Korzenie nauk pedagogicznych wywodzą się od pewnego bardzo znanego przedstawiciela pedagogiki nowożytnej, a mianowicie Jana Amosa Komeńskiego. To on jest twórcą i zarazem propagatorem idei wychowania zgodnego z naturą i właściwościami psychicznymi człowieka oraz z przemianami społecznymi, jakim on podlega, będąc w kontakcie z najbliższym otoczeniem.
Późniejszy rozkwit pedagogiki opierał się o różne zjawiska, które miały miejsce w okresie rozciągającym się na przestrzeni lat 1700-1900. Również w tym czasie wielu interesujących się wyżej wspomnianą nauką ujawniło swoje umiejętności. Do przeżywania "dobrej passy" przez pedagogikę przyczynili się m.in.:
– Jean Jacques Rousseau (1712r.- 1778r.), który twierdził, iż wychowanie powinno sprowadzać się do umożliwienia dziecku swobodnego wzrostu i dojrzewania oraz chronienia tego rozwoju przed zgubnymi wpływami zewnętrznymi;
– Johann Heinrich Pestalozzi (1746r.-1827r.), który uważał z kolei, że głównym celem nauczania jest rozwijanie moralności i umysłu dziecka, a możliwości takiego działania kryją się w samym podmiocie naszego działania, w jego naturalnych skłonnościach, zdolnościach i siłach (nauczanie wychowujące);
– Friedrich Wilhelm August Fröebel (1782r.- 1852r.), będący autorem przedsięwzięcia określanego nazwą ogrodów dziecięcych, w których dzieci miały się czuć jak rośliny pielęgnowane z troską przez ogrodnika-wychowawcę i w ten sposób miały się uczyć samodzielności i współpracy z innymi ludźmi;
– - Wilhelm von Humboldt (1767r.-1835r.), który twierdził, że w wychowaniu najważniejsze jest zinterioryzowanie wartości i głównego celu życia człowieka, jakim jest harmonijny rozwój z uwzględnieniem indywidualnych dyspozycji i uzdolnień;
– - Johann Friedrich Herbart (1776r.-1841r.),który w swoich badaniach opierał się na etyce i psychologii, a jego głównym założeniem w pracy pedagogicznej było określenie zadania wychowania, które powinno polegać na ukształtowaniu woli i charakteru oraz na obudzeniu w człowieku szerokich zainteresowań (cele wychowania powstałe na podstawie etyki) i odpowiednim doborze środków wychowawczych (opierających się na głęboko przemyślanej wiedzy psychologicznej). Środki te i cele po zmodyfikowaniu w ramach działalności W. Reina można określić jako: wstępne poznanie zjawiska; oparcie tego o fachowa literaturę; znalezienie podobieństw i różnic; zebranie w całość informacji i wysunięcie wniosków, celów działania; postępowanie według wytyczonych celów.
We współczesnych czasach pedagogika Herbarta jest teorią, na której opiera się w myśleniu i działaniu wielu pedagogów. To właśnie tak pojmowana nauka jest nazywana pedagogiką tradycyjna, a Rousseau, Pestalozzi i in. swoją działalnością podsunęli pomysł Herbartowi. Wiele założeń, na które zwrócił on uwagę nigdy nie ulegną przedawnieniu, ale w dzisiejszych tak szybko zmieniających się czasach trzeba poszukiwać coraz to nowszych rozwiązań. Takie poczucie mieli już pedagodzy z czasów międzywojennych.
U schyłku XIX wieku obok pedagogiki Herbarta powstają coraz to nowe oblicza nauki o wychowaniu. Tej sytuacji sprzyja "scena" społeczna i ekonomiczna świata, zmieniająca się z olbrzymim rozmachem i rozpędem. Współcześni uczeni zajmujący się pedagogiką często strofują teorie tradycyjną za nadmierne: konserwatyzm w nauczaniu, surowość w wychowaniu, jednokierunkowość w myśleniu, czy postrzeganie ucznia jako pasywnego obiektu oddziaływań, które nijak się mają do codziennych problemów i w ostateczności do nauki, jaką w założeniach jest pedagogika.
Szkoła tradycyjnaJ.F.Herbart- pierwszy pedagog, który stworzył naukowy system pedagogii. Herbert dążył do znalezienia praw niezmiennych dla procesu kształcenia i w oparciu o te prawa ustalił projekt kształcenia. To że podkreślał naukowy charakter pedagogiki , dążył do kształcenia jako proces obiektywny. Obiektywny, czyli te same cele, środki- urabianie.
Pięć idei Herberta:
idea wewnętrznej wolności idea doskonałości
idea życzliwości idea prawa
idea zdolności uczyniania
Obiektywizm pedagogiki tradycyjnej- proces wychowania, służy społeczeństwu, a nie jednostce, omija wszelkie subiektywne właściwości dziecka.
Koncepcja kształcenia z:
Psychologia Herbartowska- uważa że nauka szkolna powinna wytwarzać przekonania moralne- one poruszają wolę w człowieku, przekonania biorą się z nauki szkolnej.
Wiedza – moralność – nauka wychowująca- treści szkolne mają bezpośrednie znaczenie wychowawcze
Nie da się oddzielić dydaktyki od wychowania.
„Wartość człowieka tkwi nie w wiedzy lecz woli, ale ponieważ...”
Celem kształcenia u Herberta jest przekazywanie wiedzy obiektywnej, przedmiotowej, sprzyjającej, ukształtowaniu się określonej postawy.
Herbert uważa, że wychowanie ma opierać się na bohaterach antycznych (jako wzorców).
CEL- kształcenie moralności człowieka
Układ treści:
- systematyczny układ treści kształcenia
- liniowy układ treści kształcenia (program liniowy)- wszystkie treści są jednakowo ważne, każda kolejno jest podstawą kolejnej treści
Atomizacja wiedzy- rozdrobnienie wiedzy na elementy
Opanowanie znaczy niekoniecznie zrozumienie.
Materializm dydaktyczny- opanowanie pamięciowe treści kształcenia przy nie doborze umiejętności np.: ta wiedza nie ma zastosowania praktycznego.
- O uczniach, którzy ukończyli szkołę Herberta mówiono, że posiadają wykształcenie dekoracyjne. - Wiedza miała charakter werbalny i deklaracyjny (wiem, że).
- Statyczny charakter wiedzy- tak jak wiedza jest przekazana tak ma być odbierana (bez namysłu i interpretacji).
- Kryterium doboru wiedzy do programów szkolnych powinno być tradycyjne.
- Wiedza musi być w 100% prawdą według Herberta.
- Jeżeli coś zostało uznane za prawdę to jest to wiedz, którą warto przekazać. Taki model prowadzi do blokowania wiedzy, do tępienia krytycyzmu.
Metody nauczania i formy organizacyjne szkoły tradycyjnej:
- system klasowo- lekcyjny – grupowanie uczniów, ekonomizacja procesów kształcenia
- wprowadził lekcję- jest to pewna ilość czasu, w którym uczeń powinien opanować jeden odcinek kształcenia
- stopnie formalne lekcji (ogniwa lekcji)- każda lekcja jest taka sama, zbudowana na tych samych stopniach formalnych.
Metody podające (one są niezmienne)-:
- przekaz treści przez wykładowcę
- praca z podręcznikiem
Relacja nauczyciel- uczeń (dominacja autorytetu)
Cała szkoła była koszarami, była w niej karność. Podręcznik jest źródłem prawdy, nauczycielowi nie można się pomylić, nauczyciel jest nieomylny nie wolno mu się przyznać do błędu.
System nauczania a behawioryzm
– Celem jest kształcenie pewnych wzorców osobowości
– bardzo starannie i drobiazgowo planowanie uczenia się stosowane zgodnie do jego celów
- sekwencyjność na drodze do osiągania celów kształcenia (dotyczy programów kształcenia i sposobu pracy dydaktycznej)
Metody kształcenia- jest to sposób pracy dydaktycznej nauczyciela z uczniami stosowany przez nauczyciela świadomie i systematycznie
- metody ćwiczeniowe- trening sprawności łączone z powtórkami, zadania domowe wykonywane przez uczniów
- metody podające- tak jak wykład, praca z podręcznikiem opis (dokonany przez nauczyciela), mają reprezentować wiedzę do opanowania umiejętności
- metody poglądowe- z obserwacją na czele, chodzi o wyczucie prawidłowego wzorca u dzieci, czy mechanizmu
Liniowy program nauczania- wszystkie treści są takie same, jednakowe
Ważne w behawioryzmie jest ocenianie osiągnięć uczniów. Uważaj, że ocena jest obiektywna i powinna być, a najlepiej tę funkcję spełniaj testy szkolne osiągnięć, które są standaryzowane.
- ma dostarczać wzmocnień, zewnętrznych motywów
- ma dostarczać informacji zwrotnej na temat jego osiągnięć
- ocena szkolna powinna pełnić funkcję selekcyjną tzn., że zgodnie z wynikiem otrzymanym w teście uczeń powinien być kierowany na określone tory kształcenia
- ocena ma charakter ilościowy (punkty, ocena) ona nie wskazuje na to jak uczeń wie, ale ile uczeń wie
- postulat indywidualizacji nauczania (czyli patrzy na to jak i kto szybko się uczy)
Uważają, że dobre nauczanie to takie, które powinno być dostosowane do indywidualnego nauczania
Rola nauczyciela w kształceniu
- nauczyciel dostarcza uczniom wzorców dotyczących wiedzy lub umiejętności
- Nauczyciel powinien być nie omylny, jeśli nauczyciel nie wie nie powinien przyznać się do tego
- ścisła kontrola nauczyciela nad uczniami, kierowanie czynnościami, dostarczanie informacji zwrotnej- ze skorygowanymi błędami, stawianie oceny
- Najważniejsza dla nauczyciela jest poprawność
Relacja- kontrola nauczyciela nad uczniem
Nalka31