Wady tętniczo-żylne mózgowia
Studium neuropsychologicznego i psychosocjalnego efektów zabiegu usunięcia oraz usprawnienia umiejętności poznawczych po procesie rekonwalescencji
- są to abnormalne połączenia pomiędzy arteriami i żyłami w mózgu ludzkim
o najczęściej widocznymi objawami są bóle głowy (pulsujące), napady padaczkowe, zaburzenia widzenia, progresywne poczucie słabości i utrata czucia
o w cięższych przypadkach naczynia krwionośne pękają i dochodzi do krwawienia wewnątrzczaszkowego
Pacjenci kilku szpitali na terenie Australii zostali poddani zabiegowi usunięcia przez resekcję wad ttn-żl przez wykwalifikowanego neurochirurga i oceniono po tejże ich zdolność do uczestniczenia w eksperymencie mającym być studium zmian w sferze psyche.
Warunkami uczestnictwa były
o wiek między 16 a 75 lat
o płynna znajomość języka angielskiego
o brak chorób neurologicznych lub zaburzeń psychicznych w historii chorobowej
o wady ttn- żl zostały potwierdzone poprzez angiografię przed zabiegiem operacyjnym
o pacjent był dostatecznie czujny i skupiony aby móc poddać się testom i w pełni odpowiadać na ich treści.
o operacja została wykonana na żądanie bądź w trybie pilnym,nie jednak jako wymóg do ratowania życia
46 pacjentów nie zostało zakwalifikowanych, głównie z powodu niedostatecznego skupienia (15 osób), niemożności porozumienia się w języku angielskim w stopniu płynnym (11 pacjentów) lub poniewać operacja została wykonana z powodu zagrożenia życia (8 pacjentów).
Stan pacjentów był oceniany trójetapowo; (E1) przed operacją, (E2) w 4-6 tygodni po operacji i (E3) 12 miesięcy po operacji. Nie od wszystkich pacjentów uzyskano pełne dane; część zmarła po operacji, przeniosła się w dalsze części kraju bądź odmówiła udziału w badaniach.
Aby określić stan pacjenta przed operacją zastosowano test NART ze szczególnym uwzględnieniem stopnia edukacji pacjenta,wywiad środowiskowy i pomiar motywcji, niezależności, statusu zawodowego i zaburzeń afektywnych. Każdy z czynników określano na trzystopniowej skali, na której 1 – funkcja niezaburzona, 2 – funkcja lekko zaburzona, 3 – funkcja mocno zaburzona.
Ponieważ praktyczne efekty były częścią mającą odegrać dużą rolę w interpretacji wyników, zostały one przeanalizowane w świetle wyników innych badaczy.
Analizy przeprowadzono na podstawie wyników 51 pacjentów, od któych uzyskano wyniki na każdym z trzech etapów eksperymentu.
Natomiast wyniki testów dotyczących ilorazu inteligencji, rozpoznawania cyfr,symboli,uczenia się ze słuchu,skojarzeń słownych i myślenia abstrakcyjnego przy rozwiązywaniu labiryntów w E1 były wyższe niż wE2, i zdecydowanie niższe niż w E3. Natomiast wyniki testów dotyczących pamięci logicznej krótko i długotrwałej oraz wyobrażeń szybkich i przywoływanych były niskie w E1, nieco wyższe w E2 i dużo wyższe w E3.
Zauważono też, że około 25% pacjentów wykazała spadek wyników w relacji E1 ->E2.
Wyniki testów dotyczących stanu psychicznego pacjentów po operacji były bardzo podobne we wszystkich formach sprawdzenia; duży spadek w wynikach z E1 → E2 i wzrost z E2 → E3, nieosiągający jednak stanu z E1 (E1 =/= E3 ). Ciekawą zmienną był status zawodowy;z18 pacjentów, którzy byli półwykwalifkowanymi lub wykwalifikowanymi pracownikami, 17 nie wykazało żadnego spadku umiejętności zawodowych, a 13 osób z tej grupy było w grupie kwalifikowanej jako słabiej wykształcona.
Wyniki sugerują także,że słaby spadek umiejętności pojmowania jest całkowicie naturalny dla pacjentów z wadami ttn-żł, chociaż zależy od konkretnej sytuacji życiowej pacjenta. Powodem ego mogą być następstwa krwawień śródczaszkowych, ucisk na okoliczne tkanki lub chroniczna hiperperfuzja.( W malformacjach tetniczo zylnych brak naczyn wlosowatych i wynikajace z tego obnizenie odpornosci powoduje zatrzymanie odplywu krwi ze zdrowej tkanki mozgowej) To powoduje lokalne nadciśnienie tętnicze i żylne powodujące hiperperfuzję.
W E2 zanotowano trend zaniżenia wyników wszystkich czynników poznawczych, z wyjątkiem pamięci i uczenia się, w których zanotowano wzrost. Kiedy jednak zamalganowano dane z danymi innych studiów, zaniżone wyniki stały się znacznie wyraźniejsze i zniknął wzrost wyników w polu pamięci i uczenia się. U większości pacjentów nie zanotowano wyraźnej różnicy w wynikach między E1 a E2 jeśli chodzi o testy na stan neuropsychologiczny. W tej części, u której zanotowano zmiany ( ok.25%) był to raczej regres niż progres. Pacjentów powinno się więc ostrzegać, że w ciągu 4-6 tygodni po zabiegu nie powinni oczekiwać pełnego odzyskania funkcji poznawczych.
W E3 trend na regres, widoczny w E2,nie był już zauważalny.Zamiast tego zauważono duży progres, osiągający bardzo wysokie miary w 5 z 14 testów. Prawdopodobne powody polepszenia funkcjonowania pacjentów to usunięcie krwiaka, naturalny proces gojenia się w miejscu krwawienia lub progres w hemodynamice mózgu (normalizacja ciśnienia).
Ważne różnice zauważono w teście uczenia się ze słuchu (Rey T), pacjenci z wadami ttn-żl umiesjscowionymi po lewej stronie mózgu mieli dużo większy spadek umiejętności, zwłaszcza w E2. Testy na inteligencję werbalną wskazały podobny trend, niemal osiągając istotność wyniku. Ponieważ umiejętności językowe są przypisane lewej półkuli mózgowej, niezbyt wyskie wyniki mogą być spowodowane lokalnymi obrażeniami i procesem gojenia po resekcji. Nie odnotowano korelacji między umiejscowieniem wady ttn-żl a innymi testami. Wyższe spadki w statusie zawodowym odnotowano u pacjentów wysoce wykształconych i wysoce wykwalifikwoanych zawodowo, jednak tylko w E2, w E3 było już to nieistotne. W dłuższej perspektywie czasowej zanotowano trudności w zatrudnieniu na tym samym lub podobnym poziomie u 13,7% pacjentów.
Konkluzje są następujące; operacja usunięcia wady ttn-żl ma relatywne słaby wpływ na umiejętności poznawcze i funkcjonowanie psychosocjalne w znakomitej większości pacjentów. Po roku od zabiegu pacjenci funkcjonują w sposób zbliżony do przedoperacyjnego w większości sfer rozumowania. Jak się spodziewano, regres w umiejętnosciach językowych i werbalnych i jest bardziej prawdopodobny u pacjentów operowanych po lewej stronie mózgu. Większość pacjentów powraca do podobnego do przedoperacyjnego poziomu funkcji psychosocjalnych, jednak pewien odsetek ma problemy z podjęciem aktywności zawodowej, co sugeruje, że użycie techniki mikrochirurgicznej zmniejsza odsetek wystąpień zaburzeń poznawczych.
psychUW