Scenariusz nr 11
Temat: Głoska "r" w izolacji, sylabach i słowach zaczynających się na "try", "dry".
Cele zajęć:
1. Przypomnienie i utrwalenie zasad poprawnej artykulacji głoski "r" i elementów wpływających
na tę artykulację - tzw. dźwięków pomocniczych (1, t, d).
2. Usprawnianie funkcji narządów mownych - oddychania, motoryki artykulatorów, fonacji.
3. Próby wypowiadania głoski "r" w izolacji.
4. Utrwalenie wymowy głoski "r" w sylabach i słowach zaczynających się od dźwięków "try" i "dry".
Metody: słowna, pokaz (demonstracja), naśladownictwo, ćwiczeń praktycznych.
Środki dydaktyczne: lustro, obrazki (tramwaj, trąba, trójkąt, drabina, dresy, dropsy), fonogram, zestawy słów.
Plan zajęć:
l. Powitanie.
2. Przedstawienie tematu zajęć - nauka poprawnej wymowy głoski "r" w sylabach i słowach zaczynających się od dźwięków "try" i "dry".
3. Przypomnienie zasad oraz demonstracja poprawnej wymowy głoski "r" - język przylega do wewnętrznej powierzchni górnych zębów i dziąseł, czubek języka uderza o górne dziąsła wibrując (pogadanka) - załącznik nr 35.
4. Próby wypowiadania głoski "r" przed lustrem.
5. Ćwiczenie wymowy głoski "r" w sylabach: - ra - ro - ru - re - ry
- ar - or - ur - er - yr - lr
- ara - aro - aru - are - ary
- ora - oro - oru - ore - ory
- ura - uro - uru - ure - ury
- era - ero - eru - ere - ery
- yra - yro - yru - yre - yry
- tra - tro - tru - tre - try
- dra - dra - dru - dre - dry
- oraz kolorowanie i wklejanie do zeszytu fomogramu przedstawiającego wymowę głoski "r".
6. Tworzenie słów zaczynających się na głoskę "r", "try", "dry" - po trzy słowa (załącznik nr 36).
7. Ćwiczenia "r" na obrazkach (tramwaj, trąba, trójkąt, drabina, dresy, dropsy - załącznik nr 37),
nazywanie obrazków, wklejenie obrazków do zeszytu i podpisanie.
8. Zagadki - odpowiedzi: drabina, trawa, drogowy znak (załącznik nr 38).
9. Przedstawienie zestawu słów do powtarzania w domu (załącznik nr 39).
1 O. Podsumowanie zajęć i praca domowa (ćwiczenia usprawniające narządy mowy, ćwiczenie sylab i słów z głoską "r", ćwiczonych na zajęciach i słów przekazanych do ćwiczenia w domu).
Załącznik nr 35
W czasie wypowiadania głoski "r" czubek języka przylega do wewnętrznej powierzchni górnych zębów oraz dziąseł; czubek języka uderza o górne dziąsła wykonując ruch wibrowania.
44
Artykulacja głoski "r"
Źródło; Z. Klemensiewicz, Podstawowe wiadomości z gramatyki języka polskiego, PWN, Warszawa 1967, s.22.
Załącznik nr 36
45
5.
Załącznik nr 37
~ę
G;l
Załącznik nr 38
Po drewnianych szczeblach do góry się wspinasz.
Nie tylko w ogrodzie
potrzebna o ••••• 0 o ••••• o 00 ••• o
Toczy się po szynach, głośno dzwonkiem dzwoni. Dzisiaj go prąd porusza, dawniej - para koni.
Szarzeje
i niknie w jesieni
a na wiosnę na łące znów się zazieleni.
Rozłożone ma ramiona, nogę - tylko jedną.
Pokazuje wszystkim ludziom, dokąd drogi biegną.
Załącznik nr 39
trawa, trasa, tran, tramwaj, trawnik, trampki, troska, trochę, trud, trudny, truskawka, trójkąt,
drabina, draka, dracena, drapieżnik, drops, droga, drobny, drogowskaz, drąg, drut, drugi, drużyna, drukarnia, drewno, drewniaki, dres, dreptać
Załącznik nr 37, 38 i 39 za: J. Góral-Półrola, S. Zakrzewska, Chcę mówić poprawnie. Materiały do ćwiczel? logopedycznych, Wydawnictwo Pedagogiczne, Kielce 1996, s. 29, 30.
46
6.
Scenariusz nr 12
Temat: Głoska "r" w sylabach i słowach zaczynających się na "pr ... ", "br ... ", "mr ... ",
{',,, "k" "
"J r... '" wr... '" r... ,,,gr... .
1. Utrwalenie zasad poprawnej artykulacji głoski "r" i elementów wpływających na tę artykulację - tzw. dźwięków pomocniczych (,,1", "t", "d").
1. Ćwiczenia głoski "r" w słowach zaczynających się na "pr...", "br ... ", "mr. .. ", "fr ... ", "wr. .. ", "kr ... ", "gr ... ",
Metody: słowna, pokaz (demonstracja), naśladownictwo, ćwiczeń praktycznych. Środki dydaktyczne: lustro, obrazki (grabie, wrota, kret), zestawy słów.
1. Powitanie.
2. Ćwiczenia usprawniające narządy mowne.
1. Przedstawienie tematu zajęć - utrwalanie poprawnej wymowy głoski "r" w słowach zaczynających się od dźwięków "pr ... ", "br ... ", "mr. .. ", "fr ... ", "wr. .. ", "kr. .. ", "gr ... ".
1. Przypomnienie zasad poprawnej wymowy głoski "r" i ćwiczenie tej głoski w sylabach oraz słowach zaczynających się od "try" i "dry" (zestawy sylab i słów zostały podane na poprzednich zajęciach).
1. Ćwiczenia "r" na obrazkach (wrota, kret, grabie - załącznik nr 40), nazywanie obrazków, wklejenie obrazków do zeszytu i podpisanie.
1. Zagadki - odpowiedzi: parowóz, grad, pradziadek, kra, grabie, mróz, krowa, kret (załącznik nr 41).
1. Tworzenie słów zaczynających się na "pr ... ", "br ... ", "mr. .. ", "fr. .. ", "wr ... ", "kr. .. ", "gr. .. " - po jednym słowie.
1. Tworzenie słów zaczynających się na "pr ... ", "br ... ", "mr ... ", "fr ... ", "wr ... ", "kr. .. ", "gr. .. " z podanych sylab (załącznik nr 42).
2. Przedstawienie zestawu słów do powtarzania w domu (załącznik nr 43).
1 O. Podsumowanie zajęć i praca domowa (ćwiczenia usprawniające narządy mowy, ćwiczenie słów zaczynających się na "pr ... ", "br ... ", "mr. .. ", "fr ... ", "wr ... ", "kr ... ", "gr ... ", ćwiczonych na zajęciach i słów przekazanych do ćwiczenia w domu).
Załącznik nr 40
47
--o-o".-~
Załącznik nr 41
Pada z góry, z czarnej chmury. Nie śnieg, nie deszcz.
W słońca promieniach
w wodę się zamienia.
Mojego taty dziadek
to dla mnie .
Pomyśl, a odgadniesz, bo to łatwa sprawa: głos kraczącej wrony albo lodu kawał.
Drewniane zęby mają. Siano nimi zbierają.
Załącznik nr 42 gry
tra
dro
pra
bro
gry
wro kre trą bra
Załącznik nr 43
o tym malarzu pewnie słyszeliście, maluje na szybach kwiaty i liście.
Dobre ma zwyczaje, ludziom mleko daje.
Na pastwisku, w sadzie drąży korytarze.
Kopce z ziemi sypie, połyka szkodniki. Bardzo pożyteczny
lecz nie zawsze grzeczny.
ma ba
wa
ga ca da
mas
na da pa
pra, pro, pru, pre, pry,
praca, prababcia, pradziadek, prasowanie, prawda, proca, prośba, propozycja, prąd, próg, prezent, pryszcz,
bra, bro, bru, bre, bry,
brat, brak, brać, bratek, brama, broda, broszka, brokuły, brąz, bruk, brudas, brudnopis, brew, bryczka,
mra, mro, mru, mre, mry,
mrok, mrowisko, mruk, mruganie, fra, fro, fru, fre, fry,
frak, Frania, Franek, fragment, Francuz, fruwanie, frytki, wra, wro, wru, wre, wry,
wrak, wracać, wrona, wrota, wróg, wróżba, wrócić, wreszcie, wręczyć, wryty, kra, kro, kru, kre, kry,
kra, kran, Kraków, kraj, krata, krawat, krawiec, krowa, krosta, kromka, krokus, kruk, kruchy, krupnik, krótki, krew, kret, krem, kreda, kreska, kręgosłup, kryminał, Krysia,
gra, gro, gru, gre, gry,
grad, gram, grabie, granica, Grażyna, gracz, grajek, granat, grosz, groch, groźba, gromada, grupa, gruby, gruszka, grudzień, grunt, gruz, grypa, gryzak, grymas, gryźć,
sroka, srogi, zrazy, zrobić, zrywać
Załącznik nr 41, 42 i 43 za: J. Góral-Półrola, S. Zakrzewska, Chcę mówić poprawnie. Materiały do ćwiczeń logopedycznych, Wydawnictwo Pedagogiczne, Kielce 1996, s. 30, 31.
48
Scenariusz nr 13
Temat: Głoska "r" w wygłosie.
1. Utrwalenie poprawnej artykulacji głoski "r" w sylabach oraz słowach zaczynających się na
"tra", "dra", "pr ... ", "br ... ", "mr ... ", "fr ... ", "Wf ... ", "kr ... ", "gr ... ".
3. Ćwiczenia głoski "r" w wygłosie.
Środki dydaktyczne: lustro, obrazki (wiatr, ser, pomidor), zestawy słów, tekst wierszyka pt. "Marylka".
3. Utrwalenie poprawnej wymowy głoski "r" w sylabach oraz słowach zaczynających się od "try"
. d" "b" "fi" "k" "( t l b' ł" t ły d
l" ry , "pr. .. ,,, r. .. , "mr. .. ,,, r. .. , "wr. .. ,,, r ... , "gr... zes awy sy a l s ow zos a po a-
...
Rodeo123