Skłonności samobójcze młodzieży
Samobójstwo stało się obok wypadków, główną przyczyną zgonów młodzieży. Badania nad
Psychologicznymi uwarunkowaniami popełniania samobójstw wśród młodzieży sugerują, iż
są one często przez nadużywanie środków uzależniających oraz nie leczoną depresję.
Postępująca depresja i występująca z niej izolacja oraz osamotnienie szkolne w dużym
stopniu kształtują skłonności samobójcze.
Co skłania jednostkę do zamach na własne życie.
Należy tu odnieść złożoność tego zagadnienia do relacji jednostka społeczeństwo.
Wg. Francuskiego socjologa E. Durkheima istnieją trzy kategorie skłonności
Samobójczych(suicydalnych)
-anatomiczne
-egoistyczne
-altruistyczne
Samobójstwo anatomiczne-to wynik nagłych sytuacji kryzysowych, poprzedzonych
Mizantropią i zerwaniem kontaktów z najbliższym otoczeniem.
W środowisku szkolnym może to być np. otrzymanie niedostatecznej oceny z egzaminu
maturalnego, odrzucenie przez grupę czy – autorytaryzm nauczycieli wobec uczniów.
Samobójstwo egoistyczne- to z kolei rezultat zbytniego koncentrowania się na własnych potrzebach, których realizacja prowadzi do utraty akceptacji i popularności w zespole
rówieśniczym.
Jednostka ta za wszelką cenę stara się zaspokoić swoje egoistyczne cele, naruszając
Niejednokrotnie obowiązujące normy w określonym środowisku.
W rezultacie dochodzi do znacznego ograniczenia więzów łączących ją z innymi i
Zwiększanie się trudności psychospołecznych kontroli jej zachowań.
Samobójstwo altruistyczne- to takie, które jest narzucone przez społeczne oczekiwania.
Jednostka odbiera sobie życie i imię społecznego ogólnoludzkiego interesu
Ten rodzaj samobójstw zdaje się być najczęściej notowany wśród młodzieży(może wystąpić
w sektach)
-Współcześni badacze wyróżniają 2 główne motywy samobójstw:
*samozniszczenie
*manipulacja
Do samozniszczenia zmierzają te jednostki, które poddały się, utraciły świadomość sensu
Życia. Doświadczony przez nie dystans emocjonalny uniemożliwia normatywne
Funkcjonowanie, paraliżuje działanie i poszukiwanie sposobów pokonania pojawiających
się trudności.
Jednostki ujawniające te tendencje to zazwyczaj osoby cierpiące na depresje bezsilne w
walce z nawarstwiającymi się problemami.
Osoby z tej grupy motywacji samozniszczenia dużo częściej dokonują udanych prób
samobójczych.
Drugim z motywów samobójstwa jest chęć manipulowania innymi w celu wymuszenia głównych roszczeń.
Niektóre jednostki tarkują samobójstwo jako akt zemsty za doznane krzywdy moralne(czasem
niemoralne).
Chcą w ten sposób w innych wzbudzić poczucie wyrzutów sumienia, swoiście rozumianej
kary.
Osoby z tej grupy nie dążą do natychmiastowego pozbawienia się życia, a bardziej zależy im na demonstracyjnym ukazaniu tragizmu swojego położenia.
Najpopularniejszym motywem próby samobójczej są z reguły
-porzucenie przez dziewczynę lub chłopaka
-brak miłości rodzicielskiej
-zawyżone aspiracje szkolne
Ok.18%prob samobójczych to wynik manipulacji a ich zależność od depresji i bezsilności
jest stosunkowo mała.
Te samobójstwa to najczęściej forma głośnego wołania o pomoc, prośba o wsparcie
emocjonalno-uczuciowa.
Wśród potencjalnych samobójców jest spora grupa, którą kuruje się jednocześnie motywacja samozniszczenia i manipulacji.
Wtedy to planujący zamach waha się, ogarnia się ambiwalencja, rozważając, w jaki sposób
pokonać trudności
-targnąć się na własne życie
-czy ”aktorsko” zasygnalizować dyskomfort
Rozwój sytuacji samobójczej
W tworzeniu się sytuacji samobójczych sprawczą rolę pełni nie tylko sama sytuacja, lecz
także subiektywna percepcja .
Potencjalny samobójca zwykle funkcjonuje w sytuacji innej niż większość ludzi w sytuacji sprzecznej z uprzednimi doświadczeniami, które pozwalały im normalnie kontaktować się z innymi i radzić sobie z problemami codzienności.
Właśnie utrata tych dyspozycji, wzrost poziomu deprywacji wynikający z niemożliwości
zaspokajanie podstawowych potrzeb to główne źródło rozwoju tendencji samobójczych.
Doświadczalnie stwierdzono, że samobójstwo dokonane jest reakcją subiektywną
samobójcy na sytuacje ekstremalnie trudną, którą zdefiniowano „sytuacje drastyczne opresji życiowej.
W sytuacji samobójczej pojawia się, zatem dewaluacji życia, która prowadzi do dysharmonizacji osobowości, zaniża poziom odporności psychicznej za zdarzenia
symptomatycznie w chwili przemęczenia i przeciążenia.
Etapy skłonności samobójczych:
-spadek aktywności twórczej
-wzbudzenie niepewności, lęku, zniechęcenia
-rezygnacja z wykonywania wielu czynności, które były obiektem zainteresowania,
dostarczały zadowolenia.
-unikanie poznawania rzeczy nowych
-radykalne zwężenie przestrzeni życiowej i spadek aktywności jednostki
-zwężenie uczuciowe, ograniczenie samokontroli emocjonalnej
U osoby o skłonnościach samobójczych ma miejsce zahamowanie agresji na zewnątrz i przemieszczenie jej do wewnątrz, przeciw sobie.
Ważnym elementem pomocy jest umiejętne uwolnienie(rozładowanie) tej skumulowanej agresji.
Każde nawet najmniejsze rozładowanie tej agresji przyczynia się do zmniejszenia
nastawień samobójczych
- inspirowanie do odnoszenia sukcesów, wskazywanie celowości samorealizacji
- kontrolowanie klienta z zadaniami na miarę jego możliwości
Celem jest tu ukształtowanie umiejętności sukcesywnego dążenia do realizacji indywidualnych planów i potrzeb.
- kształtować dyspozycje interpersonalne – wprowadzić w terapie zasadę aktywnego uczestnictwa
Skłonności samobójcze jako wynik zaburzeń psychicznych psychicznych społecznych, z przewagą tych pierwszych rzadko można wyeliminować oddziałując bezpośrednio posługując się zwykłą perswazją.
Z tego względu zabiegi terapeutyczne powinny koncentrować się na pobudzeniu psychiki, wpływaniu na wyobraźnie i myśli, które decydująco warunkują poziom aspiracji i planów życiowych.
Ważnym celem terapii jesz kształtowanie postawy pozytywnego postrzegania świata i ludzi.
Nisa