04-1998_63_65.pdf

P R O J E K T Y

Zasilacz do CB, część 2

kit AVT−396

KoÒczymy opis konstrukcji

zasilacza impulsowego duøej

mocy.

W drugiej czÍúci artyku³u

skupimy siÍ na omÛwieniu

sposobu montaøu

i uruchomienia tego, doúÊ

skomplikowanego, urz¹dzenia.

Montaø i uruchomienie

Jak juø wspomniano na pocz¹t-

ku, b³Ídy w†montaøu, brak staran-

noúci, b¹dü niesprawne elementy

mszcz¹ siÍ srogo na konstrukto-

rze, a typowym uszkodzeniem jest

spalenie siÍ kluczy i†sterownika.

Bior¹c pod uwagÍ koszt tych

elementÛw naleøy zachowaÊ naj-

wyøsz¹ ostroønoúÊ.

Uk³ad jest zasilany bezpoúred-

nio z†sieci energetycznej i†wystÍ-

puj¹ w†nim napiÍcia rzÍdu 800V.

MiÍdzy wykonaniem kaødej z†ope-

racji naleøy odczekaÊ ok. 1†minu-

ty, aby roz³adowa³y siÍ konden-

satory uk³adu.

Do uruchomienia uk³adu po-

trzebne bÍd¹: rezystor 100

i†kontrolujemy napiÍcie na wyj-

úciu U2. Zmierzona wartoúÊ po-

winna byÊ bliska 18V.

W†trzecim etapie trzeba zmon-

towaÊ otoczenie kontrolera prze-

twornicy, tj. wszystkie elementy

ze strony pierwotnej oprÛcz D1,

T6, T1, T2, O1, TR1. Rezystor R5,

ze wzglÍdu na wydzielaj¹c¹ siÍ

w†nim spor¹ moc, naleøy zamon-

towaÊ moøliwie wysoko nad po-

wierzchni¹ p³ytki. Uk³ad SG3525

montujemy bezwzglÍdnie w†pod-

stawce. W³¹czamy zasilanie i†po-

nownie kontrolujemy obecnoúÊ na-

piÍcia +18V na 15 koÒcÛwce US1.

NastÍpny pomiar to sprawdzenie

napiÍÊ na nÛøce 16 (5,1V), 2

(2,5V), 1 (0,8V) i†ewentualnie kon-

trola czÍstotliwoúci pracy uk³adu

na wyprowadzeniu 4†(oko³o

100kHz, czyli dwukrotna czÍstot-

liwoúÊ pracy). Dalej sprawdzamy

wystÍpowanie impulsÛw kluczuj¹-

cych na wyprowadzeniach 11 i†14

(miernik uniwersalny wskaøe je-

dynie obecnoúÊ jakiegoú napiÍcia).

W†czwartym kroku montujemy

elementy strony wtÛrnej TR1, ale

bez d³awika D£3, transoptora O1

i†sterownika wentylatora. Naleøy

pamiÍtaÊ, aby diody D5 i†D6 by³y

solidnie przykrÍcone do radiato-

rÛw i†posmarowane past¹ siliko-

now¹. Nie naleøy stosowaÊ øad-

nych przek³adek izolacyjnych.

W†miejsce diody LED transoptora

O1 lutujemy dowoln¹ czerwon¹

diodÍ LED i†do wyjúcia zasilacza

pod³¹czamy regulowany zasilacz

/2W. Kon-

trolujemy napiÍcie na C4 - powin-

no ono przekraczaÊ 300V.

Drugi krok to wlutowanie TR2,

M2 i†elementÛw stabilizatora 18V.

Ponownie w³¹czamy zasilanie

Elektronika Praktyczna 4/98

Zasilacz do CB

/2W,

øarÛwki samochodowe 12V/55W

i†12V/4W, miernik uniwersalny

(najlepiej z†pomiarem indukcyj-

noúci) i†regulowany zasilacz war-

sztatowy. Uk³ad montuje siÍ i†uru-

chamia wy³¹cznie w†sposÛb eta-

powy. Na pocz¹tku na p³ytce

drukowanej (rozmieszczenie ele-

mentÛw przedstawiono na rys. 7 ,

a widok úcieøek - na wk³adce w

EP3/98 ) montujemy elementy

filtru przeciwzak³Ûceniowego,

prostownik M1, kondensatory

C3..C5 oraz R3 i†D£2. Na wejúcie

uk³adu podajemy napiÍcie sieci

poprzez rezystor 100

Zasilacz do CB

Rys. 7. Rozmieszczenie elementów na płytce drukowanej.

napiÍcia sta³ego. Nie w³¹czamy

budowanego uk³adu do sieci. Ob-

serwujemy úwiecenie LED-a.

W†miarÍ jak podawane napiÍcie

z†zasilacza bÍdzie ros³o, powinno

rÛwnieø rosn¹Ê minimalne úwie-

cenie LED. Po przekroczeniu war-

toúci progowej napiÍcia ustalonej

przez D2, zmiany jasnoúci powin-

ny staÊ siÍ o†wiele bardziej wy-

raüne, a†LED powinien zacz¹Ê

úwieciÊ jasnym úwiat³em. Notuje-

my na kartce wartoúÊ progow¹

napiÍcia i†nie krÍcimy juø PR1.

Wylutowujemy LED i†montuje-

my transoptor. W³¹czamy zasila-

nie uk³adu, sondÍ woltomierza

pod³¹czamy do wyprowadzenia

1†U1 (uwaga na zwarcia!), napiÍ-

cie zasilacza warsztatowego pod-

³¹czonego do strony wtÛrnej usta-

wiamy na zero (lub od³¹czamy go

na chwilÍ). Zmierzona poprzednio

wartoúÊ 0,8V nie powinna ulec

znacz¹cej zmianie. Powoli zwiÍk-

szamy napiÍcie z†zasilacza warsz-

tatowego. NapiÍcie na nÛøce 1 teø

powinno powoli rosn¹Ê. W†mo-

mencie, gdy podczas regulacji

ustawimy wartoúÊ poprzednio

okreúlonego napiÍcia progowego,

napiÍcie na wyprowadzeniu 1

powinno byÊ zbliøone do 2,5V.

W†ostatniej prÛbie zwiÍkszamy na-

piÍcie o†oko³o 1V ponad prÛg,

upewniamy siÍ, øe na koÒcÛwce

1 U1 jest ponad 3V, a†na wypro-

wadzeniach 11 i†14 U1 napiÍcia

s¹ bliskie zera. W†ten sposÛb

sprawdzone zosta³o dzia³anie pÍt-

li sprzÍøenia zwrotnego, co daje

gwarancjÍ, iø napiÍcie wyjúciowe

bÍdzie odpowiadaÊ oczekiwane-

mu.

Kolejny, szÛsty krok, to wlu-

towanie transformatora TR1 oraz

tranzystorÛw T1 i†T2 - przykrÍ-

camy je do radiatorÛw poprzez

przek³adki silikonowe (z uwagi na

zmniejszenie zak³ÛceÒ).

W†zasadzie, gdyby jeszcze wlu-

towaÊ D£2 uk³ad powinien wy-

startowaÊ. Czy jednak warto siÍ

tak spieszyÊ? Z†pewnoúci¹ nie,

dlatego pod³¹czamy do wyjúcia

zasilacza øarÛwkÍ 12V/4W, zaú

zasilacz warsztatowy ustawiamy

na napiÍcie 15V i†pod³¹czamy go

do C4. Po w³¹czeniu zasilania,

øarÛwka powinna siÍ zaúwieciÊ

(nawet s³abo), co jest dowodem

na prawid³ow¹ pracÍ transforma-

tora i†elementÛw zawartych po

jego wtÛrnej stronie.

Po wlutowaniu d³awika D£2

i†obci¹øeniu zasilacza dodatkow¹

øarÛwk¹ 12V/55W, w³¹czamy ca-

³oúÊ do sieci. Przetwornica po-

winna pracowaÊ bezg³oúnie, a†øa-

rÛwka jasno siÍ úwieciÊ. Z†uwagi

na nie uruchomiony uk³ad zabez-

pieczaj¹cy przed zbyt ma³ym na-

piÍciem wyjúciowym, powyøsz¹

prÛbÍ naleøy wykonaÊ tylko jeden

raz. NastÍpnie lutujemy brakuj¹ce

T6, D1 i†ponawiamy eksperyment.

Efekt powinien byÊ taki sam.

Ewentualne niesprawnoúci uk³adu

zabezpieczenia likwiduje siÍ po

unieruchomieniu przetwornicy -

aby tego dokonaÊ wystarczy wyj¹Ê

z†podstawki U1.

Porady praktyczne

Stabilna i†pewna praca uk³adu

jest moøliwa po w³aúciwej kom-

pensacji transmitancji uk³adu. Jest

ona dokonywana za pomoc¹ ele-

mentÛw C13 i†dwÛjnika: C12, R12.

Wartoúci tych elementÛw zaleø¹

od wielu czynnikÛw. Dla osoby

buduj¹cej zasilacz najbardziej is-

totna bÍdzie informacja, øe spory

wp³yw maj¹ tutaj parametry wyj-

úciowej baterii kondensatorÛw

C19..C24. Najlepiej jest, aby kon-

Elektronika Praktyczna 4/98

Zasilacz do CB

densatory te by³y specjalnego ty-

pu, o†niskiej wartoúci rezystancji

szeregowej ESR i†przeznaczone

specjalnie do zasilaczy impulso-

wych. Niestety, wygl¹dem zewnÍt-

rznym praktycznie nie rÛøni¹ siÍ

one od zwyk³ych, a†brak jednoli-

tego systemu oznaczeÒ nie pozwa-

la rozpoznaÊ ich po oznaczeniach.

Istnieje zatem duøe prawdopodo-

bieÒstwo, øe wlutowane zostan¹

elementy o†przypadkowych para-

metrach. Moøe to spowodowaÊ

problemy z†kompensacj¹ uk³adu

przy niewielkich obci¹øeniach

(10..20W) i†w†efekcie podwzbu-

dzanie siÍ uk³adu (podejrzane

szumy w†transformatorze). Prob-

lem moøna rozwi¹zaÊ dobieraj¹c

wartoúci wspomnianych elemen-

tÛw: pojemnoúÊ C12 moøna zmie-

niaÊ w†zakresie 47nF..330nF (sko-

kowo co 50nF), pojemnoúÊ C13

. Przede

wszystkim manipulujemy R12, co

jest prostsze w†realizacji.

Z†racji swego charakteru pracy,

zasilacz nie powinien w†ogÛle

pracowaÊ bez obci¹øenia. Mini-

malny pr¹d wyjúciowy rzÍdu

250..300mA ³atwo jest zapewniÊ

w³¹czaj¹c na sta³e do wyjúcia np.

øarÛwkÍ 12V/4W.

We wszystkich eksperymentach

naleøy zachowaÊ najdalej id¹c¹

ostroønoúÊ, mimo to moøe zdarzyÊ

siÍ, iø uk³ad ulegnie uszkodzeniu.

Jak juø wspomniano na pocz¹tku,

typowa awaria polega na spaleniu

siÍ obu kluczy i†sterownika prze-

twornicy. Czasem rÛwnieø ulegaj¹

uszkodzeniu R6, R8 i†R11. W†kaø-

dym takim przypadku konieczne

jest dok³adne sprawdzenie ele-

mentÛw wspÛ³pracuj¹cych ze stop-

niem kluczuj¹cym i†wykonanie

czynnoúci opisanych jako trzeci

i†szÛsty krok uruchamiania zasi-

lacza.

Z†uwagi na duøy pr¹d wyjúcio-

wy celowe jest pogrubienie úcie-

øek prowadz¹cych od uzwojeÒ

wtÛrnych transformatora, poprzez

diody: D5, D6 i d³awik D£3, aø

do wyjúcia uk³adu. Praktyka po-

kaza³a, øe wystarczy dolutowaÊ

do p³ytki drukowanej odcinki dru-

tu miedzianego o†úrednicy 1,5

mm, zaczepiaj¹c go o†wystaj¹ce

koÒcÛwki elementÛw.

Gotow¹ i†uruchomion¹ p³ytkÍ

zasilacza naleøy zamkn¹Ê w†me-

talowej, przewiewnej obudowie.

Po³¹czenie z†sieci¹ naleøy wyko-

naÊ za pomoc¹ trzyøy³owego prze-

wodu - koniec zielonoøÛ³ty (ze-

rowy) naleøy po³¹czyÊ z†obudow¹.

Robert Magdziak, AVT

Elektronika Praktyczna 4/98

w†granicach 0..1nF, a†rezystancjÍ

R12 w†zakresie 100

..3k

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: