BADANIE RYZYKA DYSLEKSJI UCZNIÓW KLAS „0”

1.      Percepcja wzrokowa (ćwiczenia na materiale obrazkowym).

2.      Analiza i synteza słuchowa oraz pamięć słuchowa.

3.      Słuch fonetyczny.

4.      Lateralizacja (wybór ręki, oka, nogi).

5.      Sprawność manualna.

6.      Opis wyników badań.

Ad. 1

Ad.2

I.                    Wysłuchiwanie głosek w wyrazach (pierwszy wyraz instrukcyjny).

Co słyszysz?

II.                 Zgadnij, jaki to wyraz (pierwszy wyraz instrukcyjny).

III.              Powtórz następujące sylaby

Ad. 3

Wyróżnianie przedmiotów na obrazkach, w nazwach których występują głoski:

b, t, g, f, ż, s, cz.

Zestawy obrazków:

b – balon, papuga, buty, pajac, palma

t – dom, telefon, drabina, ryba, traktor

g – garnek, kura, kot, gęś, but

f – wazon, farby, wanna, fotel, waga

ż – żaba, bocian, patelnia, żółw, hulajnoga

s – słoń, szczoteczka, pies, słoik, zegar

cz – czajnik, cebula, cukierki, klucz, czapka

Ad. 4

Badanie lateralizacji według prób R. Zazzo i N. Galifert – Granjon.

1.      Próba rąk

q       odkładanie kart (pomoce: 32 karty pasjansowe, stoper)

Zadaniem dziecka jest jak najszybsze położenie kart jedna na drugą. Dziecko bierze karty do wybranej przez siebie ręki i przekłada po jednej na druga talię. Wcześniej nauczyciel demonstruje wykonanie zadania.

Włączamy stoper, gdy dziecko bierze pierwszą kartę i zatrzymujemy, gdy położy ostatnią. Jeżeli dziecko upuści kartę lub weźmie dwie na raz, nie pozwalamy mu podnosić tych kart i przerywać odkładania, natomiast na końcu doliczamy za każdą kartę po jednej sekundzie do ustalonego czasu odkładania.

Następnie dziecko wykonuje próbę drugą ręką. Możemy poprzestać na jednokrotnym wykonaniu próby każdą ręką, jeżeli stosunek uzyskanych czasów wynosi 2 do 3. Jeśli tak nie jest, przeprowadzamy próbę 3 razy każdą ręką. Uznajemy przewagę tej ręki, którą dziecko odkładało karty krócej przynajmniej o 3 sekundy. Jeżeli nie ma różnicy lub jest ona mniejsza stwierdzamy, że sprawność rąk jest jednakowa.

q       marionetka

Próbę wykonujemy w pozycji stojącej. Rękę odchyloną w bok unosi się do góry zginając równocześnie

w łokciu pod kątem prostym. Ramię – ustawione poziomo, przedramię – pionowo. Dłonią i przedramieniem wykonuje się ruchem ciągłym obroty w jedną i drugą stronę wokół tej samej osi raz jedną raz drugą ręką. Obserwujemy sprawność wykonywania zadania ręki prawej i lewej. Na przewagę jednej ręki nad drugą wskazuje większa płynność i szybkość ruchów, a także brak współruchów.

UWAGA! Całkowita niezdolność do wykonania ruchu „marionetka” wskazuje na poważne zaburzenia ruchowe. Należy wówczas wykonać badania neurologiczne.

2.      Próba oczu

q       patrzenie przez dziurkę w kartonie (pomoce: karton o wymiarach 25 cm na 15 cm

z otworem w środku o średnicy 0,5 cm)

Zadaniem dziecka jest patrzenie przez otwór na jakiś przedmiot:

-          trzymając karton w obu rękach,

-          trzymając karton w lewej ręce,

-          trzymając karton w prawej ręce.

Notujemy, do którego oka przybliża otwór w kartonie. Jest to oko kierujące, wiodące.

q       kalejdoskop

Dziecko zagląda w kalejdoskop. Drugie oko musi zamknąć. Powtarzamy próbę kilka razy i notujemy, którym okiem dziecko patrzy.

3.      Próba nóg

q       klasy (pomoce: drewniany klocek o powierzchni 5 cm na 5 cm i wysokości 3 cm)

Zadaniem dziecka jest przesuwanie klocka tak, jak przy grze w klasy. Notujemy wybór nogi. Polecamy wykonać to samo drugą nogą. Porównujemy sprawność obu nóg.

q       kopanie (pomoce: klocek j.w.)

Zadaniem dziecka jest kopnięcie klocka tak, jak piłki. Powtarzamy próbę kilkakrotnie. Notujemy wybór nogi.

Ad. 5

Rysunek postaci – analiza.

Ad. 6

1.      Percepcja wzrokowa

·         słaba spostrzegawczość / dobra spostrzegawczość

·         zmienione położenie elementów / poprawne rozmieszczenie elementów

2.      Analiza i synteza słuchowa, pamięć słuchowa

·         nie wyróżnia głosek w nagłosie, wygłosie / wyróżnia głoski w nagłosie, wygłosie

·         nie składa wyrazów z sylab / składa wyrazy z sylab

·         nie składa wyrazów z głosek / składa wyrazy z głosek

·         przestawia sylaby, dodaje nowe sylaby, niepoprawnie powtarza sylaby / nie przestawia sylab, nie dodaje nowych sylab, poprawnie powtarza sylaby

3.      Słuch fonetyczny

·         prawidłowy / nieprawidłowy

4.      Lateralizacja

·         prawostronna

·         lewostronna

·         skrzyżowana

5.      Sprawność manualna

·         rysunek ubogi / rysunek bogaty w szczegóły

·         linie niepewne / linie wyraziste, pewne

·         zbyt silny nacisk ołówka / słaby nacisk ołówka / poprawny nacisk ołówka

·         nie zachowuje poprawnych proporcji / zachowane proporcje

6.      Uwagi i spostrzeżenia w trakcie badania

7.      Wskazania do pracy z dzieckiem

3