Dobre i zĹ‚e pierwsze rybki.pdf

Dobre (i złe) pierwsze rybki

W artykule opisano kilkanaście gatunków ryb, których hodowli mogą podjąć

się zupełnie początkujący akwaryści ("Dobre pierwsze rybki"), kilka odpowiednich dla

osób z pewnym doświadczeniem ("Dobre drugie rybki "), oraz gatunki których raczej

należy unikać ("Złe pierwsze rybki").

Zawartość:

 Dobre pierwsze rybki:

karpiowate , kiryski i tęczanki

 Dobre drugie rybki:

piskorzowate , małe glonojady , kąsaczowate , pielęgnice , łaźcowate i żyworódki .

 Złe pierwsze rybki:

złote rybki , piranie , ryby-noże , pstrążenie i drobnoustki , mruk i delfinek , glonojad syjamski ,

brzanka rekinia , sumik rekini, sumik szkliste , "glonojady" , sumiki z długimi wąsami , sumik

czerwonopłetwy , węgorzyki , przeźroczka , kolorowe tetry , ryby z estuariów i ryby morskie .

Wprowadzenie

Jako, że nawet mała ilość materiału może być trudna do przyswojenia dla kogoś, kto

dopiero "wciąga się" w temat, osoba będąca nowicjuszem w dziedzinie akwarystyki może na

początek przeczytać tylko rozdział "Dobre pierwsze rybki". Później po przejrzeniu dobrej

książki dla początkujących (podstawowa rzecz, którą każdy nowicjusz powinien mieć),

powinien umieć wybrać rybki do swojego nowego akwarium.

Warto też zasięgnąć języka na temat dobrego sklepu akwarystycznego. Jeśli takiej

możliwości nie ma, trzeba szukać sklepu, który specjalizuje się w akwarystyce, lub takiego,

gdzie stanowi ona większą część asortymentu. Oczywiście nie daje to gwarancji, ale

zwiększa szansę na znalezienie dobrego sklepu .

Jeśli w sklepie okaże się, że nie ma ryb na które byliśmy zdecydowani, lepiej

powstrzymać się od zakupu innych, nieznanych, nawet jeśli obsługa sklepu gorąco je poleca

(niektóre sklepy mają bardzo kompetentną obsługę, ale w wielu takiej brakuje. Minie trochę

czasu, zanim świeżo upieczony akwarysta zacznie odróżniać dobry sklep od złego, a

pożyteczną radę od kiepskiej). W tym momencie, najlepiej będzie odwiedzić inny sklep lub

poczytać trochę i zdecydować się na inne ryby.

Jeśli już uda się znaleźć sklep, w którym są wybrane przez nas rybki, należy je

bardzo dokładnie obejrzeć, zwracając uwagę na kształt brzucha, zapadłe oczy, wystrzępione

płetwy, ciężki oddech (często połączony z ostającymi skrzelami) i każdy rodzaj nalotu na

skórze, który może wskazywać na chorobę lub infekcję pasożytniczą. Jeśli ryby są zdrowe

kupujemy bardzo małą ilość ryb, zależną od wielkości akwarium i osobników.

Sześćdziesięciolitrowe akwarium jest dość dobre na początek, na tyle duże, by warunki

wodne były stabilne, a jednocześnie na tyle małe, że nie powinno onieśmielać

początkującego. Do zbiornika tej wielkości na początek najlepiej wprowadzić jedną rybę

wielkości 5 - 8 cm lub trzy, cztery mniejsze (większa liczba ryb wpuszczona do

"niedojrzałego" akwarium może wywołać silny wzrost poziomu trującego amoniaku, co w

efekcie może nawet doprowadzić do śmierci ryb. Jeśli populacja budowana będzie

stopniowo, problem ten nie wystąpi.)

Dobre pierwsze rybki

Jeśli założymy, że rybki dobre dla początkujących to takie, które łatwo karmić i

opiekować się nimi, wytrzymałe, mogące żyć w różnych warunkach wodnych, no i atrakcyjne

z wyglądu, zauważymy że bardzo wiele ryb spełnia powyższe warunki. Wiele z nich jest

łatwo dostępnych w sklepach jako "ryby dla początkujących". Ale uwaga! Wiele

sprzedawanych jako "ryby dla początkujących" nie pasuje do tej roli.

Wiele z małych, stadnych rybek doskonale nadaje się na początek. Dotyczy to

kardynałków, kilku łatwo dostępnych gatunków Danio i razbor oraz większości dostępnych

gatunków brzanek. Dla tych, którzy mają nieco większe akwaria, bardzo dobrym wyborem są

tęczanki. Stadne są także popularne kiryski.

Praktyki takie, jak nabywanie przez początkujących po jednej czy dwie sztuki różnych

stadnych gatunków ryb, powinny być zakazane. Stadne ryby czują się lepiej w grupie

kilkunastu osobników własnego gatunku. Absolutne minimum to sześć sztuk ryb pływających

w toni wodnej i cztery sztuki dla przebywających przy dnie kirysów. Im więcej, tym lepiej;

stadko dwunastu rybek pokazuje ich naturalne zachowanie i będzie bardziej zadowalające,

niż mieszana grupka rybek zmuszona do przebywania w tym samym zbiorniku ("Mamo,

dlaczego ta rybka chowa się za grzałką a ta druga siedzi w kącie i nie chce pływać?").

Oczywiście, tak jak zaznaczono we wstępie, akwarium powinno być zarybiane

stopniowo, dwie lub trzy za jednym razem. Na przykład najpierw można stworzyć sobie

stadko ośmiu razbor któregoś gatunku, później natomiast stopniowo dokupować grupkę

sześciorga kirysków.

Niektóre karpiowate

Kardynałki, Danio, razbory i brzanki są azjatyckimi rybkami spokrewnionymi z naszym

karpiem. Wszystkie te ryby należą do rodziny karpiowatych. Kardynałki, Danio, razbory i

brzanki są małe, ruchliwe, wytrzymałe i kolorowe.

Kardynałki - Tanichthys albonubes

Pochodzą ze strumieni górskich na terenie Chin, Kardynałki mogą być trzymane w

nie ogrzewanych akwariach (do 13 stopni). Niektórzy odradzają trzymanie tych ryb w

tropikalnych akwariach, ale z moich doświadczeń wynika, że czują się one dobrze w

ogrzewanych zbiornikach, dopóki temperatura nie przekroczy 22 stopni. Można je

karmić każdym drobnym pokarmem. Łatwo i często się rozmnażają, ale młodych nie

zobaczymy dopóki rodzice nie zostaną przeniesieni do innego zbiornika. Kardynałki

są brązowe z czerwonym ogonem i srebrnobiałą linią wzdłuż boków, która opalizuje w

świetle. Dorastają do 4 cm.

Danio

Kilka gatunków Danio jest często oferowanych w sklepach zoologicznych, włączając

Danio malabarskiego - Danio aequipinnatus , Danio pręgowanego - Brachydanio rerio,

Danio lamparciego - Brachydanio frankei, Danio tęczowego - Brachydanio

albolineatus . Ryby te są doskonałymi, szybkimi pływakami, ciągle są w ruchu.

Różnorodne wzory błękitnych znaczeń pozwalają na odróżnianie poszczególnych

osobników. Większość Danio nie dorasta do 7 cm, chociaż Danio malabarski osiąga

ponad 10 cm.

Razbory

Najbardziej popularną jest Razbora klinowa - Rasbora heteromorpha . Bardzo

podobnie wygląda Rasbora espei , podobnie jak Rasbora kalochroma oraz Razbora

szklista - Rasbora trilineata . Pomarańczowy, brązowy i czerwony to typowe kolory

razbor, a ich ciekawy sposób pływania czyni z nich interesujący obiekt dla obserwacji.

Razbora szklista dorasta do 8 cm a Rasbora kalochroma do 10 cm podczas gdy

Razbora klinowa zwykle nie osiąga 5 cm.

Brzanki

Najczęściej spotykaną i zwykle "przeklinaną" jest Brzanka sumatrzańska - Capoeta

tetrazona . Może ona obgryzać płetwy innych ryb, jeśli nie jest trzymana w

wystarczająco dużym stadzie, poza tym z powodu chowu wsobnego jest dość

wrażliwa na choroby. Dostępnych jest też kilka odmian akwariowych (takich jak

zielonkawe "Brzanki mszyste" oraz odmiana albinotyczna) są one jednak bardziej

podatne na choroby i często bywają zdeformowane.

Nie porzucajmy jednak brzanek zbyt pochopnie, jako że wiele z nich jest bardzo

odpowiednich dla początkujących akwarystów, zwłaszcza dla tych, którzy mają średniej

wielkości zbiorniki. Capoeta titteya - Brzanka smukła jest bardzo mała - do 6 cm, a przy tym

ma wspaniały pomarańczowo-czerwony kolor. Średniej wielkości brzanki (do 11 cm) to np.

Barbodes everetti , Brzanka różowa - Puntius conchonius , i Brzanka purpurowa - Puntius

nigrofasciatus . Powinno się unikać hodowlanych (długopłetwe, albinotyczne, itd.) odmian

Brzanki różowej, jako że mają tendencję do zapadania na różne choroby. Brzanka

wielkołuska - Capoeta oligolepis i Barbodes lateristriga są dużymi, spokojnymi brzankami

( Barbodes lateristriga do 15 cm). Powinniście też unikać Barbodes schwanefeldi , chyba, że

macie bardzo duże akwarium. Dorasta ona do ponad 30 cm!

Trzeba też zaznaczyć, że większość brzanek nie pływa stadami tak "elegancko", jak

Danio czy razbory, jednak bezwarunkowo powinny być trzymane w grupach. Zaznaczmy też,

że wielu autorów zalicza wspomniane wyżej gatunki brzanek do wspólnego rodzaju Barbus.

Kiryski

Kiryski są członkami rodziny Callichthyidae, "opancerzonych" sumików z Ameryki

Południowej. Kiryski są małe (generalnie 6 cm i mniej). Te stadne rybki zawsze przeszukują

dno akwarium w poszukiwaniu pożywienia. Istnieje co najmniej 140 gatunków sumików z

rodzaju Corydoras . Niektóre z nich są bardzo delikatne i szybko giną nawet w rękach

ekspertów. Te delikatne są jednak rzadko spotykane w sklepach zoologicznych, a nawet

kiedy można je kupić zazwyczaj są bardzo drogie. Kiryski, które znajdziecie za rozsądna

cenę są wytrzymałe i mogą przeżyć nawet w akwarium w którym jest niedobór tlenu jako ze

potrafią pobierać powietrze z powierzchni wody i absorbują je poprzez żołądek. Niektóre z

kirysków, które możecie spotkać w sklepach to Kirysek spiżowy - C. aeneus , Kirysek

cętkowany- C. ambiacus , C. julii , C. arcuatus , C. metae , C. panda (oraz bardzo popularny w

Polsce Kirysek pstry - C. paleatus - dop. tłum ).

Kirysy generalnie pobierają pożywienie z dna akwarium, dlatego też powinny być

karmione specjalnymi tonącymi karmami. Można im także podawać mrożoną ochotkę.

Należy upewnić się, że cala mrożona karma jest od razu zjadana, jako że niezjedzona może

gwałtownie zgnić i zainfekować akwarium. Nie przekarmiać!

Tęczanki

Tęczanki są bardzo kolorowymi rybami pochodzącymi z Australii, Nowej Gwinei i

Madagaskaru. Tak, jak opisywane powyżej karpiowate, są rybami stadnymi i powinny być

trzymane w grupach po przynajmniej 6 egzemplarzy jednego gatunku. Są to większe, nieco

droższe i trudniejsze do zdobycia niż opisywane do tej pory ryby, lecz są łatwe w pielęgnacji,

aktywne, i są dobrymi rybkami dla tych, którzy chcą mieć u siebie w akwarium coś rzadziej

spotykanego. Poszukajcie w swoich sklepach Melanotaenia splendida , Tęczanki wspaniałej -

M. boesemani , M. lacustris , oraz Promieniczki - Telmatherina ladigesi .

Dobre drugie rybki

Poprzednia część mówiła o rybach, które są odpowiednie dla zupełnie

początkującego akwarysty. W tej części omówimy rybki, które są dobre dla akwarysty, który

nabył już pewne doświadczenie, lub dla takiego, który chce się poważniej przygotować

zanim dokona zakupu.

Wiele z ryb polecanych tutaj jest odpornych, łatwo adaptujących się i łatwych w

pielęgnacji tak jak te z pierwszej części. Jakkolwiek w pierwszej części byłem w stanie

zarekomendować całe grupy ryb, lub tez zwrócić uwagę na jeden czy dwa gatunki z każdej

grupy, które byłyby raczej niewskazane, tak tutaj każda grupa będzie połączeniem wielu

dobrych i wielu kiepskich. Do tego niektóre z tych ryb są wytrzymałe tylko wtedy, gdy

zaspokoimy ich specyficzne wymagania. Jeśli chcesz trzymać ryby z tych grup musisz

wiedzieć, jakie gatunki kupujesz i jakie są ich potrzeby.

Czemu się przejmować? Jeśli jesteś kompletnym nowicjuszem, być może nie

powinieneś wybierać tych ryb. Wybór z listy "Pierwszych rybek" pozwoli ci wciągnąć się w to

piękne hobby z minimalnym ryzykiem. Kiedy jednak nabędziesz pewnego doświadczenia

możesz zechcieć spróbować z innymi rybkami. Wiele jest ryb bardzo pięknych, wiele z nich

ma ciekawe zachowania i niektórzy akwaryści są nimi do tego stopnia zafascynowani, że

łączą się w specjalistyczne kluby tylko po to, by nauczyć się więcej i wymieniać się pewnymi

rodzajami czy gatunkami ryb.

Piskorzowate

Piskorzowate to ryby o wydłużonym ciele, pochodzące z Azji. Są dalekimi krewnymi

karpiowatych (Danio, Razbory, itd.). Tak jak kiryski mają skierowany ku dołowi pysk,

wyposażony w wąsiki - adaptacja do życia i pobierania pokarmu z dna strumieni.

Przeszukują dno zbiornika zjadając pokarm pozostawiony przez inne ryby ale powinno się

zwracać uwagę by miały wystarczającą ilość pożywienia. Wymagana jest specjalna tonąca

karma.

Niektóre piskorzowate są wrażliwe na zbyt duży poziom azotanów, dlatego też

wspominam o nich tutaj, a nie w części "Dobre..."

Najczęściej spotykanym piskorzowatym jest Cierniooczek Kuhla - Pangio sp.

(najczęściej Pangio kuhli sumatranus, przedtem Acanthopthalmus sp. - dop. red.) . Są to

długie, podobne do wstążki rybki, które dorastają do 10 cm, brązowe z żółtymi pręgami i

okręgami. Cierniooczki te są nieśmiałe i spędzają większość czasu zakopane w podłożu.

Inną popularną grupą ryb piskorzowatych są członkowie rodzaju Botia. Bocja

wspaniała - B. macracantha , Bocja siatkowana - B. lohachata , Bocja mysia - B. horae , Bocja

szara - B. modesta , oraz B. striata są często spotykane. Niektóre z nich (zwłaszcza

wspaniała i szara) mogą osiągać duże rozmiary, ale rosną bardzo wolno i mogą przebywać

w małym akwarium kilka lat. Piskorzowate zwykle są szczęśliwsze jeśli przebywają w grupie

kilku osobników danego gatunku. (uwaga, większość bocji, prócz wspaniałej, siatkowanej i

karłowatej - B. sidthimunki, to gatunki często dość agresywne - dop. red.).

