SEMINARIUM 04 - PODSTAWOWE ODCHYLENIA W BADANIU NEUROLOGICZNYM
BADANIE POLA WIDZENIA / lokalizujemy uszkodzenie/
Objawy zróżnicowane zależne od lokalizacji uszkodzenia :
1) przecięcie n. II - ślepota oka po tej samej stronie
2) ucisk na skrzyżowanie od strony bocznej ( obustronne uszkodzenie włókien nieskrzyżowanych) – niedowidzenie połowicze różnoimienne dwunosowe
3) przerwanie skrzyżowania wzrokowego pośrodku– niedowidzenie połowicze różnoimienne dwuskroniowe
4) przerwanie drogi między skrzyżowaniem wzrokowym a korą – niedowidzenie połowicze jednoimienne
5) uszkodzenie włókien z górnych kwadrantów siatkówki – niedowidzenie kwadrantowe dolne
6) uszkodzenie włókien z dolnych kwadrantów siatkówki- niedowidzenie kwadrantowe górnych
7) uszkodzenie końcowego odcinka promienistości wzrokowej, kory wzrokowej ( duża reprezentacja części wzrokowej) - niedowidzenie połowicze / kwadrantowe z zaoszczędzeniem cz. Środkowej pola
Siatkówka- n. II- skrzyżowanie wzrokowe- pasmo wzrokowe – ciało kolankowate boczne- promienistość wzrokowa – torebka wew. ( cz. Zasoczewkowata/ podsoczewkowata) – kora wzrokowa dookoła bruzdy ostrogowej – pole 17 – kora asocjacyjna ( pole 18, 19) – płat potyliczny i częściowo- skroniowo- ciemieniowy.
Porażenie
1. brak akomodacji ,odruchu na światło i na zbieżność
2. rozszerzenie źrenicy
3. bok, dół oko
4.opadnięcie powieki
5. podwójne widzenie
1. niemożność poruszenia na dół i bok
2. podwójne widzenie ( gł. W dół)
3. przechylenie głowy w stronę zdrowego oka
1. niemożność odwodzenia oka
2. zez zbieżny
3. podwójne widzenie ( gł. W stronę porażoną)
4. przechylanie głowy w stronę porażonego mięśnia
- uszkodzenie n. III często w cukrzycy
- zez zbieżny przy patrzeniu na wprost
- szeroka źrenica przy uszkodzeniu jądra N. III, przy uszkodzeniu samego nerwu źrenica rozszerza się jako ostatni objaw
Odruch źrenic na światło pozwala różnicować uszkodzenie n. III i IV.
Podwójne widzenie – przy porażenie n. III, n. VI podczas patrzenia na wprost. Dwojenie nasila się podczas kierowania oka w stronę porażonego mięśnia.
Gdy zez długo trwa chory nie ma dwojenia , widzi pojedynczo; zmiany świeże powodują dwojenia obrazu.
Za szerokość szpary powiekowej odpowiada mm. dźwigacz powieki ( podnosi) i mm. okrężny ( zaciska). Porażenie n. III- opuszczona powieka górna, dolna bez zmian. Porażenie n. VII- opuszczona powieka górna i dolna , widać śluzówkę.
Unerwienie czuciowe n. V :
1. twarz, małżowina uszna, przewód słuchowy zewnętrzny
2. zęby, zębodoły, dziąsła
3. błona śluzowa j. Ustnej
4. opony mózgowe
Unerwienie ruchowe n. V :
1. żwacze
2. m. Żuchwowo- gnykowy, przedni brzusiec m. Dwugłowego
3. napinacze podniebienia i błony bębenkowej
Zaburzenia czucia :
1. ośrodkowe – pasma pionowe= cebulowate zaburzenia czucia na twarzy przy uszkodzeniu pnia mózgu . Objawy : zaburzenia czucia, zniesienie odruchu rogówkowego, porażenie żwaczy.
2. obwodowe – pasma poziome
Obszar zaburzania czucia mówi nam z jakim uszkodzeniem w obrębie pnia mamy do czynienia.
Badanie czucia :
V1- nad łukami brwi
V2- blisko skrzydełek nosa
V3- blisko kąta ust ( kat żuchwy – C1,2 )
- Unerwienie korowe mięśni mimicznych górnej części twarzy ( mm. Czoła, nosa, m. Okrężnego oka ) jest obustronne, natomiast części dolnej (mm. Ust, warg, bródki, policzka i mm. Szerokiego szyi) jest jednostronne. Tzn. górna cześć jądra n. VII , do której biegną włókna skrzyżowane ( z półkuli przeciwległej) i nieskrzyżowane ( z tej samej półkuli ) – unerwia mm. górnej części twarzy. Dolna część jądra , która otrzymuje pobudzenia wyłącznie przez włókna skrzyżowane- unerwia mm. dolnej części twarzy.
Ośrodkowe ( ponadjądrowe), centralne, półkulowe - cięższe
Obwodowe - łagodniejsze
Uszkodzenie
Dolna część zakrętu zaśrodkowego przedniego lub włókien biegnących z kory do jądra n.VII
Jądro n. VII w moście, nerw na obwodzie po wyjściu z pnia
Objawy ze strony :
Ze strony mm. twarzy unerwionych przez dolną gał. nerwu VII
Ze strony mm. twarzy unerwionych przez dolną i górną gał. N. VII
Objawy dotyczą :
Objawy dotycz ą dolnej części twarzy ( unerwienie z jednej półkuli) – policzek , usta
Objawy ze strony całej twarzy
(unerwienie z obu półkul) – oko, czoło, policzek, usta
Objawy :
1. Czoło marszczy się
2. oko zamyka się
3. kat ust opada
4. wygładzony fałd nosowo- wargowy
1. czoło nie marszczy się
2. oko nie zamyka się , objaw Bella
W porażeniu ośrodkowym symetria twarzy :
a) podczas spoczynku – zależna od woli- droga piramidowa
b) mimiczna – przy rozmowie ( wywiad)- musi być dostosowana do emocji –zależna od układu pozapiramidowego, nie od woli .
Objaw Bella- podczas zamykania oczu po stronie porażenia- odruch polegający na uniesieniu gałki do góry i na zew. Często z ochłodzenia ( e frigore ) – występuje niedowład połowiczy twarzy bez pozbawiania smaku; odwraca się zazwyczaj po kilku dniach.
Przebieg nerw twarzowego : opuszcza mózgowie w kącie mostowo-móżdżkowym i wnika przez otwór słuchowy wewnętrzny do przewodu słuchowego zewnętrznego, a dalej do kanału kostnego przebiegającego w piramidzie kości skroniowej (kanał Fallopa). Ze względu na anatomiczny przebieg tego kanału dzielimy go na trzy części: część błędnikową, bębenkową oraz sutkową. Nerw twarzowy opuszcza czaszkę przez otwór rylcowo-sutkowy, dzieląc się na trzy gałęzie w obrębie miąższu ślinianki przyusznej.
Uszkodzenie nerwu w obrębie kanału , porażenie obwodowe ( ucisk na kanał) – chory ma niedowład połowiczy twarzy i zaburzenia smaku.
Ucisk na pień n. VII – chory nie podaje zaburzeń smaku, ma niedowład połowiczy twarzy – objaw guza kata mostowo- móżdżkowego.
Tylko n. VII ( cz. Dolna ) i XII- posiadają prezentację jednopółkulową- nerwy wskaźnikowe.
Porażenie:
a) wysunięciu języka do przodu zbacza w stronę porażoną , zanik języka po stronie uszkodzenia w jednostronnym obwodowym porażeniu
b) zanik języka, bezwładny na dnie jamy ustnej , mowa dyzartryczna, utrudnione połykanie- porażenie obustronne obwodowe
c) porażenie połowicze mózgowe – uszkodzenie włókien korowo- jądrowych; język zbacza w stronę nie uszkodzonej półkuli, ruchy języka nieuszkodzone
Układ kieruje ruchami dowolnymi, w zakresie kończyn i głowy. Jego składnikami są drogi piramidowe rozpoczynające się w korze mózgu. Dochodzą one do rdzenia kręgowego ( droga korowo- rdzeniowa) i do jąder ruchowych nerwów czaszkowych w pniu mózgowia ( droga korowa- jądrowa) .
Droga korowo rdzeniowa dzieli się na :
a) boczną – tylna cześć sznura bocznego
b) przednia- w sznurze przednim rdzenia
Włókna dróg kończą się na :
a) bezpośrednio na komórkach ruchowych rogów przednich
b) neuronach wstawkowych krótkoaksonalnych – informacje do mm. tej samej kończyny
c) neuronach wstawkowych długoaksonalnych – koordynują ruchy oraz statykę mięsni tułowia i kończyn w całości
W drodze korowo- rdzeniowej mamy dwa neurony :
1) ośrodkowy, górny -kora ruchowa ( zakręt przedśrodkowy)
2) obwodowy, dolny - rogi przednie rdzenia
Reprezentacja korowa :
1. płacik okołośrodkowy – kończyna dolna
2. twarz i dłoń – duża cześć kory
3. brzuch, bark, ramię – niewielka część
Uszkodzenie ośrodkowe ( do rogów przednich rdzenia) – spastyczne, kurczowe
Uszkodzenie rdzenia - obwodowe, wiotkie
Nazwa :
Zespół piramidowy
Niedowład obwodowy
1....
MMikulicz