DYDAKTYKA SCIAGI.doc

1.Przedmiot  i zadania dydaktyki.

Dydaktyka jest nauką teoretyczną-diagnostyczną i

prognostyczną oraz praktyczną(stosujemy zad.instrumentalno-tech

A więc odpowiada na pytania, jak to rozwiązać.

Przedmiotem jej badań jest kształcenie i samokształcenie,

służy także wychowaniu, rozwojowi kształtowaniu osobowości ucznia.

Dzieli się na ogólną(problemy wspólne  i podstawowe dla nauczania)

i szczegółowe(Problemy poszczególnych przedmiotów)czyli metodyki.

    2.pojęcia:             

kształcenie:

-to nauczanie i uczenie się

-jest organizowane w instytucjach

wyższych np:studia

-jest to działanie planowe,wielostronne,

ukierunkowane na realizację określonych

celów i wymagające  systematycznego

i długotrwałego wysiłku

-rezultatem kształcenia jest wykształcenie,

które odnosi się do całej osobowości

nauczanie:

-może być domowe lub zinstytucjonalizowane

-jest systematyczne,planowe,

bezpośrednie kierowane procesem uczenia się

-jest organizowane przez szkołę

-powinno być organizowane aby

uczenie się pod kierunkiem nauczycielabyłoaktywne

-jest to samodzielne dochodzenie

do wiedzy i umiejętności

uczenie się:

-planowy,zamierzony,

złożony proces którego siłą napędową

są motywy uczenia się a rezultatem

wiadomości,umiejętności,nawyki

-opiera się na bezpośrednim poznaniu lub doświadczeniu

w toku którego powstają nowe formy zachowania się i działania

lub ulegają modyfikacji zachowania wcześniej nabyte

-uczenie się wymaga aktywności jednostki

-może przybrać różne formy indywidualne,grupowe,zbiorowe

-rezultatem uczenia się są umiejętności,wiadomości,postawy

samokształcenie:

-kształcenie bez udziału instytucji

-nabywanie wykształcenia w toku działalności własnej

3.Dydaktyka herbartowska (tradycyjna)

-nauczyciel jest aktywny, układa pytania i zadania

-nauczyciel decyduje

-najważniejszy cel to wychowanie silnego człowieka

-występują kary a także dyscyplina(jeżeli uczeń

się nie podporządkował to był karany)

-jest to dydaktyka pamięci

-przedmioty humanistyczna

-ważna jest wiedza

J.F Herbart(XIX w.) jest autorem systemu

tradycyjnego (nauczanie wychowujące)

gdzie nauczyciel zajmuje uprzywilejowaną

pozycję)kary , nawet cielesne, katedra

dla nauczyciela, BN. Dużo nauki pamięciowej).

Głównym zadaniem było przekazywanie

wiedzy przez nauczyciela.

Wg Herbarta najwyższym celem

wychowania jest ukształtowanie

silnych charakterów poprzez kierowanie

dziećmi i młodzieżą , karność

oraz ściśle z nią związane

naczanie. A więc stałe zatrudnianie

dzieci, pielęgnacja ich fizycznego

rozwoju, karność wdrażanie do porządku.

4.Dydaktyka deweyowska (progresywistyczna)

-aktywny jest uczeń

-jest to dydaktyka myślenia

-dominuje wiedza użyteczna tzn potrzebna w życiu

-zadawanie prac problemowych

-ważne są umiejętności

.Etapy myślenia wg Dewey`a (rozw. Probl.

· odczucie trudności

· określenie, nazwanie trudności

· wyszukiwanie pomysłu rozwiązania

· formułowanie hipotezy

· rozwiązywanie problemu

Dewey stworzył system przeciwstawny ,

gdzie najważniejszy jest uczeń.

To progresywizm. Wiele doświadczeń,

nauk przyrodniczych, mało pamięciówki ,

uczeń wybiera, czego chce się uczyć.

Dydaktyka związania nie tyle z teorią

uczenia się-czynności nauczyciela

powinny być determinowane przez

czynności poznawcze uczniów.

5. Tendencje przemian w dydaktyce współczesnej:

-jest różnorodność jeżeli chodzi o wybór szkoły

-dydaktykę współczesną łączy się z wartościami

-traktowanie człowieka jako całej osobowości

-odchodzi się od dydaktyki technicznej

na rzecz podmiotowości, szacunku

Współczesne tendencje 

wiążą edukację z  wartościami

  pojawią się nawet nazwa

dydaktyka wartości.

Ważny jest rozwój osobowości.

We współczesnej dydaktyce

odchodzi się od dydaktyki

technologicznej w kierunku

nurtu humanistycznego w

kierunku odkrywania komunikatywn,

umiejętności słuchania,

empatia , wsparcie edukacyjne.

Istnieje wiele systemów dydaktycznych.

Dydaktykę można

uprawiać na 3 sposoby:

1)        Jako dyscyplinę empiryczno

-analityczną-model

prakseologiczny(praktyczny),

badania ilościowe, pomiary

i statystyki, eksperymenty.

Stosuje się przy wielu

osobach badanych albo

przy sprawdzaniu wyników nauczania.

2)        Jako dyscyplinę humanistyczną

–badania jakościowe,

rozmowy, dyskusje,

empatia przy słuchaniu,

podmiotowość drugiego

człowieka. Stosuje się

przy kilku badanych i

przy próbie podsumowania

zjawiska, opisania go i wyjaśnienia.

3)        Jako dyscyplinę komplementarną

-badania ilościowo-jakościowe.

6. Cele edukacyjne. Wartości.

-źródłem celów kształcenia jest system wartości

Wartości- to co jest dla nas ważne,

to co kieruje naszym życiem.

Aksjologia- to nauka, która zajmuje się wartościami

-wartości ważne dla człowieka

to te, które  służą prawidłowemu

rozwojowi człowieka

Cele kształcenia: to cele nauczania

i cele uczenia się

Wartości uniwersalne- to

takie które przetrwały wiele lat:

a)        dobro- należy odróżnić

dobro od zła, dobro kształci wolę dziecka.

b)        Piękno(moralne, duszy), prawidłowy

rozwój emocjonalny jest wtedy kiedy

dziecko jest otoczone „pięknem”

c)        Prawda- kształci, doskonali intelekt,

człowiek dąży do prawdy.

Wartości i przekonania człowieka stanowią jego ideały.

Cele nauczania- dotyczą uczniów

i opisują zmiany jakie chcemy w

nich uzyskać charakteryzując stan końcowy.

Cele nauczania określa się w dydaktyce

jako zamierzone wartości uczniów.

W skład tych właściwości wchodzą wiadomości,

umiejętności, nawyki, postawy. To

zamierzony wynik nauczania.

Rodzaje celów:

a)        Ogólne:

-wskazują kierunki dążeń pedagogicznych

(kształtowanie dumy narodowej,

szacunku dla ludzi starszych)

-jest to wychowanie w kierunku pomocy

b)        operacyjne:

-są bardziej sprecyzowane

-stanowią dokładny opis wyników

, które maja być uzyskane

-są formułowane jako

zamierzone osiągnięcia

-cel ogólny rozkładany

jest na cel operacyjny

-cele operacyjne są łatwe do osiągnięcia

Klasyfikacja celów nauczania:

Wyróżniamy 3 ujęcia:

1.        Ujęcie tradycyjne- przedstawia się

charakterystykę jednego lub więcej celów

nie stosując żadnej klasyfikacji(szk.herbat)

2.        Ujęcie opisowe- W. Okoń wyróżnia dwie strony:

a) rzeczową:

-są to wiadomości, umiejętności, nawyki

-to przede wszystkim poznawanie świata

w społeczeństwie, technice, sztuce

-to przygotowanie uczniów do

działalności praktycznej

-to kształtowanie u uczniów

nawykowych przekonań i poglądów

c)        osobowościową:

-to poznawanie samego siebie,

rozwijanie sprawności umysłowych,

zdolności poznawczych(myślenie, wyobraźnię)

-to kształtowanie potrzeb, motywacji,

zainteresowań, zamiłowań

-to wdrażanie do samoedukacji

-to potrzeby duchowe, intelektualne

-to rozwijanie motywacji

7. Na czym polega operacjonalizacja celów nauczania?

OPERACJONALIZACJA- to zamiana celów

ogólnych na cele operacyjne

w toku operacjonalizacji cele

ogólne ulegają następującym zmianom:

1.Cele są jasno sprecyzowane

(tzn. pozbawione luźnych wyrażeń)

2.Cele są konkretne

(potrafię coś zrobić, wyliczyć)

3.Cele są uszczegółowione

4.Cele są upodmiotowane

(tzn. dotyczą konkretnego dziecka)

Dlaczego operacjonalizujemy cele ogólne?

-dlatego, że łatwo je sprawdzić

-dlatego, że łączą celez mat.naucz

8. taksonomia celów Niemierski

Zaproponowana przez B. Niemierkę

taksonomia obejmuje dwa poziomy i cztery kategorie.

9.Taksonomia celów praktycznych.

-To Umiejętności praktyczne,

inaczej psychomotoryczne są czynnościami

łączącymi myślenie z ruchem fizycznym.

Są to, np.: pisanie, rysowanie, taniec itp..

*B. Niemierski swoją taksonomię celów

praktycznych oparł na dwóch poziomach celów:

„działania” i „umiejętności”.

*Taksonomia celów działania praktycznego powstała,

by ułatwić nauczycielowi i uczniowi

ustalenie płaszczyzny działania i określenia,

o jakie działanie dokładnie chodzi.

9.Omów taksonomię celów praktycznych B. Niemierki

Poziom 1.KategoriA:naśladowanie działania

Podstawą jest obserwacja, komentarz

słowny odgrywa mniejszą rolę,

dzielimy działania na etapy

np. kandydat na kierowcę obserwuje

i poprawnie naśladuje pojedyncze

czynności instruktora.

Kategoria B:odtwarzanie działania

Odtwarzanie działania w całości,

a nie w etapach, charakterystyczne jest

tu trzymanie się wzoru np. podczas jazdy próbnej

po mieście kandydat na kierowcę

wykonuje polecenia instruktora dotyczące

kierunku jazdy i rodzaju manewru,

ale sam kontroluje przebieg poszczególnych czynności.

...