MAŁŻA
1. wiadomości ogólne.. Środowiskiem życia jest woda. Małże osiadają na dnia. Posiadają dwuczęściową muszlę, która otwiera się dzięki dwóm mięśniom, a zamyka dzięki zwieraczom. Otwiera się ona w części grzbietowej.
2. budowa zewnętrzna.
Muszla składa się z 3 warstw:
- zewnętrznej konchidinowej
- środkowej wapiennej
- wewnętrznej perłowej
Warstwa wapienna i perłowa jest budowy blaszkowatej. Ciało jest symetryczne, dwuczłonowe spłaszczone.
Części ciała:
- noga wysuwająca się na zewnątrz, dzięki której małża może się poruszać i zagrzebywać w piasku
- wór krzewiowy
- zredukowana głowa
Muszlę wyściela płaszcz okrywowy, a jego wydzielina tworzy muszlę. Jama płaszczowa zajmuje przestrzeń między nogą a wewnętrzną powierzchnią płaszcza. Wysuwa się ona na zewnątrz. Są symfony:
- dolny - stowy
- duży - wyrzutowy
W tej jamie płaszczowej znajdują się skrzela, nerka i układ rozrodczy. Ciało jest miękkie, blado różowe.
3. Układ oddechowy.
Tworzą go 2 skrzela zbudowane z siateczkowatych blaszek silnie unaczynionych. Jedno skrzelo to 2 półskrzela. Wewnętrzna powierzchnia płaszcza i skrzela okryte są rzęskami, które poruszają wolę. Woda ta płynie od syfonu wpustowego przez otwór gębowy, do syfonu wyrzutowego
4. układ pokarmowy
Małże odżywiają się pokarmem pobranym z H20. Kolejne narządu układu to:
- otwór gębowy
- przełyk
- żołądek z przewodem wątrobowym
- jelito z podłużną fałdą zwiększającą powierzchnię chłonną
- otwór odbytowy poprzedzony pętlą.
5. układ krwionośny
Jest on otwarty. Serce składa się z jednej komory i jednego przedsionka. Leży ono w osierdziu. Od komory odchodzą dwie aorty główne:
- przednia
- tylna
Otwierają się ona do zatok, którymi krew płynie do nerek, potem tętnicami do skrzeli, a koleinie do przedsionka serca.
6. układ wydalniczy
Tworzą go rurkowate nerki - udoskonalone metanefrydia. Otwierają się one z jednej strony do osierdzia, a z drugiej strony do jamy płaszcza.
7. układ nerwowy
Jest on słabo rozwinięty. Tworzą go zwoje:
- mózgowy
- nożny
- trzewiowy
Są one połączone spoidłami. Występują zmysły:
- równowagi - statocyst
- pojedyncze komórki
8. układ rozrodczy
Małże w wodach stojących są obojnakami, gdyż wody te nie przenoszą komórek plemnikowych, a w wodach poruszających się się są rozdzielnopłciowe. W rozwoju występuje postać larwalna. Larwa rozwija się z zapłodnione komórki jajowej w jamie płaszczowej. Przebywa tam przez jesień i zimę, a na wiosnę larwa, czyli glochidium jest wsuwana na zewnątrz przez syfon wyrzutowy. Ma ona już wykształconą dwuklapową skorupkę z haczykami i wysior. Opada ona na dno, czeka i przysuwa się do ciała ryby koło skrzeli. Pasożytuje, żywi się krwią, a następnie dorasta, dojrzewa płciowo i opada.
9. występowanie
Skujka pełnorodna żyje w wodzie w Górach Sudeckich. Małże pełnorodne żyjące w Japonii i Chinach mają słabo dorodne perły. Perły z mórz Meksyku są najcenniejsze. Perły powstają gdy do jamy płaszcza dostanie się drobinka piasku. Oblewa się masą perłową i twardnieje. Perły są bardzo cenne.
Ó Copyright by Marcin Radoń
maniekchomikuj