Piskorze Misgurnus fossilis (Piskorz - dop. red.) i Cobitis taenia (Koza - dop. tłum)

powinny być unikane. Są to gatunki zimnowodne i mają niefortunny zwyczaj wyskakiwania z

akwarium, szczególnie gdy zbliża się burza.

Małe glonojady

Mianem "glonojady" określa się sumiki z rodziny Zbrojnikowatych - Loricariidae . Jak

zwraca się na to uwagę poniżej w sekcji "Złe pierwsze ryby", bardzo popularny Plekostomus

( Hypostomus sp. ) (Uwaga! w Polsce prawdziwy Hypostomus jest bardzo rzadki,

"Plekostomusy" dostępne w sklepach to Liposarcus multiradiatus - dop. red.) często

sprzedawany jest początkującym jako rybą czyszcząca akwarium z glonów. Niestety ryba ta

jest o wiele za duża dla małych zwykle akwariów początkujących akwarystów.

Niektóre gatunki tych sumików pozostają jednak niewielkie. Zbrojniki z rodzaju

Peckoltia mają ubarwienie w postaci poprzecznych pasów jasnego i ciemnego brązu, lub

żółci i zwykle nie dorastają do 10 cm. Wąsacze z rodzaju Ancistrus mają, jak wskazuje ich

nazwa, pysk przyozdobiony wyrostkami w okolicy oczu i otworu gębowego. Do tego

Wąsacze należą do tych nielicznych zbrojników, które bez problemów rozmnażają się w

domowych akwariach.

Otocinclus, zwany w skrócie Otosem, jest najmniejszym zbrojnikiem i potrafi zjadać

glony z roślin akwariowych nie uszkadzając przy tym nawet tych najdelikatniejszych. Czasem

zdarza się, że wkrótce po zakupie Otos ginie bez wyraźnej przyczyny, jeśli jednak

przetrzyma ten krytyczny okres, staje się bardzo użytecznym mieszkańcem akwarium.

(Otocinclus to ryby stadne i powinny być trzymane w małym stadzie podobnie jak kirysy -

dop. red.)

Podczas gdy wiele zbrojników rzeczywiście pomaga oczyszczać akwarium z różnego

rodzaju glonów, nie należy zapominać o tym, że glony nie mogą być ich jedynym

pożywieniem. Powinny dostawać pokarm przeznaczony specjalnie dla nich np. cukinia, którą

można obciążyć tak by opadła na dno. Niektórzy producenci pokarmów dla ryb produkują

specjalne karmy. Zbrojniki powinny być karmione wieczorem, kiedy zbiornik jest słabiej

oświetlony. Większość zbrojników aktywna jest właśnie wtedy, a większość pozostałych ryb,

które mogłyby konkurować w zdobywaniu pożywienia jest mniej aktywna. Równie ważne dla

zbrojników są kawałki drewna, które powinny znaleźć się w akwarium. Są one źródłem

celulozy, bez której zbrojniki karleją. Z tego też powodu nie wolno ich trzymać w

drewnianych, czy nawet akrylowych akwariach, gdyż mogą nadgryzać materiał z którego są

one wykonane. Może to doprowadzić do zniszczenia zbiornika lub śmierci zbrojnika (przez

spożycie toksyn). (Uwaga! Niektóre zbrojniki jak Panaque sp. całkowicie zjadają wszystkie

rośliny wodne - dop. red.)

Zbrojniki mogą być nieco kłótliwe między sobą oraz być podszczypywane przez inne

ryby ze względu na swoją powolność. Powinny mieć zapewnione kryjówki oraz odpowiednio

duże terytorium (np. 40 litrów wody dla 8 cm ryby).

Kąsaczowate

Tak jak wiele ryb z pierwszej części. kąsaczowate to ryby stadne i powinny być

trzymane w grupach po sześć i więcej osobników danego gatunku. Pochodzą z Ameryki

Południowej i Środkowej oraz Afryki. W pewnych rejonach Ameryki Południowej woda jest

bardzo miękka (bardzo mało rozpuszczonych związków mineralnych) oraz kwaśna (Inaczej

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: