analizazarzadzaniaprzezjakosc.pdf

(466 KB) Pobierz
230319980 UNPDF
e-bookartykułynaukowe
1
NLIZZRZĄDZNIPRZEZJKOD
WDUŻYCHPRZEDIĘBIORSTWACH PRODUKCYJNYCHWWOJEWÓDZTWIE
PODKARPACKIM
Gregor Wróbel
ródło publikacji
arądanie organiacjami gopodarcymi w pryłoci, red Jery Lewandowki, Politechnika Łódka, Łód
2002
1.Wtęp
WciąguotatniejdekadywielepredibiortwwPolce(chodwporównaniucharakterytykami
innychkrajóweuropejkichciąglemało)podjłodiałaniaprojakociwe,główniepoprzez zaadoptowanie
ytemujakocigodnegonormamiIOPreprowadającanalipoobówarądaniaytemamijakoci
tychpredibiortwmożnawkaadwielebłdów,pojawiającychiproblemów,cywrcignorancjipre
menedżerówpodtawowychaadichunkcjonowaniaOberwowanepotawykadrymenedżerkiejmogą
wkaywad,żewniektórychprypadkachdiałanianieąukierunkowanenaoiągnicietrategicnychcelów
jakociowychaleormalnegoceluwpotacidokumentucertyikatuytemuOnacato w praktyce
utożamianieaktucertyikacjidoranymikoryciamimarketingowymiwiąanymiocekiwaniamina
rynku 1 Nieąwyjątkamiytuacje„kupowaniacertyikatów”„Zdecydowanieactoiaprdko,pry
akceptacjiwielupieniądetająimiarąwytkiego”atymcaemniemogąbydonewyłącnymkryterium
ekonomicznego sukcesu 2 .
Panujepowechneakceptacjaaktu,iżtocojetalecaneprenormyiaadyytemowe,aleniejet
wymaganeabyuykadormalnepotwierdenieytemu,jetbagatelizowane. U podstaw takiego stanu
recy leży wiele prycyn Wiele nich otaje prypianych pre irmy twórcom unormowao O
pootałych,mającychwojeródłowewnątrorganiacjiniemówiilubniepodejmujeigłbych
badaomającychnaceluichwyodrbnienie,gdyżmogąakodidreputacjipocególnychorganiacji,
wkaadichobojtnodlubbrakaangażowaniawkomplekoweiretelnediałaniaprojakociowe
NależywróciduwagnajednonajpoważniejychuchybieoWieleirmaiujei posiadaniem
ytemu jakoci podca gdy błdnie interpretuje arądanie pre jakod Prowadi to do bardo
niebepiecnego płycenia wartoci tej ormy arądania a w reultacie do padku jej nacenia
Nieodpowiednipoóbtraktowaniaagadnieojakociwpredibiortwachwpłynąłnato,iżytemjakoci
tałiwegorodajumodą,wktórąmożnaybkowejdpełniającjedynieto,cegowymaganorma
Preprowadane okreowo audity ewntrne dokonują jedynie weryikacji godnoci ytemu
unormowaniami,podcagdyitniejenikawiadomodtego,żenormyjakocipowinnybydjedynie
podtawą,podaniemgłównejideijakąjetkomplekowearądaniejakocią(TQM)
ZarądanieprejakodwpredibiortwachwPolcełącyiproblememdodogólnego stopnia
aintereowania,aakceptowaniaiwdrażaniatejkoncepcjiPomimoiżniektórepreprowadonewPolce
badania(npdrKaraewkiego)dowodądoddużegoaintereowaniatąkoncepcją,trebapowiedied,że
w skali kraju istnieje niewielkie zaangażowaniewrecywitejejwdrażaniePredpodjciemdecyjio
wprowadaniu TQM należałoby preprowadid tudia prypadków innych organiacji, które wceniej
prytąpiłydotegoprediwicia,abywyculidinacyhającepułapkiiutreciodewentualnych
1
Targosz -Wrona E., Problemy realiacją ytemów apewnienia jakoci ,ProblemyJakoci2000,nr2
2
Lisiecka K., Filooia jakoci życia a metody arądania predibiortwem ,ProblemyJakoci2001,nr1
Japan Project e-publications |Copyright©GregorWróbelHomepage
230319980.003.png
e-bookartykułynaukowe
2
błdówZnacnalicbapredibiortwutożamiatkoncepcjorganiacjąitniejącychytemówjakoci
woparciuoIOInneadowalająijużwprowadonymiytememjakocichodcdnichudokonalaje,
wikającichelatycnod
W dalsejcciartykułuapreentowanowniokibadaopreprowadonychwdwudietutrech
dużychakładachprodukcyjnychwwojewódtwiepodkarpackim,dotycącychpoobówiuwarunkowao
wdrażaniakoncepcjiTotalQualityManagement
2. Analiza funkcjonowania zarządzaniaprzezjakoć
Z preprowadonych pree mnie badao wynika, że najwyże kierownictwa bliko połowy
predibiortwroumiały,żeniewytarcajużuporądkowanieiprawnearądaniedokumentacją
ytemową,lecnależywmiarmożliwocikapitałowychnieutannierowijadiiucyd,odchodąc
jednocenieodachowaniatatuquoorganiacjipopreprawodopodejmowaniaryykagopodarcego
Ważnymadaniemtojącympredkierownictwemirmwojewódtwapodkarpackiegojetwrócenie
szczególnejuwaginakapitałludki,wikenieauaniadopracownikówiodtąpienieodałożeniaich
lenitwaiobojtnociJelibowiemIObdiejedynymnardiemarądania,doprowadidtomożedo
uktałtowaniailubumocnieniaworganiacjikultury mechanitycnejniepryjającejuceniuii
dokonaleniu,którejodgórneregulaminyiproceduryekalowadbdąichprekracanie 3 .
JednąkonklujiwpaneludykuyjnymnaForumEFQM2000wIntambulebyłotwierdenie,że
miana,jelidotycykogo, traktowanajetpreniegojakoagrożenieJelitomyjądokonujemy,tojet
onadlanaaną 4 Tpolaryacjodbiorumiandokonującychiwpredibiortwieunaocniły
preprowadonebadaniairomowypracownikamiDlategopłacanietruktury organizacyjnej, otwarta
komunikacja,wajemnyacunekidocenianiewyiłkówpryjaybejakceptacjiidotoowywaniuido
preprowadanychmianwłanociowych,reorganiacyjnychcypoobówarądania
Badania nie dały jednonacnej odpowiedi jaka licba dużych predibiortw w wojewódtwie
podkarpackimjedyniedeklaruje„wdrażanie”TQMailenichtoujeaadydokonałociwpraktyce,na
trwałe wpiując je w unkcjonowanie organiacji Klarowniejy obra akreu wdrażania TQM w
poszczególnychakładachrealiatoryprojektubadawcegouykaliwmodeluocenyBadaniawróciły
jednakuwagnapewneobaryproblemowewiąanepocególnymiałożeniamikoncepcji,których
poprawaiudrowienieąniebdnebyowewdrażanietałoirecywitącodiennąpracąanietylkoową
deklaracjąPodcapreprowadanychwywiadówpracownikamibadanychirmkoncepcjaTQMbudiła
wielekontrowerjichociażbyewgldunanacnetrudnociwprełożeniuna„jykorganiacji”i
roumieniejejałożeogłoonychpreteoretykówarądaniaPojawiłyirównieżgłoyotrudnociach
wpomiarachwynikówdiałaniaimonitorowaniapotpówWielupraktykówgóryakładałowoparciuo
wiedotaniewojejirmy,porażktegotypuarądania,żywiło wielkie obawy co do poniesienia
ogromnychkotów(nietyleinanowychcocau)bepewnociotrymaniapoytywnychiwidocnych
reultatówprediwiciaTrudnoijednakdiwidtympoglądom,wobecnatawieniawikoci
menedżerównietylenaybki, wysoki zysk i odniesienie spektakularnego sukcesu rynkowego co w
prypadkudużychpredibiortwwpodkarpackimnautabiliowanieikutecnąichobronwnailającej
i walce konkurencyjnej, arówno krajowej jak i agranicnej Wprowadanie TQM traktują jako
długookreowyekperyment,naktóryniemogą(alboniechcą)obiepowolid
Predibiortwawwojewódtwiepodkarpackimpoiadającecertyikatytemujakocioradeklarujące
poóbarądaniaopartynajakociproduktów(uług)iproceów, podwpływemwieluniekorytnych
cynnikówwewntrnychiewntrnychąnawtpnymetapieprojektowaniaplanówdiałaolubw
niewielkimtopniurealiująkoncepcjTQMWwieluprypadkachpredibiortwatebłdnieinterpretują
procewdrażaniaTQMoranierealiująpocególnychpodtawtejkoncepcjiDlategoteżpodjte
diałania,ąctoniekutecneaicheektyprowadądoybkiegoniechceniaideaprobatyałogi
3
Lisiecka K., Filooia jakoci życia a metody arądania predibiortwem ,ProblemyJakoci2001,nr1
4
Buchacz T., Różnorodnod – ana cy agrożenie w arądaniu , Problemy Jakoci2001,nr1
Japan Project e-publications |Copyright©GregorWróbelHomepage
230319980.004.png
e-bookartykułynaukowe
3
Predewytkimbadanepodmiotyniedoceniająnaceniabudowaniakulturyjakociwoparciuopełne
aangażowaniewytkichpracowników,prywódtwo,pracepołowąDotychcatepodtawypiramidy
TQMąwwieluprypadkachignorowaneDlategoteżeektypodejmowanychdiałaoąniekutecneimało
dotregalne Wynika to midy innymi aktu, że polkie predibiortwa dążąc do dokonalenia
arądaniatartujądodnikiegopoiomukulturyarądaniaipracy 5 Trudnoidiwidblikopołowie
badanych irm, które wdrażając ytem jakoci orientowane były głównie na ma rketing tego
prediwicia,korowelkieinnedotpnewynikianalikrajowychjakiagranicnychrównieżpodająt
najctącharakterytykwprowadanychytemówjakociCdotałaobligowanadodiałaopro
jakociowych pre kontrahentów i odbiorców jako warunku dalej wpółpracy Zanaca i, że
predmiotempreprowadanejanaliyniebyłytemjakocilecprediwiciacharakterytycnedla
rowojuarądaniaprejakodWwikocibadanychpredibiortwwprowadonyytemarądania
jakocią unkcjonuje w dobre organiowany i eektywny poób prynoąc wymierne koryci
ekonomicneGeneralnywnioekpreprowadonychbadaojetnatpującyKoncepcjaTQMwbadanych
predibiortwachwwojewódtwiepodkarpackimnieotałapowechniewprowadonaWkaująnato
predewytkimnatpującewynikibadao
1. Jedenaciedwudietutrechpredibiortwniepodjłodecyjioarądaniuirmąprejakoda
kolejnychoiemniedawnopodjłotakądecyj,dlategodiałaniawtymakreieąnaraieplanowane
Powyży akt wpływa na charakter deiniowanej polityki i trategii diałania, która w wietle
powyżegonieodwierciedlaałożeoTQM
2. Dladiewiciupredibiortwwktórychpodjtodecyjowdrażaniutejkoncepcji determinantem
wprowadaniaTQMniebyłakulturajakociaw8nich,TQMniewyrażałiprejejktałtowanie
wiadcytoobagateliowaniupodłożahumanitycnegotejkoncepcjiijejitoty
3. enaciepredibiortwmanacącelubdoddużeproblemyprełamaniemoporupracowników
wobecmianuktórychauważainacnykonerwatym,dodnikipoiomkreatywnocioraobawyi
niechddoprejmowaniaodpowiedialnociEektemtegojetnikakulturajakoci,bowiemnie
pełnione jet w dotatecnym topniu ałożenie ciągłego dokonalenia ora powechnego
uczestnictwa. TeaelementynależądoilarówTQM
4. Itniejełabalubdotatecnawiedanatematarądaniaprejakodwewytkichbadanych
predibiortwachpotwierdonabrakiemlubniewielkąjejnajomociąpreponadtrycwarte
ankietowanychpracownikówdieiciuakładówPodtawąrowojuidokonaleniapracywTQMjet
dowiadcenieiwieda,którejeregowympracownikombrakujecególniejelichodiometody
pomiarówjakociiinterpretacjiwynikóworatoowaniecykluPDC(plan-do-check-act).
