Alicja Semenowicz

Wychowanie przedszkolne

                      Konspekt do pracy z dziećmi z zaburzeniami mowy.

Temat: Ćwiczenia usprawniające motorykę narządów mownych.

Uczestnicy: dzieci 4-6 letnie

Czas trwania: 30 minut;

Cel ogólny: Korygowanie wady wymowy;

Cel zajęcia:

- usprawnienie artykulatorów celem doprowadzenia do pionizacji

języka oraz Podwyższenie wyrazistości mówienia;

- wywołanie głoski „l”

Metody i techniki:

- ćwiczenia oddechowe i artykulacyjne;

- ćwiczenia sprawności narządów mowy;

- metoda fonetycznych przekształceń;

- pokaz i wyjaśnienie ułożenia narządów mowy;

- metoda uczulania miejsc artykulacji;

- metoda mechanicznego układania narządów mowy;

- elementy metody „dobrego startu”;

- gry i zabawy;

Pomoce: - ilustracje zwierząt: ryby, (aby, hipopotama, psa, owcy, krowy,

kota, indyka, świnki, bociana;

- plansza drzewa z papieru ściernego, listki z bibuły;

- balonik, lody, kołatka;

- plansza do zagadek: lody, parasol;

- ilustracja dziewczynki do rysowania po śladzie, flamaster;

- kartonik z wypukła litera „l”;

- nagranie magnetofonowe piosenki „Mowa zwierząt”;

- labirynt „Lis szuka nory”;

- puzzle „Dzieci z parasolem” - zadanie domowe.

Literatura:

Bolejko A. „Jak usuwać wady wymowy”, Białystok 1992

Błachnio K. „Vademecum logopedyczne”, Poznań 1992

Demel G. „ Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola”, Warszawa 1998

Gałkowski T., Jastrzebowska G. „Logopedia”, Opole 2001

Kozłowska K. „Wady wymowy możemy usunąć”, Kielce 1998

Minczakiewicz E. „Mowa – Rozwój – Zaburzenia – Terapia”, Kraków 1997

Sochajska E. „Uczymy poprawnej wymowy”, Warszawa 1987

Styczek I. „Logopedia”, Warszawa 1979

                                           PRZEBIEG ZAJECIA       

Cześć pierwsza

1. Przywitanie sie z dzieckiem.

2. Ćwiczenia oddechowe:

• zwrócenie uwagi na prawidłowy wdech powietrza nosem i wydech

ustami, zmierzanie do wydłużenia fazy wydechowej;

• „lecą listki” – wydmuchiwanie skrawków bibuły z chropowatej

powierzchni (ilustracja drzewa z papieru ściernego) – liczenie, ile listków

udało sie zdmuchnąć;

• „nadmuchiwanie balonika” (balonik) – powolne nadmuchiwanie balonika

tak, aby nie pękł ;

3. Ćwiczenia warg i żuchwy:

• „rybi pyszczek” – maksymalne zbliżanie kącików ust;

• „uśmiech żabki” – oddalanie kącików ust;

• „wołamy pieska” – cmokanie, gwizdanie;

• „ziewający hipopotam” – maksymalne oddalenie od siebie wargi górnej i

dolnej (jak przy wymowie „a”);

• „usypianie zwierzątek” – wymowa wydłużonego „aaa, aaa, aaa” przy

otwartych ustach;

Ilustracje zwierząt: żaby, ryby, psa, hipopotama.

4. Ćwiczenia języka ze szczególnym uwzględnieniem ćwiczeń czubka języka

i ćwiczeń doprowadzających do pionizacji języka:

Zabawa „O języczku, który chciał skakać jak piłka”:

• unoszenie szerokiego języka na górna wargę (Pewnego razu język

wysunął sie wysoko miedzy ząbki i przyglądał sie z zaciekawieniem

piłce, która skakała po podwórku);

• cofanie szerokiego języka do dziąseł ( Zazdrościł piłce, że może tak

wysoko skakać, ale musiał wrócić do swojego mieszkania);

• przy opuszczonej szczęce ruchy języka na przemian do górnych i

dolnych dziąseł ( ... i choć było tam mało miejsca zaczął odbijać sie od

dziąseł. Był wesoły, że może skakać jak piłka).

5. Ćwiczenia języka i warg:

W nagrodę za prawidłowo wykonane ćwiczenia dziecko otrzymuje loda.

• unoszenie języka w górę przy otwartych ustach (lizanie loda);

• przy opuszczonej szczęce dolnej dotykanie czubkiem języka wałka

dziąsłowego (odklejanie wafelka z wałka dziąsłowego);

• oblizywanie warg ze stopniowym zwiększeniem ich otwarcia ( po

zjedzeniu loda).

Cześć druga

2. Zapoznanie dziecka z tematyka zajęć:

a) Odgadywanie zagadek przez wskazanie odpowiedniej ilustracji;

Treść zagadek: Jesz je latem dla ochłody (lody).

                          Przydatny na słonce, przydatny na deszcz.

                          Laskę ma i daszek. Czy wiesz, co to jest? (parasol)

b) Nauczycielka wymawia głośno rozwiązania zagadek i informuje dziecko, że

pozna nowa głoskę „l”. Pyta, gdzie występuje „l” w wyrazach: lody,

parasol. Pokaz litery „l”, wodzenie po śladzie (kartonik z wypukłym „l” –

wyszytym z koralików). Odszukanie litery na ilustracji parasola.

3. Wyjaśnienie położenia narządów mowy:

Nauczycielka pokazuje dziecku właściwy dla głoski „l” układ artykulatorów

i wyjaśnia sposób ich ułożenia (buzia otwarta, czubek języka chowa sie za

żeby i dotyka wałka dziąsłowego – tam, gdzie język uderzał, gdy udawał

piłkę i gdzie zlizywałeś wafelek).

Kontrola wzrokowa – dziecko obserwuje nauczycielkę i siebie w lustrze, próbuje

ułożyć pokazany układ artykulacyjny.

Kontrola dotyku – uświadomienie dziecku miejsca kontaktu narządów

artykulacyjnych: języka i podniebienia.

Logopeda pokazuje – dotyka u dziecka szpatułka miejsce artykulacji, w

którym język powinien dotknąć podniebienia (wałek dziąsłowy).

4. Wywołanie głoski „l”

Pokaz właściwej artykulacji głoski; dziecko obserwuje i naśladuje nauczycielkę

- próba artykulacji „l”.

Metoda fonetyczna: jeśli nie uda sie od razu wywołać głoski ”l”, to logopeda

przypomina zabawę „O języczku, który chciał skakać jak piłka”

Język skacze, uderza o górne i dolne dziąsła, z radości śpiewa:

- wymowa długiego „aaa” – powstaje dźwięk „la la la”, zatrzymanie języka

na wałku dziąsłowym nie przerywając śpiewu (ewentualnie przytrzymanie

języka szpatułka); pozostaje głoska „l”.

5. Utrwalenie wywołanego dźwięku, kojarzenie głoski z litera „l”

- szukanie na obrazku litery „l”, rysowanie jej po śladzie flamastrem z

głośnym wymawianiem „l”; liczenie literek ( ilustracja dziewczynki).

6. Zabawa z piosenka „Mowa zwierząt”

                                      Każde zwierze na tym świecie

                                      cos nam mówi, o tym wiecie.

                                      Chociaż nic nie rozumiemy,

                                      wspólnie je naśladujemy:

                                             Ref.: Miau, miau, hau, hau, mu, mu, me, me;

                                                      Kum, kum, gul, gul, kwi, kwi, kle, kle.

Wysłuchanie piosenki (nagranie magnetofonowe)

Dziecko sygnalizuje głoskę „l” kołatka, przy powtórnym wysłuchaniu.

Odczytanie i układanie w odpowiedniej kolejności refrenu kartoników

ilustrujących mowę zwierząt. Wskazanie kartoników z „l”.

Odgadywanie nazw zwierząt na ilustracjach (ilustracje kota psa, krowy,

owcy, (aby, świnki, indyka, bociana).

Dobieranie ilustracji do kartoników (np. miau – ilustracja kota itd.)

Naśladowanie głosów zwierząt przy ponownym odtworzeniu piosenki.

7. Labirynt „Lis szuka nory” – znalezienie wyjścia z labiryntu;

głośne wymawianie głoski „l”; pokolorowanie lisa.

Cześć trzecia

1. Podsumowanie zajęć – pochwalenie dziecka za prace, rozmowa nt.

najciekawszego fragmentu zajęć

.

2. Omówienie pracy domowej

• Ćwiczenia w powtarzaniu głoski „l”, śpiewanie „la, la, la”, dotykanie

językiem wałka dziąsłowego.

• Dokończenie w zeszycie szlaczka z połączonych liter „l”

z jednoczesnym powtarzaniem głoski „l”.

• Puzzle „Dzieci z parasolem”. Zachęcenie dziecka do wycięcia i

ułożenia puzzli, a następnie wklejenia do zeszytu i pokolorowania.

...