Wyjaśnij pojęcia:
Produkcja jest to wykorzystanie różnego rodzaju materiałów, środków technicznych, energii i informacji, środków finansowych oraz pracy ludzkiej w celu wytworzenia i dostarczenia klientom wartościowych produktów (wyrobów lub usług), które (przez użytkowanie lub konsumpcję) zaspokoją potrzeby i umożliwią uzyskanie satysfakcji.
Zarządzanie produkcją - to wiedza i działalność praktyczna, polegająca na planowaniu, bieżącym sterowaniu i kontroli ilości surowców, robót w toku, wyrobów gotowych oraz wykorzystaniu zasobów dla zaspokojenia zapotrzebowania klientów, minimalizacji opóźnień, kosztów zapasów oraz maksymalizacji produktywności.
System zarządzania produkcją – jest to zbiór hierarchicznie powiązanych i wyposażonych w środki techniczne oraz posiadających uprawnienia kontrolne i decyzyjne osób lub komórek organizacyjnych.
Cykl produkcyjny – jest to okres czasu pomiędzy rozpoczęciem a zakończeniem procesu produkcyjnego wyrobu, to czas, w którym materiał wejściowy przechodzi kolejno przez wszystkie operacje produkcyjne i jest przekształcony w wyrób gotowy. Jest podstawą ustalania planów produkcji, a także normowania wielkości zapasów robót w toku, jest wyrazem organizacji procesu produkcyjnego czasie.
Reengineering (Business Process Reengineering – BPR) jest to filozofia i strategia innowacyjnego działania, a także metoda radykalnego przeprojektowania i modernizacji procesów gospodarczych z wykorzystaniem technik informacyjno-informatycznych w celu osiągnięcia istotnych efektów ekonomicznych oraz poprawy jakości, niezawodności, nowoczesności i dystrybucji wyrobów, poziomu obsługi klientów i obsługi serwisowej wyrobów, a także skrócenia obiegu środków finansowych i informacji, w których stosuje się najnowsze metody tzw. data processingu.
System produkcyjny można traktować jako zespolenie zasobów ludzkich, zasobów informacji i zasobów funkcjonowania maszyn, w którym zasilenia wejściowe (materiały, energia, usługi obce i informacje) są przetwarzane w pojawiające się na wyjściu wyroby, informacje, usługi i odpady. Przetwarzania dokonuje się dzięki kwalifikowanej pracy ludzkiej. System produkcyjny może być traktowany jako system pracy, którego sprawne funkcjonowanie jest uwarunkowane właściwą organizacją pracy.
Wyjaśnij co obejmuje system produkcyjny w ujęciu rzeczowym
System produkcyjny, rozpatrywany w rzeczowym ujęciu, obejmuje: Techniczne środki produkcji, Przedmioty pracy, czyli materiały (surowce, półfabrykaty, części, podzespoły, moduły montażowe itp.) nabywane z zewnątrz i przeznaczone do przetworzenia w systemie lub do wykorzystania w montażu gotowych wyrobów. Czynniki energetyczne: energię elektryczną, paliwa, nośniki energii cieplnej (gorąca woda, para, gorące powietrze itp.), nośniki energii mechanicznej (sprężone powietrze lub inne gazy), zimną wodę i powietrze niezbędne w procesach technologicznych. Czynnik ludzki (zatrudnionych pracowników), w tym personel: administracyjny, inżynieryjno-techniczny, wykonawczy, pomocniczy i zarządzający. Zbiory informacji (na nośnikach) dotyczących: prognoz i informacji rynkowych, wyrobu i jego funkcji użytkowych, jakości i niezawodności, kosztów, warunków pracy i doświadczenia załogi, warunków podejmowania decyzji związanych z zarządzaniem produkcją, sposobów przetwarzania, gromadzenia, przesyłania i archiwizacji informacji, form obiegu kapitału, stóp dyskontowych itp. Środki finansowe, w tym: zamrożone w technicznych środkach produkcji, w materiałach, półwyrobach i wyrobach gotowych, w kasie, w bankach, u klientów itp. Wyroby w kolejnych stadiach ich wytwarzania, magazynowania, przechowywania i dystrybucji oraz sprzedaży klientom i opieki serwisowej.
Scharakteryzuj system zarządzania produkcją
System zarządzania produkcją jest to zbiór hierarchicznie powiązanych i wyposażonych w środki techniczne oraz posiadających uprawnienia kontrolne i decyzyjne osób lub komórek organizacyjnych, powołanych do prognozowania i wdrażania zmian w systemie produkcyjnym, planowania produkcji, jej przygotowania i organizowania zespołów pracowniczych, przewodzenia im, kierowania pracownikami i motywowania ich do twórczej i wydajnej pracy, sterowania produkcją, kontrolowania uzyskiwanych efektów i porównywania ich z planem oraz harmonogramem, koordynowania prac i, ewentualnie, dokonywania zmian w planach i harmonogramach produkcji. Chodzi także o ocenę sprawności i skuteczności zarządzania, doskonalenie systemu i metod zarządzania produkcją.
Opisz strukturę produkcyjno-administracyjną przedsiębiorstwa
Struktura produkcyjno-administracyjna w przedsiębiorstwie jest tworzona przez łączenie komórek niższego stopnia, poczynając od stopnia pierwszego (najniższego), który najczęściej stanowią wyodrębnione (według przyjętych kryteriów) grupy stanowisk roboczych, przez brygady, gniazda lub linie wytwórcze, oddziały, wydziały i zakłady aż do całego systemu produkcyjnego i przedsiębiorstwa. Łączenie wynika z powiązań między komórkami, a powiązania mogą mieć charakter technologiczny, przedmiotowy, przedmiotowo-technologiczny, kooperacyjny lub administracyjny. W dużych firmach mogą być tworzone także zespoły przedsiębiorstw jako wyodrębnione korporacje. Struktura produkcyjno-administracyjna systemów organizowanych według kryterium TE ma charakter technologiczny lub technologiczno-przedmiotowy. Jeżeli w organizacji produkcji stosowane jest kryterium ZS, to łączenie komórek jest najczęściej dokonywane przedmiotowo, tzn. wyodrębniane struktury wyższych stopni wytwarzają jakiś kompletny element (część, podzespół, zespół) lub gotowy wyrób, odpowiadając za jego jakość i niezawodność oraz za poziom techniczny procesu wytwarzania i kontroli.
Opisz typy organizacji produkcji
Pojęcie typu produkcji odnosi się do stopnia specjalizacji i częstotliwości przezbrajania wytwórczych stanowisk roboczych. Z tego względu wyróżnia się stanowiska robocze o: masowym typie produkcji: na każdym stanowisku jest wykonywane jedno zadanie, operacja lub część wyrobu, liczba wytwarzanych wyrobów jest wielka, a na danym stanowisku wykonuje się takie same zadania lub operacje wytwórcze; seryjnym typie produkcji, przy czym przyjmuje się, że może to być: produkcja wielkoseryjna, gdy na stanowisku wykonuje się 2 do 5, a nawet do 10 części lub operacji wielokrotnie okresowo powtarzanych, produkcja średnioseryjna, przy wykonywaniu 5 do 25 części lub operacji, produkcja małoseryjna przy wykonywaniu na stanowisku 20 do 50 operacji lub części w powtarzalnym cyklu; wytwarzana jest zaplanowana seria produkcyjna; jednostkowym typie produkcji, gdy na stanowisku wykonywane są jednostkowo rozmaite części bez regularnego cyklu powtarzalności, a liczba wytwarzanych wyrobów danego rodzaju wynosi najwyżej kilka sztuk. W tych typach organizacji produkcji lub - dokładniej mówiąc - typach organizacji wytwarzania wyrobów występują różnice na poszczególnych etapach wykonywanych prac. W przygotowaniu produkcji lub wytwarzaniu wyrobów różnice polegają na: różnej szczegółowości opracowania dokumentacji konstrukcyjnej i technologicznej, różnym stopniu przygotowania specjalnych narzędzi, oprzyrządowania i pomocy warsztatowych oraz urządzeń i metod kontroli technicznej, różnym przygotowaniu dokumentacji planowania i sterowania wytwarzaniem; w produkcji masowej stopień szczegółowości jest największy, w jednostkowej - mały, gdyż wykorzystuje się uniwersalne maszyny, narzędzia i przyrządy. W wytwarzaniu wyrobów różnice polegają na: różnym wyposażeniu stanowisk roboczych, najbardziej rozwiniętym w 'produkcji jednostkowej i małoseryjnej; różnych kwalifikacjach załogi, najwyższych w produkcji jednostkowej; różnym rozmieszczeniu stanowisk roboczych, najbardziej "sztywnym" - linowym w produkcji masowej; różnym planowaniu prac pomocniczych, najdokładniejszym w produkcji masowej; różnym planowaniu i rozliczaniu kosztów. Organizacja produkcji w przypadku kryterium TE umożliwia uzyskanie najmniejszego kosztu jednostkowego wyrobów. Najniższe koszty uzyskuje się w masowej produkcji, co skłania do jej stosowania i rozwoju. Nie odpowiada to jednak klientom, którzy nie chcą nabywać takich samych wyrobów. Ważna jest też amortyzacja maszyn, przyrządów technologicznych i kontrolno - pomiarowych, co można osiągnąć przy produkcji wyrobu przez 5 lat lub dłużej. Utrudnia to elastyczne dostosowywanie się przedsiębiorstwa do szybko zmieniających się gustów i wymagań klientów oraz sytuacji rynkowej.
Opisz formy organizacji produkcji
Forma organizacji produkcji wynika z charakteru przepływów materiałów, półwyrobów, części, podzespołów i gotowych wyrobów przez podsystem wytwórczy. W przypadku kryterium TE wyróżniane są dwie podstawowe formy takich przepływów: potokowa, w liniach wytwórczych, które są w różnym stopniu zautomatyzowane; niepotokowa, w której występują jednostkowe przepływy w komórkach wytwórczych o strukturze technologicznej lub przedmiotowej. Jeżeli jest stosowane kryterium ZS, to tworzone są tzw. "zhumanizowane" komórki wytwórcze o strukturze przedmiotowej lub technologiczno-przedmiotowej. Są to gniazda wytwórcze o stałej lub zmiennej załodze. Gniazda te są traktowane jako przeciwieństwo potokowego wytwarzania wyrobów, w którym pracownicy muszą stale wykonywać takie same czynności w ustalonym, powtarzalnym cyklu. W kryterium ZS chodzi nie tylko o „humanizowanie pracy", lecz także o koncentrowanie kwalifikacji pracowników i o elastyczność wytwarzania wyrobów. Stosuje się technologie grupowe, co ułatwia planowanie prac i przygotowanie produkcji. Przy odpowiednim doborze pracowników powstają korzystne stosunki międzyludzkie. Zespoły pracowników są tworzone nie tylko w aspekcie technicznym, lecz także społecznym. Pracownicy mają więcej swobody w wykorzystywaniu czasu pracy niż w produkcji potokowej. Planowanie przepływu materiałów i wyrobów sprowadza się do strumienia wejściowego i wyjściowego gniazda, a monitorowanie (kontrola) wyników pracy gniazda powoduje kontrolę pracy każdego z pracowników załogi gniazda. Następnym etapem jest organizacja produkcji według kryterium zaawansowanej techniki wytwarzania (AMT), wysokiej techniki (HT) lub łącznie: AMT /HT. W zależności od stopnia automatyzacji są stosowane następujące rodzaje systemów wytwórczych: komputerowo sterowane stanowiska obróbkowe i montażowe, nazywane modułami komputerowymi, CM (Computer Modules); elastyczne systemy wytwórcze, FMS (Flexible Manufacturing Systems); komputerowo wspomagane wytwarzanie, CAM (Computer Aided Manufacturing); komputerowo zintegrowane wytwarzanie, CIM (Computer lntegrated). W produkcji organizowanej według kryterium AMT /HT nie występuje pojęcie typu produkcji, jednak taka organizacja produkcji podlega następującym zasadom. Należy: wytwarzać wyroby jednostkowo w systemach dla masowej produkcji; wytwarzać różniące się wyroby bez przerw na przezbrajanie, dzięki komputerowym układom sterowania (występuje tu software'owe sterowanie wytwarzaniem); sterować przebiegiem i jakością produkcji wyrobu za pomocą systemu komputerowego; stosować technikę komputerową w projektowaniu i przygotowaniu wytwarzania; stosować informatykę w pomocniczych procesach wytwórczych; utworzyć bazę danych dla wszystkich systemów komputerowego wspomagania; zmienić charakter pracy ludzi z przedmiotowego na podmiotowy. Najwyższą formą jest produkcja komputerowo integrowana na różnych poziomach organizacyjnych, która obejmuje komputerowe wspomaganie: przygotowania produkcji, w tym planowania produkcji, CAP (Computer Aided Planning) lub CAPP (Computer Aided Process Planning) albo CAPPP (Computer Aided Process and Production Planning); inżynierskich obliczeń, CAE (Computer Aided Engineering); projektowania, CAD (Computer Aided Designing); wytwarzania, CAM (Computer Aided Manufacturing); sterowania wytwarzaniem, CAMC (Computer Aided Manufacturing Control); jakości, CAQ (Computer Aided Quality) lub sterowania jakością, CAQC (Computer Aided Quality Control) albo zapewniania jakości i niezawodności wyrobów, CAQA (Computer Aided Quality Assurance); pomiarów i sterowania CAMAC (Computer Aided Measurement and Control); testowania jakości wyrobów, stanu technicznego maszyn i urządzeń oraz narzędzi, CAT (Computer Aided Testing) itp., a także komputerowe bazy danych, bazy wiedzy i systemy ekspertowe: DB (Data Base), KB (Knowledge Base), ES (Expert Systems).
Scharakteryzuj otoczenie systemu produkcyjnego
System produkcyjny funkcjonuje w otoczeniu, które wpływa na to funkcjonowanie, lecz także funkcjonowanie systemu wpływa na jego otoczenie. Otoczenie rozpatruje się dwustopniowo, przy czym otoczeniem bliższym jest firma, w której jest dany system produkcyjny, a otoczeniem dalszym - jest otoczenie firmy. Na wyniki produkcji mają wpływ czynniki z otoczenia bliższego i dalszego. Z otoczenia bliższego są to takie czynniki, jak: misja i cele przedsiębiorstwa; struktura zarządzania, kierowania personelem i sposoby motywacji pracowników; osobowość i kwalifikacje kierownika (kierownictwa) przedsiębiorstwa; kwalifikacje pracowników zatrudnionych w przedsiębiorstwie; prace badawczo-rozwojowe i projektowe dotyczące wyrobu i technik jego wytwarzania; poziom technicznego wyposażenia w zakresie operacji wytwórczych, kontrolnych, transportowych, montażowych itp., a takie przetwarzania informacji; organizacja zaopatrzenia i gospodarki materiałowej oraz energetycznej; organizacja dystrybucji i sprzedaży wyrobów, obsługi klientów i obsługi wyrobów po sprzedaży (serwis producenta);środki finansowe przedsiębiorstwa, gospodarowanie nimi i szybkość ich rotacji; sposoby naliczania kosztów i ustalania cen na wyroby. Na wyniki procesu produkcji mają wpływ także czynniki z otoczenia dalszego, tj.: aktualny poziom techniki w danej dziedzinie wytwórczości; ceny maszyn i urządzeń produkcyjnych oraz dostępność czynników produkcji; regulacje państwowe podatków, cen, ochrony środowiska, ochrony pracowników itp.; regulacje międzynarodowe w zakresie ochrony rynków, ceł, opłat granicznych itp.; konkurencja rynkowa w zakresie wytwarzanych wyrobów itp.; stosunki społeczne i polityczne oraz przekonania ludzi o udziale przedsiębiorstw w kształtowaniu poziomu życia społeczeństwa, tworzenia nowych miejsc pracy itp.
Opisz japońskie systemy zarządzania i sterowania produkcją
Koncepcja Just-In-Time (JIT) dokładnie na czas – polega na maksymalnym zsynchronizowaniu w procesie produkcji momentu dostaw materiałów (elementów, podzespołów) do danego stanowiska pracy z momentem zaistnienie na nie potrzeby (popytu). W systemie JIT wysyłka towarów (materiałów) jest podejmowana dopiero wówczas gdy z następnego ogniwa łańcucha podaży zostanie zgłoszone konkretne zapotrzebowanie - popyt . Do podstawowych obszarów usprawnień leżących u podstaw JIT zalicza się marnotrawstwo: nadprodukcji; czasu bezczynności pracowników oraz czasu przezbrajania maszyn i urządzeń; czasu, energii i kapitału zużywanych w procesach przemieszczania przez niewłaściwe rozmieszczenie maszyn i urządzeń lub lokalizację dostawców; materiałów oraz straty wynikające z ponownej obróbki, defektów i zwrotów dostaw; wynikające z nadmiernej biurokracji i procesów „samych dla siebie”, czyli takich, które nie dodają nowej wartości do wytwarzanych produktów i usług; straty wynikające z niewłaściwej relacji z dostawcami i odbiorcami oraz trudności w komunikowaniu się pomiędzy pracownikami. W Japonii w ramach JIT wyróżniamy: KAIZEN – zasada nieustannego usprawniania przez wszystkich pracowników procesów materialnych i informacyjnych – ciągłe dążenie do doskonałości. KANBAN – zasada zarządzania dostawami wewnętrznymi z godnie z regułą ssania -„pull” . System KANBAN jest narzędziem systemu "Just in Time", który zarządza dostawami w zależności kiedy i ile materiałów ma być dostarczone. Jest węższą wersją systemu JIT, dotyczącą głównie przepływu produkcji w przedsiębiorstwie przemysłowym, wprowadzony do praktyki gospodarczej przez koncern Toyota. Podstawowe założenia systemu KANBAN to konieczność dotrzymania wysokiej jakości produkowanych części, podzespołów i zespołów, maksymalne skracanie czasów przygotowawczo-zakończeniowych (np. w celu przezbrojenia linii), minimalizacja liczebności partii produkcyjnych (obowiązują ustalone normatywy). Cel metody Kanban jest zwiększenie sprawności działania, troska o jakość wyrobów i obniżenie kosztów, a więc uzyskanie większych zysków. Ujmując precyzyjniej można stwierdzić, że stanowi ona serię powiązanych technik produkcji i dostaw mającą na celu zmniejszenie zapasów magazynowych i poprawę obsługi klientów przez wytwarzanie wyrobów na ściśle określony termin, pożądany przez klienta i w ilości mu potrzebnej. Cała idea systemu Kanban została ujęta siedem zasad zwanych ,,7 x żadnych” żadnych braków; żadnych opóźnień; żadnych zapasów; żadnych kolejek – gdziekolwiek i po cokolwiek; żadnych bezczynności; żadnych zbędnych operacji technologicznych i kontrolnych; żadnych przemieszczeń. Metoda KAIZEN (po japońsku oznacza: kai - zmiana, zen - dobry) zorientowana jest na poprawę jakości, usprawnienie org...
plejusiek