5. Ponad jedna trecia badanych predibiortw oddiałuje na popraw jakoci jedynie popre
wykrywanieipoprawpowtałychbłdówTymcaemilooiapotpowaniawarądaniuprez
jakodopierainapreciwdiałaniuiabepiecaniubłdówjeceniepowtałychtądaadera
deektówniewprowadiłolubtoujemiernymkutkiemblikopołowabadanychirm
6. ktywnodperoneluwgłaaniuuprawnieojetporadycnaawsiedemnastu z dwudziestu trzech
predibiortwjegoudiałwugadnianiuiweryikowaniuadaojetniewielkitądlicbagłoonych
uprawnieojetnikomaaachowaniepracownikówcytoodtwórceimechanicne
7. TrynaciepredibiortwniemonitorujepoiomuobługiklientaNiemaatempodtawdopracynad
jegodokonaleniemipomiaróweektówtychpracatymamymweryikacjirealiowaniawpraktyce
ałożeniaorientacjinaklienta
Napodtawieniektórychnegatywnychwynikówpreprowadonychbadaorealiatoryprojektudokonali
próby wyodrbnienia podtawowych błdów, które udało i wyranie identyikowad, np popre
etawieniekilkuanaliowanychelementówMogłyonemiedbeporedniwpływnaniepowodeniapry
wdrażaniukoncepcjiTQMGłówne uchybieniapredtawionoponiżej
1. Wcternatupredibiortwacharądanieprejakodnieobejmujecałegoakładu,lecjet
wprowadane w wybranych jednotkach, bąd diałania te ą wyrywkowe i poradycne lub
Pawlak W.R., Midynarodowa Skoła Jakoci ,ProblemyJakoci2001,nr4
Japan Project e-publications |Copyright©GregorWróbelHomepage
5
230319980.005.png
e-bookartykułynaukowe
4
niekontrolowaneDotycytoarównopredibiortw,którepodjłydecyjowprowadaniuTQM,jaki
tych,któretegoormalnienierobiłyJettoitotnybłądnaturykoncepcyjnejitrategicnejTQM
obejmujebowiemkażdąerdiałalnociorganiacjiNawetkutecnewprowadaniegowwybrane
diały i jednotki powoduje ubotymaliacj całego ytemu a wyrywkowod, pontanicnod i
niekontrolowanoddeorganiujearądanieinieprynoiwymiernycheektów
2. BrakretelnegoprowadeniarachunkukotówjakociUchybienietouniemożliwialub co najmniej
utrudniaoacowanietopniarealiacjiiunkcjonowaniaytemuterowaniajakociąoraeektywnoci
podejmowanychdiałao
3. Mocnouwidocniającaiarbitralnodałożeniakierownictw,codoobojtnociachowaoinikiej
kreatywnoci ałóg Założenie to góry dykwaliikowało koncepcj TQM pry wybore trategii
arądaniapredibiortwemNawet,jeliałożenietobyłoprawdiwe,byłoonopredtawianebe
wnikliwejanaliyprycyntegojawikalubpróbdokonaniamianwtymakreiePonieważdla
kierownictwbyłytoprediwiciatrudneocharaktereocjologicnymikulturowymaeektytych
mian odunite w caie i niepewne, właciwie ich nie podejmowano, kupiając woje wyiłki
projakociowebardiejnaobarachorganiacyjnotechnologicnych,uprawniającychunkcjonowanie
wdrożonego wceniej ytemu jakoci Takie podejcie kierownictw akładów góry tawiało
pracownikawpoycjijedyniedokładnegowykonawcylecanychdiałaoinacnieutrudniałolubwrc
uniemożliwiało procejegoaangażowaniawpoprawjakoci
4. Ocekiwanie ybkich reultatów wprowadanych diałao i poprawy ytuacji ekonomicnej irmy
Motywami diałao projakociowych były prede wytkim prełanki wiąane ukceem
marketingowym i rynkowym. TQM jetkoncepcjąwymagającąjednakcau,cególniewprypadku
dużychpredibiortw,którejeektynajpierwąwidocnewewnątrorganiacji,póniejwwikym
topniu prekładają i na produkt inalny Brak widocnych reultatów wprowadanych mian,
powodujebytybkieniechcenie,„odpucanieobie”prekonaniemowłanejłabocicy
beradnoci
5. Incydentalnewykorytywaniemetodinardidlajakoci,połąconebłdamiinterpretacyjnymi
wyników ich toowania W cególnoci bagateliowanie tatytycnej analiy proceów bąd
paywnodwjejwykorytywaniuprawia,żemiennodproceówniejetwdotatecnymtopniu
opanowana i monitorowana.
6. Brakytematycnegopomiaruatyakcjiiadowoleniapracownikówewejpracywdwóchtrecich
badanych predibiortw Brak takich pomiarów nie powala monitorowad poiomu natrojów
połecnych,determinującychwłaciwiekażdediałanieworganiacjiTylkoadowolonypracownik
możedadiebiewicejniżtegoocekujeprełożonyNatomiatkierunekiintenywnodmian
natrojów ałogi tanowi ygnał o poytywnych lub negatywnych kutkach podejmowanych
prediwid
3. Podsumowanie
Preprowadonawbadaniachanaliapowoliłanaormułowaniewnioku,odnoącegoidoakreui
stanu funkcjonowania koncepcji TQM w dużych predibiortwach produkcyjnych w wojewódtwie
podkarpackim Ów wnioek jet natpujący W badanych predibiortwach w wojewódtwie
podkarpackim,poiadającychytemjakoci,poóbarądanianieodpowiadawpełni filozofii TQM.
KoncepcjataniejetpowechniewprowadonaPryjejwdrażaniupodtawowąprekodąąproblemy
natury ludkiej, wiąane ktałtowaniem kultury jakociowej ora prełamywaniem tereotypów
konerwatywnychachowao
Wyniki modelu oceny potwierdiłyhipoteyormułowanepredpodjciemproblemubadawcego
Ryunek1predtawiarokładocenuykanychprebadaneirmyUnaocniaonpredewytkimdod
dużąpolaryacjwakreieunkcjonowaniaarądaniaprejakodwpocególnychpredibiortwach
Wródbadanychpodmiotów,tryirmywniedalekiejpryłocimająanbydprawnieieektywnie
Japan Project e-publications |Copyright©GregorWróbelHomepage
230319980.006.png
e-bookartykułynaukowe
5
arądanewoparciuowytkieałożeniailooiiTQMwiadcyotymwmiarwyranakulturajakoci
uwidacniającaiwpoiomiewiadomociprojakociowejkierownictwaiałogi,rednialenacąco
wyżyodpootałychtopieoaangażowaniaikreatywnoci,wyżyodprecitnegotopieoiakre
wykorytywaniametodinardidlajakocioraorientowanieiwrównymtopniu na podnoszenie nie
tylkojakociproduktówalerodowikaichwytwaraniaiwarunkówpracyorarodowikanaturalnego
Poatymwwpomnianychpodmiotachpracująodważniipełniaangażowaniamenadżerowie,który
zrozumieli zasady wprowadzania TQM a jednocenieuniknlipułapekwiąanychybkimocekiwaniem
reultatów,kierowaniemopartymnaocenachanienaanaliiemiennocicyrowiąaniemproblemów
jakociowychmetodąpienidyaniepracynadobąZauważaiponadtoilnąmotywacjucynienia z
ytemujakocieektywnegonardiadorealiacjicelówbineowych
Rysunek 1. Ogólnyrokładumydobytychpunktówprebadanepredibiortwawmodeluoceny
ródło Opracowanie włane na podtawie wyników projektu badawcego nr 5H02D 035 21 inanowanego pre Komitet Badao
Naukowych w latach 2001 - 2002]
Koncepcja TQM, pomimo jej kilkudieicioletniej hitorii unkcjonowania nadal wbuda wiele
kontrowerji,głównieewgldunakomplekowyorahumanitycnykierunekorakulturowąjapooką
kolebk powtania Wydaje i, że dopóki menedżerowie poukiwad bdą optymalnego (w enie
ekonomicnymipołecnym)aaraemelatycnego(dotoowującegoidomian)poobuprowadenia
bineu,dopótyitniedbdieciągłapotrebaopracowywaniaobiektywnychanaliiocenytemów
arądania,najdowanieichłabychtroniproponowaniarowiąaowytycającychdrogpoprawyDla
organiacji produkcyjnych, predtawiony problem punktu widenia poprawnoci i eektywnoci
arądaniaoraponoonychanieidentyikowanychkotówjakociwydajeibydważnyDotycytow
cególnocipredibiortw,wktórychprowadoneąprediwiciaoptymaliująceytemyjakoci,
bądwprowadającearądanieprejakodProblematykatanabieranaczenia przede wszystkim w
apekcie beporedniej konkurencji na rynku europejkim i poaeuropejkim poób arądania
podmiotamigopodarcymiwPolce,pomimoauważalnychcechnarodowychiregionalnychorapoiomu
proejonalnoci i kultury pracy, wykauje tendencj podobieotwa do poobu arądania w
predibiortwachachodnichTejednakwopiniiPeteraDruckera,praktykaiteoretykaarądania,w
kontekciewykorytywaniaTQMąweektachdominowaneprepredibiortwajapookieGłówną
prycynąjetwedługDruckeraniedocenianiepreachodniepredibiortwawyiłkówintenyikujących
Japan Project e-publications |Copyright©GregorWróbelHomepage
230319980.001.png 230319980.002.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin