Inżynieria Systemów i Analiza Systemowa

Wykład 1

Literatura:

·         P. Beynon-Davies, Inżynieria systemów informatycznych, WNT, 1999 

·         E. Yourdon, C. Argila, Analiza obiektowa i projektowanie, Przykłady  zastosowań, WNT, 2000 

·         W. Findeisen, Analiza systemowa – podstawy i metodologia, PWN,  1985 

·         Z. Gładys, W. Pogorzelski, Elementy analizy systemowej, Novum,  2002 

·         W. Pogorzelski, Teoria systemów i metody optymalizacji, Oficyna  Wydawnicza Politechniki  Warszawskiej, 1999 

·         L. Powierża, Elementy inżynierii systemów, Oficyna Wydawnicza

·         P. Sienkiewicz P, Analiza systemowa. Podstawy i zastosowania,  Wydawnictwo Bellona  1994Wydawnictwo Bellona 1994 

·         J. Gutenbaum, Modelowanie matematyczne systemów, Omnitech Press,  1992 

·         J. Kisielnicki, MIS systemy informatyczne zarządzania, Placet, 2008 

·         Z. Gomółka, Elementy ogólne teorii systemów, Uniwersytet  Szczecinski, 1999 

·         A Korzeniowski Zarządzanie gospodarka magazynowa, PWE 1997A. Korzeniowski,  Zarządzanie gospodarka magazynowa, PWE, 1997 

·         M. Młynarczyk, Analiza ryzyka w transporcie i przemyśle, Oficyna  Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, 1997

·         A. Kijewska, Systemy informatyczne w zarządzaniu, Wydawnictwo  Politechniki Śląskiej, Gliwice 2005 

·         P. Adamczewski, Zintegrowane systemy informatyczne, MIKOM,  Warszawa, 1998

·         J. Coyle, E. Bardi, J. Langley, Zarządzanie logistyczne, PWE,  Warszawa, 2002

·         M. Gubała, J. Popielas, Podstawy zarządzania magazynem na  przykładach, Biblioteka Logistyczna Poznań, 2002

·         inżynieria – umiejętność konstruowania i wznoszenia różnego rodzaju budowli z  praktycznym stosowaniem praw i zasad pewnej dziedziny

·         inżynieria systemów (System Engineering) obejmuje metody tworzenia, oceny i pielęgnacji systemów

·         inżynieria oprogramowania (Software Engineering) to produkcja i eksploatacja wysokiej jakości systemów programowych w założonym czasie i budżecie

·         inżynieria informacji (Information Engineering) obejmuje metody tworzenia i utrzymywania kompleksowych systemów informatycznych, obsługujących duże organizacje

·         inżynieria wiedzy (Knowledge Engineering) zapewnia metody reprezentowania znaczenia porcji wiedzy, jej pozyskiwania i przetwarzania

·         i inne…

·         analiza systemowa

o        zbiór metod i technik analitycznych, ocenowych i decyzyjnych, służących racjonalnemu rozwiązywaniu systemowych sytuacji decyzyjnych

·         badanie wspomagające działania osób odpowiedzialnych za decyzje lub linie (strategie) postępowania w warunkach niepewności i ryzyka

·         analiza systemowa ma na celu:

o        określenie pożądanego działania lub linii (strategii) postępowania przez rozpoznanie i  rozważenie dostępnych wariantów oraz porównanie przewidywanych ich bliższych i  dalszych następstw/skutków

o        opracowanie modelu logicznego projektowanego systemu informatycznego oraz modelu fizycznego systemu

·         system to byt przejawiający istnienie przez synergiczne współdziałanie swych części

·         podejście systemowe to zespołowe patrzenie na całość, holizm, poprzez role i funkcje części w całości, z uwzględnieniem powiązania przyczynowo-skutkowego, często niejawnego i nieliniowego, z uwzględnieniem dalekosiężnych skutków naszych decyzji

Prawa podejścia systemowego

·         Współczesne i przyszłe problemy często są efektem poprzednich rozwiązań (kuracji)

·         Dla każdego działania znajdzie sie przeciwdziałanie

·         Krótkookresowe polepszenia często prowadzą do długotrwałych problemów i trudności

·         Rozwiązanie może być gorsze niż sam problem

·         Łatwe rozwiązanie może w ogóle nie być rozwiązaniem

·         Szybkie rozwiązanie, wykonane na poziomie symptomów danego problemu, często wiedzie  do licznych problemów, które nie istniały przedtem (szybkie rozwiązania mogą być  antyprodukcyjnymi rozwiązaniami)

·         Przyczyna i efekt niekoniecznie muszą być silnie związane w czasie i przestrzeni. Często działania wdrożone tu i teraz pojawią się jako efekt daleko i późno

·         Działania, które przyniosą najlepsze efekty wcale nie są oczywiste od samego początku

·         Niski koszt i wysoka efektywność rozwiązań nie mogą być przedmiotem wzajemnej wymiany

·         Całość problemu jest często większa niż prosta agregacja elementów tego problemu

·         Zawsze musimy rozpatrywać cały metasystem (np. problem, przedsiębiorstwo, organizacja) złożony z systemu i otoczenia

·         Teoria Systemów (TS) lub ogólna Teoria Systemów (OTS) jest dyscypliną wiedzy i  umiejętności umożliwiającą lepsze rozumienie i harmonijne kształtowanie otaczającej nas rzeczywistości

·         Teoria Systemów, podobnie jak Analiza Systemowa, Zarządzanie Projektem i inne powstała po II wojnie światowej jako efekt doświadczeń zdobytych przez armię amerykańską

o        następnie wykorzystywana przy wojskowych projektach badawczych

o        rozwój lotnictwa wojskowego

o        rozwój przemysłu rakietowego

o        rozwój łodzi podwodnych

o        …

o        później (lata 60-te XX wieku) zastosowana do rozwiązań cywilnych

·         naczelną zasadą, paradygmatem, Teorii Systemów jest całościowe, holistyczne, ujmowanie  rzeczywistości,

o        w przeciwieństwie do ujęcia redukcjonistycznego, które panowano w nauce od czasów Newtona i Kartezjusza (od XVI/XVII wieku)

·         paradygmatem redukcyjnego podejścia do rzeczywistości jest podział obiektu, bądź problemu badań na części składowe i przez kolejne uproszczenia zbadanie własności jego oddzielnych części, by w ten sposób wnioskować o zachowaniu się całości

·         nowy paradygmat określany jako podejście systemowe, przyjmuje holistyczne spojrzenie na  świat

·         zakłada, że przyroda stanowi całość, w której żadne odrębne elementy nie istnieją

·         próbuje z poznawanych elementów tworzyć przydatną strukturę (system)

·         podejście takie jest niezbędne do prawidłowego podejmowania decyzji

ISTOTNA JEST KONCEPCJA - Koncentrujemy się na działaniu

·         Tworzenie zakładek (na podstawie przydatności)

·         Uzgadnianie stanowisk

·         Wykorzystanie pomysłów do kreacji zmian

·         Zamiast odrzucać, próbujemy pogodzić sprzeczności

·         Zmiana zamiast stabilności

W przeciwieństwie w podejściu atomistycznym „Od szczegółu do ogółu”

ISTOTNA JEST INFORMACJA - Koncentrujemy się na odkrywaniu (Interesuje nas prawda albo to „co jest”, użyteczny rezultat powstaje przez osąd)

·         Tworzenie „szuflad” (na podstawie doświadczeń)

·         Wykazywanie słuszność racji

·         Przykrawanie pomysłów do danego stanu

·         Odrzucamy, to co niezgodne

Pytania poznawcze (NAUKA) według paradygmatu systemowego:

1.       Co to jest ? – wyróżnienie z uniwersum

2.       Jakie to jest? – zgrubny, przybliżony opis Jak to działa?

3.       – model czarnej skrzynki

4.       Jak to wykorzystać? – możliwe zastosowania

Pytania aplikacyjne (INZYNIERIA) według paradygmatu systemowego:

1.       Czy to jest potrzebne? – artykulacja użyteczności

2.       Czym to zaspokoić? – koncepcja zaspokojenia potrzeby

3.       Jak to skonstruować? – projektowanie (alternatywy)

4.       Jak i gdzie to wyprodukować? – technologia i koszty

5.       Gdzie i jak to sprzedać? – rynek, rozpoznanie potrzeb

6.       Jak to użytkować? – cele, metody eksploatacji

7.       Jak to zreuzytkowac? (kasacja, recykling)

v      podejście systemowe polega na szukaniu połączeń pomiędzy jej częściami, które są pozornie niezależne i dostrzeganiu procesu rozwoju, zamiast pojedynczych wydarzeń

v      system (gr. zestawienie, połączenie) to skoordynowany wewnętrznie i wykazujący określoną strukturę układ elementów

o        rozpatrywany od zewnątrz jest całością, nakierowaną na określony cel

o        rozpatrywany od wewnątrz jest zbiorem elementów i relacji (zależności) miedzy nimi

v      system to logicznie spójny zbiór elementów i ich połączeń

v      istotą systemu jest sensowne powiązanie elementów z punktu widzenia jakiegoś kryterium

o        jeśli na daną rzecz (obiekt, proces) spoglądamy ze zwróceniem uwagi na strukturę, wtedy ujmiemy rzecz systemowo

v      z tych samych elementów można zbudować różne systemy

v      zrozumienie systemu wymaga integracji wiedzy obejmującej różne dziedziny

v      podejście systemowe należy traktować jako zasadę porządkowania

v      może być też rozumiane jako sposób postępowania, w których zjawiska są traktowane  kompleksowo

v      systemy można poznawać, rozwijać i sterować nimi tylko na drodze modelowania i dokonywania operacji na modelach

·         podejście systemowe wprowadza kilka zmian:

o        przejście od myślenia reistycznego na rzecz fenomenologicznego (rzeczy— zjawiska)

o        przejście od myślenia mechanistycznego opartego na koncepcji odwracalności zdarzeń do myślenia w kategoriach procesów nieodwracalnych

o        przejście od myślenia dogmatyczno-normatywnego do myślenia efektywnościowego

·         przejście od rozmytych pojęć tradycyjnego filozofowania – do dyscypliny holistycznego myślenia logiczno – matematycznego

...