Cyril M. Kornbluth - Dziewiczy asteroid Prze�o�y� - Andrzej Leszczy�ski James �Bunny" Coogler obudzi� si� w dzie� pogrzebu swego ojca z dziwnym uczuciem, �e w jego sypialni zebra� si� ca�y t�um. S�u��cy, Ohara (z tych Ohar�w z Shimanoseki, �eby nie myli� ich z irlandzk� ga��zi� rodziny), ci�gn�� go za r�kaw, powtarzaj�c: - Pan si� obudzi, panie Bunny! Och, jakie wa�ne d�entermeny przysz�y pana zobaczy�! Bunny zacz�� maca� po nocnym stoliku w poszukiwaniu swych ciemnych okular�w, za kt�rymi m�g�by ukry� przekrwione oczy. Ohara wcisn�� mu je na nos, po czym szybko podetkn�� szklaneczk� z surowym ��tkiem rozbe�tanym z sokiem pomidorowym, wetkn�� mu w gar�� tabletk� bro-muralu, a na stoliku postawi� fili�ank� z kaw� zaprawion� brandy. Amplituda codziennych porannych drgawek Bunny'ego zacz�a szybko male� i wkr�tce m�g� ju� przez ciemne szk�a dostrzec zarysy pokoju. - Dzie� dobry, paniczu Coogler - powita� go jaki� tubalny g�os. Zarys sylwetki pasowa� do J.G. Barsaxa, wsp�lnika ojca w za�o�onej ostatnio firmie. Zaraz te� rozleg� si� ch�ralny pomruk trzech innych s�oniowatych postaci. Byli to panowie: Gonfalonieri - prezes First American, Witz - w�a�ciciel Diversified Limited oraz McChesney - szef Southern Development Inc. Gdyby w tej chwili w pokoju eksplodowa�a jaka� bomba, �wiat by utraci� ca�� Rad� Zarz�dzania i W�asno�ci o warto�ci co najmniej osiemnastu miliard�w dolar�w. � Prosz� przyj�� wyrazy wsp�czucia z powodu �mierci ojca � warkn�� Barsax. � Czy mo�emy usi���? Niewiele zosta�o nam czasu do pogrzebu, musimy wi�c przekaza� panu kr�tk� instrukcje. - Pan Sankton powiedzia� mi ju� dok�adnie, co mam robi� � odezwa� si� Bunny. --Po s�owie �Amen" mam wsta�, poprowadzi� procesj� do katafalku i dalej, naw� g��wn� do bramy... - Nie o to chodzi. Wiemy, �e zapoznano pana z przebiegiem ceremonii pogrzebowej. Przyszli�my w sprawie instrukcji obracania finansami, panie Coogler, gdy� sta� si� pan teraz bardzo bogatym m�odzie�cem. Bunny zsun�� okulary z nosa. - Naprawd�? � zapyta� niepewnie. � Nie wierz�. Ci�gle nachodz� mnie ci ludzie ze sp�ki, nakazuj�c p�aci� dwadzie�cia tysi�cy rocznie... - To przesz�o�� � wtr�ci� Gonfalonieri. � Ju� ich pan nie zobaczy, sprawa zosta�a za�atwiona. Jest pan jedynym spadkobierc� maj�tku wartego, lekko licz�c, trzy i p� miliarda dolar�w. Ohara pospiesznie nala� drug� fili�ank� kawy zaprawionej brandy i wetkn�� j� w gar�� Bunny'emu. - Tak wi�c � odezwa� si� cicho drobny Witz � musimy przekaza� panu pewne nienaruszalne zasady, kt�rych przestrzegania b�dziemy bacznie pilnowa�. � Bunny zwr�ci� uwag� na zaakcentowan� liczb� mnog�, nie wiedzia� jednak, czy wynika ona ze sposobu wypowiedzi charakterystycznej dla rodzin kr�lewskich, wydawc�w ksi��ek czy dostojnik�w ko�cielnych. Szybko przedstawiono mu �cis�y regulamin post�powania. Po pierwsze: Nigdy nie wolno mu si� zdradzi�, �e jest bogaty; mo�e u�ywa� tylko zwrotu �przy moich niewielkich dochodach" podkre�lonego oboj�tnym wzruszeniem ramion. Po drugie: Nie wolno mu, w �adnych okoliczno�ciach, nikomu i niczego ofiarowa�. Poproszony o jak�kolwiek darowizn�, musi odpowiedzie� stanowczo, �e tej jedynej pro�by nie jest w stanie spe�ni�, �e ta kolejna wspania�omy�lna ofiara mog�aby go doprowadzi� do ruiny. Po trzecie: Je�eli cokolwiek otrzyma, pocz�wszy od taniego cygara, a sko�czywszy na czeku na milion dolar�w, musi przyj�� podarunek bez podzi�kowa�, stwierdzaj�c tylko kwa�no, �e taki prezent jest nie na miejscu. Po czwarte: Musi traktowa� sw�j kapita� inwestycyjny jak moralny odpowiednik koprofagii i nie wolno mu po�wi�ca� �ycia na anga�owanie si� w prowadzenie interes�w, gdy� ta dzia�alno�� zarezerwowana jest wy��cznie dla okre�lonej warstwy dusigrosz�w. Po pi�te: Je�li b�dzie my�la� o o�enku, musi wybra� kandydatk� spo�r�d �Nas". - To znaczy spo�r�d kogo� z was czterech, panowie? -zapyta� Bunny. Ledwie opanowa� dreszcz grozy na my�lo najstarszej c�rce Barsaxa. - Nie � odpar� Witz. � Spo�r�d �Nas" w szerszym sensie. Nauczy si� pan rozpoznawa� w�a�ciwych ludzi i w ko�cu rozwinie w sobie instynkt rozr�niania pospolitych milioner�w od os�b o prawdziwej warto�ci. - I to chyba wszystko � rzek� Barsax. � Spotkamy si� na pogrzebie, a p�niej b�dziemy pana uwa�nie obserwowali, Coogler. � Spojrza� na zegarek. � Idziemy, panowie. Bunny mia� �y�k� do urz�dze� mechanicznych, dlatego spodoba�o mu si� Muzeum St�umionej Inwencji urz�dzone przez Barsaxa w jego posiad�o�ci w Karolinie. Stary kustosz drepta� za nim, udzielaj�c obszernych wyja�nie�. - Raczy pan zwr�ci� uwag� na ten ga�nik, nazwany �sto kilometr�w na jednym litrze". Kiedy go skonstruowano, w roku 1936, by�em jeszcze aktywnym agentem terenowym. Sam pod��y�em �ladem g�o�nego zg�oszenia patentowego do ma�ego miasteczka w stanie Iowa. Stoczyli�my ci�k� batali�, �eby ukry� ten wynalazek. Mo�e mi pan wierzy�... A tutaj, w s�siedniej gablocie, je�li pan pozwoli, mamy dowody kolejnych zmaga�, do jakich zmuszono nas w nieca�e dwa lata p�niej. Prosz�, oto s�ynne Benzynowe Kapsu�ki. Zademonstruj�, je�li pan pozwoli. Uradowany starzec przytaszczy� wiadro wody, wrzuci� jedn� zielon� tabletk�, a p�yn zapieni� si� silnie, zadymi� i po chwili zamiast wody w wiadrze by�a stu oktanowa benzyna. Wieczna Zapa�ka okaza�a si� interesuj�ca, Dwucentowa Pol�dwica smakowa�a wy�mienicie, natomiast Ma�� Wyszczuplaj�ca niemal�e w jednej chwili rozpu�ci�a centymetrow� warstw� t�uszczu na brzuchu Bunny'ego. - Niech B�g b�ogos�awi t� dzia�alno�� � mamrota� kustosz. � Bo c� by�by za po�ytek z udost�pnienia ludziom tak dzia�aj�cych wynalazk�w? Korzystaliby z nich tylko do pewnego momentu, do chwili, kiedy przestaliby tego potrzebowa�. Poszli dalej. � Ten okaz nie jest jeszcze ca�kowicie zduszonym wynalazkiem. Staramy si� go dostosowa�. Mo�e za jakie� pi�� lat uda si� go tak przerobi�, �eby wygl�da� na produkt wart pi�ciu tysi�cy dolar�w, wtedy wypu�cimy go na rynek. Stali w�a�nie przed kolorowym telewizorem, kt�ry dawa� obraz tr�jwymiarowy. Serce urz�dzenia stanowi�a kieszonkowa bateryjka, jaka� rurka wygi�ta w kszta�t litery C i pojemniczek z sod� oczyszczon�. Bunny odwiedzi� tak�e olbrzymi� stacj� hodowli szkodnik�w, ukryt� g��boko w g�rach, gdzie rozmna�ano muchy, myszy, karaluchy, komary, kwiaciaka bawe�nianego, gnilca wi�zowego oraz wirusy mozaiki tytoniowej, kt�re, po osi�gni�ciu odpowiedniego etapu rozwoju, kurierzy rozwozili po ca�ym �wiecie. Ma�om�wny m�odzieniec z Connecticut, kt�ry kierowa� tym gigantycznym kompleksem, wyja�ni� mu: � Trutka na szczury doprowadzi�a do ruiny wytw�rc�w pu�apek na myszy. Ludzie powinni mie� cho� troch� wyczucia. Z kolei odkrycie DDT niemal wyko�czy�o ca�y przemys� produkcji pestycyd�w, a jest w nim zatrudnionych dwie�cie tysi�cy os�b. Czy kto� o tym pomy�la�? Sk�d�e! Dlatego wybieramy gatunki odporne na DDT i rozwozimy je po ca�ym �wiecie. W ko�cu Bunny odkry� tak�e u siebie ten instynkt, o kt�rym m�wi� Witz. Kiedy poznawa� kolejnego w�a�ciciela teksa�skich p�l naftowych, bez trudu stwierdza�, �e jego nerwowa weso�o�� oraz che�pliwe przechwa�ki na temat w�asnego bogactwa godne s� jedynie po�a�owania. Kiedy za� pewnego dnia w posiad�o�ci Gonfalonieriegc w Baja California spotka� cichego, spokojnego faceta o nazwisku Briggs, nie mia� �adnych w�tpliwo�ci, �e on jest jednym z �Nas". Nie zaskoczy�o go wi�c, gdy si� dowiedzia�, �e Briggs jest w�a�cicielem wszelkich mo�liwych patent�w dotycz�cych wody pitnej. To w�a�nie Briggs w rozmowie na osobno�ci jako pierwszy poruszy� pewien wa�ki problem. Najpierw pocz�stowa� Bunny'ego cygarem za tysi�c dolar�w (specjalny tyto� uprawiany by� na sztucznej wyspie zbudowanej po�rodku Pacyfiku, w miejscu o idealnej do tego celu temperaturze wilgotno�ci oraz kierunku wiatr�w), po czym rzek�: - Najwy�sza pora, �eby znalaz� pan sobie �on�. Bunny, kt�ry w�wczas nie potrafi� przeczyta� �adnego miesi�cznika nie u�miechaj�c si� czule i z rozrzewnieniem do najpi�kniejszych modelek z reklam, by� ca�kiem innego zdania. - Nie rozumiem dlaczego, Briggs � mrukn��. � Ca Ca�kiem nie�le si� bawi�. Nigdy nie mia�em szcz�cia d dziewczyn, ale teraz jest zupe�nie inaczej. Szkoda gada� przy... � tu wzruszy� oboj�tnie ramionami � moich niewysokich dochodach nic mnie to nie kosztuje. Dobre, co? Jak mia�em kilkana�cie lat i brakowa�o mi forsy, musia�em dziewczynom fundowa� kolacj�, kupowa� kwiaty. Teraz jest zupe�nie inaczej, to one mi kupuj� prezenty, platynowe zegarki... Mam ich ju� pe�n� szuflad�. Ale zgodnie z zasadami musz� je nadal przyjmowa�. - Wszyscy przez to przechodzili�my � odpar� Briggs. � Daj mi zna�, kiedy ci� to znudzi. - Dobrze. Obiecuj�. Nast�pne sze�� miesi�cy Bunny sp�dzi� w Hollywood, gdzie najpi�kniejsze dziewcz�ta rywalizowa�y o jego wzgl�dy, obsypuj�c go takimi prezentami, jak kurcz� pieczone wraz z kompletem sztu�c�w z czystego irydium. Pewna czaruj�ca dama, kt�ra nagra�a sw� pierwsz� p�yt� w 1934 roku, podarowa�a mu pi�kn�, r�cznie grawerowan�, zabytkow� szabl� pochodz�c� z epoki wypraw krzy�owych. Takie w�a�nie drobiazgi urozmaica�y mu... monotoni�. Usiad� nagle na obitej srebrzystymi norkami kanapie, a� le��ca obok w jedwabnej po�cieli blondynka j�kn�a cicho przez sen. - Monotonia... - powt�rzy� Bunny dramatycznym szeptem. � Bezgraniczna... Postanowi� wraca� do domu, do Ohary, a pakuj�c si� nie zapomnia� o swoim najnowszym prezencie: poz�acanym dziadku do orzech�w, wysadzanym brylantami, o r�czkach pokrytych futrem lamparciego embrionu. Ohara, chc�c go pocieszy�, si�gn�� do nieprzebranych rezerw m�dro�ci Orientu: - Panie Bunny, kiedy musi by� monotonnie, to czemu nie ma by� �ricznie monotonnie? Skutek by� �aden. - Niech pan si� zabawi, �eby zapomnie� o monotonii � podsuwa� Ohara. � Na pszyk�ad mo�na wyda� par� miriony dorara w s�ynne uzdrowisko, cho�by takie Shmirton w Ohio. Czy wie pan, jak nieszcz�liwy by� pan Nickey, gdy zbudowa� hotel i musia� go nazwa� Hote Hirton w Shmirton? To tak�e nie przynios�o efekt�w. - Ohara... - mrukn�� jeszcze bardziej dramatycznie Bunny � o...
izebel