Rynki finansowe - W - Dr A. Barembruch.docx

Wykład 1                                                                                                                             18.09.2010r.

Rozwój gospodarczy jest praktycznie niemożliwy bez sprawnie i efektywnie funkcjonującego rynku finansowego.

Rynki finansowe – pełnią funkcję przesyłania funduszy od ludzi, którzy zaoszczędzili nadwyżkę.

Rynek – proces, w którym kupujący i sprzedający decydują o tym co chcą sprzedać/kupić i na jakich warunkach.

Podział przedmiotowy:

ü       Rynek produktów (dóbr i usług);

ü       Rynek nieruchomości;

ü       Rynek pracy;

ü       Rynek finansowy – zawieranie transakcji finansowych, zamiana pieniądza na mniej płynny, dochodowy instrument finansowy, ma charakter wierzycielski lub własnościowy.

Płynność instrumentów finansowych – zdolność do zamiany danego instrumentu na instrumenty o najwyższym stopniu płynności (pieniądz) po cenie niewiele różniącej się od ostatniej ceny rynkowej. Rynek niepłynny=płytki

Ceną  pieniądza na rynku finansowym jest stopa procentowa.

Rynek finansowy wraz z instrumentem finansowym tworzy system finansowy.

Elementy tworzące system finansowy:

ü       Instytucje finansowe;

ü       Rynki finansowe;

ü       Instrumenty finansowe;

ü       Akty prawne, regulaminy wewnętrzne, zwyczaje.

Funkcje rynków finansowych:

J.Czekaj „Rynki, instrumenty, instytucje”

ü       Elastyczne kształtowanie czasowej strony konsumpcji i inwestycji;

ü       Zwiększenie efektywnego wykorzystania zasobów w gospodarce.

Uniwersalne funkcje:

ü       Mobilizacja kapitału: skarpeta, bank czy giełda; oszczędzający = zysk z inwestycji; inwestujący = niższy koszt kapitału;

ü       Transformacja kapitału (oszczędności  = inwestycje);

ü       Optymalna alokacja – środki tam gdzie największy zysk;

ü       Wycena kapitału – obiektywna, stosunkowo tania, bezpieczna.

Cechy prawne działania rynku finansowego:

ü       Równy dostęp do informacji;

ü       Płynność;

ü       Duża liczba uczestników;

ü       Podzielność.

Klasyfikacja rynków finansowych:

ü       Kryterium rodzaju instrumentów finansowych będących przedmiotem obrotu:

Ø       Pieniężny – bony skarbowe, instrumenty finansowe o terminie wykupu do 12 m-cy + lokaty krótkoterminowe;

Ø       Kapitałowy – instrumenty finansowe o terminie wykupu powyżej 12 m-cy, akcje i obligacje;

Ø       Walutowy;

Ø       Pochodnych instrumentów finansowych (forward, futures, swoters);

ü       Kryterium podmiotu oferującego instrumenty finansowe:

Ø       Rynek pierwotny – następuje sprzedaż nowych papierów wartościowych bezpośrednio przez emitenta;

Ø       Rynek wtórny – proporcjonalne nabycie papierów wartościowych od podmiotów innych niż emitenta.

ü       Kryterium dostępności oferowanych instrumentów:

Ø       Rynek publiczny – powyżej 100 osób;

Ø       Rynek prywatny – do 100 osób.

ü       Kryterium terminu rozliczenia transakcji:

Ø       Rynek natychmiastowy (spot, kasowy, do 2 dni);

Ø       Rynek terminowy (powyżej 2 dni).

ü       kryterium wartości pojedynczych transakcji:

Ø       rynek detaliczny – duża liczba transakcji o małych wartościach;

Ø       rynek hurtowy – mała liczba transakcji o dużych wartościach.

Inne klasyfikacje:

ü       Kryterium stopnia sformalizowania obrotu:

Ø       Rynek giełdowy;

Ø       Rynek pozagiełdowy.

ü       Kryterium zakresu regulacji rynku:

Ø       Regulowane;

Ø       Nieregulowane.

Tendencje na rynku finansowym:

ü       Globalizacji i liberalizacji przepływów kapitału = zwiększenie konkurencji;

ü       Powszechne stosowanie elektronicznych systemów obrotu – brak konieczności fizycznej obecności na giełdzie;

ü       Dezinstermediacja – odejście od pośredniczących domów maklerskich, domy maklerskie straciły monopol na pośrednictwo na giełdzie, a giełdy straciły monopol na prowadzenie obrotu, bezpieczne uczestnictwo w systemie obrotu powoduje możliwość dokonywania inwestycji w bardzo ryzykowne instrumenty;

ü       Nowa architektura rynków finansowych – integracja rynków – przenikanie się poszczególnych segmentów rynku finansowego.

Instrument finansowy – forma zobowiązania jednego podmiotu względem drugiego, które może przybrać postać np. zapisu księgowego lub papieru wartościowego, (kontakt pomiędzy dwoma stronami regulującymi zależność finansową w jakiej obie strony pozostają).

Papier wartościowy – (walor) dokument o ściśle określonej formie, stwierdzające określone prawa majątkowe, które przysługują jego posiadaczowi.

Papiery wartościowe: akcje, obligacje, prawa poboru/do akcji, warranty subskrypcyjne, kwiety depozytowe, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne, weksle, czeki.

Pozostałe instrumenty rynku finansowego niebędące papierami wartościowymi: tytuły uczestnictwa w instytucjach zbiorowego inwestowania, instrumenty rynku pieniężnego (lokaty), finansowe kontrakty terminowe (forward, swapy), opcje, pochodne instrumentów towarowych.

Wykład 2                                                                                                                             03.10.2010r.

Klasyfikacja papierów wartościowych:

ü       Ze względu na rodzaj praw w papierze wartościowym:

Ø       Papiery wierzytelnościowe (dłużne);

Ø       Papiery udziałowe (własnościowe).

ü       Ze względu na sposób przenoszenia tytułu własności:

Ø       Na okaziciela;

Ø       Na zlecenie;

Ø       Imienne – papiery, których prawa są przenoszone w formie indosu (czeki i weksle).

ü       Ze względu na funkcje pełnione w gospodarce:

Ø       Lokacyjne papiery wartościowe;

Ø       Dowodowe papiery wartościowe;

Ø       Rozliczeniowe papiery wartościowe.

ü       Ze względu na okres do wykupu:

Ø       Papiery krótkoterminowe;

Ø       Papiery średnioterminowe;

Ø       Papiery długoterminowe.

ü       Ze względu na charakter dochodu:

Ø       Papiery przynoszące stały dochód;

Ø       Papiery przynoszące zmienny dochód.