URAZY OKOŁOPORODOWE
U NOWORODKÓW
Urazy występują w 1,5-3% wszystkich porodów niezależnie od sposobu ukończenia ciąży, dojrzałości i urodzeniowej masy ciała noworodka. Urazy okołoporodowe powodują zaburzenia obserwowane zaraz po porodzie lub w kilka dni po nim.
Noworodki doznają złamań, uszkodzeń nerwów i narządów wewnętrznych – wątroby, śledziony, nerek, nadnerczy. Na urazy częściej narażone są noworodki z dużą masą ciała.
Czynniki stanowiące przyczynę urazów okołoporodowych
w Mechaniczne – ucisk, naruszenie ciągłości lub przerwanie powłok skórnych.
w Fizyczne – zmiany i wahania ciśnienia wewnątrzmacicznego.
w Chemiczne – głód tlenowy, zatrucia.
w Zakaźne – zakażenie bakteryjne, wirusowe, pierwotniakowe.
w Hemolityczne – niezgodność czynnika Rh i grup głównych krwi.
Podział urazów okołoporodowych
w Uszkodzenia skóry.
w Uszkodzenia narządu ruchu.
w Uszkodzenia nerwów obwodowych.
w Uszkodzenia oun.
w Uszkodzenia czaszki i części przodującej.
w Uszkodzenia narządów wewnętrznych.
Uszkodzenia skóry
Powstają na wskutek przerwania ciągłości naskórka i skóry
w Nacięcia podczas cięcia cesarskiego lub nacięcia krocza.
w Otarcia – złe ułożenie płodu podczas przechodzenia przez kanał rodny.
w Obrzęk – spowodowany uciskiem.
Postępowanie:
w Tak uszkodzone powierzchnie skóry należy przemyć 1% roztworem spirytusowym i zaopatrzyć jałowym gazikiem.
Uszkodzenia narządu ruchu
w Złamanie (pęknięcie) obojczyka
w Złamanie kości ramiennej
w Złamanie kości udowej
Złamanie (pęknięcie) obojczyka
w Występuje u dużych płodów, szczególnie w przypadku przodowania barków.
w Najczęściej jednostronnie, powstaje przy wydobywaniu barków, na wskutek silnego przygięcia barku.
w Jest to złamanie podokostnowe (zielonej gałązki) – kość ulega złamaniu, ale okostna zachowuje ciągłość.
Objawy:
w obrzęk w miejscu złamania,
w bolesne trzeszczenie przy badaniu,
w rotacja wewnętrzna ramienia,
w ograniczona ruchomość ręki,
w słaby odruch chwytny,
w zaburzony odruch Moro,
w zniekształcenie wyczuwalne w trakcie badania palpacyjnego,
w po ok. 8 dniach tworzy się wał kostniny, który można wykryć w badaniu palpacyjnym.
w nie wymaga specjalnego leczenia z wyjątkiem stanów, w których odłamy są przemieszczone.
w należy założyć opatrunek Dessaulta, aby nastąpił zrost złamanej kości.
w delikatna pielęgnacja i postępowanie z dzieckiem.
Złamanie kości ramiennej
w Dochodzi złamania podczas cięcia cesarskiego przy wyjmowaniu noworodka z jamy macicy lub przy złym ułożeniu płodu.
w Złamanie kości ramiennej występuje na 1/3 górnej długości trzonu i ma charakter poprzeczny lub spiralny. Pociąganie odłamu bliższego przez mięsień naramienny powoduje kątowe ustawienie odłamu obwodowego.
w Złamanie kości ramiennej może wystąpić u noworodka z porażeniem Erba i maskować jego objawy.
w obrzęk,
w ból,
w zaczerwienienie,
w ograniczona ruchomość kończyny,
w osłabiony odruch Moro,
w osłabiony odruch chwytania.
w Kończynę należy unieruchomić, przez przymocowanie do klatki piersiowej.
w Delikatna pielęgnacja.
w Całkowite wygojenie następuje w okresie 3 tyg.
Złamanie kości udowej
w Do złamania dochodzi podczas manipulacji położnika przy stópkowym lub miednicowym położeniu płodu.
w Złamanie następuje najczęściej w górnym odcinku kości udowej.
w Złamanie jest zwykle poprzeczne i całkowite, może dojść do kątowych przemieszczeń odłamów.
w Zastosowanie wyciągu pośredniego na obie kończyny dolne, z takim obciążeniem, aby lekko unosiło pośladki noworodka.
w Unieruchomienie kończyny.
w Całkowite wygojenie złamania następuje po 3 tyg.
Uszkodzenie nerwów obwodowych
w Uszkodzenie splotu barkowego
w Porażenie nerwu twarzowego
w Porażenie nerwu przeponowego
Uszkodzenie splotu barkowego
Porażenie Typu ERBA
w górne porażenie splotu – uszkodzenie V i VI gałęzi szyjnej (C5,C6).
Porażenie Typu KLUMPKEGO
w dolne porażenie splotu (kręgów szyjnych i 1 kręgu piersiowego), uszkodzenie VII i VIII gałęzi szyjnej i I gałęzi piersiowej. Uszkodzenie dotyczy mięśni przedramienia, mięśni dłoni i palców.
w ramię leży wiotkie i jest zrotowane do wewnątrz,
w niedowład mięśni ramienia i przedramienia,
w ruchy dłoni i palców są ograniczone,
w przy podrażnieniu kończyny bark się nie unosi,
w dłoń i palce reagują na bodźce,
w odruch chwytny zachowany,
w może dojść do upośledzenia ruchomości przepony,
w porażone są mięśnie barku i zginacze przedramienia,
w ruchy ramienia są zachowane, ale brak reakcji ze strony dłoni i palców,
w palce są zgięte w kierunku dłoni,
w brak odruchu chwytania,
w uszkodzeniu może towarzyszyć zespół Hornera
w Porażenie splotu barkowego wymaga leczenia. Początkowo oczekiwanie po unieruchomieniu ramienia. Często po kilku tygodniach powraca pełna ruchomość.
w Jeśli nie dojdzie do samoistnego wyleczenia wskazana jest rehabilitacja, masaże, ciepłe okłady oraz rehabilitacja metodą Vojty.
w Jeśli po 4 miesiącach brak efektów – leczenie operacyjne.
w Wynik leczenia zależy od stopnia uszkodzenia.
w Przerwanie nerwów nie poddaje się leczeniu.
w Uszkodzenie po ucisku ustępuje, ale po długiej rehabilitacji.
w Ważne jest właściwe ułożenie dziecka – przywiedzenie i zrotowanie ramienia do zewnątrz po zgięciu przedramienia pod kątem prostym.
w Przy uszkodzeniu dolnym należy dodatkowo unieruchomić palce na szynie.
Porażenie nerwu twarzowego
Przyczyna:
w ułożenie twarzyczkowe, skutek ucisku przez łyżki kleszczy lub ucisku części kostnych kanału rodnego. Obwodowe uszkodzenie n. VII cechuje porażenie wszystkich trzech gałęzi jednej strony twarzy.
w Pojawiają się po 3 – 4 h po porodzie,
w Wygładzenie fałdu policzkowego,
w Bezruch mięśni połowy twarzy,
w Asymetria twarzy – widoczna podczas płaczu dziecka – kącik ust po stronie uszkodzonej jest osadzony głęboko i opadnięty ku dołowi,
w Nie domykanie powieki.
w Stosowanie masażu ręcznego lub elektrycznego,
w Podawanie preparatów z witaminą B,
w Należy kilka razy dziennie przemywać oko wodą destylowaną, przegotowana lub zakrapiać oko roztworem chlorku sodowego – jest to ochrona przed wysychaniem rogówki w przypadku nie domykania powieki.
Porażenie nerwu przeponowego
Uszkodzenie nerwu przeponowego prowadzi do przemieszczenia przepony ku górze i braku jej ruchomości. Zwykle dotyczy to jednej strony. Uniesienie przepony powoduje uciśnięcie płuca po tej stronie, a także może wpływać na stan drugiego płuca. Porażenie przepony po stronie lewej często wpływa na funkcje przewodu pokarmowego z powodu refluksu żołądkowo – przełykowego.
Polega na wspomaganiu oddechowym
( CPAP).
Jeśli czynność przepony nie powróci w okresie 3 miesięcy i utrzymują się zaburzenia oddychania lub zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego wskazana jest interwencja operacyjna.
Kręcz szyi
w Powstaje na skutek uszkodzenia mięśnia mostkowo – obojczykowo – sutkowego.
Przyczyny:
w Nieprawidłowe ułożenie płodu,
w Wada rozwojowa mięśnia,
w Ucisk wewnątrzmaciczny,
w Naciągnięcie włókien mięśnia – pęknięcie naczyń – wylew krwi do tkanki mięśniowej.
w Tworzą się guzowate zgrubienie mięśnia m.o.s. pod koniec pierwszego tygodnia życia dziecka.
w Głowa jest zwrócona w stronę uszkodzenia, a twarz w stronę przeciwną.
w ...
anzbi2005