DOPALACZE
CZYM SĄ DOPALACZE?
Dopalacze – stosowana w Polsce, potoczna nazwa różnego rodzaju produktów zawierających substancje psychoaktywne, które nie znajdują się na liście środków kontrolowanych przez ustawę o przeciwdziałaniu narkomanii. Spożycie ich ma na celu wywołanie w organizmie jak najwierniejszego efektu narkotycznego substancji zdelegalizowanych.
RYS HISTORYCZNY
„ Dopalacze” są nierozerwalnie połączone z terminem „dopingu”.
Praktyki, mające na celu wzmożenie siły, pokonanie uczucia zmęczenia są tak stare, jak ludzkość. Już w czasach prehistorycznych mieliśmy do czynienia z „dopingiem”. Używano „różnych roślin” aby poprawić swoją sprawności fizycznej, ponieważ jej rola miała zasadnicze znaczenie dla utrzymania się przy życiu.
Problem „dopingu” obecny był również w starożytnej Grecji. Atleci bardzo często posiłkowali się specjalną dietą i grzybami halucynogennymi w celu poprawienia wydolności.
Towarzyszące nieodłącznie historii społeczeństw rozliczne działania wojenne i związana z tym konieczność wykazywania sprawności bojowej, fizycznej i odporności psychicznej, dostarczają także wiele przykładów stosowania wszelkiego rodzaju środków pobudzających. Kroniki wojen notują wiele metod pobudzania waleczności żołnierzy, a także uśmierzania bólu.
Po raz pierwszy termin „dopingu” pojawił się w słowniku angielskim w 1889 roku jako „mieszanka opium i narkotyków stosowana u koni”.
W dialekcie południowo-afrykańskiego szczepu Kaffir słowo „doping” oznaczało narkotyczny płyn używany przez członków szczepu podczas religijnych ceremonii. W żargonowym języku amerykańskim oznaczało również oszołomienie wywołane spreparowanym tytoniem, do którego dodano ziela Datura.
Pomimo, iż problem „dopingu” istnieje od zarania dziejów to dopiero w roku 1963-65 powstały pierwsze regulacje antydopingowe. W 1968 roku wprowadzono pierwsze badania antydopingowe (u koni).
¢ Lata 60-70 XX w.
Klej Butapren (toluen), bieluń ( alkaloidy tropanowe), „kompot” ( polska heroina).
¢ Lata 80-90 XX w.
Kompot, butapren, bieluń.
¢ Lata 90-2000
Heroina, amfetamina, marihuana, kokaina.
¢ Od 2000 roku
Halucynogenne pochodne amfetaminy, „street drugs”, „ party drugs”
Substancje psychoaktywne zawarte w lekach OTC ( dekstrometorfan, pseudoefedryna)
¢ Od 2008 roku „dopalacze”
Skąd się wzięły „dopalacze”
Rozwój cywilizacyjny
Większe wymagania
Społeczne oczekiwanie sukcesu
Wytężona i systematyczna praca
Droga na skróty
Dwie drogi
POSZUKIWANIE DOPALACZY
Przyczyny popularności „dopalaczy”
WZORCE REKLAMOWE
Problem tzw. dopalaczy ma charakter ogólnoświatowy. Borykają się z nim co najmniej od połowy lat 80. XX w. Stany Zjednoczone, Kanada, Australia i większość krajów Unii Europejskiej.
Do 2008 roku dopalacze w Polsce występowały sporadycznie w internecie – w sklepach ze sprzedażą wysyłkową. Zjawisko miało ograniczony charakter.
Pierwszy stacjonarny sklep został otwarty w Łodzi w roku 2008 na przełomie sierpnia i września. Fakt ten wywołał szeroką debatę społeczną i wzbudził zainteresowanie mediów, społeczności lokalnej oraz władz. Okazało się, że nie ma prawnych instrumentów pozwalających na zamknięcie sklepu. Oferowane produkty sprzedawane były pod szyldem wyrobów kolekcjonerskich.
Do końca 2008 roku otwarto ponad 40 stacjonarnych sklepów. Dopalacze stały się problemem na skalę kraju stąd pilna konieczność legislacji tego zjawiska. Konsekwencją była nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, w której poszerzono listę substancji kontrolowanych - wprowadzono 15 dodatkowych roślin najczęściej występujących w składzie dopalaczy oraz syntetyczny kanabinoid JWH-018. Nowelizacja weszła w życie w dniu 8 maja 2009 roku. Jej celem było ograniczenie handlu dopalaczami. Niestety na miejscu zakazanych substancji pojawiły się nowe. W roku 2009 liczba sklepów oferujących w sprzedaży dopalacze wzrosła do 264.
2 października 2010 roku decyzją GIS-u zamknięto 1378 sklepów z dopalaczami.
W 2010 r. zidentyfikowano 170 internetowych sklepów z narkotykami, z których:
- 30 oferowało zarówno „legalne dopalacze”, jak i grzyby halucynogenne, zazwyczaj z szerokim wyborem produktów należących do obu grup,
- 34 oferowały wyłącznie grzyby halucynogenne,
- 106 sprzedawało „legalne” dopalacze.
Kolejna nowelizacja weszła w życie 27.11.2010 roku zmieniła ona ustawę o Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz o przeciwdziałaniu narkomanii, w której m.in. zdelegalizowano wytwarzanie, handel i reklamę wszelkich środków zastępczych, które zdefiniowano jako:
substancję pochodzenia naturalnego lub syntetycznego w każdym stanie fizycznym lub produkt, roślinę, grzyba lub ich część, zawierające taką substancję, używane zamiast środka odurzającego lub substancji psychotropowej lub w takich samych celach jak środek odurzający lub substancja psychotropowa, których wytwarzanie i wprowadzanie do obrotu nie jest regulowane na podstawie przepisów odrębnych.
Ustawa ta zakłada również, iż w przypadku uzasadnionego podejrzenia, że produkt stwarza zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, właściwy państwowy inspektor sanitarny wstrzymuje, w drodze decyzji, jego wytwarzanie lub wprowadzanie do obrotu lub nakazuje wycofanie produktu z obrotu na czas do 18 miesięcy. W przypadku potwierdzenia, iż jest to środek zastępczy PPIS ma obowiązek nałożyć karę finansową w wysokości od 20 tys. zł do 1 mln zł na ich dystrybutorów i producentów.
- osoby prowadzące reklamę lub promocję środków zastępczych podlegają karze grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
Obrót hurtowy i detaliczny dopalaczy prowadzony jest i/lub był za pośrednictwem wyspecjalizowanych sklepów typu „smart shop” lub na specjalnie utworzonych stronach internetowych adresowanych do młodych odbiorców.
Określenie „smart shop” wywodzi się od nazwy oferowanych produktów „smart drugs” – definiowanych jako inteligentne leki, które mają wpływ na rozszerzenie funkcji poznawczych. Jednakże pod tą nazwą kryją się środki o szkodliwym działaniu na zdrowie.
Z prowadzonego monitoringu światowego rynku wynika, że liczba środków zaliczanych do dopalaczy stale wzrasta, ciągle syntezowane są nowe związki psychoaktywne o działaniu stymulującym.
„Rynek dopalaczy reaguje na prawo tak jak bakteria na nowe antybiotyki - mutuje się”. (dr E. Bednarek)
Dopalacze są reklamowane czy nawet promowane,
jako bezpieczna (?!) alternatywa dla narkotyków.
Czy rzeczywiście?
Co tak naprawdę zawierają dopalacze?
Z czego się składają?
naturalne – ziołowe
Substancje
syntetyczne – „party pills”
¢ Stymulanty
¢ Relaksanty
¢ Psychodeliki
¢ Halucynogeny
SKŁADNIKI NATURALNE
Występują jako susz roślinny często w postaci skrętów. Działają podobnie jak konopia indyjska - lekko psychodelicznie.
Do działań niepożądanych zaliczamy:
- silne bóle głowy
- bóle w okolicy klatki piersiowej
- problemy z oddychaniem
- zmęczenie psychiczne i fizyczne
- stany lękowe
- problemy z koncentracją
ZAGROŻENIA
- Za efekt narkotyczny odpowiadają nie przebadane w większości syntetyczne kanabinoidy, które w odróżnieniu od THC można przedawkować.
- Niektóre mieszanki ziołowe mają w swoim składzie nawet do 10 różnych roślin zawierających różne składniki psychoaktywne (alkaloidy).
- Paląc mieszankę ziołową wprowadzamy do organizmu wiele różnych substancji oraz bliżej nieokreślone produkty spalania. Jednoczesne oddziaływanie na organizm i na umysł substancji o różnym lub wręcz przeciwnym działaniu może być niebezpieczne i nieprzewidywalne w skutkach.
- Mieszanki ziołowe można łatwo przedawkować.
- Skład mieszanek ziołowych jest różny w każdym produkcie.
- Producenci mieszanek ziołowych starają się wzmocnić ich działanie nie biorąc pod uwagę bezpieczeństwa i szkodliwości ich zażywania.
LEGALNOŚĆ
Większość zidentyfikowanych syntetycznych kanabinoidów odpowiedzialnych za efekt narkotyczny w mieszankach jest objętych kontrolą w: Austrii, Niemczech, Danii, Estonii, Rumunii, Szwecji, Anglii, Irlandii, Luksemburgu, na Litwie, Łotwie, we Włoszech, Francji, USA. W Polsce na dzień dzisiejszy kontrolą objęty jest tylko JWH-018. Obecne prace legislacyjne zmierzają do umieszczenia na liście substancji kontrolowanych także, pozostałe zidentyfikowane syntetyczne kanabinoidy.
MIESZANKI ZIOŁOWE TYPU SPICE
Spice jest nazwą firmową dla mieszanin aromatycznych, psychoaktywnych ziół sprzedawanych w tzw. „smartshopach” w Europie, Kanadzie i w innych częściach świata od 2004 jako kadzidło, jak również przez Internet jako „ziołowa mieszanka do palenia”.
Chociaż producenci oficjalnie ostrzegają przed spożywaniem Spice przez ludzi, to zwykle są one palone, ze względu na ich działanie zbliżone do konopi indyjskich (Canabis sativa L) – co powodowane jest głównie przez dodatek syntetycznych alkaloidów kanabinoidowych (nienarkotycznych związków halucynogennych i psychotropowych).
...
dancistino