1. trawienie, wchłanianie
- zapewnienie substancji budulcowych i energetycznych dla potrzeb bardzo szybkiego wzrostu
- niedojrzałość procesów trawienia i wchłaniania j w okresie noworodkowym i niemowlęcym
-szczególny sposób żywienia noworodka i niemowlęcia - pokarm matki
2. niszczenie, zobojętnianie oraz uniemożliwienie przepuszczanie do wnętrza organizmu szkodliwych substancji i mikroorganizmów
-16Hbd widoczne ruchy perystaltyczne
-płód połyka płyn owodniowy tuż przed urodzeniem ok 250ml/dobę
-28 Hbd- odruch ssania sprzężony z połykaniem od 30 Hbd
-u wcześniaków z masą poniżej 1700g brak sprzężenia - ssanie nie prowadzi do opróżnienia ustnej - konieczność karmienia przez sondę
-4-6 m.ż. umiejętność przyjmowania pokarmów stałych
-9 m.ż. odruch gryzienia (nawet gdy niemowlę nie ma zębów)
Fizjologiczne odrębności przewodu pokarmowego
-fizjologiczne "zianie wpustu" - obniżone napięcie dolnego zwieracza przełyku – ulewania
-pierwszy stolec smółka 1dż 80% wczesniaków95% noworodków donoszonych
-Steatorrhoea - niedobór soli żółciowych koniecznych do absorpcji tłuszczów -bardzo częsty u wcześniaków ujemny bilans barwników żółciowych
-kwaśne stolce, nadmiar gazów /"kolki"/ - niedobór laktazy - nietolerancja laktozy .zwłaszcza wcześniaki
-10-21 dż - "fizjologiczna niestrawność” do kilkunastu stolców na dobę
-:zianie odbytu: -obniżenie napięcia mięśni odbytu do 10 godzin po porodzie - fizjologia!!
-trawienie przeddwunastnteze - enzymy trawienne produkowane przez gruczoł sutkowy matki (amylaza-25x większa aktywność w porównaniu z amylazą noworodka, lipaza) i ślinianki dziecka (lipaza Ebnera- ślinianka podjęzykowa)
- „Nieszczelność" bariery śluzówkowej: niedojrzałość błony komórkowej enterocytow, które przepuszczają cząsteczki białka;
-„efektywniejszy" transport bierny (dyfuzja) u noworod ków i młodych niemowląt niż w późniejszym okresie życia
-Ok. 10 miesiąca życia = „zamknięcie" ("closure")
3 okresy w żywieniu dziecka:
• żywienie w okresie wewnątrzłonowym
role pp spełnia łożysko /całkowite żywienie pozajelitowe/
• żywienie w okresie niemowlęcym
pokarm kobiecy, częściowe wchłanianie bezpośrednie bez udziału procesów trawienia /dieta bezresztkowa/
• żywienie pokarmem różnorodnym
Prawidłowe przyrosty masy ciała
I kwartał: 800g/miesiąc;
II kwartał: 700g/miesiąc;
III kwartał: 600g/miesiąc;
IV kwartał: 500g/miesiąc; przyrost <500g/miesiąc - niepokój:
- analiza techniki karmienia;
- analiza liczby karmień;
Zabezpiecza indywidualne potrzeby dziecka, jego skład nie jest stały, zmienia się w trakcie laktacji a nawet podczas pojedynczego karmienia.
Wyróżnia się następujące rodzaje pokarmu:
• siara: 1-5 dni laktacji, wysoka zawartość białka i slgA /gęsta, lepka wydzielina/
• mleko przejściowe: 6-15 dnia laktacji, wysoka zawartość białka /żółtawe, gęste/
• mleko dojrzale: powyżej 15 dnia laktacji, niższa zawartość białka, wyższa tłuszczu /mniej gęste, bogatsze kalorycznie/
-Mleko matki zawiera około 70 kcal/100 ml, jest w nim mniej białka niż w mleku krowim.
-Porcje najbardziej sycące wytwarzane są po 5-10 minutach karmienia
-Głównym białkiem są a-laktoalbumina i kazeina
-Wśród aminokwasów jest większa zawartość cystyny i tauryny.
-Najważniejszym węglowodanem jest laktoza, wykorzystywana w procesach energetycznych oraz jako składnik mieliny podczas dojrzewania OUN.
-W dojrzewaniu OUN istotne znaczenie mają zawarte w mleku długołańcuchowe nienasycone kwasy tłuszczowe.
-Trzykrotnie niższa zawartość sodu w stosunku do mleka krowiego chroni niemowlę przed nadmiernym obciążeniem nerek.
-Wapń i żelazo zawarte w mleku matki są przez dziecko lepiej wykorzystywane.
Karmienie naturalne spełnia ogromna rolę funkcjonowaniu mechanizmów obronnych:
• czynniki przeciwinfekcyjne
• składniki konieczne do tworzenia tolerancji immunologicznej
• czynniki sprzyjające dojrzewaniu immunologicznemu
• składniki przeciwzapalne
-Komórki: makrofagi, limfocyty B i T, neutrofile, eozynofile
-Immunoglobuliny: slgA, slgG, slgM
-Inne: lizozym, laktoperoksydaza, interferon, czynnik bifidogenny, cząsteczki adhezyjne
Karmienie naturalne niemowlęcia oznacza karmienie wyłącznie mlekiem kobiecym przez okres pierwszych sześciu miesięcy życia, z wprowadzeniem pokarmów uzupełniających po rozpoczęciu siódmego miesiąca życia i kontynuacją karmienia mlekiem kobiecym do końca pierwszego roku życia
Zasady karmienia piersią
• należy dążyć do pierwszego przystawienia noworodka w 1 godzinę po narodzinach
• pomoc/instrukcja dotycząca techniki karmienia
• częstość karmienia powinno ustalać dziecko, przerwa wynosi zwykle 2-3 godziny
na prawidłową laktację mają wpływ:
-regularne przystawianie do piersi
-obfita podaż płynów
-stan emocjonalny
-kontrola masy ciała - z reguły 1 x/tydzień,
-prawidłowy przyrost zwykle wynosi 150-200 g/tydzień w pierwszym półroczu, potem 100 g/tydzień
-unikanie dokarmiania glukozą i mieszankami mlecznymi i używania smoczka
Mleko początkowe 0,7 Kcal/ml/:
• Pierwsze półrocze
• modyfikowane mleko w proszku na bazie mleka krowiego /skład białek serwatkowych i kazeiny jest zbliżony do mleka matki/
• hydrolizaty białkowe
• mleka sojowe
Mleko następne /0,6-0,8 Kcal/ml/:
•Od II półrocza (po 6 mż)
•modyfikowane mleko krowie
•preparaty sojowe
Preparaty do początkowego I dalszego Żywieni* niemowląt nie są pokarmami uzupełniającymi ponieważ mogą stanowić wyłączny pokarm niemowlęcia /ESPGHAN.2008/
Odżywki dla wcześniaków, odżywki specjalne, odżywki lecznicze:
mieszanki dla wcześniaków
• hydrolizaty i mieszanki elementarne stosowane w alergii i biegunkach przewlekłych
• preparaty odżywcze
• preparaty dla chorych z zaburzeniami metabolicznymi
• preparaty wzbogacające pokarm matki
stateofshock