Układ osi lokomotywy to liczba i układ osi tocznych i napędowych lub wiązanych lokomotywy. Na oznaczenie poszczególnych układów osi, ułatwiające klasyfikację lokomotyw, stosowane są odpowiednie oznaczenia cyfrowo-literowe. Układ osi był istotną cechą zwłaszcza parowozów, gdzie występowało największe zróżnicowanie układów osi i ich oznaczeń.
Spis treści
1 Oznaczenia układu osi parowozów:
1.1 Polskie:1.2 Niemieckie:1.3 Francuskie:1.4 Angielskie:1.5 USA i kanadyjskie:
[Edytuj]
· W nazwie typu: mała litera wg tabeli np. TKt48.
· Liczbowo: trzycyfrowe oznaczenie francuskie. Kolejne cyfry oznaczają liczbę osi: tocznych przednich, napędowych i tocznych tylnych. Brak osi w grupie oznacza 0. Więcej cyfr oznacza parowóz wieloczłonowy. Przeważnie cyfry są rozdzielone myślnikami.
· Obrazowo: osie toczne oznacza litera o a napędowe O. Przeważnie grupy osi oddziela się spacją.
· Cyfry oznaczają liczbę osi tocznych, a duża litera napędowych. Pozycja litery w alfabecie wyznacza liczbę osi. W parowozach wieloczłonowych liczbę osi podaje się osobno dla każdego członu. 0 oznaczające brak osi pomija się.
· Prowadzące osie ruchome dodatkowo oznacza się ' np. 2'C1' (oznaczenie to często jest pomijane).
· Osie należące do wózka ujmuje się w nawiasy np. (2'D)2'D.
· Do symbolu osi napędzanych indywidualnie dodaje się o np. 1'Bo.
· W parowozach Garratta wózki traktuje się jak dwa odzielne parowozy i oddziela X np. (1'C1')X(1'C1').
· Kolejne cyfry oznaczają liczbę osi w grupach. Zapisuje się jako ciąg cyfr oddzielonych myślnikami, lub liczbę trzycyfrową. Brak osi w grupie oznacza 0.
· Kolejne liczby oznaczają liczbę kół w grupach. Liczby zawsze są rozdzielone myślnikami. Brak osi w grupie oznacza 0.
Część układów osi posiada tradycyjne nazwy własne, lecz w Polsce nie są używane.
Oznaczenie układu osi parowozów
Polskie
NiemieckieUIC
Nazwy w USA i Kanadzie
Francuskie(liczba osi)
Układ osi
Prrzykłady
a
1A1
SingleJenny Lind
1-1-1
o O o
b
B
4-Wheel-Switchr
0-2-0
OO
1U
c
1'B
BowkerPorter
1-2-0
o OO
d
2'B
American8-Wheeler
2-2-0
oo OO
Pd1
e
1'B1'
Columbia
1-2-1
o OO o
f
2'B1'
romek.tytus