Obwodowe wrzodziejące zapalenie rogówki.pdf

Obwodowe wrzodziejące zapalenie rogówki

Obwodowe wrzodziejące zapalenie rogówki ( peripheral ulcerative

keratitis – PUK)

PUK jest agresywną formą zapalenia rogówki zagrażającą utratą widze-

nia, w której podłożem może być zaburzenie ogólnoustrojowe. Etiolo-

gia jest niepewna, chociaż model reumatoidalny sugeruje odkładanie się

kompleksów immunologicznych w rąbku, powodujące zarostowe zapa-

lenie naczyń z wtórnym zapaleniem rogówki i rozmiękaniem istoty wła-

ściwej.

Przyczyny

Ramka 7.4. Przyczyny obwodowego wrzodziejącego zapalenia

rogówki

Idiopatyczne

Reumatiodalne zapalenie stawów

Ziarniniak Wegenera

Toczeń rumieniowaty układowy

Nawracające zapalenie wielochrząstkowe

Guzkowe zapalenie tętnic

Mikroskopowe zapalenie wielonaczyniowe

Zespół Churga-Strauss

Objawy kliniczne

Ból o różnym nasileniu i zaczerwienienie (mogą nie występować);

↓ VA.

Jedno-/obustronne obwodowe owrzodzenie w rąbku (uniesione, na-

•

strzyknięte) ± zapalenie twardówki.

Objawy ogólne (jeśli związek z chorobą): zwyrodnienie stawów (reu-

matoidalne zapalenie stawów), siodełkowaty nos (ziarniniak Wegene-

ra), zmiany skórne (łuszczyca, twardzina, toczeń rumieniowaty układo-

wy), zwyrodnienie chrząstek małżowiny (nawracające zapalenie wielo-

chrząstkowe).

Badanie

Ukierunkowane na podstawie choroby ogólnej. Należy rozważyć BP, FBC,

ESR, U+E, LFT, glukoza, CRP, markery zapalenia naczyń (w tym RF, ANA,

ANCA, dsDNA), krioglobuliny, serologię WZW C, analizę moczu, RTG klp.

Leczenie

Pilne skierowanie do specjalisty zajmującego się rogówką i zaangażo-

•

wanie lekarza rodzinnego/reumatologa.

Ogólna immunosupresja (uzgodniona z lekarzem rodzinnym/reuma-

•

tologiem): może obejmować kortykosteroidy, metotreksat, mykofeno-

lat, azatioprynę lub cyklofosfamid.

Miejscowa immunosupresja: steroidy (stosować ostrożnie w reumato-

•

idalnym zapaleniu stawów) lub przy znacznym ścieńczeniu, ponieważ

mogą nasilić rozmiękanie rogówki) lub cyklosporyna A.

Nawilżanie powierzchni oka, miejscowo antybiotyki w celu zapo-

•

biegania wtórnym infekcjom (np. chloramfenikol bez konserwan-

tów 0,5% 4 x dz.) oraz cykloplegia (przy bólu i aktywności w komo-

rze przedniej).

Ochrona gałki ocznej (np. okulary w ciągu dnia, osłonki na noc).

•

akrylowy przy zagrażającej/obecnej perforacji. Możliwości zabiegowe

obejmują przeszczepy błony owodniowej, warstwowy przeszczep ro-

gówki, przeszczepy opatrunkowe oraz rzadko płaty spojówkowe.

188

•

Należy rozważyć opatrunkową soczewkę kontaktową + klej cyjano-

Tabela 7.12. Powikłania rogówkowe zapalenia reumatiodalnego

stawów

Obwodowe ścieńczenie Obwodowe ścieńczenie bez zapalenia lub utraty na-

błonka; typu „soczewki kontaktowej”; nie ulega per-

foracji

Obwodowe wrzodzieją-

ce zapalenie rogówki

Obwodowe zapalenie; utrata nabłonka, nacieki i utra-

ta istoty właściwej; może ulec perforacji

Ostre zapalenie istoty

właściwej

Zapalenie o nagłym początku z naciekami w istocie

właściwej, jednak często zachowany nabłonek

Zapalenie rogówki

twardniejące

Stopniowe przyrąbkowe zmętnienie istoty właściwej

rogówki graniczące z obszarem zapalenia twardówki

Rozmiękanie rogówki

Ścieńczenie istoty właściwej („rozpływ rogówki”) ±

powiązane z zapaleniem

Wrzód Moorena

Jest rzadką postacią obwodowego wrzodziejącego zapalenia rogówki

prawdopodobnie o etiologii autoimmunologicznej. Czasem jest związa-

ny z zapaleniem wątroby typu C. Występuje w dwóch postaciach: ograni-

czona jest typowa dla osób w średnim/starszym wieku rasy białej i obja-

wia się jednostronnymi zmianami dobrze odpowiadającymi na leczenie;

bardziej agresywna postać zwykle jest obserwowana u młodych Afryka-

nów, jest obustronna i może postępować pomimo leczenia.

Objawy kliniczne

Ból, światłowstręt,

↓ VA.

Jedno-/obustronne postępujące obwodowe owrzodzenie; brzeg wio-

•

dący podminowuje nabłonek; szare nacieki na brzegu; owrzodzenie

postępuje centralnie i wokół brzegu rogówki; istota właściwa pod

owrzodzeniem rozmięka. Uwaga: nie ma przyrąbkowej przezroczystej

strefy i nie współwystępuje zapalenie twardówki (jedynie zapalenie

spojówki i nadtwardówki).

Powikłania

: perforacja; zapalenie błony naczyniowej; zaćma; w końco-

wym stadium rogówka jest ścieńczała i ulega zespojówkowieniu.

Badania

Badania ogólne wykluczające zapalenie wątroby C lub inną związaną

z PUK (

peripheral ulcerative keratitis

) chorobę układową (jak wyżej).

Leczenie

Miejscowo steroidy (np. deksametazon 0,1% bez konserwantów co go-

dzinę).

Ogólna immunosupresja: steroidoterapia, cyklofosfamid lub cyklo-

•

sporyna A (w porozumieniu z lekarzem rodzinnym/reumatologiem);

interferon, jeśli współistnieje zapalenie wątroby typu C (według wska-

zówek lekarza hepatologa).

Także miejscowo antybiotyki, cykloplegia, ochrona gałki ocznej, opa-

•

trunkowa soczewka kontaktowa ± klej tkankowy oraz zabiegi chirur-

giczne, takie jak w obwodowym wrzodziejącym zapaleniu rogówki

związanym z chorobą ogólnoustrojową.

189

•

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: