Cook Robin - Rok interny.pdf - Cook Robin - ssaaggaa

ROBIN COOK

ROK INTERNY

Przełożył Marian Baranowski

Książka ta jest dedykowana ideałowi medycyny, który mieliśmy w roku,

w którym zaczynaliśmy studia w akademii medycznej.

Podziękowania

Książka ta została napisana pod powierzchnią Oceanu Spokojnego, gdy

autor przebywał na pokładzie okrętu podwodnego klasy Polaris, USS

"Kamehameha". Nie powstałaby bez życzliwości i zrozumienia dowódcy

"Kamehamehy", komandora Jamesa Sagerholma, któremu winien jestem

wdzięczność.

Dziękuję również dr med. Craigowi Van Dyke, psychiatrze, który

praktykował, zanim rozpoczął specjalizację, i dzięki temu

podtrzymywał autora na duchu przez okres zwątpienia i przygotowywania

książki do druku.

WSTĘP

Amerykanie trwają przy swoich mitach. Nigdzie nie jest to bardziej

widoczne niż w przepełnionym emocjami świecie medycyny i opieki

lekarskiej. Ludzie wierzą w to, w co chcą wierzyć, w co zawsze

wierzyli, i albo lekceważą, albo odrzucają jako fałszywe wszystko, co

zagraża ich pokrzepiającemu zaufaniu do swoich lekarzy albo do

sposobu leczenia, jakiemu mogą być poddani.

Dopiero ostatnio, i to z niechęcią, szeroki ogół społeczeństwa zaczął

kwestionować swe kołtuńskie założenia, że personel medyczny i opieka

zdrowotna w Stanach Zjednoczonych są najlepsze na świecie. To przykre

przebudzenie dokonało się bardziej pod wpływem wzrastających kosztów

niż samej jakości usług medycznych.

Pani Brown co prawda może przyznać, że kilka rzeczy jest złych,

jednak trwa niezmiennie w przekonaniu, że jej własny kochany lekarz

mieszkający na tej samej ulicy jest najlepszy na świecie - taki

cudowny człowiek!

A ci wszyscy młodzi stażyści, niech ich Bóg błogosławi - tacy oddani

i pełni poświęcenia!

Podstawa tego uwielbienia dla świata medycznego leży głęboko w

psychice współczesnego Amerykanina. Jego miłość do medycyny okazywana

jest podczas godzin, jakie spędza przykuty do telewizora, oglądając

triumfy diagnozy i terapii wszechwiedzących lekarzy.

Taki romantyzm wraz z jego ukierunkowaną wiarą, i stąd tak wąską

tolerancją, sprawia, że głoszenie przeciwstawnych poglądów jest

niezwykle trudne.

Niemniej jednak, celem autora tej książki jest odarcie owego roku na

stażu z całej tej mitologii i mistyki i przedstawienie go ze

wszystkimi twardymi, bezwzględnymi realiami. Psychologiczne

oddziaływanie stażu na lekarza jest ogromne (ponieważ tak jest,

wyobraźmy sobie, jaki to ma wpływ na nie kończący się pochód

pacjentów).

Gorąco proszę Czytelnika o rozpoczęcie lektury z otwartym umys łem,

odrzucenie prawie nieprzepartej chęci gloryfikowania medycyny i ludzi

z nią związanych - prosząc o zrozumienie prawdziwego wpływu stażu na

normalnego człowieka.

Osoby związane z medycyną są najnormalniejszymi ludźmi, którym

nieobce są problemy i negatywne emocje - gniew, lęk, wrogość,

egocentryzm. Kiedy znajdują się w nieprzyjaznym środowisku, reagują

jak zwykli ludzie, nie zaś jak nadludzcy uzdrowiciele.

Mimo że spektakle telewizyjne sugerują coś innego, staż w obecnej

formie wywołuje właśnie taki nieprzyjazny stan emocjonalny (sam brak

snu wystarcza, aby wytłumaczyć mnóstwo zachowań odbiegających od

normy: ostatnie badania wykazały, że człowiek szybko staje się

schizofrenikiem, jeśli pozbawiony zostanie dostatecznej ilości snu).

Wszystkie opisane zdarzenia są prawdziwe. To typowe, zwyczajne - nie

niezwykłe - dni z życia stażysty. Sam doktor Peters jest syntezą

moich własnych doświadczeń i doświadczeń kolegów stażystów, ogniskuje

w sobie kilka prawdziwych postaci. Jeśli nie wykazuje odchyleń

konkretnej psychospołecznej osobowości, to i tak odwzorowuje każdego

stażystę - w mniejszym lub większym stopniu. Fakt ukazywania go jako

jednostki narzekającej i skarżącej się, zawodzącej w roli społecznej

czy towarzyskiej, ale rozwijającej się zawodowo nie powinien dziwić.

Doktor Peters podczas swego stażu naprawdę zyskuje dużo wiedzy i

doświadczenia, rozwija bardziej obiektywną postawę wobec śmierci.

Jednocześnie wraz z tymi cechami narasta w nim gwałtownie tłumiony

gniew i wrogość, które prowadzą do izolacji, niemal autystycznego

zachowania, rozczulania się nad sobą i niemożności nawiązywania

stosunków międzyludzkich.

Inne aspekty praktyki lekarskiej przedstawione w tej książce zapewne

również zostaną odebrane jako rysy na powierzchni przyjętych

przekonań. Znów proszę Czytelnika o zachowanie otwartości spojrzenia,

o zapamiętanie, że duża część anonimowości i bezosobowości w

kontaktach z pacjentami jest po prostu nieuniknionym skutkiem

znajomości ludzkich chorób.

Ta bezosobowość może oczywiście w swej skrajności doprowadzić do

zredukowania pacjenta do roli leczonego obiektu. Jest to zdecydowanie

patologiczne. W wypadku stażysty istnieje niebezpieczna możliwość

osiągnięcia takiego stanu.

Stażysta zmuszony jest do radzenia sobie bez żadnej pomocy, do

działania tak, jak dyktuje mu jego charakter.

Jedno słowo, które wyprzedza szczególną krytykę: doktor Peters

odbywał staż w normalnym szpitalu, a nie w ośrodku uniwersyteckim,

toteż niektórzy mogą twierdzić, że jakiekolwiek wnioski i uogólnienia

dotyczą jedynie takiego środowiska. Taka uwaga być może ma pewną

wartość, ale nie wierzę, aby obniżała słuszność mego głównego

argumentu. Wprost przeciwnie, doświadczenia Petersa mogłyby być

głębsze, gdyby został osadzony w realiach ośrodka uniwersyteckiego.

Tam bowiem konkurencja między stażystami, konieczność plasowania się

zawsze przed kimś, jest prawie zawsze silniejsza. W związku z tym w

codziennym systemie wartości ważniejsze staje się przeglądanie

literatury i praca papierkowa niż pacjent.

Jestem przekonany, że doświadczenia doktora Petersa mogą być

odniesione zarówno do szpitali uniwersyteckich, jak i do normalnych

klinik. To, co jemu się przydarzyło, udowodnione zostało poprzez

przekonywające podobieństwo doświadczeń moich i innych lekarzy

odbywających najrozmaitsze staże.

Nie przedstawiono środowiska szpitala nieuniwersyteckiego, który nie

prowadzi szkolenia. Możliwe, że krytyka odniesie się również do staży

w takich właśnie instytucjach.

Rękopis tej książki został przeczytany przez ośmiu lekarzy, którzy

byli nie dłużej niż trzy lata po stażu. Wszyscy, poza jednym,

zgodzili się, że jest ona realistyczna, napisana bez ogródek,

całkowicie reprezentatywna. Ten, który miał odmienne zdanie,

stwierdził, że lekarze w szpitalu, w którym odbywał staż, byli bardzo

uczynni, bardziej otwarci na jego potrzeby niż ci przedstawieni w

książce. Przebywał na stażu w szpitalu uniwersyteckim na Zachodnim

Wybrzeżu.

Wniosek wypływający z jego wypowiedzi mógłby być taki, że wszyscy

adepci medycyny powinni odbywać staż tam, gdzie on.

Powtarzam, że książka ta jest prawdziwa. Jeśli nie przedstawia

wszystkich staży we wszystkich szpitalach, to przedstawia większość z

nich. Uczciwie odzwierciedla szerzący się stan, przynajmniej

przygnębiający, a w najgorszym wypadku niebezpieczny. To już

wystarczający powód do napisania Roku interny.

Dzień 15

CHIRURGIA OGÓLNA

Spałem już chyba z pół godziny, zmarznięty, gdy znów zadzwonił

telefon. Odebrałem, zanim zamilkł pierwszy dzwonek, sięgając po

słuchawkę instynktownie, prawie w panice. Podręcznik chirurgii, który

czytałem, zanim zasnąłem, spadł z łóżka na podłogę.

- Cholera, co znowu?

Usłyszałem zrozpaczony głos pielęgniarki:

- Doktorze Peters, pacjent, którego pan badał, przestał oddychać i

nie wyczuwam tętna.

- Już idę.

Udało mi się odłożyć słuchawkę. Wciągnąłem spodnie, koszulę, buty i

zszedłem do windy, zaciągając zamek bluzy. Wcisnąłem przycisk i

usłyszałem charakterystyczny dźwięk pracującego silnika

elektrycznego. Oczekując niecierpliwie na windę, nagle zdałem sobie

sprawę z tego, że właściwie nie wiem, o jakim pacjencie mówiła

pielęgniarka.

Było ich wielu. Wszyscy, których widziałem wieczorem, pojawili mi się

przed oczyma. Pani Takura, Roso, Sperry, ten nowy, starszy facet z

rakiem żołądka. To musi być on. Nie był to pacjent leczony u nas.

Zetknąłem się z nim pierwszy raz, gdy wyrwano mnie z izby przyjęć, bo

wystąpiły u niego gwałtowne bóle brzucha. Okazało się, że był bardzo

wyczerpany. Nie mógł się w ogóle poruszyć i z trudem odpowiadał na

pytania.

Nie mogłem się doczekać windy i oparłem głowę o drzwi. Moje

informacje o tym facecie były bardzo skąpe. Pielęgniarka też niewiele

wiedziała. Nie było historii choroby, a jedynie krótki zapis, z

którego wynikało, że ma siedemdziesiąt dwa lata i już trzeci rok

cierpi na nowotwór żołądka; przed paroma miesiącami przeprowadzono

resekcję. Tym razem został przyjęty do szpitala z uwagi na bóle,

zawroty głowy i ogólne osłabienie.

Winda, skrzypiąc i zgrzytając, zjechała wreszcie i otworzyły się

brązowe drzwi. Wszedłem do środka, wcisnąłem guzik i czekałem z

niecierpliwością, aż to pudło zwiezie mnie na parter.

Wcześniejsze badanie starszego pana nie przyniosło niczego

niespodziewanego. Jasne było, że odczuwa ogromny ból i niewątpliwie

rak zaatakował całą jamę brzuszną. Po kilku bezskutecznych próbach

dodzwonienia się do zajmującego się nim lekarza zdecydowałem się

podać mu kroplówkę z demerolem jako środkiem nasennym. Nic innego nie

przyszło mi do głowy.

W końcu winda dotarła na parter. Szybko przeszedłem przez

dziedziniec, wszedłem do głównego budynku, a następnie tylnymi

schodami dotarłem na oddział. Wkroczyłem do jego sali i w smutnym

świetle nocnej lampki zobaczyłem bezradną pielęgniarkę. Pacjent był

przeraźliwie wychudzony. Można mu było policzyć wszystkie żebra;

brzuch zapadł się głęboko, tworząc dołek. Leżał nieruchomo z

zamkniętymi oczami. Spojrzałem na jego klatkę piersiową.

Byłem przyzwyczajony do widoku klatek piersiowych, które poruszały

się miarowo w trakcie oddychania. Wydawało mi się, że i tym razem

widzę, jak nieznacznie opada i wznosi się. Jednak to nie była prawda.

Sprawdziłem tętno - niewyczuwalne. Nieraz tętno rzeczywiście bywa

bardzo słabe. Sprawdziłem, czy trzymam jego przegub w odpowiedni

sposób, od strony kciuka, a później uchwyciłem drugą rękę. Znowu nic.

- Doktorze, to nie zatrzymanie akcji serca. Lekarz dyżurny

powiedział, że nie powinniśmy tego uważać za przyczynę - starała się

usprawiedliwiać pielęgniarka.

Zamknij się, pomyślałem. Byłem poirytowany, a jednocześnie poczułem

ulgę. Nie martwiło mnie przypisanie wszystkiego zatrzymaniu akcji

serca. Chciałem mieć zupełną pewność, bo pierwszy raz musiałem wziąć

na siebie odpowiedzialność za stwierdzenie zgonu. W czasie studiów

zetknąłem się z wieloma przypadkami śmierci; wtedy, w zeszłym roku

jeszcze, choć to dawno, zawsze ktoś służył pomocą - zespół lekarzy,

stażysta albo bardziej doświadczony kolega. Nigdy nie decydował sam

student. Teraz to ja stanowiłem zespół lekarzy i musiałem sam podjąć

decyzję, ostateczny werdykt.

Zupełnie jak w baseballu: aut czy w polu, pomyślałem z kwaśną miną,

bez odwoływania się do sędziego.

Nie żyje. Czy na pewno? Demerol, chuda sylwetka, brak reakcji -

połączenie tego wszystkiego mogło dać wrażenie śmierci.

Powoli wyjąłem stetoskop, świadomie zwlekając z orzeczeniem, i

włożyłem końcówki do uszu. Przyłożyłem słuchawkę w okolice serca

starszego mężczyzny. Usłyszałem kilka dźwięków przypominających

delikatne pękanie, gdy przesuwała się po jego owłosieniu i reagowała

na drżenie mojej ręki. Nie słyszałem serca, a może prawie nie

słyszałem? Było gdzieś daleko albo stłumione?

Rozpalona wyobraźnia podtrzymywała we mnie wrażenie życiodajnego

bicia. Zdałem sobie jednak sprawę z tego, że było to echo mojego

własnego serca, które brzmiało mi w uszach. Zdjąłem stetoskop,

jeszcze raz poszukałem tętna na przegubach, szyi i w pachwinach.

Nigdzie nie było wyczuwalne. Jakieś niesamowite wrażenie mówiło mi,

że on żyje, że się zaraz zbudzi, a ja wyjdę na wariata. Przecież on

nie może być martwy, skoro rozmawiałem z nim dopiero parę godzin

temu. Nienawidziłem tego miejsca. Komu mam powiedzieć, czy on żyje,

czy nie? Komu?

Ja i pielęgniarka patrzyliśmy na siebie w półmroku. Byłem tak bardzo

zajęty swymi myślami, że prawie zaskoczyła mnie jej obecność.

Przytrzymałem powieki pacjenta, wpatrując się w dwoje brązowych oczu,

które wyglądały zupełnie normalnie, ale tym razem powiększone źrenice

nie zareagowały zwężeniem, gdy wiązka światła z mojej lampki

penetrowała rogówkę. Byłem pewien, że nie żyje; miałem nadzieję, że

tak jest, bo miałem to stwierdzić.

- Sądzę, że on nie żyje - odezwałem się, patrząc znów na

pielęgniarkę, ale ona się odwróciła. Myślała chyba, że jestem osłem.

- To pierwszy pacjent, który umarł na moim dyżurze - powiedziała,

raptownie zwracając się w moją stronę. Jej ręce opadły bezsilnie.

Dopiero po chwili dotarło do mnie, że chciała, abym powiedział coś o

demerolu, że to nie był demerol, który mu podała. Skąd miałem

wiedzieć, co go zabiło?

Po głowie zaczęła mi się plątać scena ze starego horroru. Było to

ujęcie, w którym ciało zmarłego powoli wstaje z cementowej płyty w

kostnicy. Rozeźliłem się na siebie, ale znów postanowiłem go

osłuchać. Ponownie sięgnąłem po stetoskop. Mój własny oddech w tej

nocnej ciszy wdzierał się z łoskotem do głowy. "Zmarły", "śmierć",

"zimno", "cisza" docierały do ośrodków myślowych mózgu. Powinienem

powiedzieć pielęgniarce coś miłego.

- Musiało to być łagodne i spokojne; umarł godnie. Na pewno był pani

wdzięczny za demerol.

Wdzięczny? Co za dziwaczne słowo. Walczyłem ze swoją niepewnością,

ledwo trzymając się w ryzach, a tu usiłuję przekonać kogoś, by

zachował spokój.

Powstrzymywałem się od tego, aby jeszcze raz sprawdzić tętno.

Zakryłem głowę zmarłego prześcieradłem.

- Zadzwońmy do jego lekarza - powiedziałem, gdy wychodziliśmy z sali.

Lekarz domowy odebrał telefon tak szybko, że jego głos podziałał jak

zimny kompres na twarz. Powiedziałem mu, kim jestem i dlaczego

dzwonię.

- Dobrze, dobrze. Proszę powiadomić rodzinę i zrobić sekcję zwłok.

Chcę się przekonać, jak wygląda zespolenie, które zrobiłem między

kikutem żołądka a jelitem cienkim. Było to zespolenie dokonane za

pomocą pojedynczego szwu. Myślę, że jest to najlepsza i najszybsza

technika. Prawdę mówiąc, staruszek był ciekawym przypadkiem, gdyż żył

znacznie dłużej, niż się spodziewałem. Panie Peters, niech pan

załatwi sekcję, dobrze?

- W porządku, postaram się.

Próbowałem uporządkować myśli, zanurzając się w wewnętrzną ciszę po

tym jowialnym monologu, bo przecież nie rozmowie. Lekarz zmarłego

chciał sekcji. W porządku. Gdzie jest numer telefonu do rodziny?

Kobieca ręka, która przesunęła się nad moim ramieniem, wskazywała na

kartę pacjenta. "Najbliższy krewny: syn". Wszawa sytuacja. Nieznajomy

głupi stażysta dzwoniący w środku nocy. Usiłowałem znaleźć

odpowiednie słowo, którym mógłbym bezboleśnie powiadomić go o tym.

"Zmarł", "zgon"... nie, "zszedł".

Dźwięk w słuchawce przerwało miłe pozdrowienie.

- Tu doktor Peters; przykro mi, że muszę powiadomić o zejściu

pańskiego ojca.

Z drugiej strony zapanowała długa cisza; może mnie nie zrozumiał. Po

chwili znów usłyszałem głos.

- Spodziewałem się tego.

- Jest jeszcze jedna sprawa. - Na końcu języka miałem już "sekcja

zwłok".

- Słucham?

- Właściwie... Nic. Porozmawiamy o tym później, ale muszę pana

poprosić o przyjście do szpitala.

Pielęgniarka przekazała mi to, energicznie gestykulując.

- Tak, przyjdę. Dziękuję.

- Bardzo mi przykro... i dziękuję panu.

Starsza pielęgniarka wynurzyła się z ciemności korytarza i podetknęła

mi pod nos kupę urzędowych papierów. Pokazała, gdzie mam wpisać swoje

nazwisko oraz godzinę zgonu pacjenta.

Zastanawiałem się, kiedy zmarł. Nie wiedziałem.

- O której nastąpił zgon? - spytałem przybyłej siostry, która stała z

mojej prawej strony.

- Zmarł wtedy, kiedy pan stwierdził zgon, doktorze.

Ta pielęgniarka, nocny nadzorca, znana była z bardzo zwięzłych

wypowiedzi oraz uprzedzenia do stażystów. Ani oschły ton jej głosu,

ani oczywista pogarda dla mojej naiwności nie mogły jednak wymazać

obrazu nieboszczyka podnoszącego się w kostnicy z cementowego łoża.

- Proszę mnie powiadomić, gdy zjawi się rodzina.

- Tak, doktorze, dziękuję.

- Dziękuję - odpowiedziałem.

Wszyscy wszystkim dziękują. Przy moim zmęczeniu małe sprawy

przeradzały się w wielkie i absurdalne. Ciągle coś mnie pchało, żeby

jeszcze raz wejść i zbadać puls. Przeszedłem z trudem koło sali,

gdzie leżał zmarły; siostry mogły mnie obserwować.

Cook Robin - Rok interny.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: