Założycielami Zakonu Cysterskiego są święci: Robert z Molesme (+1110), Alberyk (+1109) i Stefan Harding (+1134).
Zakon Cystersów został założony w 1098 przez św. Roberta z Molesmes. Opuścił on zakon benedyktynów i załozył klasztor we Francji w miejscowości Cîteaux (Cistercium) koło Dijon.
W 1099 kierowanie opactwem zostało przez papieża Urbana II powierzone Alberykowi.
Kolejno opat Stefan Harding oraz św. Bernard z Clairvaux przyczynili się do znacznego rozkwitu zakonu.W latach 1113-15 powstały protoopactwa La Ferté, Pontigny, Clairvaux i Morimondo, które następnie dały początek nowym opactwom.
W roku 1134 cystersi posiadali juz ponad 70 opactw, a w 1153 już 345.
Natomiast żeńska gałąź zakonu powstała w 1125, w Tart, niedaleko Citeaux.
W połowie XVII w. dokonał się podział zakonu na zwykłą i reformowaną obserwancję tzw.trapistów. Nazwa pochodzi od klasztoru La Trappe, gdzie najwybitniejszą postacią był Armand J. B. Rance (+1700).
Podstawy duchowości cysterskiej można znaleźć w pierwszych dokumentach Citeaux (Exordium Parvum- EP i Exordium Cistercii) i przedstawić w trzech punktach:
Te podstawowe zasady duchowości miały także swoje praktyczne odniesienia do architektury, liturgii, gospodarstwa i całego życia mnichów z Citeaux. Podstawowe elementy cenobitycznej Reguły św. Benedykta i eremicki ideał życia pustelniczego dały nową postać zakonu cysterskiego osadzonego w zdrowej mądrości tradycji monastycznej. Wprowadziły one na nowo w życie klasztorne równomierny rytm modlitwy, czytania i pracy fizycznej. Do "lectio divina" przeznaczano jedynie teksty Pisma Św. i Ojców Kościoła.
Fakty z historii powszechneji Kościoła
Cystersi na świecie
Cystersi w Polsce
Reforma gregoriańska1095-1099 I krucjata
21.03.1098 Założenie Nowego Klasztoru w Citeaux1099 Alberyk zostaje opatem; Robert wraca do Molesme
1201- 1204 czwarta krucjata;
1202 fundacja mniszek w Trzebnicy
1204 złupienie Konstantynopola, założenie cesarstwa łacińskiego;
1214 umiera Jan z Ford
1219 piąta krucjata
1222 fundacja klasztoru „Clara Tumba” w Mogile
1227 ufundowanie klasztoru w Henrykowie
1228 statuty kapituły zabraniają przyjmowania większej liczby klasztorów zakonnic; Stefan z Lexington odwiedza filię w Irlandii
1231 śmierć Idy z Nivelles
1231 powstanie klasztoru w Obrze
1232 fundacja w Bledzewie
1233 Grzegorz IX ustanawia inkwizycję
1234 powstanie klasztoru w Szczyrzycu
1235 sprowadzenie zakonnic do Żarnowca
1237- 1241 najazd mongolski na Europę
1244 ostateczna utrata Jerozolimy
1245 Sobór Lyoński I
1245 założenie cysterskiej szkoły św. Bernarda przy Uniwersytecie Paryskim
1248- 1251 szósta krucjata
1246 śmierć Lutgardy z Awyieres
1250 liczba cysterskich opactw męskich wynosi 647
1254 założenie klasztoru w Byszewie- Koronowie
1255 powstanie klasztoru w Rudach Śl.
1268 śmierć Beatrycze z Nazaretu
1276 powstaje klasztor w Pelplinie
1278 fundacja cysterek w Koszalinie
1281 założenie cysterskiej szkoły w Oxfordzie
1300 koronacja w Gnieźnie Wacława II
1270- 1310 powstanie Księgi Henrykowskiej
...
Ave_Maryja