audyt wewnętrzny.rtf

Rozporz¹dzenie Ministra Finansów w sprawie szczegó³owego sposobu i trybu przeprowadzania audytu wewnêtrznego

z dnia 24 czerwca 2006 r. (Dz.U. Nr 112, poz. 765)

Na podstawie art. 57ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 249, poz. 2104i Nr 169, poz. 1420oraz z 2006 r. Nr 45, poz. 319i Nr 104, poz. 708) zarz¹dza siê, co nastêpuje:

Rozdzia³ 1. Przepisy ogólne

§ 1. Rozporz¹dzenie okreœla szczegó³owy sposób i tryb przeprowadzania audytu wewnêtrznego, w tym:

1) sposób dokumentowania wyników audytu wewnêtrznego;

2) szczegó³owe warunki planowania audytu wewnêtrznego, w tym wzór planu audytu;

3) sposób wspó³pracy z pracownikami komórki, w której jest przeprowadzany audyt wewnêtrzny;

4) tryb sporz¹dzania oraz elementy sprawozdania z przeprowadzenia audytu wewnêtrznego.

§ 2. 1. Przed przyst¹pieniem do przeprowadzania audytu wewnêtrznego audytor wewnêtrzny przedstawia kierownikowi komórki objêtej audytem wewnêtrznym imienne upowa¿nienie do przeprowadzania audytu wewnêtrznego oraz legitymacjê s³u¿bow¹ lub dowód to¿samoœci.

2. Imienne upowa¿nienie do przeprowadzania audytu wewnêtrznego powinno zawieraæ w szczególnoœci:

1) imiê, nazwisko i stanowisko s³u¿bowe przeprowadzaj¹cego audyt wewnêtrzny;

2) nazwy komórek organizacyjnych lub nazwê jednostki sektora finansów publicznych, zwanej dalej "jednostk¹", w której bêdzie przeprowadzany audyt wewnêtrzny;

3) informacjê, czy przeprowadzenie audytu wewnêtrznego wynika z planu audytu;

4) termin wa¿noœci upowa¿nienia;

5) podpis ze wskazaniem imienia i nazwiska kierownika jednostki, w której jest zatrudniony audytor wewnêtrzny.

§ 3. 1. Audytor wewnêtrzny, w celu prowadzenia audytu wewnêtrznego, ma prawo wgl¹du do wszelkich informacji, danych, dokumentów i innych materia³ów zwi¹zanych z funkcjonowaniem jednostki, w tym zawartych na elektronicznych noœnikach informacji, jak równie¿ do wykonywania z nich kopii, odpisów, wyci¹gów, zestawieñ lub wydruków, z zachowaniem przepisów o tajemnicy ustawowo chronionej.

2. Pracownicy jednostki s¹ obowi¹zani, na ¿¹danie audytora wewnêtrznego, udzielaæ informacji i wyjaœnieñ, a tak¿e potwierdzaæ kopie, odpisy, wyci¹gi lub zestawienia, o których mowa w ust. 1. Udzielone ustnie informacje i z³o¿one ustnie wyjaœnienia powinny byæ utrwalone na piœmie oraz podpisane przez osobê, która ich udzieli³a lub je z³o¿y³a, i przez audytora wewnêtrznego, albo przez samego audytora wewnêtrznego.

§ 4. 1. Rzeczoznawca, powo³any w trybie okreœlonym w art. 54 ust. 2ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych, zwanej dalej "ustaw¹", sporz¹dza opiniê, która przekazywana jest audytorowi wewnêtrznemu. Audytor wewnêtrzny, w razie potrzeby, mo¿e ¿¹daæ uzupe³nienia opinii.

2. Opinia sporz¹dzona przez rzeczoznawcê nie jest wi¹¿¹ca dla audytora wewnêtrznego.

Rozdzia³ 2. Dokumentowanie wyników audytu wewnêtrznego

§ 5. Audytor wewnêtrzny dokumentuje wszystkie czynnoœci i zdarzenia, które maj¹ istotne znaczenie dla ustaleñ audytu wewnêtrznego.

§ 6. Audytor wewnêtrzny prowadzi:

1) bie¿¹ce akta audytu wewnêtrznego, zwane dalej "aktami bie¿¹cymi", w celu dokumentowania przebiegu i wyniku zadañ audytowych, tj. zespo³u dzia³añ podejmowanych w ramach audytu wewnêtrznego;

2) sta³e akta audytu wewnêtrznego, zwane dalej "aktami sta³ymi", w celu gromadzenia informacji dotycz¹cych obszarów ryzyka, które mog¹ byæ przedmiotem audytu wewnêtrznego.

§ 7. 1. Akta bie¿¹ce zawieraj¹ informacje niezbêdne do sformu³owania zaleceñ, które bêd¹ zawarte w sprawozdaniu z przeprowadzenia audytu wewnêtrznego.

2. Akta bie¿¹ce obejmuj¹ w szczególnoœci:

1) dokumenty zgromadzone przed rozpoczêciem zadania audytowego;

2) dokumenty zwi¹zane z przygotowaniem programu zadania audytowego i program zadania audytowego;

3) protoko³y, o których mowa w § 20;

4) imienne upowa¿nienie do przeprowadzania audytu wewnêtrznego;

5) dokumenty sporz¹dzone przez audytora wewnêtrznego oraz dokumenty otrzymane od osób trzecich w trakcie przeprowadzania audytu wewnêtrznego;

6) informacje i wyjaœnienia, o których mowa w § 3 ust. 2, oraz oœwiadczenia, o których mowa w § 18;

7) sprawozdanie z przeprowadzenia audytu wewnêtrznego;

8) dokumentacjê dotycz¹c¹ przeprowadzonych czynnoœci sprawdzaj¹cych;

9) inne dokumenty o istotnym znaczeniu dla przeprowadzanego audytu wewnêtrznego.

3. Dokumenty okreœlone w ust. 2 w³¹cza siê do akt bie¿¹cych w kolejnoœci wynikaj¹cej z toku dokonywanych czynnoœci, numeruj¹c dokumenty i zamieszczaj¹c, na pocz¹tku ka¿dego tomu akt, wykaz materia³ów zawartych w danym tomie, z podaniem ich numeru oraz nazwy.

4. Kierownik jednostki i kierownik komórki, w której jest przeprowadzany audyt wewnêtrzny, maj¹ prawo wgl¹du do akt bie¿¹cych.

§ 8. 1. Akta sta³e obejmuj¹ w szczególnoœci:

1) wykaz podstawowych aktów normatywnych oraz innych aktów prawnych zwi¹zanych z zakresem dzia³ania jednostki oraz reguluj¹cych jej funkcjonowanie;

2) wykaz dokumentów zawieraj¹cych opis systemów zarz¹dzania i kontroli, w tym procedur kontroli finansowej;

3) plany audytu wewnêtrznego;

4) sprawozdania z wykonania planów audytu;

5) inne informacje mog¹ce mieæ wp³yw na przeprowadzanie audytu wewnêtrznego i analizê ryzyka.

2. Akta sta³e podlegaj¹ aktualizacji.

Rozdzia³ 3. Szczegó³owe warunki planowania audytu wewnêtrznego

§ 9. 1. Audytor wewnêtrzny w celu przygotowania planu audytu wewnêtrznego dokonuje analizy obszarów ryzyka w zakresie dzia³ania jednostki, w której jest przeprowadzany audyt wewnêtrzny, bior¹c pod uwagê w szczególnoœci:

1) cele i zadania jednostki;

2) przepisy prawne dotycz¹ce dzia³ania jednostki;

3) wyniki wczeœniej przeprowadzonych audytów lub kontroli;

4) wyniki wczeœniej dokonywanej oceny adekwatnoœci, efektywnoœci i skutecznoœci systemów kontroli, w tym kontroli finansowej;

5) wewnêtrzne i zewnêtrzne czynniki ryzyka maj¹ce wp³yw na realizacjê celów jednostki;

6) uwagi pracowników jednostki;

7) liczbê, rodzaj i wielkoœæ dokonywanych operacji finansowych;

8) mo¿liwoœæ dysponowania przez jednostkê œrodkami pochodz¹cymi ze Ÿróde³ zagranicznych, niepodlegaj¹cych zwrotowi, ze szczególnym uwzglêdnieniem wymogów dawcy;

9) liczbê i kwalifikacje pracowników jednostki;

10) dzia³ania jednostki, które mog¹ wp³ywaæ na opiniê publiczn¹;

11) sprawozdania finansowe oraz sprawozdania z wykonania bud¿etu.

2. Proces analizy obszarów ryzyka powinien byæ udokumentowany.

§ 10. 1. Audytor wewnêtrzny, przygotowuj¹c plan audytu wewnêtrznego, ustala kolejnoœæ poddania obszarów ryzyka audytowi wewnêtrznemu, bior¹c pod uwagê stopieñ ich wa¿noœci oraz czynniki organizacyjne, w tym w szczególnoœci:

1) czas niezbêdny dla przeprowadzenia:

a) zadañ audytowch,

b) czynnoœci organizacyjnych;

2) czas przeznaczony na szkolenie osób zatrudnionych na stanowiskach zwi¹zanych z przeprowadzaniem audytu wewnêtrznego;

3) dostêpne zasoby ludzkie i rzeczowe;

4) rezerwê czasow¹ na nieprzewidziane dzia³ania;

5) szacunkowe koszty przeprowadzenia audytu wewnêtrznego.

2. Wzór planu audytu wewnêtrznego okreœla za³¹cznik do rozporz¹dzenia.

§ 11. 1. Je¿eli audytor wewnêtrzny zatrudniony w jednostce nadzoruj¹cej lub nadrzêdnej prowadzi audyt wewnêtrzny równie¿ w jednostkach nadzorowanych lub podleg³ych, sporz¹dza jeden plan audytu.

2. Plan audytu, o którym mowa w ust. 1, audytor wewnêtrzny przygotowuje w porozumieniu z kierownikami tych jednostek, w których zaplanowa³ przeprowadzenie audytu wewnêtrznego w roku, którego plan audytu dotyczy.

3. Plan audytu podpisuje audytor wewnêtrzny oraz kierownik jednostki, w której jest zatrudniony audytor wewnêtrzny.

4. Kopie planu audytu audytor wewnêtrzny przekazuje kierownikom wszystkich jednostek, o których mowa w ust. 1.

§ 12. 1. Je¿eli w trakcie realizacji planu audytu, audytor wewnêtrzny stwierdzi, ¿e przeprowadzenie wszystkich zaplanowanych zadañ audytowych nie jest mo¿liwe, uzgadnia w formie pisemnej z kierownikiem jednostki, w której jest zatrudniony, zakres realizacji planu audytu.

2. Je¿eli audytor wewnêtrzny prowadzi audyt wewnêtrzny w jednostkach nadzorowanych lub podleg³ych, informuje kierowników tych jednostek o uzgodnionym zakresie realizacji planu audytu.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje siê odpowiednio w przypadku, gdy audytor wewnêtrzny stwierdzi, ¿e realizacja okreœlonego zadania audytowego zawartego w planie audytu jest niecelowa.

§ 13. 1. W razie zmiany czynników, o których mowa w § 9 ust. 1i § 10 ust. 1, a tak¿e w innych uzasadnionych przypadkach audytor wewnêtrzny przeprowadza audyt wewnêtrzny poza planem audytu na wniosek kierownika jednostki, w której jest zatrudniony, lub z w³asnej inicjatywy w uzgodnieniu z kierownikiem tej jednostki.

2. Audytor wewnêtrzny prowadz¹cy audyt wewnêtrzny w jednostce nadzorowanej lub podleg³ej mo¿e przeprowadziæ audyt wewnêtrzny poza planem audytu na wniosek kierownika tej jednostki lub z w³asnej inicjatywy, w uzgodnieniu z kierownikiem jednostki, w której jest zatrudniony.

3. Je¿eli przeprowadzenie audytu wewnêtrznego poza planem audytu stworzy zagro¿enie dla jego realizacji, audytor wewnêtrzny zawiadamia o tym na piœmie kierownika jednostki wnioskuj¹cego o przeprowadzenie audytu wewnêtrznego poza planem audytu oraz kierownika jednostki, w której jest zatrudniony, a w przypadku jednostek, o których mowa w art. 49 ust. 1 pkt 2-20ustawy, tak¿e G³ównego Inspektora Audytu Wewnêtrznego.

Rozdzia³ 4. Niezale¿ne badanie systemów zarz¹dzania i kontroli w jednostce

§ 14. 1. W celu realizacji zadania, o którym mowa w art. 48 ust. 1 pkt 1ustawy, audytor wewnêtrzny opracowuje program zadania, uwzglêdniaj¹c w szczególnoœci:

1) cele zadania;

2) zadania jednostki w obszarze objêtym zadaniem;

3) wyniki analizy ryzyka w obszarze objêtym zadaniem;

4) wyniki analizy systemu zarz¹dzania i kontroli w obszarze objêtym zadaniem;

5) wyniki wczeœniej przeprowadzonych audytów lub kontroli;

6) wnioski i spostrze¿enia wynikaj¹ce z przeprowadzonych czynnoœci doradczych;

7) wyniki badañ analitycznych okreœlonych probierñ ów;

8) opinie naukowe i specjalistyczne;

9) doœwiadczenie zawodowe audytorów wewnêtrznych i ich kwalifikacje;

10) dostêpnoœæ dowodów;

11) potrzebê powo³ania rzeczoznawcy do udzia³u w zadaniu;

12) datê rozpoczêcia i przewidywany czas trwania zadania.

2. W procesie analizy ryzyka, o której mowa w ust. 1 pkt 3, audytor wewnêtrzny powinien zidentyfikowaæ i oszacowaæ ryzyka zwi¹zane z obszarem dzia³alnoœci jednostki objêtym zadaniem. Cele zadania przyjête w programie zadania powinny odzwierciedlaæ wyniki analizy ryzyka.

§ 15. 1. W programie zadania zamieszcza siê w szczególnoœci:

1) oznaczenie zadania, ze wskazaniem jego tematu;

2) cele zadania;

3) podmiotowy i przedmiotowy zakres zadania;

4) wskazówki metodyczne, w tym:

a) planowane techniki przeprowadzania zadania,

b) problemy, na które nale¿y zwróciæ szczególn¹ uwagê w badaniach,

c) rodzaj dowodów niezbêdnych do dokonania ustaleñ i sposób ich badania;

5) za³o¿enia organizacyjne, planowany harmonogram przeprowadzania zadania.

2. Techniki, o których mowa w ust. 1 pkt 4 lit. a, mog¹ obejmowaæ w szczególnoœci:

1) zapoznawanie siê z dokumentami;

2) uzyskiwanie wyjaœnieñ i informacji od pracowników jednostki;

3) obserwacjê wykonywania zadañ przez pracowników jednostki;

4) przeprowadzanie oglêdzin;

5) rekonstrukcjê wydarzeñ lub obliczeñ;

6) sprawdzanie rzetelnoœci informacji przez porównanie jej z informacj¹ pochodz¹c¹ z innego Ÿród³a;

7) porównanie okreœlonych zbiorów danych;

8) graficzn¹ analizê procesów;

9) rozpoznawcze badanie próbek polegaj¹ce na pobieraniu próbek losowych oraz stosowaniu testów.

3. W uzasadnionych przypadkach audytor wewnêtrzny mo¿e dokonywaæ zmian w programie zadania w trakcie jego przeprowadzania. Zmiany programu powinny byæ udokumentowane.

4. W przypadku utworzenia w jednostce komórki audytu wewnêtrznego, program zadania oraz jego zmiany zatwierdza audytor wewnêtrzny koordynuj¹cy dzia³alnoœæ tej komórki lub inny wyznaczony przez niego audytor wewnêtrzny.

§ 16. 1. Przystêpuj¹c do realizacji zadania, audytor wewnêtrzny przeprowadza naradê otwieraj¹c¹ z udzia³em audytorów wewnêtrznych uczestnicz¹cych w zadaniu oraz kierownika komórki, w której jest przeprowadzany audyt wewnêtrzny, lub wyznaczonego przez niego pracownika.

2. Podczas narady otwieraj¹cej audytor wewnêtrzny przedstawia cel, tematykê i za³o¿enia organizacyjne zadania.

3. Kierownik komórki, w której jest przeprowadzany audyt wewnêtrzny, przedstawia informacje dotycz¹ce jej funkcjonowania oraz uzgadnia zaudytorem wewnêtrznym sposoby unikania zak³óceñ w jej pracy w trakcie przeprowadzania zadania.

§ 17. 1. W trakcie realizacji zadania audytor wewnêtrzny mo¿e odbywaæ narady z kierownikiem lub pracownikami komórki, w której jest przeprowadzane zadanie.

2. W naradzie z pracownikami komórki, o której mowa w ust. 1, mo¿e uczestniczyæ kierownik tej komórki.

§ 18. Pracownicy komórki, w której jest przeprowadzany audyt wewnêtrzny, maj¹ prawo z w³asnej inicjatywy z³o¿yæ oœwiadczenia dotycz¹ce przedmiotu audytu wewnêtrznego. Audytor wewnêtrzny w³¹cza oœwiadczenia do akt bie¿¹cych.

§ 19. 1. Po zakoñczeniu zadania, w celu przedstawienia jego wstêpnych wyników, audytor wewnêtrzny przeprowadza naradê zamykaj¹c¹ z udzia³em kierownika komórki, w której jest przeprowadzane zadanie.

2. W naradzie zamykaj¹cej mog¹ uczestniczyæ tak¿e osoby sprawuj¹ce nadzór nad dzia³alnoœci¹ komórki, w której jest przeprowadzane zadanie, wskazani przez kierownika pracownicy komórki oraz audytor wewnêtrzny koordynuj¹cy dzia³alnoœæ komórki audytu wewnêtrznego.

§ 20. 1. Z przeprowadzenia narad, o których mowa w § 16-17i 19, audytor wewnêtrzny sporz¹dza protoko³y, które zawieraj¹ w szczególnoœci informacje o celu, przebiegu i wyniku narad.

2. Protoko³y, o których mowa w ust. 1, podpisuje prowadz¹cy naradê audytor wewnêtrzny oraz kierownik komórki, w której jest przeprowadzane zadanie, albo osoba przez niego wskazana.

3. W razie odmowy podpisania protoko³u, o którym mowa w ust. 1, przez kierownika komórki, w której jest przeprowadzane zadanie, albo osobê przez niego wskazan¹, audytor wewnêtrzny czyni o tym wzmiankê w protokole.

4. W przypadku okreœlonym w ust. 3, kierownik komórki, w której jest przeprowadzane zadanie, albo osoba przez niego wskazana powinny niezw³ocznie pisemnie uzasadniæ przyczyny odmowy podpisania protoko³u, o którym mowa w ust. 1.

§ 21. 1. Audytor wewnêtrzny sporz¹dza sprawozdanie z przeprowadzenia audytu wewnêtrznego, zwane dalej "sprawozdaniem", w którym przedstawia, w sposób jasny, rzetelny i zwiêz³y ustalenia i zalecenia poczynione w trakcie przeprowadzania zadania.

2. Sprawozdanie zawiera w szczególnoœci:

1) oznaczenie zadania;

2) datê jego sporz¹dzenia;

3) nazwê i adres komórki, w której przeprowadzane by³o zadanie;

4) imiê i nazwisko audytorów wewnêtrznych uczestnicz¹cych w zadaniu oraz numer imiennego upowa¿nienia do przeprowadzania audytu wewnêtrznego;

5) ...