni. Spośród matek ak-

tualnie przebywających

w łódzkim Domu Samotnej

Matki, ani jeden nie odwiedza

tutaj swoich dzieci.

KS. ROBERT JAŚPIŃSKI

Placówki takie gwarantują

kobietom i ich dzieciom cza-

sowe zakwaterowanie i utrzy-

manie, pomagają w znalezie-

niu pracy, mieszkania i miej-

sca w żłobku lub przedszkolu

dla dzieci. Zapewniają też

opiekę medyczną i psycholo-

giczno-pedagogiczną.

S. MAGDALENA KRAWCZYK

Jest też duża grupa kobiet-

ofiar przemocy. Poprzez od-

separowanie się od sprawcy

przemocy są one niejako ska-

zane na wychowanie dzieci

w pojedynkę. Do grupy sa-

motnych matek należą kobie-

ty w różnym wieku, z różnym

poziomem wykształcenia, ze

zróżnicowaną liczbą dzieci

i różnym stanem cywilnym.

Tym, co je identyfikuje i róż-

nicuje zarazem jest samot-

ność i jej przyczyny. Identyfi-

kuje je, bo każda z nich wy-

chowuje potomstwo w poje-

dynkę, różnica zasadnicza

leży w przyczynach samotne-

go macierzyństwa, które mo-

że mieć tło społeczne bądź in-

dywidualne, ale często oba te

tła zachodzą na siebie.

Skąd pochodzą

kobiety trafiające

do Domu Samotnej

Matki?

MAGDALENA LESIAK

Matki, które spotkałam na

mojej drodze zawodowej –

w związku z trudną sytuacją

życiową i nieoczekiwaną cią-

żą – pochodziły z różnych śro-

dowisk. Częściej były to ko-

biety w ciężkiej sytuacji ma-

terialnej, pochodzące z dys-

funkcyjnych środowisk,

zaniedbane pod względem

emocjonalnym i intelektual-

nym. Niektóre znajdują się

w takiej sytuacji po raz

pierwszy, inne – po raz kolej-

ny muszą liczyć na pomoc

państwa i Kościoła.

Zdarzały się też młode

dziewczyny, pochodzące

z tzw. dobrych domów, stu-

dentki czy nawet uczennice

gimnazjów – dla nich Dom

Samotnej Matki był schro-

nieniem, a raczej miejscem

ukrycia ciąży. Pozostając

pod presją środowiska, nie-

rzadko szantażu, w Domu

znalazły warunki na spokoj-

ne przeżycie ciąży, porodu,

pogodzenie się z decyzją

o oddaniu dziecka do adop-

cji, albo przeciwnie – nabra-

MAGDALENA LESIAK

Podzieliłabym to wsparcie

na cztery obszary: material-

ne, prawne, psychologiczne

i socjalno-edukacyjne. Pro-

blematyka psychologiczna to

z jednej strony poradnictwo

i psychoedukacja (umiejętno-

ści wychowawcze, budowanie

więzi z dzieckiem, radzenie

sobie w relacjach z ludźmi),

z drugiej – psychoterapia

i grupy wsparcia. Konieczne

jest też nauczenie większości

matek podstawowych umie-

jętności życiowych – takich

jak pranie, sprzątanie, goto-

wanie, higiena osobista, czyn-

ności opiekuńcze wobec

dziecka, gospodarowanie

funduszami czy spędzanie

wolnego czasu.

KS. ROBERT JAŚPIŃSKI

Z perspektywy czasu wy-

gląda to bardzo różnie. Cza-

sem interesują się, czasem

nie. Zresztą niejednokrotnie

matki nie chcą utrzymywać

kontaktów z ojcem dzieci –

dla dobra samych dzieci. Nie-

raz trzeba działać, żeby po-

móc w przerwaniu toksycz-

nej relacji z ojcem dziecka.

