DYNIA
Uprawiana jest od bardzo dawna w Ameryce od około 7000 lat
Dynia: zwyczajna
Olbrzymia
Figolistna
BIOLOGIA ROŚLINY
To roślina roczna, zielna, o silnie płożących się pędach, ale występują odmiany o pędach krótkich, sztywnych, krzaciastych.
Kwiaty wyrastają z kątów liści. Ma dobrze rozwinięty system korzeniowy (główna masa 25-30 cm) o średnicy 8-12m .
Dynia tworzy korzenie przybyszowe, które wyrastają z węzłów pędu. Łodyga najczęściej płozy się. Pędy wewnątrz są puste, pokryte włoskami, z pędu głównego przy nasadzie wyrastają pędy boczne.
Liście szorstko owłosione, duże, sercowate.
Kwiaty rozdzielnopłciowe, obcopylne duże. Kwiaty męskie osadzone są na cienkich szypułkach jest ich więcej niż żeńskich. Rozpoczynają kwitnienie 50-60 dni po siewie. Zapylenia dokonują pszczoły. Owocem jest jagoda rzekoma, powstała z mięsistych części zalążni złączonych z dnem kwiatowym. Dno kwiatowe stanowi zewnętrzną niezbyt gruba warstwę owocu. Dynia tworzy wąsy czepne.
DYNIA OLBRZYMIA
- PĘDY: długie, płożące się
- ŁODYGI: cylindryczne lub prawie cylindryczne, ostro owłosione
- LIŚCIE: okrągłe lub nerkowate, nie wcinane lub z płytkimi wcięciami i zaokrąglonymi klapami, liście i ogonki szorstko owłosione
- KWIATY: duże, płatki korony zaokrąglone, żółte, lekko wygięte w dół, pą,czki kwiatowe rozchylone na szczycie
- SZYPUŁKA OWOCU: cylindryczna lub maczugowata, bez widocznych bruzd, miękka
- NASIONA: białe lub brunatne, duże o ukośnej bliźnie
- MASA 100G NASION: 450-500g
DYNIA ZWYCZAJNA
- PĘDY: długie płożące się, krótkie, sztywne
- ŁODYGI: 5 kanciaste, żłobkowane u form płożących się
- LIŚCIE: 5 klapowe, ale mogą być 3 lub 7, głębokie zatoki miedzy klapami, często białe trójkąty w rozwidleniu nerwów
- KWIATY: duże płatki korony, pomarańczowe, zaostrzone na szczycie, pączki kwiatowe spiczasto zamknięte
- SZYPUŁKA OWOCU: głęboko bruzdowana(5-8 bruzd) twarda, nie rozszerzająca się przy owocu lub lekko
- NASIONA: brunatno białe o bliźnie poprzecznej
- MASA 100G NASION: 200- 440g
ZNACZENIE GOSPODARCZE
- Średnie
- Wykorzystywana do produkcji dań dla małych dzieci
- Spożywamy nasiona i kwiaty
ODMIANY
Ambar- białko 4,4g, tłuszcze 1,3g, beta karoten 10,9mg, azotany 23mg
Amazonka- białko 3,og, tł 1,8g, beta kar 11,3mg, azotany 12mg
CUKINIA
Astra- sucha masa 5%, popiół 0,03%, długość owoców 11-19, ekstrakt 4,2%, wit C 45mg
Storr’s Green- s.m 6,5%, popiuł 0,69%, eks. 4,5% wit C 42,3mg
- zawartość suchej masy 5-30% zależy od dojrzałości owocu
- nasiona dużo tłuszczu ok. 45% sm
- wysoka zawartość cukru 1,5- 15 %
- wiele witamin, duża ilość karotenu
- trochę białka i tłuszczu
WYMAGANIA GLEBOWO -KLIMATYCZNE
- min. temp kiełkowania 10-12 C, a optymalna 25-30 C
- ginie przy temp 0 C
- min temp wzrostu 8 C, optymalna 20-25 C
- niższe temp sprzyjają powstaniu owoców partenokarpicznych
- mogą rosnąc w pełnym świetle, jest fotoperiodycznie obojętna, choć krótszy dzień przyspiesza powstawanie kwiatów żeńskich
WYMAGANIA WODNE
- ma wysokie wymagania wodne
- nie pobiera wody z głębszych warstw gleby bo ma płytki system korzeniowy
- gdy brak wody owoce drobnieją, ale są słodsze i zawierają więcej suchej masy
WYMAGANIA GLEBOWE
- nie może rosnąć na glebach ciężkich i zlewnych bo jest rośliną ciepłolubną
- lubi gleby żyzne, próchniczne, ciepłe o pH obojętnym
CECHY ROZPOZNAWCZE
Pokrój rośliny: płożący, krzaczasty lub pół krzaczasty
LIŚĆ:
- występują plamy na liściach: brak, słabo widoczne lub wyraźne
- kształt i wielkość blaszki liściowej
OWOC:
- wielkość owocu 1-50kg
- kształt owoców (kulisty, kulisty-spłaszczony, wydłużony, owalny, maczugowaty, dyskowaty)
- powierzchnia owocu ( gładka, żebrowana, bruzdkowana)
- barwa skórki( pomarańczowo zielona do ciemno zielonej, żółta, biało-kremowa)
- rysunek na skórce( jednolity, z paskami, z cętkami)
- barwa miąższu( ciemno-pomarańczowa, pomarańczowa, żółta)
- twardość miąższu
- zawartość składników ( cukru, karotenu)
- skłonność do gromadzenia azotanów i metali ciężkich
- grubość okrywy nasiennej ( są odmiany bez okrywowe np. Miranda)
- wczesność
- plenność
- tolerancja na choroby
Dynia olbrzymia: Amazonka, Ambar, Bambino, Melonowa żółta
Dynia zwyczajna
Cukinia: Astra Polka, Alena Polka, Cora, Nimba
Patison: Disco, Gargat Polo
Dynia makaronowa: Makaronowa Warszawska i Pyza
Dynia bezłupinowa: Jundra, Miranda
KAWON
Pochodzi z Afryki
To roślina zielna, roczna, o systemie korzeniowym silnie z rozgałęzionym ale raczej płytkim. Korzeń palowy sięga od 1-3m.
Łodyga wiotka, płożąca się, owłosiona, pęd główny 1-3m. Roślina tworzy pędy boczne I i II rzędu. Z łodygi mogą wyrastać korzenie przybyszowe na całej długości.
To roślina jednopienna rozdzielnopłciowa lub męsko jednopienna. Więcej kwiatów męskich niż żeńskich, kwiaty występują pojedyńczo w kątach liści , osadzone są na długich szypułkach. Kwiaty są żółte, korona jest zrośnięta w dolnej części. Zalążnia jest 3-5 krotna dolna, znamię żółto-zielone, jest zdolne przez 4-5 dni do przyjęcia pyłku przed otwarciem kwiatu. Owocem jest jagoda rzekoma, nasiona bezbielmowe, czarne, szare, białe. Masa 100 nasion 60-150g
- niewielkie
- sucha masa 3-13%
- cukry 5,5-11%
- potas 0,2g
- żelazo 0,3-0,5mg
- wit C 7-8 mg
- A1,B1,B2,PP,kw jabłkowy
WYMAGANIA KLIMATYCZNE
- Min. temp kiełkowania 14-16 C, optymalna ok. 25 C
- min .temp wzrostu 15 C, optymalna 28- 30 C
- max. temp wzrostu 35 C
- nie lubi wahania temperatury i może zrzucać zawiązki
WYMAGANIA ŚWIETLNE
- wysokie
- lubi długi dzień i naświetlania dobowe
- nie lubi wiatru i cienia
- początkowo duże i w okresie dorastania owoców
- im mniej wody tym owoce szybciej dojrzewają
- gleby żyzne próchniczne, przewiewne, o pH 5,5-6, o uregulowanych stosunkach wodnych.
CECHY ROZPOZNAWCZE I UŻYTKOWE
- intensywność wzrostu
- pokrój rośliny (stopień rozkrzewienia) duża liczba pędów to ponad 6, średnia 4-6, mała poniżej 4
- długość pędów
- kształt blaszki liściowej: o segmentach wąskich, o segmentach stykających się, o segmentach szerokich zachodzących na siebie.
- barwa blaszki liściowej: szaro-zielona, sino-zielona, jasno-żółto-zielona
- wielkość blaszki liściowej
- kształt owocu
- wielkość owocu (3-12kg)
- smak owocu, konsystencja miąższu, barwa miąższu ( różowo-czerwony, jasno-czerwony), barwa skórki, rysunek na skórce( siatka, pasy), grubość skórki
- barwa nasion
- wytrzymałość na transport
- przeznaczenie do uprawy w polu, pod osłonami
- długość okresu wegetacji
- odporność na choroby
ODMIANY: Bingo, Janosik
MELON
Pochodzi z Azji, uprawiany od bardzo dawna.
To roślina roczna, zielna, korzeń stosunkowo silny rozgałęziony.
Początkowo jak rośnie tworzy krótkie międzywęźla. Po 5-6 liściu wytwarza pędy boczne. Łodyga płoży się po ziemi do 2m, jest kanciasta, pokryta sztywnymi włoskami. Liście są duże, okrągłe 3-9 klapowe( nerkowate, sercowate, kanciaste, podzielone)
To roślina obco i owado pylna, jednopienna, rozdzielnopłciowa. Kwiaty męskie na cienkich szypułkach w kątach liści.
Owocem jest jagoda rzekoma. Nasiona podobne do nasion ogórka ale większe. Masa 100 nasion to 30-50g
- ma wysokie wymagania termiczne( temp 20 C)
- w okresie dorastania i dojrzewania owoców dobrze gdy temp w dzień wynosi 26-28 C zaś w dzień pochmurny 20-25 C
- nie lubi temp powyżej 40 C
- optymalna temp 20-22 C, nie lubi niskich temp
- ma wysokie wymagania świetlne, lubi długie naświetlenie
- do ukazania się kwiatów żeńskich ma znikome wymagania wodne, potem są wysokie a w okresie dojrzewania niskie
MELONY :
- kantalupy- kuliste, żebrowane, miąższ aromatyczny, ciemno-pomarańczowy, źle się przechowuje, 3-4 dni po zbiorze.
- siatkowane- różny kształt, bez żeber, na skórze widoczne spękania, miąższ czerwony, żółty, zielony
- gładkie- podłużne, żółte, pomarańczowe, słodkie
- INTENSYWNOŚĆ WZROSTU
- DŁUGOŚĆ PĘDÓW
- WIELKOŚĆ LIŚCI
- KRZTAŁT BLASZKI LIŚCIOWEJ
- Kwiat żeński : bez pręcików, z pręcikami szczątkowymi, z normalnymi pręcikami
- Kształt owocu: kulisty, jajowaty, cylindryczny, owalny
- Wielkość owocu
- Powierzchnia owocu
- Rysunek na owocu( pasy, plamy)
- Twardość skórki
- Wielkość gniazda nasiennego
- Grubość miąższu
- Barwa miąższu( biało pomarańczowożółta)
- Konsystencja miąższu( włóknista, masłowa, mączysta)
- Aromatyczność
...
rotheden