ZASADY WYKONYWANIA ĆWICZEŃ LECZNICZYCH

-          Opanowanie świadomego kontrolowanego zmniejszania nadmiernego napięcia mięśniowego (rozluźnianie mięsni).

-          Ćwiczenia należy wykonywać w izolowanych pozycjach wyjściowych stwarzając warunki dla stabilizacji nie ćwiczonych stawów oraz zapewniających choremu poczucie wygody sprzyjające rozluźnieniu mięśni.

-          W czasie wykonywania ćwiczeń konieczna jest stabilizacja odcinka bliższego ćwiczonego stawu, której celem jest wyeliminowanie współruchów w sąsiednich stawach. Stabilizację uzyskuje się poprzez dobór odpowiedniej pozycji wyjściowej, chwyt lub założenie pasa stabilizującego.

-          Ruch powinien odbywać się płynnie wokół fizjologicznej osi stawu i we właściwej dla danego ruchu płaszczyźnie. 

-          Wszystkie ruchy w stawach powinny być wykonywane w pełnym zakresie (jeżeli jest to możliwe).

-          Ćwiczenie prowadzi się w odpowiednim dla rodzaju ćwiczenia rytmie, uwzględniając fazę skurczu i rozkurczu mięśnia oraz przerwę przed następnym skurczem.

-          Nasilenie ćwiczeń i obciążenia powinny być tak dobrane by nie powodowały odczynów zapalnych w stawach oraz nie prowadziły do nadmiernego zmęczenia osłabionych grup mięśniowych

-          Pacjent może odczuwać niewielkie bóle pochodzenia mięśniowego lub związane z ruchem tylko w czasie trwania ćwiczeń lub do dwóch godzin po ćwiczeniach. Ćwiczenia nigdy nie powinny wywołać silnych bólów utrzymujących się przez wiele godzin lub dni.

-          Ćwiczenia muszą być tak zorganizowane aby zapewnić choremu pełne bezpieczeństwo.

SYSTEMATYKA KINEZYTERAPII

Ø      Kinezyterapia o działaniu miejscowym

-          obejmuje wszystkie działania lecznicze i środki pomocnicze, które dotyczą narządu w którym umiejscowione jest schorzenie

-          zmierza do wytwarzania mechanizmów kompensacji miejscowej, szczególnie w sytuacjach gdy nie ma możliwości osiągnięcia stanu poprzedzającego chorobę

-          nie powinna angażować więcej niż 30% dynamicznych zespołów mięśniowych

-          stałe wskaźniki fizjologiczne tj.: tętno, ciśnienie, rytm oddechowy nie powinny ulec zmianie

-          nie oddziaływuje na wydolność ogólnoustrojową

-          może być stosowana nawet u pacjentów w stanach ciężkich

-          jest silnie związana z: fizykoterapią, farmakologią, balneologią czy masażem

·         do kinezyterapii o działaniu miejscowym zaliczamy następujące rodzaje ćwiczeń:

1.     ćwiczenia bierne

2.     ćwiczenia czynno-bierne

3.     ćwiczenia samowspomagane

4.     ćwiczenia czynne w odciążeniu

5.     ćwiczenia czynne wolne

6.     ćwiczenia czynne z  oporem

7.     ćwiczenia prowadzone

8.     inne formy ćwiczeń i oddziaływań:

a)     ćwiczenia redresyjne

b)     wyciągi redresyjne

c)     ćwiczenia synergistyczne

d)     ćwiczenia oddechowe

e)     ćwiczenia relaksacyjne

f)       ćwiczenia czynności samoobsługowych

g)     ćwiczenia w odciążeniu z oporem

h)     ćwiczenia sterowane

i)        pionizacja i nauka chodu

j)        ćwiczenia manualne

Ø      Kinezyterapia o działaniu ogólnym

-          opiera się na zdrowych, nie objętych procesem patologicznym częściach ciała

-          jej zadaniem jest powrót co najmniej do stanu sprzed zachorowania, lub uzyskanie kompensacyjnych przyrostów wszystkich składowych sprawności ogólnej co decyduje o wynikach kinezyterapii

-          chodzi o poprawę siły mięśniowej i wytrzymałości dzięki wysiłkom o charakterze ogólnym

-          zajęcia prowadzi się grupowo w zespołach jednolitych pod względem jednostki chorobowej, wydolności ogólnej, wieku i płci  

·         do kinezyterapii o działaniu ogólnym zaliczamy następujące rodzaje ćwiczeń:

1.     ćwiczenia ogólnousprawniające / ogólnokondycyjne

2.     ćwiczenia gimnstyki porannej

3.     ćwiczenia w wodzie

4.     sport inwalidów

Ø      Metody kinezyterapeutyczne

-          dostosowanie dokładnie opracowanych schematów i postępowań oraz wzorców ruchowych do leczniczych potrzeb określonych jednostek chorobowych czy jednorodnych pod względem etiologii schorzeń

-          u podstaw większości z tych metod leży poszukiwanie zależności między rozwojem struktur nerwowo-mięśniowych a ruchem

-          ich zadaniem jest przeciwdziałać zmianom powstałym w obrębie ośrodkowego układu nerwowego, narządu ruchu lub w obu tych układach jednocześnie

·         wybrane metody kinezyterapeutyczne:

1.     metody mechaniczne

a)     Metoda Cyriaxa

b)     Metoda Dobosiewicza

c)     Metoda Hoppe

d)     Metoda Kaltenborna-Evjentha

e)     Metoda Karskiego

f)       Metoda Klappa

g)     Metoda Kostewicza

h)     Metoda Majocha

i)       Metoda McKenzie

j)        Metoda Siwka-Tylmana

2.     metody neurofizjologiczne

a)     Metoda Brunkow

b)     Metoda NDT Bobath

c)     Metoda PNF

d)     Metoda Vojty

3.     metody edukacyjne

a)     Metoda Ayres

b)     Metoda Domana

c)     Metoda Petö

d)     Metoda Pilatesa

e)     Metoda S-E-T

f)       Metoda Sherborne

Ø      ĆWICZENIA BIERNE

·         zastosowanie:

-          siła mięśniowa 0 i 1

-          pacjenci akinetyczni (pozbawieni normalnej aktywności ruchowej)

-          u pacjentów u których ruch czynny jest przeciwwskazaniem

·         cele:

-          zamiana ruchu biernego na czynny

-          wzmożenie torowania proprioceptywnego

-          wzmożenie torowania exteroceptywnego

-          wzmożenia torowania ideomotorycznego

-          poprawa trofiki tkanek miękkich objętych porażeniem

-          zapobieganie odleżynom (poprawa trofiki, działanie pompy mięśniowej)

-          utrzymanie fizjologicznych zakresów ruchu

-          utrzymanie prawidłowej elastyczności  i plastyczności mięsni, więzadeł i torebek

-          zapobieganie procesom osteomalacji

·         wskazania:

-          porażenia i niedowłady mięśni zarówno wiotkie jak i spastyczne

-          początkowy okres uruchomiania stawu po zabiegu operacyjnym

-          stan po długotrwałym unieruchomieniu kończyny

-          zła trofika tkanek miękkich (pacjenci nieprzytomni)

·         przeciwwskazania:

-          przypadki pourazowe po złamaniach z niepełnym zrostem (zrost po 3-4 miesiącach)

-          stany zapalne stawów i tkanek okołostawowych

-          stany bezpośrednio po zwichnięciach i innych urazach stawowych

-          stany zapalne żył

-          rany skóry, mięśni i tkanek miękkich

-          stany po zabiegach operacyjnych przed wyjęciem szwów (konsultacja z lekarzem)

-          występowanie bólu przy ćwiczeniach (silne nie ustępujące dolegliwości)

-          temperatura powyżej 38°

-          ciśnienie rozkurczowe powyżej 100 skurczowe powyżej 160 (spoczynkowe)

-          ogólny ciężki stan pacjenta

-          stan po tomografii komputerowej z kontrastem

-          stan po nakłuciu dolędźwiowym (np. pobieranie płynu mózgowo-rdzeniowego)

·         metodyka:

ü      pw. taka jak przy testowaniu danego ruchu na 0 i 1

ü      stabilizacja:

-          stabilizacja odcinka bliższego, tak by ruch był wykonywany tylko w stawie ćwiczonym i nie był wspomagany przez sąsiednie stawy

-          uzyskujemy ją poprzez odpowiednią pozycję ułożeniową lub pasy stabilizujące

ü      chwyt:

-          musi być pewny, nie może jednak wywoływać u chorego dolegliwości bólowych

-          zawsze dobieramy tak by nie ćwiczyć przez dwa stawy (np.: ćwicząc staw barkowy trzymamy powyżej stawu łokciowego a nie w okolicy stawy nadgarstkowego)

ü      zasady wykonywania ruchu:

-          ruchy w stawach pacjenta wykonuje fizjoterapeuta

-...