2005-10-42.pdf

RA DY Z Z EKOSZUFLA DY

Artykuł ten jest kontynuacją tematu rozpoczętego w publikacjach „Ekoświata” w roku 2003

(Cięcie drzew, Leczenie ubytków).

Dopełnieniem tej problematyki

będzie zasygnalizowanie jeszcze dwóch

grup tematycznych: wzmacnianie me-

chaniczne drzew oraz inne zabiegi sto-

sowane przy nich. Pod tymi hasłami

kryją się zabiegi dla ratowania, ochro-

ny oraz poprawy warunków bytowych

dużych cennych drzew, zwłaszcza w

aspekcie ostatnich zniszczeń dokona-

nych przez nawałnice.

Wzmacnianie

mechaniczne drzew

Są to wszelkiego typu dodatkowe ele-

menty konstrukcyjne zainstalowane w pniu

lub między konarami, których celem jest

niedopuszczenie do rozłamania, złamania

lub przewrócenia się drzewa. Stosowane

są wiązania sztywne, wiązania elastyczne,

odciągi oraz podpory.

chcemy ograniczyć ruch dużych kona-

rów z obawy, by nie zostały wyłamane w

czasie silnego wiatru. Nagłe wyłamanie

dużej gałęzi lub bocznego pnia stwarza

duże niebezpieczeństwo dla przechod-

niów, jak również silnie okalecza drzewo.

Konary łączy się liną stalową na wyso-

kości środka ich ciężkości, ale nie wyżej

niż 2/3 odległości od miejsca zrośnięcia

(rys.4). Poza stalową liną potrzebne są

kausze, zaciski, podkładki, nakrętki oraz

dwie śruby z uchem (rys. 5). Dzięki tym

elementom wiązanie elastyczne może pra-

cować prawidłowo, pozwalając odchy-

lać się konarom na boki bez zwiększania

dystansu między nimi.

Wiek. Im drzewo starsze, tym więk-

sze ryzyko nieprzyjęcia się na nowym

miejscu.

Wielkość. Starsze drzewo ma znaczne

rozmiary, a zarazem sporą wielkość bryły

korzeniowej potrzebnej do przesadzenia.

Przyjmuje się, że promień bryły korzenio-

wej to 1-1,5 obwodu pnia drzewa, a wy-

sokość to 1/3 (dla wiązkowego systemu

korzeniowego) do 1/1 (dla palowego sys-

temu korzeniowego). To powoduje, że dla

drzewa o pniu O 1m minimalny promień

bryły korzeniowej to 3-4 m i wysokość

2-3m. Taka bryła korzeniowa waży od

60 do 100 ton. Należy dodać, że drzewo

żyjące na glebie ubogiej ma bardziej roz-

rośnięty system korzeniowy niż na glebie

żyznej. Spowodowane jest to potrzebą za-

pewnienia odpowiedniej ilości pożywienia

i wody. Ta zależność sprawia, że uzyska-

Odciągi stosowane są w przypadku

odchylenia się pnia drzewa od pionu. Są

pewną modyfikacją wiązania elastyczne-

Wiązania sztywne montuje się w celu

usztywnienia określonej części drzewa.

Mają zastosowanie w przypadku koniecz-

ności przyspieszenia zrastania się pęknięć

drzewa, niedopuszczenia do rozłamania

lub ochrony już uszkodzonego pnia przed

dalszym uszkodzeniem. Są to usztywnie-

nia rozwidlenia dwóch konarów (rys.1),

wzmocnienia pęknięcia np. ubytku wgłęb-

nego (rys.2) lub mrozowego (rys.3). Po

wywierceniu w odpowiednim miejscu

otworów zakłada się stalowe śruby, pod-

kładki płaskie (o średnicy min. potrójnej

O śruby i grubości 2,5mm), podkładki tra-

pezowe i nakrętki. W przypadku ubyt-

ków wgłębnych dodatkowo stosuje się

rurkę dystansową (wyporową) w celu sil-

niejszego usztywnienia całej konstrukcji

i zapobiegnięcia ruchom wewnątrz pnia.

Oczywiście należy dobrać odpowiednią

grubość i długość śruby. Często ze wzglę-

du na rozmiary uszkodzenia lub wielkość

pnia instalujemy kolejne wiązanie w od-

powiednich odległościach od siebie.

go - linowego (rys. 6). Najistotniejsze w

montażu tego wzmocnienia jest miejsce

zamocowania liny w podłożu i zaczepienia

o drzewo. W praktyce najlepiej sprawdza-

ją się dwulinowe odciągi. Niwelują one

nagłą zmianę rozkładu sił działających na

drzewo spowodowaną zmianą kierunku

wiatru.

nie tej samej ilości korzeni w bryle powo-

duje konieczność zwiększenia wielkości

O o 30%.

Wrażliwość. Niektóre gatunki drzew

silnie reagują na ten zabieg i należy je

przesadzać ze szczególną uwagą, tak aby

niwelować ryzyko do minimum. Są to

drzewa iglaste, buk, grab, orzech, wiąz,

morwa.

Pora roku. Najkorzystniejsza pora do

przesadzania to wiosna (kwiecień, maj),

ale również jesień oraz ciepła zima. Złym

terminem dla przesadzania dużych drzew

jest lato , a szczególnie upalny okres.

Znając te podstawowe kryteria, przygo-

towujemy drzewo do przesadzenia. Stare

duże drzewo wymaga 2-3 lat przygoto-

wań. W tym czasie wykopujemy rowek

o szerokości szpadla na głębokość bryły

korzeniowej wokół drzewa. Promień ze-

wnętrzny tego pierścienia odpowiada

wielkości promienia bryły korzeniowej

(rys. 8). W czasie kopania przecinamy

wszystkie korzenie. Ścianę zewnętrzną

wykładamy grubą folią, a cały rowek wy-

pełniamy urodzajną glebą. Po okresie 2-3

Podpory montowane są, gdy drzewo

jest znacznie odchylone od pionu i nie

można zastosować odciągów. W takich

przypadkach najczęściej budowa korony

jest na tyle niewłaściwa, że drzewo ma wy-

raźnie zachwianą statykę. Podpora powin-

na je podpierać zawsze powyżej środka

ciężkości po to, aby pod wpływem ciężaru

pnia sama podpora nie stworzyła dźwigni

i nie wyrwała rośliny (rys.7).

Przesadzanie

drzew starszych

Drzewo starsze zawsze przesadzamy z

bryłą korzeniową. Jest kilka czynników

wpływających na trudności przesadzania

starszych drzew:

Wiązania elastyczne instaluje się, gdy

PAŹDZIERNIK 2005

2005

NR 10 (147)

RADY

4 42

PAŹDZIERNIK 2005

N NR 10

10 (147)

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: