Zgodnie z nomenklaturą stosowaną w taryfie celnej samochody osobowe są to pojazdy samochodowe i pozostałe pojazdy mechaniczne objęte pozycją CN 8703 przeznaczone zasadniczo do przewozu osób, inne niż objęte pozycją 8702, włącznie z samochodami osobowo-towarowymi (kombi) oraz samochodami wyścigowymi, z wyłączeniem skuterów śnieżnych o kodzie CN 8703 10 11, pojazdów typu meleks o kodzie CN 8703 10 18 oraz pojazdów typu quad o kodzie CN 8703 10 18. W zależności od rodzaju silnika oraz jego pojemności skokowej pojazdy te klasyfikuje się w sposób następujący:
- pojazdy wyposażone w silniki tłokowe wewnętrznego spalania o zapłonie iskrowym – benzynowe:
8703 21 - o pojemności skokowej nieprzekraczającej 1000 cm3
8703 22 - o pojemności skokowej przekraczającej 1000 cm3, ale nieprzekraczającej 1500 cm3
8703 23 - o pojemności skokowej przekraczającej 1500 cm3, ale nieprzekraczającej 3000 cm3
8703 24 - o pojemności skokowej przekraczającej 3000 cm3
- pojazdy wyposażone w silniki tłokowe wewnętrznego spalania o zapłonie samoczynnym (wysokoprężne i średnioprężne) - diesel
8703 31 - o pojemności skokowej nieprzekraczającej 1500 cm3
8703 32 - o pojemności skokowej przekraczającej 1500 cm3, ale nieprzekraczającej 2500 cm3
8703 33 - o pojemności skokowej przekraczającej 2500 cm3.
2. IMPORT SAMOCHODÓW OSOBOWYCH
2.1. Cło
Stawki celne obowiązujące przy imporcie towarów do UE z krajów trzecich, zostały ustanowione rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1031/2008 z dnia 19 września 2008 r. zmieniającym załącznik I do rozporządzenia Rady (EWG) nr 2658/87 w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz Wspólnej Taryfy Celnej.
Aktualna na każdy dzień wersja Zintegrowanej Taryfy Celnej Wspólnot Europejskich (TARIC), jest dostępna w postaci elektronicznej na stronie internetowej Ministerstwa Finansów, pod adresem:
www.mf.gov.pl, link SŁUŻBA CELNA zakładka TARYFA CELNA
lub
www.europa.eu.int/comm/taxation_customs/dds/pl/tarhome.htm.
Stawka celna konwencyjna dla samochodów osobowych wynosi 10% bez względu na pojemność, rodzaj silnika oraz wiek pojazdu.
W ramach umów preferencyjnych, które zostały zawarte pomiędzy UE, a niektórymi krajami trzecimi, stawki celne na samochody zostały obniżone i wynoszą przykładowo dla Turcji, Szwajcarii - 0%. Stawki te są stosowane wówczas, gdy spełnione są wymogi wynikające z ww. umów.
Podstawą obliczania cła jest wartość celna pojazdu, czyli cena faktycznie należna lub zapłacona za ten towar, powiększona o koszty transportu i ubezpieczenia towaru, poniesione do miejsca jego wprowadzenia na obszar celny Wspólnoty.
2.2. Podatek akcyzowy
Opodatkowanie wyrobów podatkiem akcyzowym oraz zasady i tryb wprowadzania do obrotu wyrobów objętych akcyzą reguluje ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 3, poz. 11) oraz akty wykonawcze do tej ustawy.
W przypadku samochodu osobowego przedmiotem opodatkowania akcyzą jest między innymi import samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym.
Ustawa o podatku akcyzowym określa import jako przywóz wyrobów akcyzowych lub samochodów z terytorium państwa trzeciego na terytorium kraju.
Obowiązek podatkowy z tytułu importu samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym powstaje z dniem powstania długu celnego w rozumieniu przepisów prawa celnego.
Podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, która zaimportowała samochód osobowy.
Podstawą opodatkowania w przypadku importu samochodu osobowego jest wartość celna samochodu osobowego powiększona o należne cło oraz o określone w odrębnych przepisach opłaty oraz inne należności, jeżeli organy celne mają obowiązek pobierać te należności z tytułu importu samochodu.
W przypadku samochodu osobowego, wobec którego mają zastosowanie przepisy dotyczące procedury uszlachetnienia biernego, podstawą opodatkowania jest różnica między wartością celną produktów kompensacyjnych lub zamiennych dopuszczonych do obrotu a wartością produktów wywiezionych czasowo, powiększona o należne cło.