KS. ROBERT JAŚPIŃSKI

Najczęściej są to kobiety ze

środowisk dysfunkcyjnych, ale

nie tylko. Czasami niewłaściwe

decyzje i zaniedbania powodu-

ją, że matki zostają bez dachu

nad głową i muszą skorzystać

z pomocy DSM. Pochodzą z ca-

łego województwa łódzkiego,

a nawet spoza niego.

S. MAGDALENA KRAWCZYK

Czas pobytu w Domu Sa-

motnej Matki daje możliwość

na odnalezienie swojego miej-

sca w społeczeństwie i po-

wrót do normalnego funkcjo-

nowania. To nie tylko opieka

nad matką i dzieckiem od

strony medycznej, ale rów-

nież wsparcie i praca tera-

peutyczna, które przygoto-

wują matkę do podjęcia świa-

domego i odpowiedzialnego

macierzyństwa. Dom Samot-

nej Matki staje się szansą dla

kobiety na to, że ona sama i jej

dzieci nie będą już powielać

złych wzorców rodzinnych

i środowiskowych.

S. MAGDALENA KRAWCZYK

Samotne matki stanowią

grupę bardzo zróżnicowaną.

Ich samotne macierzyństwo

nie jest jednorodne, każdora-

zowo przebiega inaczej – ze

względu na okoliczności, mo-

tywy zaistnienia. W oparciu

o analizę danych statystycz-

nych można byłoby przedsta-

wić portret przeciętnej sa-

motnej matki. Jednakże tam,

gdzie chodzi o człowieka,

określenie „statystyczna sa-

motna matka” niewiele wnosi.

Analizy socjologiczne i ba-

dania ekonomiczne wskazu-

Czy kobiety, które

wychodzą z domu

samotnej matki,

zdobywają w nim

jakieś dodatkowe

umiejętności?

Dlaczego w Polsce

potrzebne są takie

placówki jak Dom

Samotnej Matki?

KS. ROBERT JAŚPIŃSKI

Do domów samotnej matki

najczęściej trafiają kobiety,

których macierzyństwo jest

z przypadku. Są to zwykle ko-

biety młode, z co najwyżej wy-

kształceniem zasadniczym za-

wodowym, bez doświadczenia

zawodowego, bez odpowied-

MAGDALENA LESIAK

Na pewno powinny. Dla nie-

których z nich będą to wła-

śnie wspomniane wcześniej

podstawowe umiejętności ży-

ciowe, których nie wyniosły

z domu rodzinnego. Dla in-

nych – nowe umiejętności

KS. ROBERT JAŚPIŃSKI

Problemem samotnej matki

oczekującej dziecka lub już je

wychowującej, jest nie tylko

jej trudna sytuacja material-

na i mieszkaniowa, ale rów-

KS. ROBERT JAŚPIŃSKI

Chyba dlatego, że polskie

społeczeństwo zapomniało

wychowywać mężczyzn do

odpowiedzialności. Kobiety,

www.gazetaprawna.pl

nr 66 (2697) 6 kwietnia 2010

Fundacja Służby Rodzinie „Nadzieja"

F 3

zwyciężenie trudnych sytuacji życiowych

podnoszące ich kwalifikacje

zawodowe. A dla wszystkich

Dom Samotnej Matki powi-

nien być miejscem i szansą

odkrycia i rozwoju potencjal-

nych możliwości.

praw i obowiązków. Przeko-

nują się, że tak naprawdę sa-

motna matka nie jest sama,

gdyż istnieje szereg instytu-

cji, z których pomocy może

skorzystać. To bardzo często

tutaj, będąc w Domu Samot-

nej Matki, po raz pierwszy

regulują swoją sytuację

prawną. Uczą się obsługi

podstawowych funkcji kom-

putera, zaznajamiają się

z tym, jak należy pisać pisma

urzędowe czy sądowe. Mogą,

o ile wyrażają taką gotowość

MAGDALENA LESIAK

Może tak być, kiedy kobie-

tom nie stawia się żadnych

wymagań, nie angażuje się

ich w codzienne obowiązki

wobec własnego dziecka,

wspólnoty i całego domu i nie

wyciąga się konsekwencji.

Ale może tak być również

w sytuacji, gdy wymagania są

nieadekwatne do możliwości

matek i wówczas zrażone nie-

powodzeniami, nie chcą po-

dejmować trudnych, odpo-

wiedzialnych zadań z lęku

dzialnością. Jego źródeł moż-

na upatrywać w niskiej wła-

snej samoocenie, w braku

wiary we własne siły, niedoj-

rzałości emocjonalnej. To

wszystko zaczyna się gdzieś

wcześniej, w domu rodzin-

nym, który nie stwarza bez-

piecznego środowiska do

właściwego rozwoju psycho-

fizycznego tych kobiet.

domu, opieka nad dziećmi

innych matek (pomoc kole-

żeńska), przygotowywanie

świąt i uroczystości oraz

wspólne ich przeżywanie.

W ten sposób dom pełni tak-

że funkcje resocjalizacyjne.

Doświadczając troski i miło-

ści, mogą poczuć się warto-

ściowymi osobami mimo

trudnej i pogmatwanej prze-

szłości, a także uwierzyć we

własne siły.

Dlatego w pracy z matkami

należy położyć nacisk na bu-

dowanie motywacji we-

wnętrznej, pokazywanie per-

spektyw, odkrywanie i rozwi-

janie możliwości. W niektó-

rych DSM są konkretne

miejsca pracy i możliwość

przyuczenia do zawodu – np.

prasowaczki, szwaczki czy

drobnych prac chałupni-

czych. Istnieją również pro-

gramy EFS umożliwiające

zdobywanie kwalifikacji czy

powrót na rynek pracy. Nie-

które kobiety zapewne sko-

rzystają z oferty edukacyjnej

z korzyścią dla swojej przy-

szłości.

KS. ROBERT JAŚPIŃSKI

Kobiety mieszkające

w Domu Samotnej Matki

muszą przestrzegać regula-

minu. A ten – poza opieką

nad dzieckiem – nakłada na

nie konkretne obowiązki:

pomoc w kuchni przy obie-

KS. ROBERT JAŚPIŃSKI

Trzeba pamiętać, że po-

byt w placówce nigdy nie

Jaka jest szansa na

aktywizację

zawodową w Domu

Samotnej Matki?

Często te kobiety, po

pobycie w placówce,

wracają do swojego

środowiska

i kontynuują trwanie

w wyuczonej

bezradności.

Czy Dom Samotnej

Matki rzeczywiście

jest domem?

KS. ROBERT JAŚPIŃSKI

Tak. To miejsce, w którym

człowiek czuje się dobrze,

bezpiecznie. To azyl, miejsce,

w którym czuje się miłość

i wzajemną troskę. Miłość to

także wymagania i odpowie-

dzialność. W DSM wiele ko-

biet doświadcza miłości, po-

znaje co znaczy kochać, uczy

się troski o dziecko i siebie,

uczy się odpowiedzialności –

czyli tego wszystkiego, czego

powinien uczyć dom rodzin-

ny łącznie z kulturą słownic-

twa, umiejętnością sprząta-

nia i dbania o porządek.

ks. Robert Jaśpiński

dyrektor Fundacji Służby Rodzinie „Nadzieja”

s. Magdalena Krawczyk

dyrektor Domu Samotnej Matki

im. Stanisławy Leszczyńskiej w Łodzi

Magdalena Lesiak

psycholog w Archidiecezjalnym Ośrodku

Adopcyjno-Opiekuńczym w Łodzi

KS. ROBERT JAŚPIŃSKI

W obecnym łódzkim Domu

Samotnej Matki jest to nieco

utrudnione, choć odbywały

się różne szkolenia i progra-

my. W nowym budynku będą

większe możliwości, choćby

bliskość Centrum Służby Ro-

dzinie. Planowane jest nawet

utworzenie przedsiębiorstwa

socjalnego.

W Domu Samotnej Matki kobiety po raz pierwszy regulują

swoją sytuację prawną. Uczą się obsługi podstawowych

funkcji komputera, zaznajamiają się z tym, jak należy

pisać pisma urzędowe czy sądowe. Mogą, o ile wyrażają

taką gotowość korzystać z kursów doskonalenia zawodowego.

S. MAGDALENA KRAWCZYK

Bo faktycznie niewątpli-

wym problemem wśród tej

grupy kobiet jest rzeczywiste

trwanie w wyuczonej bezrad-

ności. Lęk przed wzięciem

odpowiedzialności za siebie

i dziecko, przed zaistnieniem

na rynku pracy, niewiara we

własne siły. By móc mówić

o aktywizacji zawodowej na-

leży najpierw pomóc im od

strony psychologicznej, a po-

tem jak najbardziej aktywiza-

cja na polu zawodowym.

W nowym budynku będzie to

łatwiejsze.

MAGDALENA LESIAK

W rozumieniu schronienia –

jest to dom. Ale prawdziwy

dom to stabilizacja, miłość

i wspólnota bliskich osób.

Dom Samotnej Matki, nawet

przy zapewnieniu najlep-

szych warunków bytowych,

wsparcia specjalistów, przy

stwarzaniu okazji do samo-

dzielności i odpowiedzialno-

ści matek, zawsze pozostanie

jedynie pewnym etapem

w życiu kobiety. I dobrze, że-

by ten etap był bazą i źródłem

zapału do budowania przy-

szłości we własnym, szczęśli-

wym domu.

raniu warzyw i zmywaniu,

codzienne prace porządko-

we w poszczególnych czę-

ściach domu, pomoc przy

przygotowywaniu uroczy-

stości domu (święta,

chrzciny, imieniny, urodzi-

ny), korzystanie ze szkoleń

aktywizacyjnych i terapeu-

tycznych czy uczestnicze-

nie w różnych spotkaniach

okolicznościowych i kultu-

ralnych, wyjazdach wypo-

czynkowych i rekreacyj-

nych. To uczy właściwego

podejścia do pracy i co-

dziennych obowiązków..

korzystać z kursów doskona-

lenia zawodowego, których

oferty trafiają do Domu Sa-

motnej Matki.

przed kolejna porażką i po-

czuciem winy.

rozwiązuje wszystkich pro-

blemów podopiecznych.

Kobiety, które przebywają

w placówce, korzystają ze

wskazania drogi i sposo-

bów załatwiania wszelkich

spraw. Ale już te czynności

wykonują samodzielnie.

Ma to ich nauczyć „puka-

nia” do odpowiednich

drzwi, w celu załatwienia

swoich spraw.

Wydaje się istotne, by choć

na krótki czas pobytu w pla-

cówce była ona dla nich do-

mem. Aby przez wspólne

mieszkanie i wzajemną po-

moc uczyły się współdziała-

nia i nawiązywania pozytyw-

nych relacji z ludźmi. Temu

celowi służy praca na rzecz

MAGDALENA LESIAK

Szansa i możliwości aktywi-

zacji zawsze istnieją, ale pro-

blem tkwi w motywacji do

podejmowania pracy zawo-

dowej czy edukacji. Sama

motywacja zewnętrzna w po-

staci kontraktu (na wzór

kontraktu socjalnego), który

zobowiązuje matki do pew-

nych działań w zamian za po-

byt w DSM i „kieszonkowe”

jest niewystarczająca. Albo

ograniczona jedynie do czasu

pobytu. Wówczas, po powro-

cie do swoich środowisk, wie-

le matek pozostaje nadal

podopiecznymi pomocy spo-

łecznej.

KS. ROBERT JAŚPIŃSKI

Chyba jednak jest na od-

wrót – właśnie w Domu Sa-

motnej Matki często uświa-

damiają sobie swój dotych-

czasowy brak odpowiedzial-

ności za siebie i dziecko. Dom

stawia wymogi mieszkan-

kom, jest pewnego rodzaju

szkołą życia. Niektóre ucieka-

ją właśnie od tego.

Czy jednak pobyt

w takiej placówce nie

powoduje, że kobiety

przyzwyczajają się

do braku odpowie-

dzialności za swoje

życie i liczą później

na stałe wsparcie,

nawet przy najmniej

skomplikowanych

czynnościach?

S. MAGDALENA KRAWCZYK

Tak naprawdę o to trzeba

byłoby zapytać nasze samot-

ne matki. Staramy się, aby

tak było. Wiem, że dla wielu

z nich jest to pierwsza w ży-

ciu możliwość przebywania

w środowisku pełnym akcep-

tacji, bezpiecznym, w którym

czują się szanowane. Przy

okazji świąt czy to bożonaro-

dzeniowych, czy wielkanoc-

nych, często słyszę, że są to

dla nich wreszcie prawdziwe

rodzinne święta, mimo że

w Domu Samotnej Matki…

Chyba więc jest domem!

S. MAGDALENA KRAWCZYK

Nie powiedziałabym, że ten

brak odpowiedzialności jest

przyzwyczajeniem. Bardziej

jest to tkwiący gdzieś głębo-

ko w nich lęk przed odpowie-

S. MAGDALENA KRAWCZYK

Matki stają się z pewnością

bardziej świadome swych

F 4

Fundacja Służby Rodzinie „Nadzieja"

6 kwietnia 2010 nr 66 (2697) www.gazetaprawna.pl

INICJATYWY SPOŁECZNE Organizacje pożytku publicznego

Budowa nowego Domu Samotnej Matki potrzebuje wsparcia

„Wolałbym, żeby tego do-

mu w Łodzi nie było. Ale

dobrze, że jest” – tym para-

doksem oceniają działal-

ność Domu Samotnej Mat-

ki samorządowcy.

Działająca od ponad 18 lat

placówka przyjmuje samotne

kobiety, które znajdują się

w trudnej sytuacji – są w cią-

ży albo wychowują małe dzie-

ci. W ubiegłym roku wpłaci-

liśmy na budowę dla nich no-

wego schronienia prawie 2,5

miliona złotych – tylko z tytu-

łu odpisu 1 proc. od podatku.

Pieniądze zbiera Fundacja

Służby Rodzinie „Nadzieja”.

rozmowy na plebanii ksiądz

wskazał Dom Samotnej Mat-

ki. Trafiłam do niego i tam

urodziłam moje szczęście.

Tam też doczekałam się ak-

ceptacji ze strony rodziców,

którzy zakochali się we wnu-

ku. Wróciłam do prawdziwe-

go domu, ale najtrudniejszy

czas w swoim życiu prze-

trwałam dzięki Nowym Sa-

dom” – wspomina Agnieszka.

Dom Samotnej Matki, ulica

Nowe Sady, środek nocy.

W budynku stojącym między

zajezdnią autobusową, firmą

produkcyjną i torami kolejo-

wymi słychać telefon. Odbie-

rają prowadzące placówkę

siostry Antonianki. Dzwonią

policjanci. „Interweniowali-

śmy w pewnym domu. Zabra-

liśmy stamtąd kobietę z ma-

lutkim dzieckiem. Czy znaj-

dzie się dla niej miejsce?” – py-

tają. „Tak” – w odpowiedzi nie

słychać wątpliwości. Po godzi-

nie do Domu przyjeżdża radio-

wóz. Stróże prawa wprowa-

dzają wystraszoną dziewczy-

nę z kilkunastotygodniowym

maluchem na rękach. Ojciec

dziecka zdecydowanie nie do-

rósł do swojej roli.

cudów. Nie można przecież

odmówić pomocy matce

w zaawansowanej ciąży czy

pobitej kobiecie z dwójką

przerażonych dzieci” – za-

uważa Tomasz Bilicki, za-

stępca dyrektora Centrum

Służby Rodzinie. „Często są

to nastolatki – najmłodsze

dziewczyny potrzebujące po-

mocy mają dzisiaj kilkanaście

lat” – dodaje Bilicki. I nie za-

wsze ich historia układa się

tak pomyślnie, jak w przy-

padku Agnieszki.

Do dyspozycji podopiecz-

nych jest psycholog, położna

i kapelan. Ale to siostry są

pierwszymi powiernikami

wielu spraw i trudnych do-

świadczeń życiowych miesz-

kanek Domu. Mieszkają tu

i są dostępne przez całą dobę.

Przychodzące do Domu mat-

ki uczą się właściwej pielęgna-

cji dzieci, a będące w ciąży

przygotowują się do porodu

i naturalnego karmienia.

Co dzieje się z matkami póź-

niej? Dzięki współpracy

z różnymi instytucjami część

z nich rozpoczyna nowe życie

– dostaje mieszkanie, podej-

muje pracę. Część porządku-

je swoją sytuację rodzinną

i wraca do domu. Część ko-

biet decyduje się na oddanie

dzieci do adopcji.

i szerokiej oferty pomocowej.

Podniesie się też, co ma duże

znaczenie, standard pomiesz-

czeń mieszkalnych.

Pieniądze na budowę Do-

mu pochodzą z dotacji unij-

nej i pieniądzom zebranym

z 1 proc. podatku. W ubie-

głym roku Fundacja Służby

Rodzinie „Nadzieja” zebrała

na ten cel ponad 2 miliony

400 tysięcy złotych. „Dzię-

kujemy wszystkim życzli-

wym osobom, które zaufały

nam i przekazały 1 proc.

z podatku na Dom Samotnej

Matki. Mamy nadzieję, że

nadal będą ten cel otaczać

troską i materialnym wspar-

ciem” – mówią prowadzące

dom Antonianki. Zebrane

w tym roku środki zostaną

przeznaczone na drugi etap

budowy – jego efektem bę-

dzie m.in. powstanie zaple-

cza kuchennego, magazyno-

wego i pomieszczeń do

warsztatów i szkoleń.

Prawdziwy dom

Odpowiedź „tak” usłyszało

w ciągu 18 lat prawie tysiąc

matek. Udzielają jej siostry

Antonianki, zgromadzenie,

które za cel główny postawi-

ło sobie pomoc bezdomnym

kobietom w ciąży i z małymi

dziećmi. Przed rokiem 1989

robiły to w swoim domu za-

konnym. Po zmianie ustroju

potrzeby nie zniknęły, ale

można już było uruchomić

placówkę z prawdziwego zda-

rzenia. Budynek w przemy-

słowej dzielnicy nie robi,

szczególnie dzisiaj, zachęca-

jącego wrażenia, ale jest.

„Stan techniczny budynku

jest bardzo zły i dlatego mu-

simy wybudować nowy. Ale

wewnątrz jest to prawdziwy

dom dla wielu kobiet i ich

dzieci. Spotykają się tu z tro-

ską, życzliwością i pomocą” –

podkreślają Antonianki. „W

tym domu trzeba dokonywać

Potrzeby coraz większe

Po wielu latach działalności

Domu Samotnej Matki potrze-

by jego mieszkanek są coraz

większe. Powrót do samodziel-

nego życia wymaga od nich

zdobycia nowych umiejętności

i kwalifikacji. To kolejny po-

wód, dla którego ruszyła budo-

wa nowej siedziby. Zamiast in-

westować w remont starego,

znajdującego się w przemysło-

wej dzielnicy budynku, te sa-

me pieniądze można zainwe-

stować we wzniesienie nowe-

go, znacznie bardziej funkcjo-

nalnego. Już w grudniu 2011

zacznie on działalność obok

Centrum Służby Rodzinie.

Dzięki temu samotne matki

będą mogły korzystać z pro-

wadzonych w nim kursów

i szkoleń, terapii rodzinnej

Dramatyczne historie

Agnieszka trafiła do domu

kilka lat temu. „Chodziłam

jeszcze do liceum, gdy za-

szłam w ciążę. Ani mój chło-

pak, ani moi rodzice nie

chcieli nawet słyszeć o poja-

wieniu się dziecka. Straciłam

dach nad głową. Nie wiedzia-

łam dokąd pójść, ale wydawa-

ło mi się, że dobrym miej-

scem jest parafia. Podczas

Ks. Robert Jaśpiński

kapelan Domu Samotnej Matki

INICJATYWY SPOŁECZNE Organizacje pożytku publicznego

Od telefonu zaufania

do Domu Samotnej Matki

Pierwsze matki, a było ich

kilkanaście, zamieszkały

w łódzkim Domu Samotnej

Matki 1 lipca 1992 roku. Od

początku nadzór meryto-

ryczny nad placówką spra-

wowało duszpasterstwo ro-

dzin, a całością opiekowały

się siostry Antonianki.

Dom Samotnej Matki zro-

dził się z potrzeby. Od 1981 ro-

ku pani mecenas Maria Sa-

wicka prowadziła telefon za-

ufania dla kobiet z ciążą pro-

blemową i spraw rodzinnych.

Pod koniec lat 80. zgłaszało

się do niej coraz więcej ko-

biet, które decydowały się na

urodzenie dziecka, ale nie

miały po temu warunków.

Nie istniały też w Łodzi żad-

ne tego typu placówki. Zaczę-

liśmy zatem w duszpaster-

stwie rodzin zastanawiać się

nad stworzeniem dla nich do-

mu. I nadarzyła się okazja.

w drzwiach ślady po nożach,

całość zdewastowana.

Ale było to miejsce możliwe

do zagospodarowania. Przed-

stawiliśmy pomysł księdzu ar-

cybiskupowi, który już 15

grudnia 1991 roku powołał de-

kretem Dom Samotnej Matki

im. Stanisławy Leszczyńskiej.

Patronka była oczywiście nie-

mont. 26 kwietnia 1992 roku

warunki były już na tyle do-

bre, że mogłem wprowadzić

się do budynku i nadzorować

prace. Zamieszkałem tam ze

swoją mamą i można powie-

dzieć, że byłem pierwszym

mieszkańcem Domu Samot-

nej Matki. W tym samym cza-

sie udało się nam zdobyć pie-

Dzięki wspólnemu

wysiłkowi i serdecznemu

wsparciu, przychodzące tutaj

matki nigdy nie są już samotne,

bezradne i opuszczone

przypadkowa – bohaterska po-

łożna z Oświęcimia, która za-

pisała się w pamięci jako oso-

ba ratująca dzieci w potwor-

nych warunkach. Jeśli zatem

chcieliśmy pomóc dzieciom,

które przychodzą na świat

w sytuacjach trudnych, przy-

pomnienie takiej postaci było

jak najbardziej potrzebne.

niądze od władz wojewódz-

kich na zakup wyposażenia.

Uroczyste poświęcenie

Po kilku miesiącach, 22

czerwca nastąpiło uroczyste

poświęcenie Domu i oddanie

do użytku. Wówczas stwier-

dzono, że po to powstaje Dom

Samotnej Matki, aby przy-

chodzące do niego matki ni-

gdy nie były już samotne, bez-

radne, opuszczone, dzięki

wspólnemu wysiłkowi i ser-

decznemu wsparciu.

Ks. Stanisław Kaniewski

dyrektor Centrum Służby Rodzinie

Nieprzypadkowa patronka

Jeden z urzędników dawnej

Rady Narodowej podpowie-

dział nam, że od dwóch lat

w pobliżu zajezdni autobuso-

wej na Nowych Sadach stoi

pusty budynek, w którym

dawniej był hotel robotniczy,

a ostatnio oddział obrony cy-

wilnej. Pojechałem na miej-

sce. Widok był żałosny – wo-

kół rosły półtorametrowe po-

krzywy, mury popękane,

Zakup wyposażenia

Po wydaniu dekretu ruszy-

ły prace remontowe. Kuria

przesłała ekipę budowlaną,

która w kilka miesięcy prze-

prowadziła podstawowy re-

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: