WIKINGOWIE- WIERZENIA.docx

Wierzenia Wikingów stały się kanwą wielu filmów, książek i komiksów. Opowieści o bohaterskich wyczynach Odyna, Thora i innych bogów przetrwały w ludzkich umysłach długie wieki, pomimo że od lat nikt nie wznosi już do nich modlitw ...

Eddy - podział

Edda poetycka

Edda poetycka jest starszą z dwóch Edd i dlatego często nazywa się ją Eddą starszą. Bywa również nazywana Eddą Saemunda. Zawiera ona wiele opowieści zebranych przez anonimową osobę, prawdopodobnie mnicha, około roku 1250 n.e. Oryginalne daty powstania poszczególnych jej części nie są znane i można jedynie się ich domyślać. Birger Nerman, w książce "Edda poetycka w świetle archeologii" utrzymuje, że większość zawartych w niej historii powstała przed erą wikińską. Jednak nowsze badania zmieniają trochę spojrzenie na tą kwestię, gdyż książka Nermana została wydana w 1930 roku i z tego powodu traci trochę na swej miarodajności.

Edda poetycka dzieli się na dwie zasadnicze części: mityczną i heroiczną. Poematy mityczne pochodzą w głównej mierze z czasów wcześniejszych niż heroiczne. A są to:

·         Völuspá, Proroctwo Vali

Przepowiednie wieszczki na temat stworzenia i zagłady świata.

·          Hávamál, Opowieść Hára

Przepowiednie wyroczni oraz opowieść o tym, jak Odyn poznał sekret runów.  

·         Vaftrúdnismál, Opowieść Vaftrúdnira

Odyn współzawodniczący z mądrymi olbrzymami.  

·         Grimnismál, Opowieść Grimnira

Agnar i Geirrod byli braćmi książęcej krwi, którymi zaopiekowali się Frigg i Odin. Geirrod, młodszy z braci, zabił swego brata i został królem. Frigg wysłała Odina do jego ulubieńca Geirroda, lecz najpierw sprawiła by ten potraktował go wrogo i nieżyczliwie. Odin przybył do Geirroda pod przybranym imieniem Grimnira, rzucił go w ogień i w ten sposób pomścił swą zniewagę.

·         Skirnismál, Opowieść Skirnira

Frey zakochuje się w Gerd i wysyła do niej swego służącego Skirnira w roli swata.

·         Hárbarzljód, Pieśń   Hárbartha

Thor i Hárbarth (Odin) spierają się na temat swoich dokonań.

·         Hýmiskvida, Pieśń Hymira

Thor i Tyr wyruszają do olbrzyma Hymira w poszukiwaniu kotła tak wielkiego, by Aegir mógł warzyć w nim piwo na uczty bogów. Potem wraz z olbrzymem  udają się na połów ryb. Wtedy to Thor łowi Węża Midgardu.

·         Lokasenna, Szyderstwo Lokiego

Loki przerywa ucztę bogów w pałacu Asów leżącym w Asgardzie, przy okazji drwiąc z nich i ich wyszydzając.

·         Trymskvida, Pieśń Thryma

Thrym kradnie młot Thora. Chce go oddać w zamian za małżeństwo z Freyą.  Freya nie ma zamiaru brać udziału w tych targach. W jej miejsce do siedziby olbrzymów wyrusza Thor przebrany w kobiece szaty. Po odzyskaniu młota dokonuje on rzezi olbrzymów.

·         Alvíssmál, Opowieść Alvísa

Krasnolud Alvis pragnie poślubić córkę Thora, Thrud. Wyzwany został przez jej ojca na pojedynek umysłowy, który miał trwać do świtu dnia następnego. Gdy wstało słońce krasnolud zmienił się w kamień. 

·         Baldrs draumar, Sen Baldera

Balder ma koszmary nocne, więc Odyn wyrusza do podziemnego świata, by tam wróżka wyjaśniła mu ich znaczenie.

·         Rigstula, Pieśń Riga

Rig, to inne imię Heimdalla, podróżuje po Midgardzie ustanawiając tam trzy klasy ludzi: niewolników, ludzi wolnych i szlachtę.

·         Hyndluljód, Pieśń Hyndli

Freya podróżuje na grzbiecie swego kochanka Ottara (w postaci dzika) do Hyndli, wieszczki, by ustalić jego przodków

·         Vöuspá hin skamma, Krótkie Proroctwo Vali

Krótsza wersja opowieści o stworzeniu i upadku wszechświata. Svipdagsmál: Grógaldr, Fjölsvinnsmál, Opowieść Svipdaga: Czar Gróa, Opowieść Fjölsvith Svipdag jest nakłaniany przez swoją macochę do znalezienie miłości swojego życia i zdobycia jej.

Pieśni heroiczne, które powstały w znacznej mierze później niż opowieści mityczne:

·         Völundarkvida, Pieśń Volunda

·         Pieśni Helgiego: Helgakvda Hjörvartssonar, Pieśń Helgiego Hjorvarthssona, Helgakvida Hundingsbana I, Pierwsza Pieśń Helgiego Zabójcy Hundinga, Helgakvida Hundingsbana II, Druga Pieśń Helgiego Zabójcy Hundinga.

·         Frá dauda Sinfjötla,  śmierć Sinfjotliego

·         Grípisspá, Proroctwo Gripira

·         Reginsmál, Pieśń Regin

·         Fáfnismál, Pieśń Fafnira

·         Sigrdrífumál, Pieśń Sigrdrifa

·         Brot af Sigurtarkvdu, Fragment Pieśni Sigurda

·         Gudrúnarkvida I, Pierwsza Pieśń Gudrun

·         Sigurtarkvida hin skamma, Krótka Pieśń Sigurda

·         Helreid Brynhildar, Brynhida podróż   do bogini Hel

·         Dráp Niflunga, Upadek Niflungów

·         Gudrúnarkvida II (hin forna), Druga (Stara) Pieśń Gudrun

·         Gudrúnarkvida III, Trzecia Pieśń Gudrun

·         Oddrúnargrátr, Oskarżenie Oddcrúnargrátr

·         Atlakvida, Pieśń Atliego

·         Atlamál hin groenlenzku, Grenlandzka Pieśń Atliego

·         Gudrúnarhvöt,  Lament Gudrun

·         Hamdismál, Pieśń Hamdira

Edda młodsza

Edda młodsza została napisana przez Snorriego Sturlusona około roku 1220 n.e. Składa się z trzech części. Pierwsza nazywana jest "Zwodzeniem Gylfiego", lub Gylfaginning. Jej treścią jest rozmowa Gylfiego z trzema wodzami( Potężnym, Tak samo potężnym i Trzecim) na tematy związane z mitologią nordycką. Druga część, Skáldskaparmál ("Dykcja poetycka"), zawiera kenningi (konwencjonalne poetyckie frazy używane zwykle z imieniem osoby lub rzeczy, typowe dla poezji staronordyckiej) oraz różne opowieści. Háttatal jest ostatnią z części Eddy Prozaicznej. Jest w niej mowa o królu Hakonie i wielu innych rzeczach.

Co znaczy słowo "Edda"?

Jest wiele teorii wyjaśniających pochodzenie tego słowa. Jedna z nich mówi, iż znaczy ono" prababka", inna utrzymuje że tłumaczyć ją można jako "poetyki". Trzecia kocepcja tłumaczenia tej nazwy to "księga z Oddi". Oddi było miejscem, gdzie Snorri Sturluson pobierał nauki. W tym galimatiasie nazewniczym jedno nie ulega tylko wątpliwości. Bez jej znajomości nie mielibyśmy bladego nawet pojęcia o nordyckiej mitologii.

Imiona walkirii

Walkirie
Dziewice, które decydują kto z walczących na polu walki zginie. W siedzibie Odhinna, Valhalli, serwują miód biesiadującym tam wojownikom.
Imiona

·  Brynhild

·  Geironul

·  ...