Dokumenty ladunkowe.doc

Dokumenty ładunkowe i pasażerskie

Lista ładunkowa (Cargo List) – wyszczególnia ona wszystkie partie towaru, jakie mają być załadowane na wymieniony statek w danym porcie. Stanowi jakby spis systematyczny ładunków. Dla każdego portu przeznaczenia sporządza się osobną listę, a pozycje numeruje kolejno. Takie same numery wpisuje się do kwitów sternika (choć nie zawsze), co umożliwia łatwą kontrolę załadunku. Dane wymienione na liście ładunkowej są identyczne z podawanymi w poleceniu załadowania. Stanowią one dla oficera ładunkowego nie­zbędną podstawę do sporządzenia właściwego planu ładowania i wy­datnie pomagają w skróceniu czasu postoju statku.

Kwit sternika (Mate's Receipt — M/R) w imieniu kapitana statku podpisuje oficer ładunkowy. Kwit wydaje się załadowcy, dla któ­rego może stanowić zwyczajowy dokument dostarczenia towaru na statek Dane w kwicie sternika, odnoszące się do ładunku, wypełnia załadowca. Jest on więc jedno­cześnie pisemną deklaracją załadowcy, zawierającą wiążący opis towaru, za co ponosi pełną odpowiedzialność.

Kwit sternika jest tylko pokwitowaniem, nie daje żadnych praw do towaru i nie jest papierem towarowym. Zawiera on następujące dane: nazwisko bukującego i załadowcy, nazwę statku, port załadowania, i ewen­tualnie port przeładowania, port wyładunku i miejsce ostatecznego prze­znaczenia, opis ładunku (cechy i numery, nazwę towaru, liczbę sztuk i rodzaj opakowania, masę netto i brutto, objętość, uwagi o stanie ła­dunku i/lub opakowania), miejsce i datę wystawienia, podpis kapitana lub osoby upoważnionej.

Oficer ładunkowy otrzymuje kwity sternika przed rozpoczęciem łado­wania. Zgodnie z wstępnym planem załadunku wpisuje na nich numer i nazwę pomieszczenia, do którego należy zasztauować wymieniony tam towar.

Po jego załadowaniu oficer ładunkowy otrzymuje kwit kontrolny (Tallysheet) podający liczbę sztuk (czasem masę) przyję­tego na statek ładunku. Na kwicie mogą być poczynione uwagi, doty­czące stanu ładunku i/lub opakowania.

Oficer służbowy powinien zwracać baczną uwagę na przyjmowany towar. Z uwagi na to, że odpowiedzialność przewoźnika zaczyna się praktycznie od zaczepienia unosu na nabrzeżu, najlepiej obejrzeć, towar jeszcze przed tym momentem. Jeśli jego wygląd budzi zastrzeże­nia, należy zgłosić to załadowcy. Po uzyskaniu zgody na wpisanie uwag na kwicie sternika, można go przyjąć do ładowni. Uwagi o towarze i je­go opakowaniu podane w kwicie sternika odnoszą się do stanu przed załadowaniem.

Trzeba pamiętać, że wpisanie bez uprzedzenia uwag o ładunku dopie­ro przy podpisywaniu kwitu sternika może spowodować konflikt z za­ładowcą. Będzie on twierdził, że uszkodzenia dokonano w trakcie łado­wania, a więc wtedy, gdy ładunek znajdował się pod opieką przewoźni­ka, a zatem on jest odpowiedzialny za nie.

Uwagi o ładunku i/lub jego opakowaniu mogą być różnego typu. Po­winny być one zgodne ze stanem faktycznym i tak sformułowane, aby skutecznie broniły interesu przewoźnika. Powinny być konkretne, do­kładnie stwierdzające rodzaj uszkodzenia, liczbę uszkodzonych sztuk i ich cechy oraz numery, z zaznaczeniem, że były one w takim stanie przed załadunkiem.

Dopiero na podstawie kwitu sternika zostanie wystawiony konosament

Przed podpisaniem kwitu sternika oficer ładunkowy wpisuje miejsce i datę.

Załadowca otrzymuje. oryginał kwitu sternika i żądaną przez niego liczbę kopii. Na każdym blankiecie znajduje się dobrze widoczny nadruk (napis) określający, czy dany egzemplarz jest oryginałem (original), czy kopią (copy).

Manifest statkowy (Ship's Manifest) albo ładunkowy (Cargo Manifest) stanowi zestawienie poszczególnych partii przyjętego na statek towaru według konosamentów. Z każdego portu załadowania wystawia się osobne manifesty do po­szczególnych portów wyładunku.

Najczęściej stoso­wanym wzorem formularza jest tzw. manifest ujednolicony, w PLO zwany „frach­towym”. Zawiera on wszystkie rubryki konieczne dla każdego z wymienionych typów manifestu, co umożliwia wykorzystywanie go w sposób, zależny od potrzeby.

W nagłówku manifestu firmowego (przewoźnika) podaje się nazwę statku, numer podróży, nazwisko kapitana, relację przewozu (z — do) i datę wyjścia z portu.

W rubrykach wpisuje się dane z poszczególnych konosamentów: numer konosamentu, nazwę załadowcy, odbiorcy, oznakowanie towaru, liczbę sztuk i rodzaj opakowania, zawartość, masę brutto, objętość towaru, staw­kę frachtową, wysokość frachtu opłaconego z góry, wysokość frachtu do opłacenia w porcie przeinaczenia, obciążenia na ładunku, uwagi.

Manifest sporządza się w odpowiedniej liczbie egzemplarzy, przezna­czonych dla wszystkich zainteresowanych. Podpisuje go urzędnik prze­woźnika lub agent.

Manifesty służą przede wszystkim do legitymowania ładunku. Towary znajdujące się na-statku a nie. umieszczone w manifeście ani w innych deklaracjach uważane są za kontrabandę.

Manifesty służą także do kontroli wyładunku towarów ze statku oraz do celów statystycznych.

Obecnie dużego znaczenia nabierają manifesty towarów nie­bezpiecznych (Dangerous albo Hazardous Cargo Manifest), Są one wykazem ładunków niebezpiecznych znajdujących, się na statku. Znając ich właściwości, władze portowe zarządzają, w razie konieczności, specjalne środki ostrożności, oczywiście .na koszt statku.

Bilet (Passenger Ticket) jest potwierdzeniem zawarcia umo­wy o przewóz. Wystawia się go na osobę, imiennie. Tylko przy przewo­zach na krótkie odległości (w żegludze przybrzeżnej i portowej) sprze­dawane są bilety na okaziciela. Bilet imienny można odstąpić innej oso­bie, lecz tylko za zgodą przewoźnika. Warunki przewozu są podane w jego treści. Powinni je znać pasażerowie oraz kierownictwo statku. Na pod­stawie biletu przewoźnik podejmuje się, za opłatą, przewieźć pasażera drogą morską.

Bilet pasażerski wypisuje się w kilku kopiach na specjalnym blankie­cie firmowym. Wystawia go biuro przewoźnika lub jego agent. Bilet w swojej treści zawiera nazwę statku, nazwisko pasażera, jego adres do­mowy, adres zagraniczny, wiek i płeć, opłatę za przewóz, numer kabiny. Zamieszczone są również warunki przewozu, dotyczące praw i obowiąz­ków podróżnego, rozwiązania umowy, odpowiedzialności przewoźnika, przewozu bagażu, uprawnień kapitana, przewoźnika oraz warunki prze­wozu pasażera na Statkach towarowych. Pasażer akceptuje powyższe swoim podpisem. Bilet uprawnia podróżującego do przejazdu, wyżywienia oraz przewo­zu tzw. bagażu towarzyszącego w kabinie, a także w ładowni statku

Chuchla

Morski list przewozowy (Sea Waybill) stanowi jedynie dowód zawarcia umowy i przyjęcia ładunku do przewozu oraz wskazuje odbiorcę - nie jest zbywalnym papierem wartościowym. Po załado­waniu towaru na statek załadowca otrzymuje od przewoźnika pod­pisany egzemplarz listu przewozowego, którego treść jest wykorzysty­wana w systemie komputerowym przewoźnika jako źródło danych, niezbędnych do wydruku dokumentacji załadunkowej - a po ich trans­misji do portu przeznaczenia także wyładunkowej.

Lista ładunkowa (Cargo List) jest wykazem- zabukowanych przez przewoźnika (lub. jego agenta) towarów do załadowania na określony statek w danym porcie. Jest ona sporządzana oddzielnie dla każdego portu przeznaczenia - z podaniem w kolejno ponumerowa­nych pozycjach załadowcy, opisu ładunku, ilości/wagi, wymiarów, miejsca składowania oraz uwag - i stanowi podstawę do opracowania przez oficera ładunkowego planu ładowania (sztauplanu).

Kwit sternika (Mate's Receipt) - przeważnie wypełniany przez załadowcę, a podpisywany przez oficera ładunkowego - stanowi potwierdzenie przyjęcia oznaczonego w nim towaru na statek i jest podstawą do otrzymania w zamian konosamentu. Zawiera dane okreś­lające rodzaj, ilość, znaki i opakowanie załadowanego towaru, a także ewentualne zastrzeżenia dotyczące ilości towaru, jego stanu zewnętrz­nego i opakowania oraz datę faktycznego załadowania. Zastrzeżenia wpisane do kwitu sternika powinny być przeniesione na konosament, chyba że między armatorem a załadowcą doszło do specjalnego poro­zumienia (np. w formie listu gwarancyjnego).

Uzasadnieniem dla podpisania kwitu sternika przez oficera ładunkowego jest Kwit kontrolny (tallysheet) - raport sporządzany przez kontrolerów (liczmenów) po zakończeniu liczenia, który podaje dokładny opis ładunku, jego ilość, oznakowanie, miejsce załadowania na statku oraz datę, nazwisko i podpis kontrolera.

Po zakończeniu załadunku przewoźnik (lub jego agent) sporządza na podstawie wystawionych konosamentów i listów przewozowych manifesty, które stanowią zestawienie danych o przyjętych na statek towarach. W każdym porcie załadowania przygotowuje się osobne manifesty do poszczególnych portów wyładunku.

Zasadnicze rodzaje manifestów - często wystawianych na uni­wersalnym formularzu, zawierającym wszystkie konieczne rubryki wykorzystywane w zależności od potrzeby - to:

•       manifest ładunkowy (Cargo Manifest) jest spisem poszczegól­nych partii ładunkowych, które załadowano na statek i służy do legitymowania ładunku w portach;

•       manifest frachtowy (Freight Manifest) jest spisem pozycji ładun­kowych z uwzględnieniem informacji o frachcie i służy między innymi do rozliczania płatników frachtu przez armatora (lub jego agentów) oraz do celów kalkulacyjnych podróży;

•       manifest celny (Custom Manifest)zawiera treść analogiczną do manifestu ładunkowego uzupełnioną wymogami urzędów celnych i jest podstawą do uzyskania ich zgody na wyładunek;

•       manifest ładunków niebezpiecznych (Dangerous Cargo Manifest - DCM) jest .wykazem ładunków .niebezpiecznych (którego układ i treść informacyjną regulują przepisy) znajdujących się na statku i służy do uzyskiwania zgody od władz portowych, nadzorujących
bezpieczeństwo obrotu ładunkowego, na .ich przewóz i przeła­dunek. Szereg portów wymaga wcześniejszego powiadomienia o przewozie takich ładunków w celu odpowiedniego zaplanowania postoju statku i podjęcia specjalnych, profilaktycznych środków ostrożności.

Przewoźnik obowiązany jest wydać ładunek w porcie przeznaczenia uprawnionemu odbiorcy, to znaczy, legitymowanemu posiadaczowi konosamentu lub - jeżeli nie wystawiono konosamentu - osobie wskazanej przez frachtującego (np. w morskim liście przewo­zowym czy kwicie frachtowym).