LEKI DZIAŁAJĄCE NA DROBNOUSTROJE CHOROBOTWÓRCZE

I. CHEMIOTERAPEUTYKI

1. SULFONAMIDY

2. CHINOLONY

I Generacja

ACIDUM NALIDIXICUM (Nevigramon)

II Generacja

ACIDUM PIPEMIDICUM (Palin, Urolin, Pipram)

III Generacja – fluorochinolony

NORFLOXACINUM (Nolicin)

PEFLOXACINI MESILAS (Abaktal)

CIPROFLOXACINUM (Ciprobay)

OFLOXACINUM (Tarivid)

LEVOFLOXACINUM (Tavanic)

3. POCH. 5-NITROFURANU

Poch. hydantoiny

NITROFURANTOINUM (Nifuratio)

FURAGINUM (Furazidin)

Leki stosowane w zakażeniach p. pok.

FURAZOLIDONUM (Furazolidon)

NIFUROXAZIDUM (Nifuroksazyd)

Leki stosowane zewn. miejscowo w zakażeniach skóry i błon śluzowych

NITROFURALUM (Nitrofurazon)

4. POCH. 5-NITROIMIDAZOLU

METRONIDAZOLUM (Metronidazol, Flagyl)

prep. złoż.: GINALGIN (metronidazol + chlorchinaldin)

TINIDAZOLUM (Fasigyn)

II. ANTYBIOTYKI

1. ANTYBIOTYKI β-LAKTAMOWE

1.1. PENICYLINY

Penicyliny naturalne

krótkodziałające

BENZYLPENICILLINUM (Penicillinum G)

BENZYLPENICILLINUM KALICUM (Penicillinum crystallsatum)

BENZYLPENICILLINUM NATRICUM (Penicillin G sodium)

o przedłużonym czasie działania

BENZYLPENICILLINUM PROCAINUM (Penicillinum procainum)

BENZYLPENICILLINUM BENZATHINUM (Debecylina)

Penicyliny nat. i półsynt. o wąskim spektrum działania, ale kwasoodporne

wrażliwe na penicylinazy

PHENOXYMETHYLPENICILLINUM KALICUM (Taropen, V-cylina)

PHENOXYMETHYLPENICILLINUM BENZATHINUM (Ospen)

oporne na penicylinazy

CLOXACILLINUM NATRICUM (Syntarpen)

Penicyliny szerokozakresowe

podawane doustnie i domięśniowo, ale wrażliwe na penicylinazy

AMPICILLINUM TRIHYDRICUM (Ampicillin)

SULBACTAMUM (*inhibitor β-laktamaz)

prep. złoż.: UNASYN [ampicylina + sulbaktam (2:1)]

SULTAMICILLINUM (Unasyn oral)

AMOXICILLINUM TRIHYDRICUM (Duomox)

AMOXICILLINUM NATRICUM (Apo-amoxi)

ACIDUM CLAVULANICUM (*inhibitor β-laktamaz)

prep. złoż.: AUGMENTIN (amoksycylina trihydr. + sól K kw. klawulanowego)

podawane pozajelitowo, wrażliwe na kw. i penicylinazy

CARBENICILLINUM NATRICUM (Carbenicillin)

TICARCILLINUM NATRICUM

prep. złoż.: TIMENTIN [tikarcylina sodowa + sól K kw. klawulanowego (15:1)]

PIPERACILLINUM NATRICUM (Pipril)

TAZOBACTAMUM (*inhibitor β-laktamaz)

prep. złoż.: TAZOCIN [piperacyna Na + sól Na tazobaktamu (8:1)]

1.2. KARBAPENEMY

naturalne

TIENAMYCINUM

półsynt.

IMIPENEMUM [+CILASTATINUM NATRICUM] (Tienam)

MEROPENEMUM (Meronem)

1.3. MONOBAKTAMY

AZTREONAMUM (Azactam)

1.4. CEFALOSPORYNY

CEFALOSPORYNA C

I GENERACJA

podawane parenteralnie

CEFAZOLINUM NATRICUM (Kefzol)

podawane doustnie

CEFALEXINUM (Keflex)

CEFACLORUM (Ceclor)

CEFRADINUM (Sefril)

II GENERACJA

CEFUROXIMUM NATRICUM (Biofuroksym, Zinacef)

CEFUROXIMUM AXETILUM (Zinnat)

III GENERACJA

CEFETAMET PIVOXIL (Tarcevis)

IV GENERACJA

CEFEPIMUM (Maxipime)

2. AMINOGLIKOZYDY

z resztą streptydyny

STREPTOMYCINI SULFAS (Streptomycinum)

z resztą 2-deoksystreptaminy (podstawiona przy C4, C5)

NEOMYCINI SULFAS (Neomycinum)

z resztą 2-deoksystreptaminy (podstawiona przy C4, C6)

kanamycyna A i jej poch.

KANAMYCINUM A

AMIKACINI SULFAS (Amikacin)

kanamycyna B i jej poch.

KANAMYCINUM B

TOBRAMYCINI SULFAS (Tobrex)

GENTAMICINI SULFAS (Garamycin)

poch. sisomycyny

NETILMICINI SULFAS (Netromycine)

zawierające inne reszty aminocyklitolowe

SPECTINOMYCINI HYDROCHLORIDUM (Trobicin)

3. MAKROLIDY

I GENERACJA

ERYTHROMYCINUM (Aknemycin)

ERYTHROMYCINI LACTOBIONAS (Erythromycinum intravenosum)

ERYTHROMYCINI PROPIONAS

ERYTHROMYCINI ESTOLAS (Erythromycinum pro suspensione)

ERYTHROMYCINI CYCLOCARBONAS (Davercin)

II GENERACJA

ROXITHROMYCINUM (Rulid)

CLARITHROMYCINUM (Klacid)

AZITHROMYCINUM (Sumamed)

SPIRAMYCINUM (Rovamycin)

4. TETRACYKLINY

STARA GENERACJA (naturalne)

CHLORTETRACYCLINI HYDROCHLORIDUM (Aureomycinum)

OXYTETRACYCLINI HYDROCHLORIDUM (Terramycin)

prep. złoż.: OXYCORT (oksytetracyklina + octan hydrokortyzonu)

TETRACYCLINI HYDROCHLORIDUM (Tetracyn, Achromycin)

NOWA GENERACJA (półsynt.)

DOXYCYCLINI HYDROCHLORIDUM (Vibramycin)

5. RYFAMYCYNY – ANT. ANSAMYCYNOWE

RIFAMYCINUM SV

RIFAMPICINUM (Ryfampicyna)

prep. złoż.: RIFAMAZID (ryfampycyna + izoniazyd)

6. ANTYBIOTYKI O RÓŻNEJ BUDOWIE

CHLORAMPHENICOLUM (Detreomycinum)

7. LINKOSAMIDY – ANT. WEGLOWODANOWE

LINKOMYCINI HYDROCHLORIDUM (Lincocin)

CLINDAMYCINI HYDROCHLORIDUM (Dalacin C)

8. ANTYBIOTYKI GLIKOPEPTYDOWE

VANKOMYCINI HYDROCHLORIDUM (Vancocin CP)

TEICOPLANINUM (Targocid)

III. LEKI TUBERKULOSTATYCZNE

ANTYBIOTYKI

ansamycynowe

RIFAMPICINUM (Ryfampicyna)

prep. złoż.: RIFAMAZID (ryfampycyna + izoniazyd)

aminoglikozydowe

STREPTOMYCINI SULFAS (Streptomycinum)

AMIKACINI SULFAS (Amikacin)

polipeptydowe

CAPREOMYCINI SULFAS (Capastat)

poch. D-seryny

CYCLOSERINUM (Seromycinum)

LEKI SYNTETYCZNE

zw. heterocykliczne

ISONIAZIDUM (INH)

PIRAZYNAMIDUM (Pirazynamid)

inne

ETHAMBUTOLI DIHYDROCHLORIDUM (Ethambutol)

NATRII PARAAMINOSALICYLAS (PAS Natrium)

IV. LEKI P/GRZYBICZE

MAKROLIDY POLIENOWE

AMPHOTERICINUM B (Amfoterycyna B)

NYSTATINUM (Nystatyna)

NATAMYCINUM (Pimaricin)

POCH. AZOLOWE

I generacja

CLOTRIMAZOLUM (Canesten B)

MICONAZOLI NITRAS (Daktarin)

ECONAZOLI NITRAS (Pevaryl, Gyno-Pevaryl)

ISOCONAZOLI ACETAS (Travogen)

ISOCONAZOLI NITRAS (Gyno-travogen)

II generacja

KETOCONAZOLUM (Nizoral)

TIOCONAZOLUM (Gyno-trosyd)

III generacja

FLUCONAZOLUM (Diflucan)

ITRACONAZOLUM (Orungal)

POCH. NOWEJ GENERACJI

AMOROLFINI HYDROCHLORIDUM (Loceryl)

CICLOPIROXOLAMINUM (Batrafen)

TERBINAFINI HYDROCHLORIDUM (Lamisil)

FLUCITOSINUM (Ancotil)

LEKI P/WIRUSOWE

Synt. analogi nukleozydowe pirymidynowe i purynowe (w ustroju ulegają fosforylacji, a trifosforany są aktywną postacią tych leków)

2’3’-dideoksynukleozydy pirymidynowe i purynowe zmodyfikowane w części cukrowej – inhibitory odwrotnej transkryptazy wirusowego RNA, stosowane przeciwko HIV

ZIDOVUDINUM (Retrovir, Azovir)

DIDANOSINUM (Videx, DDI)

ZALCITABINUM (Havid)

LAMIVUDINUM (Zeffix)

STAVUDINUM (Zerit)

acyklonukleozydy – nukleozydy ze zdegradowaną częścią cukrową

ACICLOVIRUM (NATRICUM) (Zovirax)

GANCICLOVIRUM (NATRICUM) (Cymevene)

VALGANCICLOVIRI HYDROCHLORIDUM

preparaty nukleozydowe o charakterze zw. kompleksowych

INOSINUM PRANOBEX (Groprinosin)

Poch. dipirydo-1,4-diazepiny – nienukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy, stosowane przeciwko HIV

NEVIRAPINUM (Viramune)

Zw. peptydowe, inhibitory wirusowej proteazy HIV

SAQUINAVIRI MESILAS (Invirase)

INDINAVIRI SULFAS (Crixivan)

36-aa peptyd, inhibitor fuzji HIV z komórka docelowa

ENFUVIRTIDUM (Fuzeon)

Poch. estru etylowego kw. cykloheksenokarboksylowego – inhibitory neuraminidazy (sialidazy) wirusa grypy A i B

OSELTAMIVIRUM (Tamiflu), OSELTAMIVIRI PHOSPHAS

Cykliczne aminy – poch. adamantanu

AMANTADINI HYDROCHLORIDUM (Viregyt K)

TROMANTADINI HYDROCHLORIDUM (Viru-Merz)

Poch. kw. 5-aminoizotiazolo-4-karboksylowego

DENOTIVIRUM (Vratizolin, Polvir)

HORMONY PŁCIOWE

HORMONY MĘSKIE

Androgeny naturalne

TESTOSTERONUM

TESTOSTERONI PROPIONAS (prep. złoż.: Omnadren)

TESTOSTERONI ENANTHAS (Testosteronum prolongatom)

TESTOSTERONI UNDECANOAS (Undestor)

Androgeny półsynt.

MESTEROLONUM (Proviron)

HORMONY ŻEŃSKIE

Estrageny naturalne (folikulinowe)

ESTRADIOLUM (Estrofem, Estraderm)

ESTRADIOLI BENZOAS (prep. złoż.: Alpicort)

ESTRADIOLI VALERAS (Progynova 21)

OESTRONUM (prep. złoż.: Oestrofeminal, Premarin)

ESTRIOLUM (Ovestin)

Estrageny synt.

ETHINYLESTRADIOLUM (prep. złoż.: Microgynon 21 i kilkadziesiąt innych)

Gestageny naturalne (luteinizujace)

PROGESTERONUM (Luteina)

HYDROXYPROGESTERONI CAPROAS (Kaprogest, Proluton depot)

Gestageny syntetyczne

poch. retroprogesteronu (pregnendienu)

DYDROGESTERONUM (Duphaston)

poch. 17α-hydroksyprogesteronu

MEDROXYPROGESTERONI ACETAS (Provera)

MEGESTROLI ACETAS (Megace)

poch. 17α-etynyloestrenu

NORETHISTERONI ACETAS (Primolut-nor)

NORGESTRELUM (prep. złoż.: Cyclo-progynova)

LEVONORGESTRELUM (Prostinor-duo, prep. złoż.: Microgynon 21)

ANTYHORMONY PŁCIOWE

ANTYANDROGENY

konkurujące z androgenami o receptor

steroidowe

CYPROTERONI ACETAS (Androcur)

niesteroidowe

FLUTAMIDUM (Flutamid)

hamujące 5α- reduktazę

steroidowe

FINASTERIDUM (Proscar)

ANTYESTROGENY

antagoniści rec. estrogenowego

niesteroidowe

CLOMIFENI CITRAS (Clostilbegyt)

TAMOXIFENI CITRAS (Tamofen)

inhibitory aromatazy

steroidowy

EXEMESTANUM (Aromasin)

niesteroidowy

ANASTROZOLUM (Arimidex)

Oprócz antyhormonów, hormonoterapia nowotworów wykorzystuje stosowanie hormonów płci przeciwnej. Podanie hormonów płci przeciwnej, dzięki istnieniu sprzężenia zwrotnego przysadka ↔ gruczoły wydzielania, hamuje uwalnianie właściwych dla danej płci hormonów, odpowiedzialnych za stymulacje nowotworów. Odpowiednio podanie estrogenów mężczyźnie zmniejsza uwalnianie androgenów stymulujących rozrost prostaty, a podanie androgenów kobiecie, hamuje wytwarzanie estrogenów, stymulujących nowotwór sutka.

W raku gruczołu krokowego stosowane są:

- estrogeny naturalne i syntetyczne: Estradioli benzoas, Estradioli valeras, Estramustini phosphas

- antyandrogeny steroidowe i niesteroidowe: Cyproteroni acetas, Flutamidum, Finasteridum

W raku sutka i/lub jajnika stosowane są:

...