{850}{921}Jest to opowieć o tym jak bardzo się różnimy {925}{1068}od każdego stworzenia,|jakie kiedykolwiek chodziło po ziemi... {1075}{1200}...a klucz do niej znajduje się w twojej rodzinie. {1400}{1471}To jest moja matka kiedy miała cztery lata,|jedno pokolenie wstecz. {1475}{1521}Spójżcie na tš nadšsanš twarz. {1525}{1596}Ona złoci się tak jak ja|- włanie wyszła z domu. {1600}{1671}A to jest mój dziadek w mundurze majora. {1675}{1821}Zdjęcie powstało około 1916 roku,|w czasie Pierwszej Wojny wiatowej. {1825}{1896}Na następnej stronie, mamy mojš babcię {1900}{1971}z jej matkš Juliš, mojš prababkš. {1975}{2046}To sš już trzy pokolenia wstecz. {2050}{2121}A gdybymy tak mogli|cofnšć się nie tylko o jedno, {2125}{2196}dwa albo nawet trzy pokolenia, {2200}{2287}lecz o trzysta pokoleń... {2350}{2432}..czy trzy tysišce... {2475}{2607}...do przodka,|który dzielił wiat z Neandertalczykiem? {2650}{2721}Cofnelimy się o szećdziesišt tysięcy pokoleń {2725}{2886}i spotkalimy jednego z pierwszych ludzi|jaki kiedykolwiek opucił Afrykę. {2900}{2971}Spotykajšc swoich krewnych,|z przed stu tysięcy pokoleń {2975}{3071}możesz być bardziej oniemielony|niż jeste to sobie w stanie wyobrazić. {3075}{3196}I to jest włanie to|co będziemy robili - podróżowali w czasie {3200}{3271}aby spotkać stworzenia, które stały się nami, {3275}{3440}zobaczyć jak ich życie doprowadziło do|powstania unikalnego bytu - człowieka. {3450}{3571}Nasi przodkowie zostawili nam klucz, którym możemy otworzyć drzwi do przeszłoci. {3575}{3671}Dzięki wskazówkom zawartym w kopalnych sczštkach... {3675}{3746}...naukowcy mogš ukazać nam obraz ich życia, {3750}{3852}tak jak bymy cofnęli się w czasie. {4075}{4171}Gdyby wszystkie znane szczštki|małpoludów zostały zebrane razem, {4175}{4312}prawdopodobnie mogłyby się zmiecić w tyle tego samochodu. {4375}{4545}A jednak każdy fragment opowiada|historię o wiecie, którego był kiedy częciš. {4550}{4696}Te małe kawałki kryjš tajemnice nie tylko o tym jak nasi przodkowie umarli... {4700}{4786}...ale także jak żyli... {4900}{4971}...od naszych bliskich kuzynów, Neandertalczyków, {4975}{5079}do pierwszy dzikich Europejczyków... {5250}{5396}...od naszych przodków, którzy dzięki inteligencji|mogli przetrwać w dżunglach Azji... {5400}{5579}...do pierwszy prawdziwych rodzin,|które wspólnie pracowały w spalonej słońcem Afryce. {5650}{5696}Podróżujemy w czasie, {5700}{5821}odkrywajšc tajemne składniki tego|co uczyniło nas wyjštkowymi, {5825}{5938}spotykajšc pierwotne stworzenia, by poznać {5950}{5996}pierwszych twórców narzędzi, {6000}{6133}potężne istoty, które ukształtowały naszš przeszłoć... {6225}{6383}...dokładnie tyle, by na własne oczy zobaczyć|w jaki sposób powstalimy. {6450}{6546}Pierwsze sprawdzone miejsce w jakie zabiera|nas nasz kopalny przewodnik znajduje się tutaj. {6550}{6621}Przenielimy się trzy i pół miliona lat do naszej przeszłoci, {6625}{6696}tak w wietle badań należy uczynić, {6700}{6771}żeby spotkać istotę, od której zaczęła się|ewolucja od prehistorycznych małp do nas, {6775}{6865}w Afryce... na tym drzewie. {7050}{7178}To jest twój daleki krewny z przed 300,000 pokoleń - {7200}{7328}Australopithecus Afarensis.|Noce spędza w gniedzie. {7400}{7496}Ta samica odgrywa szczególnš rolę|w naszej historii. {7500}{7596}Nazwiemy jš Lucy.|Jest wyjštkowa także dla kogo innego - {7600}{7708}dziecka, które urodziła kilka dni temu. {7725}{7796}Grupa Lucy jest zaangażowana w walkę o terytorium - {7800}{7871}konflikt przybierajšcy niekiedy ostre formy. {7875}{7979}Poranek, na zawsze zmieni ich życie. {8800}{8846}Dla afarensis, tak jak innnych małp, {8850}{8966}bardzo ważna jest ranna wyprawa do wodopoju. {9275}{9396}Jednak jest co co odróżnia te stworzenia od innych małp - {9400}{9497}pierwszy krok w podróży ku nam. {9675}{9779}Mogš stać i chodzić na dwóch nogach. {9825}{9896}To jest najstarszy samiec w grupie. {9900}{9971}Jest on również ojcem niemowlęcia Lucy. {9975}{10046}Ma 25 lat i jest przywódcš. {10050}{10154}Może dożyć nawet pięćdziesięciu lat. {10200}{10283}To jest ancylotherium. {10350}{10396}W tym prehistorycznym wiecie, {10400}{10510}to siła przywódcy utrzymuje grupę razem. {10900}{10971}Ale jeli mylisz,|iż poruszanie się na dwóch nogach {10975}{11124}uczyniło z naszych praprzodków|władców dżungli - jeste w błędzie. {11225}{11271}Oprócz pionowego chodu, {11275}{11396}nie ma w tych stworzeniach niczego nadzwyczajnego. {11400}{11530}Podlegajš jeszcze tym samym prawom co wszystkie inne. {11675}{11796}A jednak Lucy i jej gatunek sš naszymi przodkami. {11800}{11871}Aby odkryć to co powoduje, że sš tak wyjštkowi, {11875}{11986}musimy przyjrzeć się im nieco dokładniej. {12075}{12169}Lucy ma dwadziecia dwa lata. {12200}{12271}Jest matkš nie tylko dla swojego dziecka, {12275}{12432}lecz też dla kilku innych w grupie|obejmujšcej też inne młode samice... {12500}{12610}...im także pomaga w opiece nad dziećmi. {12775}{12896}Ten dwięk wyprowadza kogo z równowagi.|To też jest afarensis, lecz z konkurencyjnej grupy. {12900}{12996}Kilka razy, granice terytorium grupy zostały naruszone, {13000}{13118}powodem agresji była chęć zobycia pożywienia. {13225}{13321}Strata ich przywódcy stanowi kolejny problem - {13325}{13396}dwa samce pretendujš do władzy. {13400}{13532}Ten jest najłagodniejszy w grupie, pewny i stateczny... {13550}{13646}...gdy ten jest zuchwały i porywczy. {13650}{13746}Teraz skupiajš się na współpracy. {13750}{13796}Powinni wysłać patrol, aby dokonał obchodu. {13800}{13961}W pewnym momencie sami wpadnš w amok|by w trakcie walki wyłonić przywódcę. {14225}{14371}Tak jak współczesne szympansy,|afarensis posiadajš duże terytorium, {14375}{14568}dochodzšce nawet do dziesięciu mil kwadratowych.|Teren ten jest ograniczony przez góry i rzeki. {14650}{14721}Chociaż doroli znajš dobrze okoliczne szlaki, {14725}{14871}rozstaje dróg sš punktem zapalnym, wyzwalajšcym poczštek walki o przywództwo. {14875}{14988}Pierwsze potyczki sš hałaliwymi pokazami. {15075}{15146}Ostateczny zwycięzca zyska szacunek {15150}{15251}i uprzywilejowany dostęp do samic. {15325}{15456}Tymczasem, rywalizujšca grupa jest zaskakujšco blisko. {15600}{15671}Te skupiska trzciny stanowiš obszar, {15675}{15771}na którym nakładajš się terytoria sšsiednich grup afarensis. {15775}{15921}Zwyczajnie, żaden oddział tu nie przychodzi,| miejsce to nie obfituje w pokarm ... {15925}{16047}...jednak te samce sš na tropie czego innego... {16175}{16321}...Lucy. Prawdopodobnie przeszkodziła im|kiedy szukała w pobliżu pożywienia. {16325}{16396}Osamotniony afarensis jest nieustannie narażony na atak. {16400}{16471}Samce będš jej szukać {16475}{16546}i zatakujš, by ostrzec oddział. {16550}{16596}Majšca zaledwie metr wzrostu samica, {16600}{16677}jest łatwym celem. {16875}{17015}Gdyby jš teraz znaleli, niemal na pewno poniosła by mierć. {17375}{17467}Miała szczęcie, że ocalała. {17600}{17703}Zgubiwszy trop napastnicy odchodzš. {17775}{17921}Rzeka stanowi znacznš częć granicy,|odzielajšcej terytoria zwanionych grup. {17925}{18066}Brzeg rzeki jest też dobrym miejscem na ochłodę i wypoczynek. {18125}{18214}Nie tylko dla napastników. {18225}{18346}Przez przypadek w pobliżu zatrzymali się również członkowie odziału, {18350}{18396}do któego należy Lucy, chcš się napić. {18400}{18567}Jak zwykle u rywalizujšcych małp,|spotkanie skłania do wzajemnych prowokacji . {18625}{18721}Ze względu na dzielšcš ich wodę,|rozlew krwi jest mało prawdopodobny. {18725}{18821}Do częstych widoków należš natomiast,|krzyki i manifestacja siły... {18825}{18896}...która okazuje się zwycięska dla samców z grupy Lucy, {18900}{19003}napastnicy sš bowiem w mniejszoci. {19100}{19171}Jeli do spotkania doszłoby w innych okolicznociach, {19175}{19290}moglibymy zobaczyć ostrš i nierównš walkę. {19350}{19446}Im dłużej oglšdasz te stworzenia,|tym bardziej wydajš ci się podobne do małp. {19450}{19596}Dlaczego więc w jednym decydujšcym szczególe, tak bardzo się od nich różniš ? {19600}{19696}Co mogo spowodować to, że małpa przyjęła pionowš postawę {19700}{19746}i zaczęła chodzić na dwóch nogach ? {19750}{19796}No więc, cóż takiego się stało... {19800}{19883}... zmienił się wiat. {19950}{20046}Zbliż się i cofnij jeszcze głębiej, {20050}{20153}do czasu zanim powstał afarensis... {20175}{20304}cztery, pięć, szeć milionów lat i jeszcze wczeniej. {20475}{20596}Jestemy nadal w Afryce, ale osiem milionów lat temu... {20600}{20731}...w nadrzewnym rodowisku życia przodka gatunku Lucy. {20775}{20871}Nigdy nie odkrylimy jakichkolwiek szczštków tych tajemniczych małp, {20875}{20993}jednakże wiemy o nich kilka istotnych rzeczy. {21375}{21471}Wiemy, że tak jak małpy we współczesnych czasach, {21475}{21596}do przemieszczania się używajš zarówno ršk jak i nóg. {21600}{21746}To jest jedyna metoda aby dostać się do domu w tym gęstym lesie. {21750}{21846}Skšd wiemy, że ten las jest ich domem? {21850}{21947}Ponieważ ten las jest wszędzie. {22025}{22071}Osiem milionów lat temu, {22075}{22171}niemal cała Afryka pokryta jest gęstym lasem. {22175}{22246}Las ten, skrywa tajemnicę tego, {22250}{22346}w jaki sposób prehistoryczna, nadrzewna małpa {22350}{22446}przekształciła się w dwunożnego afarensis. {22450}{22546}Przejcie od istot poruszajšcych się na czterech kończynach, {22550}{22596}do tych chodzšcyh na dwóch, {22600}{22671}jest tak radykalne, że może zostać osišgnięte jedynie {22675}{22809}przez równie dramatycznš zmianę otaczajšcego ich wiata. {22825}{22946}Zmiana ta miała swój poczštek tysišce mil stšd, {22950}{23032}w morskich głębinach. {23100}{23216}W tym miejscu, dno oceaniczne rozszerza się. {23275}{23373}Ziemia porusza się bardzo wolno. {23425}{23516}To zmienia oblicze planety. {...
izebel