Kurs kasjerow.pdf

Kurs kasjerów

Opracował: Jan Hibner

Spis treści

1. Organizacja obrotu gotówkowego.

.....................................................................................................................................................................................3

2. Jedno- i wielofunkcyjne stanowiska kasowe.

.....................................................................................................................................................................................6

3. Dokumenty kasowe i zakres czynności kasjera.

.....................................................................................................................................................................................7

4. Kontrola obrotu gotówkowego.

.....................................................................................................................................................................................10

5. Odpowiedzialność materialna pracowników.

.....................................................................................................................................................................................11

6. Zasady postępowania z fałszywymi i sfałszowanymi znakami pieniężnymi.

.....................................................................................................................................................................................14

7. Tryb postępowania przy wymianie zużytych lub uszkodzonych znaków pieniężnych.

.....................................................................................................................................................................................18

8. Postępowanie w przypadku podejrzenia „prania pieniędzy”.

.....................................................................................................................................................................................21

9. Emisyjna i dewizowa działalność NBP.

.....................................................................................................................................................................................26

10. Wybrane zagadnienia prawa dewizowego.

.....................................................................................................................................................................................27

11. Zasady przeliczania, sortowania, pakowania i oznaczania opakowań znaków pieniężnych oraz zaopatrywanie

banków w te znaki.

.....................................................................................................................................................................................31

1. Organizacja obrotu gotówkowego.

Z obrotem gotówkowym wiąże się szereg problemów, których właściwe

rozwiązanie ma wpływ na bezpieczeństwo środków gromadzonych przez banki. Prace

wykonywane przez kasjerów, kontrolerów, skarbników i inne osoby związane z obrotem

gotówką są określane jako czynności kasowo skarbcowe. Czynności te przeprowadzane są

w ściśle określony sposób, który gwarantuje maksymalne zabezpieczenie środków

pieniężnych i bezpieczeństwo pracowników.

Na całokształt czynności kasowo-skarbcowych prowadzonych w oddziale banku

składają się czynności wykonywane przez: skarbników (przyjmowanie, przechowywani,

wydawanie gotówki i innych wartości przechowywanych w skarbcu, prowadzenie

odpowiednich ewidencji wartości skarbcowych), kasjerów (przyjmowanie wpłat

i dokonywanie wypłat gotówkowych na podstawie odpowiednich dyspozycji klientów

i dokumentów bankowych, codzienne rozliczanie pozostałości kasowej, zasilanie kasy

w gotówkę i odprowadzanie nadmiarów, sprzedaż produktów bankowych), kontrolerów

rozliczeń pieniężnych (akceptacja dokumentów do wypłaty, kontrola kasy), pracowników

sortowni (liczenie, sortowanie i pakowanie znaków pieniężnych.

Przy organizowaniu i wykonywaniu czynności kasowo -skarbcowych muszą być

uwzględnione i przestrzegane następujące podstawowe zasady:

➢ zasada komisyjności - określa ona obowiązek wykonywania wszelkich

czynności związanych z obrotem gotówką w obecności drugiego pracownika;

zasada ta nie dotyczy czynności wykonywanych przez kasjera, ponieważ

przyjmuje on jednoosobowo pełną odpowiedzialność materialną za

powierzone mu wartości,

➢ zasada udokumentowania operacji - oznacza, że wszystkie operacje

kasowo-skarbcowe muszą być udokumentowane, a przekazanie wartości

wymaga pisemnej formy z potwierdzeniem podpisem odbiorcy,

➢ zasada odpowiedniego doboru personelu - dotyczy cech osób zatrudnionych

przy czynnościach kasowo-skarbcowych, które nie mogą być wcześniej

karane, prezentują odpowiednie walory etyczno-moralne i mają predyspozycje

do właściwej koncentracji i odporności na stresy,

➢ zasada precyzyjności przepisów - stanowi, że przy wykonywaniu wszelkich

czynności muszą być przestrzegane precyzyjne przepisy określające sposób

postępowania, a pracownicy muszą mieć dokładnie określony zakres

obowiązków i odpowiedzialności materialnej,

➢ zasada bezpiecznych warunków pracy - określa, że wszelkie czynności

muszą być wykonywane w warunkach zapewniających zarówno bezpieczny

obrót wartościami, jak i bezpieczeństwo pracowników,

➢ zasada bezbłędnej pracy – oznacza konieczność wykonywania wszelkich

czynności bezbłędnie, gdyż ewentualne błędy są trudne do naprawienia

i mogą pociągać za sobą poważne konsekwencje finansowe.

Przyjęta w danym oddziale banku praktyka wykonywania czynności kasowo-

skarbcowych musi uwzględniać zarówno podane wyżej zasady, jak i lokalne warunki

pomieszczeń, w których te czynności są wykonywane. Przy ustalaniu zasad pracy należy brać

pod uwagę: wielkość komórki operacyjno-kasowej, jej obsadę osobową, pracę w systemie

dwuzmianowym (w szczególności dwuzmianowość skarbca), wielkość obrotu gotówką

i innymi wartościami, dodatkowe obowiązki nałożone na pracowników (jako zasadę należy

przyjąć, że te dodatkowe obowiązki nie mogą utrudniać wykonywania czynności

podstawowych lub godzić w którąś z zasad wykonywania czynności kasowo-skarbcowych).

Pracownicy komórki kasowo-skarbcowej w związku z tym, że obsługują

bezpośrednio klientów są zazwyczaj zobowiązani do noszenia imiennych identyfikatorów

z podaniem stanowiska służbowego. Z obowiązku tego powinni być zwolnieni skarbnicy,

a jeżeli już posiadają identyfikatory to ich stanowisko powinno być podane w takiej formie,

aby nie informowało o tym, że są skarbnikami. Ze względu na okresowe kontrole stanów

wartości skarbcowych i pozostałości kasowych powinna być powołana w oddziale stała

komisja dokonująca tych kontroli spośród pracowników nie będących pracownikami komórki

kasowo-skarbcowej. Konkretne terminy kontroli w poszczególnych miesiącach powinny być

utrzymywane w ścisłej tajemnicy przed pracownikami wydziału kasowo-skarbcowego.

Skarbiec jest to pomieszczenie specjalnie zabezpieczone i chronione,

gwarantujące bezpieczeństwo przechowywanych wartości. Skarbiec powinien posiadać

bezpośrednio przylegające pomieszczenie zwane przedskarbcem, stanowiące zabezpieczenie

przed dostępem osób niepowołanych do mechanizmów drzwi skarbcowych i do czynności

wykonywanych

w skarbcu.

Do operacji skarbcowych należy przyjmowanie, wydawanie i przechowywanie

wartości. W skarbcu wykonywane są następujące czynności:

➢ przyjmowanie zasiłków pieniężnych,

➢ przyjmowanie z kas bieżących wpływów,

➢ przyjmowanie po zakończeniu pracy kaset z pozostałością kas i sortowni,

➢ przyjmowanie utargów sformatowanych w pakiety, portfele lub woreczki,

➢ przechowywanie wartości,

➢ sortowanie znaków pieniężnych - banknotów i monet,

➢ wydawanie zasiłków kasjerom,

➢ odprowadzanie nadmiarów,

➢ przyjmowanie, przechowywanie i wydawanie depozytów,

➢ prowadzenie dokumentacji skarbcowej.

Stałą obsadę osobową skarbca stanowią dwaj skarbnicy, którzy współdziałają

przy wykonywaniu wszelkich czynności w skarbcu. Pracę w skarbcu cechuje komisyjność

i w związku z tym jeden skarbnik nie może sam przebywać w skarbcu. Inne osoby mogą

przebywać w skarbcu tylko za zgodą i w obecności skarbników. Zgoda taka nie jest

wymagana na przebywanie w skarbcu dyrektora oddziału, osoby nadzorującej prace

skarbcowe, osób pobierających i zdających wartości oraz osób przeprowadzających kontrolę

czynności skarbcowych. Skarbnicy prowadzą specjalną ewidencję osób przebywających

w skarbcu.

W skarbcu przechowuje się: wartości krajowych i zagranicznych znaków

pieniężnych, inne wartości dewizowe, znaki wartościowe, papiery wartościowe, depozyty

i inne wartości. Wszystkie wartości przechowywane w skarbcu muszą być ewidencjonowane.

Księgi zapasu znaków pieniężnych oraz ewidencje innych wartości przechowywane są

również w skarbcu. W skarbcu przechowuje się również te przedmioty, które ze względu na

ich charakter powinny być oddane do skarbca po godzinach urzędowania.

Skarbnicy sprawdzają codziennie stan gotówki w skarbcu z natury i uzgadniają go

ze stanami wykazanymi w książce zapasu znaków pieniężnych w ten sposób, że jeden

skarbnik przelicza sumarycznie gotówkę znajdującą się w skarbcu, drugi zaś odkreśla

odpowiednie pozycje w książce. Przy wykonywaniu tych czynności skarbnicy powinni się

zmieniać.

Na dowód zgodności skarbca skarbnicy podpisują się w książce: na pierwszym

miejscu liczący gotówkę, na drugim odkreślający pozycje w księgach. Zgodność stanu

wykazanego w księdze zapasu znaków pieniężnych powinna być potwierdzona danymi z

księgowości. W celu ułatwienia ustalenia stanu skarbca, przechowywany w skarbcu zapas

gotówki może być podzielony na zapas podstawowy i podręczny.

Przy zmianie skarbnika wymagane jest przejęcie przez nowego skarbnika

wszystkich wartości przechowywanych w skarbcu. Przy przejmowaniu wartości przez

nowego skarbnika muszą być obecni dotychczasowi skarbnicy, względnie jeden

z dotychczasowych skarbników i mąż zaufania drugiego skarbnika. Przejęcie gotówki

następuje przez sumaryczne sprawdzenie całego zapasu gotówki w skarbcu i porównanie

stanu z książką zapasu znaków pieniężnych oraz ze stanami księgowymi wykazanymi na

kontach właściwych dla danych wartości.

Z przejęcia skarbca przejmujący skarbnik spisuje protokół w książce kontroli

i przejęcia skarbca, który powinien zawierać:

➢ datę przejmowania wartości skarbcowych,

➢ nazwiska skarbników - ustępującego i przejmującego,

➢ klauzulę - „Stwierdzono zgodność wszystkich wartości skarbcowych wg stanu

na dzień ....” - w przypadku stwierdzenia tej zgodności,

➢ podpisy skarbników - ustępującego i przejmującego.

W przypadku przejmowania skarbca w czasie nieobecności skarbnika, protokół

podpisuje jedynie skarbnik przejmujący wartości. W protokole należy wówczas podać

nazwisko obecnego przy przejęciu męża zaufania nieobecnego skarbnika. Jeżeli przy

przejmowaniu skarbca zostaną stwierdzone niezgodności stanów lub nieprawidłowości

formalne, należy je szczegółowo opisać. Przejmowanie wartości w ramach pracy

dwuzmianowej odbywa się w obecności pracowników obu zmian i polega na sumarycznym

sprawdzeniu stanów z natury z zapisami w księgach. Zgodność stwierdzają pracownicy

podpisani pod klauzulą „zdający - przejmujący”.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: