1. ZRÓDŁA PRAWA FINANSOWEGO W POLSCE
1. Konstytucja – głównie rozdział X poświęcony finansom.
2. Umowy międzynarodowe – znaczenie dla prawa podatkowego, dewizowego i celnego. Zapobiegają zjawiskom tzw. podwójnego opodatkowania, specjalnego statusu podatkowego osób zaliczonych do personelu dyplomatycznego i konsularnego. Stosuje się je także by unikać opodatkowania przez wprowadzenie dochodów do tzw. rajów podatkowych.
3. Dyrektywy prawa unijnego (pierwszeństwo prawa UE przed prawem krajowym) – znaczenie dla prawa podatkowego, dewizowego i bankowego w zakresie związanym z prowadzeniem działalności gospodarczej.
4. Akty prawa miejscowego – źródło samorządowego prawa finansowego, które jest stosowane na terenie danej gminy czy jednostki samorządu terytorialnego wyższego szczebla. Istotne znaczenie mają np. uchwały (nie mylić z ustawą budżetową!) budżetowe rady gminy, a także uchwały dotyczące stawek podatków i opłat lokalnych. Warunkiem wejścia w życie jest ich ogłoszenie.
2. DOCHODY PUBLICZNE A ŚRODKI PUBLICZNE
inne (operacja finansowe – odsetki; dochody uboczne; UE; )
spadki, zapisy, darowizny
inne przymusowe świdczenia dochody ze sprzedaży majątku
cła dochody z najmu oraz dzierżawy
podatki opłaty
Daniny publiczne (ok.90%) Inne
1. Dochody publiczne 2. Środki pochodzące ze źródeł
zagranicznych, nie podlegające zwrotowi
Środki publiczne
3. Przychody budżetu państwa i budżetów 4. przychody jedn. zal. do sektora finansów publ.
budżetów jednostek samorządu terytorialnego uzyskiwane w związku z prowadzoną przez nie
oraz innych j.s.t. pochodzące z: działalnością oraz pochodzące z innych źródeł
Sprzedaży papierów wartościowych oraz z innych operacji finansowych
Prywatyzacji majątku Skarbu Państwa oraz majątku j.s.t.
Spłat pożyczek udzielonych ze środków publicznych
Otrzymanych kredytów i pożyczek
· Wpływy pieniężne, którymi dysponują podmioty s.f.p. w celu wykonywania zadań publicznych
· Środkami publicznymi mogą gospodarować jednostki niezaliczane do sektora finansów publicznych.
· Możliwe jest przeznaczenie środków publicznych tj. zasobów pieniężnych gromadzonych przez podmioty sektora finansów publicznych na:
o wydatki publiczne
® płatności związane z realizacją funkcji, celów i zadań publicznych
® dokonywane w celu zaspokojenia potrzeb zbiorowych i/lub indywidualnych
® ranga potrzeb jest na tyle wysoka, że władze publiczne decydują się na całkowite lub częściowe finansowanie
o rozchody budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego
® zobowiązania, które powstały wskutek sięgnięcia do czasowych przychodów
® wydatki na spłatę wcześniej zaciągniętych zobowiązań:
Ø spłaty pożyczek i kredytów
Ø wykup papierów wartościowych
Ø wykup wcześniej zaciągniętych zobowiązań
Ø wypłaty pożyczek za środków publicznych
Ø inne operacje związane z zarządzaniem długiem publicznym
Dochody publiczne
· Są podstawowym rodzajem środków publicznych
· Są to wpływy pieniężne, który w momencie pozyskania przez organ władzy publicznej wykonujący zadania publiczne stają się jego własnością i powiększają majątek publiczny.
· Rodzaje: daniny publiczne, i inne dochody.
· Wśród dochodów wyróżniamy trzy zasadnicze grupy:
o charakterze publicznoprawnym
ü należne podmiotom sektora finansów publicznych z mocy prawa np. podatki
o o charakterze cywilnoprawnym
ü wpływy ze sprzedaży towarów wytworzonych przez instytucje publiczne i usług świadczonych przez te instytucje, wpływy o charakterze majątkowym.
o z bezzwrotnej pomocy zagranicznej
ü środki przekazane Polsce z budżetu Unii Europejskiej
· Podział dochodów:
o Ze względu na kryterium funkcji (zadań) dochodów publicznych
® Dochody zasadnicze
Ø odpłatne (ekwiwalentne)
Ø nieodpłatne (nieekwiwalentne)
® Dochody uboczne
o Ze względu na ze względu na podmioty, od których są pobierane
® dochody od osób fizycznych
® dochody od osób prawnych i jednostek nie mających osobowości prawnej
o Ze względu na ze względu na rodzaj budżetu, do którego są odprowadzane
® dochody budżetu państwa
® dochody budżetów samorządowych,
o Ze względu na kryterium ostatecznego pobrania dochodu
® dochody bezzwrotne
® dochody zwrotne (np. pożyczki i kredyty),
o Ze względu na ze względu na kryterium wzajemnego świadczenia
® dochody odpłatne
® dochody nieodpłatne
o Ze względu na ze względu na możliwość egzekwowania dochodów
® dochody przymusowe (czyli takie, które mogą być pobrane w drodze egzekucji administracyjnej, np. podatki, opłaty, grzywny, mandaty karne i cła)
® dochody dobrowolne (np. darowizny),
o Ze względu na czas płacenia
® Dochody pobierane okresowo, w sposób powtarzający się (niejako „ciągły”, np. z tytułu prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej, wtedy podatek dochodowy ma charakter ciągłego świadczenia, pobieranego tak długo, jak długo prowadzona jest działalność przynosząca dochód)
® Dochody pobierane sporadycznie (gdy następuje jednorazowe, pojedyncze zdarzenie, albo też zostanie dokonana czynność prawna, która wymaga uiszczenia określonej kwoty na rzecz państwa lub samorządu)
o Ze względu na
® dochody własne
® dochody z zewnątrz,
o Ze względu na ze względu na lokalizację źródła poboru dochodu
® dochody pochodzące z kraju
® dochody pochodzące z zagranicy
Ø przejęcie do polskiego budżetu części majątku lub dochodu wytworzonego poza granicami kraju, np. pożyczka czy kredyt z zagranicznego banku, bezzwrotna zagraniczna pomoc finansowa
3. CO TO SĄ POTRZEBY POŻYCZKOWE BUDŻETU PAŃSTWA
Art. 76.
Przez potrzeby pożyczkowe budżetu państwa rozumie się zapotrzebowanie na środki finansowe niezbędne do sfinansowania:
1) deficytu:
a) budżetu państwa,
b) budżetu środków europejskich;
2) rozchodów budżetu państwa.
Art. 77.
Minister Finansów w celu sfinansowania potrzeb pożyczkowych budżetu państwa oraz w związku z zarządzaniem długiem Skarbu Państwa jest upoważniony do:
1) zaciągania zobowiązań finansowych w imieniu Skarbu Państwa, w szczególności w drodze emisji papierów wartościowych oraz zaciągania pożyczek i kredytów na rynku krajowym i zagranicznym;
2) spłaty zaciągniętych zobowiązań, o których mowa w pkt 1;
3) przeprowadzania innych operacji finansowych związanych z zarządzaniem długiem, w tym operacji związanych z finansowymi instrumentami pochodnymi;
4) zarządzania nadwyżką budżetu środków europejskich.
Przez potrzeby pożyczkowe budżetu państwa rozumie się zapotrzebowanie na środki finansowe niezbędne do:
1. sfinansowania deficytu budżetu państwa;
2. spłaty wcześniej zaciągniętych zobowiązań;
3. sfinansowanie udzielonych przez SP państwa pożyczek;
4. wykonywania innych operacji finansowych związanych z długiem SP.
Potrzeby pożyczkowe budżetu państwa to kwota długu publicznego, której zaciągnięcie jest niezbędne dla zrównoważenia ze sobą wszystkich przychodów i rozchodów.
Wg ustawy:
Art. 8. Przez potrzeby pożyczkowe budżetu państwa rozumie się zapotrzebowanie na środki finansowe niezbędne do:
Ø Sfinansowania deficytu budżetu państwa,
Ø Spłat wcześniej zaciągniętych kredytów,
Ø Sfinansowanie udzielanych przez Skarb Państwa pożyczek,
Ø Wykonywanie innych operacji finansowych związanych z długiem Skarbu Państwa.
4. WYMIEŃ JEDNOSTKI SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH
Sektor finansów publicznych obejmuje dwa(trzy) podsektory: sektor rządowy oraz samorządowy + ubezpieczenia społeczne.Sektor finansów publicznych - pozyskuje środki dla prowadzenia swej działalności przez przymus, jaki występuje przy zbieraniu podatków czy ceł. Natomiast państwo nie podlega przymusowi w zakresie wydatków.
Sektor finansów publicznych tworzą jednostki wskazane w ustawie o finansach publicznych z 27 sierpnia 2009 r.
Przynależność danych jednostek do sektora finansów publicznych oznacza, iż jednostki te zostały podporządkowane określonemu w ustawie reżimowi finansowemu, który dotyczy:
- planowania, gromadzenia i wydatkowania środków publicznych,
- zarządzania nimi,
- kontroli środków publicznych,
- odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów
publicznych.
Sektor finansów publicznych tworzą
1) organy władzy publicznej, w tym organy administracji rządowej, organy kontroli państwowej
i ochrony prawa oraz sady i trybunały;
2) jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki;
3) jednostki budżetowe;
4) samorządowe zakłady budżetowe;
5) agencje wykonawcze;
6) instytucje gospodarki budżetowej;
7) państwowe fundusze celowe;
8) Zakład Ubezpieczeń Społecznych i zarządzane przez niego fundusze oraz Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i fundusze zarządzane przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia
Społecznego;
9) Narodowy Fundusz Zdrowia;
10) samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej;
11) uczelnie publiczne;
12) Polska Akademia Nauk i tworzone przez nią jednostki organizacyjne;
...
hakercom