Lud podróżników i odkrywców, tacy byli bez wątpienia Wikingowie ... Na 400 lat przed Kolumbem odkryli Amerykę, zakładali kolonie w najbardziej odludnych miejscach ówczesnego świata. Jak byli w stanie dokonywać tak śmiałych przedsięwzięć?
Langskipy, czyli długie łodzieNajwiększa sława statków Wikingów przypada na okres od VIII do XI wieku. Powstały one z łodzi, które według skalnych rycin znalezionych w Szwecji i Norwegii, pochodzą z III tysiaclecia p. n. e. Rzymski historyk Tacyt w 98 r. pisze o lekkich i wąskich łodziach Suinów, czyli Szwedów, które mogły żeglować w obydwu kierunkach, posiadały bowiem identyczny kształt rufy i dziobu. Okręty Wikingów nazywano "langskip", co w dosłownym tłumaczeniu znaczy długi okręt. Oznaczały się one stosunkiem długości do szerokości wynoszącym 7:1. Najdłuższe okręty posiadały wysoką dziobnicę z nasadą w kształcie głowy smoka, która miała odstraszać duchy opiekujące się miastami i osadami, na które napadali Wikingowie. Langskipy te nazywano drakkarami lub skeidami, które były trochę mniejsze. Podczas rejsu powrotnego Wikingowie zdejmowali głowy smoków, aby nie obrazić własnych duchów opiekuńczych. Na łodziach znajdowało się 40-80 wioślarzy i przynajmniej tyle samo wojowników. Snekkary, statki jeszcze mniejsze od skeidów zabierały 40 wioślarzy, a na dziobie zamiast głowy smoka znajdowała się paszcza węża. Najmniejsze langskipy nazywano ledungami. Napęd statku stanowiły zarówno wiosła jak i żagle, czasami używane równocześnie. Wikingowie znakomicie potrafili połączyć te dwie metody z bardzo zwrotnym kadłubem, bowiem kadłub żaglowca musi być szerszy i wyższy niż statku poruszanego tylko wiosłami. Skandynawowie rozwiązali ten problem wprowadzając kil, który nadawał okrętowi wytrzymałość, stabilność i zwrotność. Wynaleźli również ruchomy maszt, który można było dowolnie kłaść i stawiać niezależnie od kaprysów pogody. Żagle zapożyczono z południowych krańców Europy tuż przed początkami ery Wikingów. Langskipy musiały mieć większą ilość wioseł, aby mogły się przedostać rzekami. Nad wiosłami zawieszone były tarcze wojowników, które podwyższały wolną burtę okrętu i ochraniały wioślarzy. Langskipy były łodziami otwartymi bez pokładu. Załoga spała w skórzanych śpiworach a w czasie deszczu zabezpieczała się brezentem rozkładanym na kształt dużego namiotu. Reja wielkiego żagla zawieszona była na podnoszonym maszcie, a wiosło sterowe, podobnie jak w innych skandynawskich okrętach, przegubowo zamocowane na części rufowej prawej burty (do dzisiejszego dnia nazywa się ją sterburtą). Okręty były dla Wikingów nie tylko środkiem transportu. Spełniały one również ogromną rolę w obrzędach religijnych. Ludzi o wysokiej pozycji społecznej często grzebano po śmierci w ich okrętach. W rozkopanym w 1904 r. kurhanie pod Osebergiem zachował się wspaniały oryginał łodzi Wikingów z początku IX wieku. Obecnie znajduje się w muzeum morskim w Oslo.
BUDOWA DRAKKARA
DRAKKAR(Przekroje)
DRAKKAR(Rekonstrukcja)
DRAKKAR(Rzut perspektywistyczny)
DRAKKAR(Rysunek rzutowy)
KONSTRUKCJA WIOSLA STEROWEGO
OKRET Z GOKSTAD
OKRET Z OSEBERG
OSADA MASZTU
RUMPEL STEROWY
WIATROWSKAZ
ZAGIEL DRAKKARA
Wikingowie wyruszali nie tylko na wyprawy pirackie ale także kolonizacyjne i handlowe. Do tych celów używali statków krótkich, głębokich i stosunkowo szerokich. Knary były to statki handlowe nadające się do długich rejsów oceanicznych, natomiast byrdingi były mniejszymi statkami handlowymi przeznaczonymi do żeglugi w pobliżu lądu, na wodach Bałtyku i Morza Północnego. Wikingowie z Norwegii na knarach skolonizowali Islandię i Grenlandię a na byrdingach żeglowali w celach handlowych do głównych bałtyckich portów jak np. duński Haithabu, szwedzki Birka, słowiański Wolin i Jomsborg. Na knarach i byrdingach wiosła stosowane były tylko w portach i dlatego liczba wioślarzy była ograniczona i nie przekraczała ośmiu.Knary miały stosunkowo wysokie burty i podobnie jak inne łodzie Wikingów były otwarte. Poszycie miały klinkierowe lecz zbudowane były z drewna sosnowego, a nie dębowego jak okręty wojenne. Miały ten sam kształt dziobu i rufy, wiosło sterowe na prawej burcie i maszt na śródokręciu z żaglem rejowym.
KNARA (Rekonstrukcja)
Małe łodzie wiosłowe służyły Wikingom do połowów czy też jako promy do przewozu ludzi i zwierząt. Były też zabierane na pokładach większych okrętów udających się na poszukiwanie nowych lądów ponieważ umożliwiały rozpoznanie terenu przed lądowaniem. Budowane były na ogół z drewna sosnowego, w przeciwieństwie do łodzi oceanicznych budowanych z dębiny. W ich konstrukcji stosowano metodę zakładkową, która stosowana jest też obecnie w szkutnictwie. Polegała ona na pokrywaniu szkieletu łodzi poszyciem układanym "na zakładkę", podobnie jak kryje się gontem dachy. Niewiele łodzi tego typu dotrwało do naszych czasów. W słynnym pochówku z kurhanu w Gokstad znajdowały się trzy ł...
aro164