2.1.3.2. Skały osadowe. Skały te powstają z produktów wietrzenia skał starszych lub z nagromadzonych szczątków organizmów zwierzęcych i roślinnych. Występują najczęściej w postaci warstw ograniczonych przez dwie, zwykle równoległe, powierzchnie. Skały te tworzą się najczęściej w zbiornikach wodnych.
Różnorodność warunków wietrzenia i osadzania zwietrz lin y umożliwiało powstawanie dużej ilości rodzajów skał. Dlatego w składzie mineralogicznym skał osadowych nie ma prawidłowości, jaką charakteryzują się skały wylewne. W zależności od sposobu powstawania wśród skał osadowych wyróż.
mamy:
skały osadowe pochodzenia mechanicznego - powstałe z okruchów skalnych przez wtórnescementowanie, tzw. osady zwięzłe (np. piaskowce, lessy), - skały osadowe pochodzenia organicznego - powstałe przez osadzanie się na dnie naturalnych zbiorników wody lub na powierzchni ziemi pozostałości po zwierzętach (wapienie, kreda, dolomity, ziemia okrzemkowa i inne) lub roślinach (torf, węgiel),
a. Skaly głębinowe mają strukturę wyraźnie krystaliczną, gdyż powolne obniżanie temperatury stygnięcia sprzyja wykształceniu się kryształów.
b. Skaly wylewne stygną szybko, dlatego też mają strukturę drobno- lub mikrokrystaliczną, a często, jeśli ostyganie przebiegało bardzo szybko, szklistą. Głównym składnikiem skał magmowych jest dwutlenek krzemu SiO2 występujący w postaci krystalicznej jako kwarc, a w bezpostaciowej jako krzemionka.
Zależnie od zawartości krzemionki skały magmowe dzieli się na: a) kwaśne (ponad 65% SiO2), b) pośrednie (52-65% SiO2), c) zasadowe (42-52% SiO2), d) ultrazasadowe (poniżej 40% SiO2).
Poza tym skały magmowe zawierają niemal wszystkie pierwiastki naturalne występujące zwykle w postaci tlenków. Do najczęściej spotykanych należą: A12O3, Fe2O3' FeO, CaO, M gO, Na2O, K2O i TiO2.
Podział skał magmowych podano w tabl. 2-3.
michalakmariusz