-ta część teorii socjologicznej, która wyjaśnia zjawisko, walki i sprawowania władzy.
Socjologia polityczna
-Relacja pomiędzy polityką a społeczeństwem
W międzydyscyplinarnej nauce o polityce musimy uwzględnić ekonomię polityczną
Nie redukowana socjologia polityki (czyli nie ograniczająca się do zjawisk socjologicznych ale także omawiająca teorię polityki) skupić się musi na:
1. umiejscawianiu konkretnych koncepcji doktrynalnych w historii, omawianie ich genezy i funkcji z pkt. Widzenia układu sił społecznych.
2. Interpretacja doktryn z rzeczywistym działaniem instytucji politycznych i obywateli.
3. Wykorzystywanie uzupełniających się dokumentacji o myśli politycznej
Socjologia jest nauką historyczną, gdy interpretuje badaną rzeczywistość
a) w procesie przemian
b) w kontekście historycznym w którym badana rzeczywistość występuje
Ogólnoteoretyczna część socjologii polityki , określa społeczne podstawy i efekty instytucji władzy w społeczeństwie.
Mamy tu do czynienia z prawami i hipotezami wyjaśniającymi zależności między niepolitycznymi zjawiskami społecznymi a polityką<- to właśnie jest socjologiczna teoria polityki
Jeśli chodzi o część szczegółową to do tego należą przede wszystkim:
1) socjologia ruchów politycznych i partii
2) socjologia państwa i jego poszczególnych instytucji( wojsko, administracja itp.)
3) Socjologia zachowania politycznego
4) Socjologia międzynarodowych stosunków politycznych
2. Historia socjologii polityki
PLATON (427- 347)
1) „Państwo” , „Prawa”
2) Zauważa ,że istnieje związek między istnieniem wojen a ustrojem wewnętrznym państwa, wojna nie może być prowadzona bez ludzi więc musi powstać klasa żołnierzy
3) dzieli ludzkie potrzeby i pracę
4) Przemiany historyczne – są to długotrwałe zmiany w sposobie życia ludzi, zwłaszcza migracji i zmiany z pasterstwo na rolnictwo
5) Nakazywał także zniesienie nierówności dziedziczenia, nakazywał odebranie rodzinom wpływu na dzieci
ARYSTOTELES(384- 322 PNE)
1) ”Polityka”
2) Wyciąga wniosek ,że społeczeństwo jest wcześniejsze od jednostki. Analizuje powstanie państwa i społeczeństwa
3) Tworzy koncepcje organistycznej teorii społeczeństwa, uważał ,że demokracja winna się opierać na stanie środkowym, czyli na średnio zamożnych
IBN CHALDUN (1332-1406)
1) „Prolegomena do historii”
2) Tunezyjski Berber
3) socjologia ma szukać praw społecznych w drodze obserwacji i logicznych rozważań
4) Wg niego jedynie człowiek poszukuję władzy
5) Analizuje więź społeczną na podst. Plemion koczowniczych, wyciąga wnioski- iż z niej wychodzi życie polityczne
6) Twierdzi, że konflikt jest siłą napędową rozwoju,
7) Wprowadza teorię krążenia elit
NICCOLO MACHIAVELLI (1469-1527)
1) „Książe”
2) nakazywał uczyć się na historii, która się powtarza
3) „cel uświęca środki”
4) Działalność polityczna = egoistyczne dążenia ludzkich zmierzających do korzyści materialnych
5) Nie ma ustroju idealnego, są ustroje adekwatne do sytuacji
JEAN BODIN (1539-1596)
1) „6 ksiąg o Rzeczypospolitej”
2) teoria o powstaniu państwa poprzez podbicia jednej grupy poprzez drugą
3) Gumplowicz ją później rozwinie
THOMAS HOBBES (1588-1679)
1) „Lewiatan”
2) Teoria psychologiczna, strach przed innymi ludźmi (władzą)
3) Zauważał związek pomiędzy własnością prywatną a państwem
JOHN LOCKE(1632-1704)
1) „ 2 Traktaty o rządzie”
2) klasyk burżuazyjnej koncepcji liberalnej
3) broni własności prywatnej
4) Społeczność nie jest upolityczniona dopóki nie spełni kilku warunków:
a) zjednoczenie terytorialne
b) wspólne prawo
c) istnienie władzy zdolnej do rozstrzygania sporów
5) Wg niego władza polityczna istnieje dlatego ,iż ludzie chcą utrzymać własność. Czyli pochodzi od ochrony własności prywatnej
6) Odróżnienie rządu od państwa, istnieją 2 rodzaje umów:
a) umowa społeczna którą ustanawia państwo
b) umowa rządowa tworzona przez rząd, rewolucja obala rząd nie państwo
7) Zgoda na rewolucję -> gdy rząd łamię umowę rządową lud( państwo) może ten rząd obalić
DAWID HUME (1711-1776)
1) Odrzuca koncepcję umowy społecznej na rzecz tezy, iż u podstaw każdego państwa leży siła w postaci zagarnięciu władzy lub podboju
MONTESQUIEU(1689- 1755)
1) „O duchu praw”
2) nie ma absolutnie złych albo absolutnie dobrych systemów ( Machiavielli) ,zależy od warunków które go stworzyły
3) Instytucje muszą być dostosowane do charakterów ludów, a ten charakter jest produktem warunków geograficznych
4) Harmonia władzy- harmonijne współdziałanie instytucji
5) Założenie o kontroli instytucji politycznych przez państwo
JOHANN GOTTFRIED VON HERDER
(1744-1803)
1) Idzie dalej z teorią geograficzną, ale twierdzi ,że warunki geogr. Nie wpływają wprost na instytucję, lecz przez obyczaje
EDWARD BURKE (1729-1803)
1) Przeciwnik rewolucji
2) Twierdził, że ustrój polityczny powstał nie poprzez jakieś zasady ale stanowi rezultat długotrwałego rozwoju historycznego
3) Tym tłumaczył konserwatyzm, zapominając jednak o dynamice historii
ADAM FERGUSON (1723-1816)
1) Przyjmuję dynamizm historii jako podstawę rozumienia polityki
2) Podstawą rozwoju jest nie harmonia lecz konflikt i walka
XIX wiek GUIZOT THIERRY, THIERS
1) dzieje tworzone są przez lud
2) rewolucja jest rezultatem sprzeczności społecznych
3) pochodzenie klas i władzy państwowej sięga do podbojów plemiennych
de GOBINEAU
1) „Esej o nierówności ras ludzkich”
2) rasizm
LELEWEL
1) Polak
2) Powrót do demokracji gminnej
CHARLES DE TOCUEVILLE
1) „O demokracji w Ameryce” „Dawny ustrój a rewolucja”
2) rewolucja nie jest wtedy gdy żyję się najgorzej lecz wtedy gdy zapoczątkowana poprawa rozbudza apetyt mas
3) nowy ustrój polityczny- Ameryka-jeden z pierwszych komparatystą –porównał Amerykę i Francję
AUGUST COMTE
-powtarzał za innymi teorię o państwie
HERBERT SPENCER
1) „Właściwa sfera rządu”
2) Państwo to spółka akcyjna powstała aby chronić interesy obywateli
3) Czyli funkcje państwa określone są przez interesy ekonomiczne obywateli
4) Wprowadza teorię rozwoju ustroju politycznego od pokoju i wojny
a) społeczeństwo walczące to ustrój wojowniczy posiada kilka cech
- scentralizowana gospodarka
- zmilitaryzowany ustrój
- podporządkowanie jednostki interesom państwa
b) pokojowy
- społeczeństwo industrialne
- chronienie praw jednostki
- cel= bogacenie się
GEORG HEGL
1) „Filozofia prawa” „ Konstytucja niemiecka” etc.
2) Nowoczesne państwo to monarchia konstytucyjna z silną biurokracją
3) Prawna struktura państwa jest płynna
4) Życie polityczne jest kształtowane przez aktualne prądy epoki i kulturę
5) „społeczeństwo obywatelskie” – system instytucji stworzonych do ochrony interesów obywateli
6) koncepcja pluralizmu politycznego- zorganizowanie grup pośredniczących pomiędzy obywatelami a państwem
POLACY
ANDRZEJ FRYCZ MODRZEWSKI
...
spodpowieki