podatek od spadków i darowizn.rtf

Ustawa o podatku od spadków i darowizn

z dnia 28 lipca 1983 r. (Dz.U. Nr 45, poz. 207)

tekst jednolity z dnia 7 lutego 1997 r. (Dz.U. Nr 16, poz. 89)

tekst jednolity z dnia 3 czerwca 2004 r. (Dz.U. Nr 142, poz. 1514)

zmiany:

Rozdzia³ 1. Przedmiot opodatkowania

Art. 1. [Zakres opodatkowania] [1]1. Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne w³asnoœci rzeczy znajduj¹cych siê na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw maj¹tkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytu³em:

1) dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego;

2) darowizny, polecenia darczyñcy;

3) zasiedzenia;

4) nieodp³atnego zniesienia wspó³w³asnoœci;

5) zachowku, je¿eli uprawniony nie uzyska³ go w postaci uczynionej przez spadkodawcê darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;

6) nieodp³atnej: renty, u¿ytkowania oraz s³u¿ebnoœci.

2. Podatkowi podlega równie¿ nabycie praw do wk³adu oszczêdnoœciowego na podstawie dyspozycji wk³adem na wypadek œmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego œmierci.

Art. 2. [Rzeczy za granic¹] Nabycie w³asnoœci rzeczy znajduj¹cych siê za granic¹ lub praw maj¹tkowych wykonywanych za granic¹ podlega podatkowi, je¿eli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca by³ obywatelem polskim lub mia³ miejsce sta³ego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 3. [Wy³¹czenia] [2]Podatkowi nie podlega:

1) nabycie w³asnoœci rzeczy ruchomych znajduj¹cych siê na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw maj¹tkowych podlegaj¹cych wykonaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, je¿eli w dniu nabycia ani nabywca, ani te¿ spadkodawca lub darczyñca nie byli obywatelami polskimi i nie mieli miejsca sta³ego pobytu lub siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2) nabycie w drodze spadku lub darowizny praw autorskich i praw pokrewnych, praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych oraz wierzytelnoœci wynikaj¹cych z nabycia tych praw;

3) (skreœlono)

4) nabycie w drodze dziedziczenia œrodków z pracowniczego programu emerytalnego;

5) nabycie w drodze spadku œrodków zgromadzonych na rachunku zmar³ego cz³onka otwartego funduszu emerytalnego;

6) nabycie w drodze spadku œrodków zgromadzonych na indywidualnym koncie emerytalnym.

Art. 4. [Zwolnienia] 1. [3]Zwalnia siê od podatku:

1) nabycie w³asnoœci lub prawa u¿ytkowania wieczystego nieruchomoœci lub jej czêœci wraz z czêœciami sk³adowymi, z wyj¹tkiem:

a) budynków mieszkalnych,

b) budynków zajêtych na cele specjalistycznego chowu i wylêgu drobiu lub specjalistycznej hodowli zwierz¹t wraz z urz¹dzeniami i ze stadem hodowlanym,

c) urz¹dzeñ do prowadzenia upraw specjalnych, jak: szklarnie, inspekty, pieczarkarnie, ch³odnie, przechowalnie owoców

- pod warunkiem, ¿e w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, w chwili nabycia ta nieruchomoœæ stanowi gospodarstwo rolne lub jego czêœæ albo wejdzie w sk³ad gospodarstwa rolnego bêd¹cego w³asnoœci¹ nabywcy i to gospodarstwo rolne bêdzie prowadzone przez nabywcê przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia;

2) (uchylono)

3) nabycie praw do wk³adów w rolniczej spó³dzielni produkcyjnej lub w spó³dzielni kó³ek rolniczych;

4) (uchylono)

5) nabycie w drodze darowizny pieniêdzy lub innych rzeczy przez osobê zaliczon¹ do I grupy podatkowej w wysokoœci nieprzekraczaj¹cej 9 637 z³ od jednego darczyñcy, a od wielu darczyñców ³¹cznie nie wiêcej ni¿ 19 274 z³ w okresie 5 lat od daty pierwszej darowizny, je¿eli pieni¹dze te lub rzeczy obdarowany przeznaczy w okresie 12 miesiêcy od dnia ich otrzymania na wk³ad budowlany lub mieszkaniowy do spó³dzielni, budowê domu jednorodzinnego, nabycie lokalu mieszkalnego stanowi¹cego odrêbn¹ nieruchomoœæ albo sp³atê zabezpieczonego hipotek¹ kredytu mieszkaniowego wraz z odsetkami;

5a) nabycie w drodze dziedziczenia praw do wk³adu mieszkaniowego w spó³dzielni mieszkaniowej przez osobê zaliczon¹ do I lub II grupy podatkowej, je¿eli spe³nia warunki okreœlone w art. 16 ust. 2 pkt 2-5oraz spó³dzielcze prawo do tego lokalu bêdzie przys³ugiwa³o nabywcy wk³adu przez okres co najmniej 5 lat od dnia jego ustanowienia; warunek ten uwa¿a siê za zachowany tak¿e w przypadku przeniesienia przez spó³dzielniê w³asnoœci tego lokalu na nabywcê;

6) nabycie w drodze darowizny praw do rachunku oszczêdnoœciowo-kredytowego przez osobê pozostaj¹c¹ faktycznie we wspólnym po¿yciu ma³¿eñskim z posiadaczem rachunku oszczêdnoœciowo-kredytowego w kasie mieszkaniowej, pod warunkiem przeznaczenia œrodków zgromadzonych na tym rachunku na cele mieszkaniowe;

7) (skreœlono)

8) nabycie w³asnoœci fizycznie wydzielonych czêœci nieruchomoœci w drodze zasiedzenia przez osoby bêd¹ce wspó³w³aœcicielami u³amkowych czêœci nieruchomoœci - do wysokoœci udzia³u we wspó³w³asnoœci;

9) nabycie w drodze spadku:

a) przez osoby zaliczone do I i II grupy podatkowej przedmiotów wyposa¿enia mieszkania, poœcieli, odzie¿y, bielizny oraz narzêdzi pracy przeznaczonych do u¿ytku w gospodarstwie domowym; je¿eli w sk³ad wyposa¿enia mieszkania wchodz¹ meble zabytkowe, przepis lit. c niniejszego punktu stosuje siê odpowiednio,

b) dzie³ sztuki i rêkopisów bêd¹cych przedmiotem twórczoœci spadkodawcy oraz materia³ów bibliotecznych, je¿eli spadkodawca zajmowa³ siê twórczoœci¹ lub dzia³alnoœci¹ naukow¹, oœwiatow¹, artystyczn¹, literack¹ lub publicystyczn¹,

c) zabytków ruchomych i kolekcji wpisanych do rejestru zabytków, a tak¿e zabytków u¿yczonych muzeum w celach naukowych lub wystawienniczych na okres nie krótszy ni¿ 2 lata,

d) przez osoby zaliczone do I i II grupy podatkowej zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków, je¿eli nabywca zabezpiecza je i konserwuje zgodnie z obowi¹zuj¹cymi przepisami;

10) (uchylono)

11) (uchylono)

12) nabycie przez rolnika pojazdów rolniczych i maszyn rolniczych oraz czêœci do tych pojazdów i maszyn pod warunkiem, ¿e te pojazdy i maszyny rolnicze w ci¹gu 3 lat od daty otrzymania nie zostan¹ przez nabywcê sprzedane lub darowane osobom trzecim; niedotrzymanie tego warunku powoduje utratê zwolnienia;

13) (uchylono)

14) (uchylono)

15) nabycie przez osoby zaliczone do I grupy podatkowej w³asnoœci rzeczy lub praw maj¹tkowych w drodze nieodp³atnego zniesienia wspó³w³asnoœci;

16) nabycie w drodze spadku prawa do rekompensaty w rozumieniu ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytu³u pozostawienia nieruchomoœci poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 169, poz. 1418).

2. [4](uchylony)

3. (skreœlony)

4.[5]Zwolnienia okreœlone w ust. 1 i w art. 4astosuje siê, je¿eli w chwili nabycia nabywca posiada³ obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z pañstw cz³onkowskich Unii Europejskiej lub pañstw cz³onkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub mia³ miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego pañstwa.

5. [6](uchylony)

6. (skreœlony)

Art. 4a. [Warunki zwolnienia od podatku] [7]1. Zwalnia siê od podatku nabycie w³asnoœci rzeczy lub praw maj¹tkowych przez ma³¿onka, zstêpnych, wstêpnych, pasierba, rodzeñstwo, ojczyma i macochê, je¿eli:

1) zg³osz¹ nabycie w³asnoœci rzeczy lub praw maj¹tkowych w³aœciwemu naczelnikowi urzêdu skarbowego w terminie miesi¹ca od dnia powstania obowi¹zku podatkowego powsta³ego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie miesi¹ca od dnia uprawomocnienia siê orzeczenia s¹du stwierdzaj¹cego nabycie spadku, z zastrze¿eniem ust. 2 i 4, oraz

2) udokumentuj¹ - w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytu³em darowizny lub polecenia darczyñcy s¹ œrodki pieniê¿ne, a wartoœæ maj¹tku nabytego ³¹cznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzaj¹cych rok, w którym nast¹pi³o ostatnie nabycie, doliczona do wartoœci rzeczy i praw maj¹tkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotê okreœlon¹ w art. 9 ust. 1 pkt 1- ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spó³dzielcz¹ kasê oszczêdnoœciowo-kredytow¹ lub przekazem pocztowym.

2. Je¿eli nabywca dowiedzia³ siê o nabyciu w³asnoœci rzeczy lub praw maj¹tkowych po up³ywie terminów, o których mowa w ust. 1 pkt 1, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, stosuje siê, gdy nabywca zg³osi te rzeczy lub prawa maj¹tkowe naczelnikowi urzêdu skarbowego nie póŸniej ni¿ w terminie miesi¹ca od dnia, w którym dowiedzia³ siê o ich nabyciu, oraz uprawdopodobni fakt póŸniejszego powziêcia wiadomoœci o ich nabyciu.

3. W przypadku niespe³nienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, nabycie w³asnoœci rzeczy lub praw maj¹tkowych podlega opodatkowaniu na zasadach okreœlonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

4. Obowi¹zek zg³oszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1) wartoœæ maj¹tku nabytego ³¹cznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzaj¹cych rok, w którym nast¹pi³o ostatnie nabycie, doliczona do wartoœci rzeczy i praw maj¹tkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty okreœlonej w art. 9 ust. 1 pkt 1lub

2) gdy nabycie nastêpuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.

5. Minister w³aœciwy do spraw finansów publicznych okreœli, w drodze rozporz¹dzenia, wzór zg³oszenia o nabyciu w³asnoœci rzeczy lub praw maj¹tkowych i zakres danych w nim zawartych, w tym w szczególnoœci:

1) dane identyfikuj¹ce podatników obowi¹zanych do z³o¿enia zg³oszenia oraz dane stanowi¹ce podstawê zaliczenia do I grupy podatkowej,

2) dane identyfikuj¹ce oraz ostatni adres spadkodawcy, darczyñcy lub innej osoby, od której lub po której zosta³a nabyta w³asnoœæ rzeczy lub prawa maj¹tkowe,

3) dane dotycz¹ce nabytych rzeczy lub praw maj¹tkowych, ich rodzaj, miejsce po³o¿enia rzeczy lub wykonywania praw maj¹tkowych, wraz z ich wartoœci¹ rynkow¹ oraz wielkoœæ nabytego udzia³u

- uwzglêdniaj¹c koniecznoœæ potwierdzenia nabycia w celu skorzystania ze zwolnienia.

Rozdzia³ 2. Obowi¹zek podatkowy

Art. 5. [Obowi¹zek podatkowy] [8]Obowi¹zek podatkowy ci¹¿y na nabywcy w³asnoœci rzeczy i praw maj¹tkowych.

Art. 6. [Powstanie obowi¹zku] 1.[9]Obowi¹zek podatkowy powstaje:

1) przy nabyciu w drodze dziedziczenia - z chwil¹ przyjêcia spadku;

2) przy nabyciu w drodze zapisu, dalszego zapisu lub z polecenia testamentowego - z chwil¹ wykonania zapisu, dalszego zapisu lub polecenia;

2a) przy nabyciu tytu³em zachowku - z chwil¹ zaspokojenia roszczenia lub jego czêœci;

3) przy nabyciu praw do wk³adów oszczêdnoœciowych okreœlonych w art. 1 ust. 2- z chwil¹ œmierci wk³adcy;

3a) przy nabyciu jednostek uczestnictwa okreœlonych w art. 1 ust. 2- z chwil¹ œmierci uczestnika funduszu inwestycyjnego,

4) przy nabyciu w drodze darowizny - z chwil¹ z³o¿enia przez darczyñcê oœwiadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwil¹ spe³nienia przyrzeczonego œwiadczenia; je¿eli ze wzglêdu na przedmiot darowizny przepisy wymagaj¹ szczególnej formy dla oœwiadczeñ obu stron, obowi¹zek podatkowy powstaje z chwil¹ z³o¿enia takich oœwiadczeñ;

5) przy nabyciu z polecenia darczyñcy - z chwil¹ wykonania polecenia;

6) przy nabyciu w drodze zasiedzenia - z chwil¹ uprawomocnienia siê postanowienia s¹du stwierdzaj¹cego zasiedzenie;

7) przy nabyciu w drodze nieodp³atnego zniesienia wspó³w³asnoœci - z chwil¹ zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia siê orzeczenia s¹du, je¿eli ich skutkiem jest nieodp³atne zniesienie wspó³w³asnoœci;

8) przy nabyciu w drodze nieodp³atnej s³u¿ebnoœci, renty oraz u¿ytkowania - z chwil¹ ustanowienia tych praw.

2. Przy nabyciu pod warunkiem zawieszaj¹cym obowi¹zek podatkowy powstaje z chwil¹ ziszczenia siê warunku. Naczelnik urzêdu skarbowego mo¿e jednak ustaliæ nale¿noœæ podatkow¹, jaka przypada³aby w razie ziszczenia siê takiego warunku, i nale¿noœæ tê zabezpieczyæ.

3. Nabycie pod warunkiem rozwi¹zuj¹cym uwa¿a siê w rozumieniu ustawy za nabycie bezwarunkowe. W razie spe³nienia siê warunku rozwi¹zuj¹cego w ci¹gu 3 lat od dnia nabycia, decyzja ustalaj¹ca zobowi¹zanie podatkowe podlega uchyleniu.

4.[10]Je¿eli nabycie niezg³oszone do opodatkowania stwierdzono nastêpnie pismem, obowi¹zek podatkowy powstaje z chwil¹ sporz¹dzenia pisma; je¿eli pismem takim jest orzeczenie s¹du, obowi¹zek podatkowy powstaje z chwil¹ uprawomocnienia siê orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zosta³o zg³oszone do opodatkowania, obowi¹zek podatkowy powstaje z chwil¹ powo³ania siê przez podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt nabycia.

Rozdzia³ 3. Podstawa opodatkowania

Art. 7. [Podstawa opodatkowania - definicja] 1. Podstawê opodatkowania stanowi wartoœæ nabytych rzeczy i praw maj¹tkowych po potr¹ceniu d³ugów i ciê¿arów (czysta wartoœæ), ustalona wed³ug stanu rzeczy i praw maj¹tkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowi¹zku podatkowego. Je¿eli przed dokonaniem wymiaru podatku nast¹pi ubytek rzeczy spowodowany si³¹ wy¿sz¹, do ustalenia wartoœci przyjmuje siê stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek nale¿ne z tytu³u ubezpieczenia wlicza siê do podstawy wymiaru.

2. Je¿eli spadkobierca i zapisobierca lub obdarowany zosta³ obci¹¿ony obowi¹zkiem wykonania polecenia lub zapisu, wartoœæ obci¹¿enia z tego tytu³u stanowi ciê¿ar spadku (zapisu) lub darowizny, o ile polecenie zosta³o wykonane.

3.[11]Do d³ugów i ciê¿arów zalicza siê równie¿ koszty leczenia i opieki w czasie ostatniej choroby spadkodawcy, je¿eli nie zosta³y pokryte za jego ¿ycia i z jego maj¹tku, koszty pogrzebu spadkodawcy, ³¹cznie z nagrobkiem, w takim zakresie, w jakim koszty te odpowiadaj¹ zwyczajom przyjêtym w danym œrodowisku, je¿eli nie zosta³y pokryte z maj¹tku spadkodawcy, z zasi³ku pogrzebowego lub nie zosta³y zwrócone w innej formie, oraz koszty postêpowania spadkowego, wynagrodzenie wykonawcy testamentu, obowi¹zki wykonania zapisów i poleceñ zamieszczonych w testamencie, wyp³aty z tytu³u zachowku oraz inne obowi¹zki wynikaj¹ce z przepisów Kodeksu cywilnegodotycz¹cych spadków.

4. Przy nabyciu w drodze zasiedzenia wy³¹cza siê z podstawy opodatkowania wartoœæ nak³adów dokonanych na rzecz przez nabywcê podczas biegu zasiedzenia.

5. Je¿eli budynek stanowi¹cy czêœæ sk³adow¹ gruntu bêd¹cego przedmiotem nabycia zosta³ wzniesiony przez osobê nabywaj¹c¹ nieruchomoœæ przez zasiedzenie, z podstawy opodatkowania wy³¹cza siê wartoœæ tego budynku.

6. Przy nabyciu w drodze nieodp³atnego zniesienia wspó³w³asnoœci podstawê opodatkowania stanowi wartoœæ rzeczy lub praw maj¹tkowych, w czêœci przekraczaj¹cej wartoœæ udzia³u we wspó³w³asnoœci, który przed jej zniesieniem przys³ugiwa³ nabywcy.

Art. 8. [Okreœlenie wartoœci rzeczy i praw] 1. Wartoœæ nabytych rzeczy i praw maj¹tkowych przyjmuje siê w wysokoœci okreœlonej przez nabywcê, je¿eli odpowiada ona wartoœci rynkowej tych rzeczy i praw, a wartoœæ praw do wk³adów oszczêdnoœciowych - w wysokoœci tych wk³adów.

1a.[12]Wartoœæ jednostek uczestnictwa przyjmuje siê w wysokoœci ustalonej przez fundusz inwestycyjny, zgodnie z przepisami ustawy o funduszach inwestycyjnych.

2. [13](uchylony)

3.[14]Wartoœæ rynkow¹ rzeczy lub praw maj¹tkowych okreœla siê na podstawie przeciêtnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzglêdnieniem ich miejsca po³o¿enia, stanu i stopnia zu¿ycia, oraz w obrocie prawami maj¹tkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowi¹zku podatkowego.

4.[15]Je¿eli nabywca nie okreœli³ wartoœci nabytych rzeczy lub praw maj¹tkowych albo wartoœæ okreœlona przez niego nie odpowiada, wed³ug oceny naczelnika urzêdu skarbowego wartoœci rynkowej, organ ten wezwie nabywcê do jej okreœlenia, podwy¿szenia lub obni¿enia, w terminie nie krótszym ni¿ 14 dni od dnia dorêczenia wezwania, podaj¹c jednoczeœnie wartoœæ wed³ug w³asnej, wstêpnej oceny. Je¿eli nabywca, pomimo wezwania, nie okreœli³ wartoœci lub poda³ wartoœæ nieodpowiadaj¹c¹ wartoœci rynkowej, naczelnik urzêdu skarbowego dokona jej okreœlenia z uwzglêdnieniem opinii bieg³ego lub przed³o¿onej przez nabywcê wyceny rzeczoznawcy. Je¿eli organ podatkowy powo³a bieg³ego, a wartoœæ okreœlona z uwzglêdnieniem jego opinii ró¿ni siê o wiêcej ni¿ 33% od wartoœci podanej przez nabywcê, koszty opinii bieg³ego ponosi nabywca.

5.[16]Przepis ust. 4 stosuje siê odpowiednio, je¿eli kilku nabywców poda³o ró¿ne wartoœci tej samej rzeczy lub prawa maj¹tkow...