Podstawą opodatkowania z tytułu importu samochodu osobowego objętego procedurą odprawy czasowej z częściowym zwolnieniem od należności celnych przywozowych lub procedurą przetwarzania pod kontrolą celną jest wartość celna powiększona o cło, które byłoby należne, gdyby samochód ten był objęty procedurą dopuszczenia do obrotu.
Podstawa opodatkowania w przypadku importu samochodu osobowego obejmuje również prowizję oraz koszty transportu i ubezpieczenia, jeżeli nie zostały do niej włączone, a zostały już poniesione do pierwszego miejsca przeznaczenia na terytorium kraju. Przez pierwsze miejsce przeznaczenia rozumie się miejsce wymienione w dokumencie przewozowym lub innym dokumencie, na podstawie którego samochód jest importowany.
Podstawą opodatkowania z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodu osobowego dopuszczonego wcześniej do obrotu w innym państwie członkowskim Wspólnoty Europejskiej zgodnie z przepisami celnymi, ale niezarejestrowanego na terytorium innego państwa członkowskiego jest wartość celna samochodu powiększona o należne cło z uwzględnieniem prowizji, kosztów transportu i ubezpieczenia, jeżeli nie zostały uwzględnione w cenie, ale zostały już poniesione do miejsca, w którym nastąpiło objęcie towaru procedurą celną.
Jeżeli nie można określić kwoty należnej z tytułu sprzedaży lub kwoty jaką podatnik jest obowiązany zapłacić za samochód, w szczególności w przypadku darowizny samochodu osobowego, za podstawę opodatkowania przyjmuje się średnią wartość rynkową samochodu osobowego na rynku krajowym, pomniejszoną o kwotę podatku od towarów i usług oraz o kwotę akcyzy.
Jeżeli wysokość podstawy opodatkowania bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od średniej wartości rynkowej tego samochodu osobowego, organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej wzywa podatnika do zmiany wysokości podstawy opodatkowania lub wskazania przyczyn uzasadniających podanie jej wysokości w kwocie znacznie odbiegającej od średniej wartości rynkowej samochodu osobowego.
W razie nieudzielania odpowiedzi, niedokonania zmiany wysokości podstawy opodatkowania lub niewskazanie przyczyn, które uzasadniają podanie jej wysokości znacznie odbiegającej od średniej wartości rynkowej samochodu osobowego, organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej określi wysokość podstawy opodatkowania.
Jeżeli wysokość podstawy opodatkowania ustalona z uwzględnieniem opinii biegłego odbiega co najmniej o 33 % od zadeklarowanej podstawy opodatkowania, koszty opinii biegłego lub biegłych ponosi podatnik.
Średnią wartością rynkową samochodu osobowego jest wartość ustalana na podstawie notowanej na rynku krajowym, w dniu powstania obowiązku podatkowego, średniej ceny zarejestrowanego na terytorium kraju samochodu osobowego tej samej marki, tego samego modelu, rocznika oraz - jeżeli jest to możliwe do ustalenia - z tym samym wyposażeniem i o przybliżonym stanie technicznym, co nabyty na terytorium kraju lub nabyty wewnątrzwspólnotowo samochód osobowy.
Uwaga!
Do przeliczenia podstawy opodatkowania wyrażonej w walucie obcej stosuje się bieżący kurs średni waluty obcej wyliczony i ogłoszony przez Narodowy Bank Polski w dniu powstania obowiązku podatkowego.
W przypadku gdy w dniu powstania obowiązku podatkowego bieżący kurs średni waluty obcej nie został wyliczony i ogłoszony przez Narodowy Bank Polski, do przeliczenia podstawy opodatkowania wyrażonej w walucie obcej stosuje się ostatni, przed dniem powstania obowiązku podatkowego, bieżący kurs średni wyliczony i ogłoszony przez Narodowy Bank Polski.
Stawka akcyzy na samochody osobowe wynosi:
1) 18,6 % podstawy opodatkowania - dla samochodów osobowych o pojemności silnika powyżej 2.000 centymetrów sześciennych;
2) 3,1 % podstawy opodatkowania - dla pozostałych samochodów osobowych.
Zwalnia się od akcyzy samochód osobowy przywożony spoza terytorium państw członkowskich oraz państw członkowskich Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym przez osobę fizyczną przybywającą na terytorium kraju na pobyt stały lub powracającą z czasowego pobytu z terytorium tych państw, jeżeli łącznie są spełnione następujące warunki:
1) samochód osobowy jest przeznaczony do użytku osobistego tej osoby;
2) samochód osobowy służył do użytku osobistego tej osoby w miejscu poprzedniego jej pobytu poza terytorium państwa członkowskiego lub państwa członkowskiego Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym przez okres co najmniej 6 miesięcy przed zmianą miejsca pobytu;
3) osoba ta przedstawi właściwemu naczelnikowi urzędu celnego dowód potwierdzający spełnienie warunku, o którym mowa w pkt 2;
4) osoba ta przebywała poza terytorium państwa członkowskiego lub państwa członkowskiego Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym przez okres co najmniej 12 kolejnych miesięcy poprzedzających zmianę miejsca pobytu;
5) samochód osobowy nie zostanie sprzedany, wynajęty lub w jakikolwiek inny sposób oddany do użytku osobie trzeciej przez okres 12 miesięcy od dnia jego przywozu na terytorium kraju.
Warunków, o których mowa w punkcie 2 i 3, nie stosuje się do członków służby zagranicznej i żołnierzy zawodowych skierowanych lub wyznaczonych do pełnienia zawodowej służby wojskowej poza granicami kraju, jeżeli przedstawią dokumenty potwierdzające zatrudnienie w placówce zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej lub oddelegowanie do pełnienia zawodowej służby wojskowej poza granicami kraju - w przypadku gdy nie istnieje możliwość zarejestrowania w kraju samochodów osobowych używanych przez te podmioty w państwach, z których powracają.
W przypadku, określonym w punkcie 2, zwolnienie od akcyzy obejmuje również samochody osobowe przywożone z terytorium państwa członkowskiego lub państwa trzeciego, nabywane w drodze powrotnej z terytorium państwa trzeciego.
2.3. Podatek od towarów i usług (VAT)
Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) określa wysokość i sposób naliczania podatku VAT.
Stawka podatku VAT od importowanych samochodów osobowych wynosi 22%.
Podstawą opodatkowania podatkiem VAT jest wartość celna powiększona o należne cło, podatek akcyzowy oraz koszty transport i ubezpieczenia poniesione do pierwszego miejsca przeznaczenia na terytorium kraju.
2.4. Sposób naliczania należności celno-podatkowych
1) Cło = 10% x (wartość celna pojazdu, czyli cena faktycznie należna lub zapłacona za ten towar, powiększona o koszty transportu i ubezpieczenia towaru, poniesione do miejsca jego wprowadzenia na obszar celny Wspólnoty).
2) Podatek akcyzowy = 3,1% lub 18,6% x (wartość celna powiększona o należne cło + koszty transportu i ubezpieczenia poniesione do pierwszego miejsca przeznaczenia na terytorium kraju).
3) Podatek VAT= 22% x (wartość celna powiększona o należne cło, podatek akcyzowy oraz transport i koszty ubezpieczenia poniesione do pierwszego miejsca przeznaczenia na terytorium kraju).
Cło + podatek akcyzowy + podatek VAT = należność celno-podatkowa, którą należy zapłacić w urzędzie celnym po dokonanej odprawie celnej.
NBP O/Okr 68 1010 1010 0035 8022 3100 0000
2.5. Zgłoszenie celne samochodu
Zgłoszenia celnego towarów w formie pisemnej należy dokonać na formularzu Jednolitego Dokumentu Administracyjnego (SAD), zwanego dalej „dokumentem SAD”.
W przypadku, gdy wszystkie dokumenty i samochód nie będą budzić zastrzeżeń, samochód będzie mógł zostać dopuszczony do obrotu na granicy, jeżeli właściwość rzeczowa urzędu granicznego to przewiduje, lub zostanie zastosowana procedura tranzytu i wymagane będzie zabezpieczenie (o ile samochód nie jest już objęty procedurą tranzytu). W przypadku zastosowania procedury tranzytu samochód będzie musiał być przedstawiony w urzędzie celnym przeznaczenia, w terminie określonym w tym zgłoszeniu. W procedurze dopuszczenia do obrotu nie ma zastosowania przepis o właściwości miejscowej, dlatego też odprawy można dokonać w urzędzie celnym dowolnie wybranym przez siebie na terenie całej Unii Europejskiej.
Dokumenty jakie należy okazać to m. in.:
1) deklaracja wartości celnej,
2) dowód zakupu (faktura, umowa kupna-sprzedaży) lub dział spadku, lub akt darowizny,
3) dowód rejestracyjny (dopuszczenie pojazdu do ruchu) jeżeli pojazd był zarejestrowany lub w przypadku wyrejestrowania pojazdu - dokument o wyrejestrowania i ubezpieczenie pojazdu,
4) świadectwo homologacji - w przypadku samochodu nowego,
5) zaświadczenie o pozytywnej opinii polskiej stacji diagnostycznej o stanie technicznym pojazdu używanego - w przypadku używanego pojazdu (może być wymagane fakultatywnie),
6) dowód pochodzenia towaru - w przypadku korzystania z preferencyjnych stawek celnych,
7) dowód osobisty w przypadku osób fizycznych lub dokumenty firmy takie jak numer statystyczny działalności gospodarczej REGON, numer statystyczny podatnika Podatku VAT - NIP, zgoda na działalność lub wypis z krajowego rejestru sądowego,
8) oświadczenie eksportera o przyjęciu zapłaty za sprzedany samochód w wysokości zadeklarowanej przez zgłaszającego w przypadku gdy dowodem zakupu jest umowa cywilnoprawna (Kupna –sprzedaży),
Ponadto organ celny może zażądać takie dokumenty jak dokumenty transportowe, dowód szwajcarskiej odprawy celnej wywozowej w przypadku importu samochodu ze Szwajcarii, aktualny dowód własności certyficate off ttitle przy imporcie z USA lub inne które organ celny uzna za niezbędne w trakcie prowadzenia postępowania celnego.
Organ celny może żądać urzędowego tłumaczenia na język polski dokumentów sporządzonych w języku obcym.
Zgodnie z art. 2 pkt. 9 ustawy o podatku akcyzowym, pod pojęciem nabycia wewnątrzwspólnotowego należy rozumieć przemieszczenie wyrobów akcyzowych lub samochodów osobowych z terytorium państwa członkowskiego UE na terytorium Polski. Nabycie może nastąpić np. poprzez zakup, otrzymanie w prezencie lub w spadku, a także poprzez przywiezieniu własnego samochodu w celu jego użytkowania na terytorium Polski.
3.1 Cło
Przy nabyciu wewnątrzwspólnotowym nie pobiera się cła i w związku z tym nie ma potrzeby dokonywania formalności celnych.
3.2 Podatek akcyzowy
Podatkiem akcyzowym objęte są samochody osobowe to znaczy pojazdy samochodowe i pozostałe pojazdy mechaniczne objęte pozycją CN 8703 przeznaczone zasadniczo do przewozu osób, inne niż objęte pozycją 8702, włącznie z samochodami osobowo-towarowymi (kombi) oraz samochodami wyścigowymi, z wyłączeniem skuterów śnieżnych o kodzie CN 8703 10 11, pojazdów typu meleks o kodzie CN 8703 10 18 oraz pojazdów typu quad o kodzie CN 8703 10 18.
W przypadku samochodu osobowego przedmiotem opodatkowania akcyzą jest:
1) nabycie wewnątrzwspólnotowe samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym;
2) pierwsza sprzedaż na terytorium kraju samochodu osobowego niezarejestrowanego na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym:
- wyprodukowanego na terytorium kraju,
- od którego nie została zapłacona akcyza z tytułu czynności, o których mowa w pkt 1 albo 2.
W przypadku samochodu osobowego przedmiotem opodatkowania akcyzą jest również sprzedaż na terytorium kraju samochodu osobowego niezarejestrowanego na terytorium kraju, następująca po sprzedaży, o której mowa w ww. pkt. 2, jeżeli wcześniej akcyza nie została zapłacona w należnej wysokości a w wyniku kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego albo postępowania podatkowego nie ustalono, że podatek został zapłacony.
Jeżeli w stosunku do samochodu osobowego powstał obowiązek podatkowy w związku z wykonaniem jednej z czynności podlegającej opodatkowaniu to nie powstaje obowiązek podatkowy na podstawie innej czynności podlegającej opodatkowaniu, jeżeli kwota akcyzy została określona lub zadeklarowana w należnej wysokości.
3.2.1. Powstanie obowiązku podatkowego
Obowiązek podatkowy z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym powstaje z dniem:
1) przemieszczenia samochodu osobowego z terytorium państwa członkowskiego na terytorium kraju - jeżeli nabycie prawa rozporządzania samochodem osobowym jak właściciel nastąpiło przed przemieszczeniem samochodu na terytorium kraju;
2) nabycia prawa rozporządzania samochodem osobowym jak właściciel - jeżeli nabycie prawa rozporządzania samochodem osobowym jak właściciel nastąpiło po przemieszczeniu samochodu osobowego na terytorium kraju;
...
SOL1983