Leki immunostymulujące.pdf

Układ immunologiczny

Lek immunostymulujące

 Inaczej układ odpornościowy lub limfatyczny, to

system organizmu odpowiedzialny za zwalczanie

infekcji wirusów, bakterii, pierwotniaków, a

także zwalczanie obcych tkanek i nowotworów.

 Dopóki nasz system immunologiczny funkcjonuje sprawnie,

jesteśmy w stanie zachować zdrowie.

 Układ ten często bywa nadmiernie obciążony i wtedy mogą

się załamać procesy samoobrony.

 Dysfunkcję układu immunologicznego może

wywołać szereg czynników: niewłaściwe

odżywianie, przemęczenie, stres, palenie tytoniu,

nadużywanie alkoholu, a nade wszystko chemiczne

skażenie środowiska, a więc wody, gleby, powietrza,

żywności.

Prof. dr hab. Barbara Filipek

Katedra Farmakodynamiki UJ CM

Układ immunologiczny

 Układ limfoidalny, układ zbudowany z wielu wzajemnie

zależnych typów komórek (limfocytów, makrofagów,

monocytów, komórek K) rozsianych w ustroju, krążących

we krwi i w chłonceoraz skupiających się w narządach

limfatycznych (układ limfatyczny).

Wyróżnia się narządy centralne układu immunologicznego

- szpik kostny i grasicęoraz narządy obwodowe, czyli

śledzionę, węzły limfatyczne, migdałki, wyrostek

robaczkowy i rozsiane skupiska tkanki limfatycznej (kępki

Peyer’a w obrębie jelita) w postaci grudek chłonnych.

Układ

odpornościowy

 Węzły chłonne stanowią skupiska tkanki o bardzo dużej

aktywności immunologicznej

Różnicowanie komórek macierzystych

Limfocyty T

dojrzewają

w grasicy

Stres osłabia układ

odpornościowy

Limfocyty T – „grasicozależne”

Limfocyty B

 Powstają w szpiku kostnym skąd następnie wędrują do

grasicy, w której proliferująi nabywają cech

immunologicznych.

 Następnie przedostają się do innych narządów

limfopoetycznych, w których nadal się dzielą a następnie

dostają się do krwi obwodowej.

 Limfocyty typu T żyją nawet 10 lat i są odpowiedzialne za

wykrywanie i unieszkodliwianie czynników obcych dla

organizmu, czyli biorą udział w odporności typu

komórkowego.

 Pod względem funkcjonalnym limfocyty T dzielą się na:

 Limfocyty Th (helper) - są to limfocyty pomocnicze, które

wydzielają limfokiny pobudzające i podtrzymujące odpowiedź

immunologiczną,

 Limfocyty Ts - limfocyty supresorowe, które wydzielają limfokiny

hamujące odpowiedź immunologiczną,

 Limfocyty Tc - są to limfocyty cytotoksyczne. Do tych limfocytów

zalicza się komórki NK, komórki K.

 Powstają w układzie limfoidalnym w szpiku

kostnym, ale w przeciwieństwie do

limfocytów T nie przechodzą przez grasicę -

są szpikozależne.

 Limfocyty B żyją krótko, bo około 4 - 10 dni.

 Wytwarzają immunoglobuliny, które spełniają

funkcję specyficznych przeciwciał i biorą

udział w odporności typu humoralnego.

Typy odporności

 Odporność humoralną - jest to odporność zależna od obecności swoistych

przeciwciał, które są produkowane podczas odpowiedzi immunologicznej.

 Antygen pobudza limfocyty B do proliferacji i różnicowania się w stronę komórek

pamięci i komórek plazmatycznych.

 Komórki plazmatyczne, czyli plazmocyty są odpowiedzialne za wytwarzanie

przeciwciał, których funkcją jest wiązanie antygenu w wyniku, czego jest on

eliminowany. Komórki pamięci decydują o skutecznej odpowiedzi immunologicznej w

czasie ponownego kontaktu z takim samym antygenem.

 Odporność komórkową - to odporność związana z występowaniem i

aktywnością, immunocytów, czyli wyspecjalizowanych komórek, którymi są

fagocyty a także komórki o właściwościach cytotoksycznych, czyli komórki K

oraz limfocyty T.

 Wśród limfocytów T i B wyodrębniono tzw. komórki pamięci, które

powstają przy pierwszym kontakcie z antygenem. Po ponownym

kontakcie z tym samym antygenem wyzwala szybszą i bardziej

natężona odpowiedź immunologiczną.

 Dzięki temu zjawisku wyjaśniono między innymi odporność na choroby

przebyte w dzieciństwie po ich przebyciu lub po szczepieniu na nie.

Komórki K i NK

PRZECIWCIAŁA

 Nie posiadają na swojej powierzchni markerów limfocytów T i B

oraz charakterystycznych dla tych komórek receptorów

antygenowych (nazwane zostały "komórkami zerowymi„).

 Pod względem morfologicznym są to duże komórki, żyjące około

tygodnia z licznymi ziarnistościami cytoplazmatycznymi.

 Komórki K (killer, czyli zabójca) w ustroju znajdują się w sposób naturalny

bez wcześniejszej immunizacji.

 Komórki te mają zdolność do zabijania komórek oznaczonych przeciwciałami

skierowanymi przeciwko ich antygenom powierzchniowym (cytotoksyczność

komórkowa zależna od przeciwciał).

 Komórki NK ( natural killer, czyli wrodzony zabójca) mają zdolność do

uszkadzania bez wcześniejszej immunizacji niektórych komórek

nowotworowych i komórek, które nie są nowotworowe i są słabo

zróżnicowane.

 W chorobach takich jak białaczka, szpiczak czy policytemia, czyli w chorobach,

w których zaburzeniu ulega funkcja szpiku zaobserwowano obniżonąaktywność

komórek NK.

 Przeciwciała lub inaczej immunoglobuliny są to substancje

białkowe wytwarzane w limfocytach B i plazmocytach, które

mają zdolność łączenia się z antygenem.

 Wyróżnia się 5 klas immunoglobulin:

 IgG - jest główną immunoglobuliną występującą w surowicy;

przechodzi przez łożysko, co zapewnia noworodkowi odporność

bierną.

 IgA- jest składnikiem wydzielin surowiczo - śluzowych takich jak

np. ślina, siara, wydzielin układów tchawiczo - oskrzelowych oraz

moczowo - płciowych.

 IgM - jest to przeciwciało pojawiające się jako pierwsze w

odpowiedzi na złożone antygeny drobnoustrojów.

 IgD - występuje na powierzchni komórek, jego biologiczna funkcja

nie jest jeszcze poznana.

 IgE - występuje na powierzchni bazofili i mastocytów. Przyczynia

się do uczulania spojówek, śluzówek i oskrzeli

ATYGENY

Odporność

 Antygeny są to najczęściej glikoproteiny, które

rozpoznawane przez limfocyty wytwarzają odpowiedź

w postaci wytwarzania przeciwciał w odpowiedzi

komórkowej lub humoralnej.

 Wyróżnia się antygeny własne organizmu i antygeny

obce.

 Do antygenów własnych należą antygeny zgodności

tkankowej HLA I i HLA II, które występują na powierzchni

komórek organizmu, a zwłaszcza na powierzchni

makrofagów.

 Mogą tworzyć z antygenami zarówno własnymi jak i

obcymi, kompleksy rozpoznawalne dla limfocytów T, co

pozwala na prezentację i rozpoznanie antygenów.

 Takie zjawiska leżą u podstaw indukcji odporności,

tolerancji immunologicznej oraz zjawisk odpornościowych.

 Odporność jest to niewrażliwość organizmu na działanie

chorobotwórczych wirusów , bakterii , pierwotniaków

czy pasożytów wielokomórkowych .

 Prawidłowo funkcjonujący system immunologiczny chroni nas

nie tylko przed czynnikami chorobotwórczymi atakującymi

organizm z zewnątrz, ale spełnia on bardzo istotną rolę

również w eliminowaniu z ustroju wszelkich nietypowych

komórek, które w ciągu życia mogą pojawić się w naszym

organizmie w wyniku nieprawidłowych podziałów

komórkowych.

 Ma to ogromne znaczenie w profilaktyce chorób

nowotworowych.



Rodzaje odporności:

Odporność

 Odporność naturalna (dziedziczna, nieswoista) - jest to rodzaj

odporności nieswoistej, czyli takiej, którą organizm uzyskał przed

zetknięciem się z drobnoustrojami chorobotwórczymi.

 Taki rodzaj odporności uwarunkowany jest przez właściwości fizjologiczne

i budowę skóry, błon śluzowych oraz możliwością wykonania odruchów

obronnych organizmu takich jak np. kichanie, kaszel, łzawienie, wymioty czy

biegunka.

 Odporność nabyta (swoista) - wytwarza się w wyniku zadziałania na

organizm drobnoustroju albo przez wprowadzenie do organizmu surowicy

swoistej.

 Odporność nabyta skierowana jest przeciwko drobnoustrojowi lub

przeciwko jego toksynie. Odporność tą dzieli się na:

 Odporność czynną - uwarunkowaną przez przebycie choroby lub

uodpornieniem na szczepionkę. Odporność czynna może trwać miesiące, lata

a nawet całe życie.

 Odporność bierną - uzyskaną w sposób naturalny w łonie matki czy z

mlekiem matki a także w sposób sztuczny po podaniu surowicy

odpornościowej. Odporność bierna naturalna trwa do 6 miesiące a sztuczna

przez około 12 - 14 dni.

 Pierwszą linię obrony przed szkodliwymi czynnikami

środowiskowymi stanowi skóra i błony śluzowe oraz bariera -

krew płyn mózgowo-rdzeniowy.

 Jeżeli zawiedzie funkcjonowanie tych fizycznych barier (np.:

przy zranieniu skóry), uruchomione zostają dalsze

mechanizmy obronne.

 Najpierw uwolnieniu ulegają substancje biochemiczne, które

inicjują reakcję zapalną nieswoistą.

 Jednocześnie organizm zwiększa produkcję krwinek białych o

właściwościach żernych (fagocytarnych), których celem jest

bezpośrednie zaatakowanie i zniszczenie intruza. Ta faza

obrony demonstrowana jest często wzrostem temperatury

ciała.

 Jest to faza odporności nieswoistej.

Odporność

 Dalsza aktywizacja układu immunologicznego polega na

włączeniu się w proces zwalczania obcego antygenu

specjalnych komórek: limfocytów-T i limfocytów-B.

 Obowiązkiem tych wyspecjalizowanych komórek

immunologicznych jest dokładne zdiagnozowanie

czynnika chorobotwórczego i wdrożenie produkcji

substancji chemicznych o charakterze swoistych

przeciwciał , których niszczące działanie jest skierowane

przeciwko temu konkretnemu antygenowi.

 Po wyeliminowaniu czynnika chorobotwórczego reakcja

immunologiczna zostaje wyłączona. Zaczyna się

zdrowienie.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: