Wskazówki do oceny usterek w systemach sprzęgłowych - Diagnoza uszkodzeń.pdf

(4710 KB) Pobierz
Diagnoza uszkodzeń
Wskazówki do oceny usterek w systemach sprzęgłowych
Pojazdy użytkowe
961486069.041.png 961486069.042.png 961486069.043.png 961486069.044.png 961486069.001.png 961486069.002.png 961486069.003.png 961486069.004.png 961486069.005.png 961486069.006.png 961486069.007.png 961486069.008.png 961486069.009.png 961486069.010.png 961486069.011.png 961486069.012.png 961486069.013.png 961486069.014.png 961486069.015.png 961486069.016.png
2
961486069.017.png
Spis treści
Porady LuK‘a zapobiegające powstaniu
usterek w układzie sprzęgła
4 - 5
Sprzęgło nie rozłącza
6 - 13
A
Sprzęgło się ślizga
14 - 17
B
Sprzęgło szarpie
18 - 22
C
Sprzęgło hałasuje
23 - 29
D
Ogólne wskazówki montażu sprzęgła w
pojazdach użytkowych
31 - 35
36 - 39
Karta diagnostyczna
Niniejsza broszura jest poświęcona wszystkim naszym współpra-
cownikom, partnerom handlowym i przyjaciołom naszej firmy,
którzy zajmują się dystrybucją sprzęgieł LuK’a, ich montażem, lub
też o nich mówią i piszą. Broszura została stworzona, jako materiał
informacyjny, ułatwiający ocenę usterek w układzie sprzęgła.
Przedruk w całości jak i we fragmentach możliwy jest tylko za
zezwoleniem wydawcy. Wykluczone są jakiekolwiek roszczenia
wynikające z danych zamieszczonych w niniejszej broszurze.
Zastrzegamy sobie prawo do wprowadzenia zmian technicznych
bez podania przyczyny. Nie wolno wykorzystywać do rozliczeń z
klientem jakichkolwiek danych zawartych w niniejszej broszurze.
Treść tego materiału odnosi się do typowych uszkodzeń w układzie
sprzęgła i z pewnością nie jest kompletny.
Schaeffler Polska Sp. z o.o.
Telefon : (022) 878 31 65
Fax: (022) 878 31 64
E-Mail: aaminfo.pl@schaeffler.com
www.schaeffler-aftermarket.pl
© 2009 Schaeffler Automotive Aftermarket oHG
Zastrzega się prawo do zmian technicznych
3
961486069.018.png 961486069.019.png 961486069.020.png 961486069.021.png 961486069.022.png 961486069.023.png 961486069.024.png 961486069.025.png 961486069.026.png 961486069.027.png
Porady LuK‘a zapobiegające powstaniu usterek w układzie sprzęgła
Główne przyczyny usterek:
• Koło zamachowe
Jako element cierny współpracujący z tarczą sprzęgła koło zamachowe jest
często po dłuższym okresie pracy wyraźnie zużyte. Rowki, przypalenia lub
wgłębienia wskazują na działanie wysokiej temperatury.
Te „ślady“ trzeba koniecznie usunąć. Regeneracja, tzn. szlifowanie może
nastąpić jedynie w przewidzianych zakresach tolerancji. Należy przy tym
zwrócić uwagę, że część płaszczyzny koła zamachowego do której dokręca-
ne jest sprzęgło, musi być obrobiona o tą samą grubość co jej część cierna.
Przy tej okazji konieczna jest kontrola stanu wieńca koła zamachowego.
łożyska i prowadzić do zrywania lub poślizgu tarczy. Uszkodzone lub zużyte
tulejki należy koniecznie wymienić, ponieważ mogą doprowadzić m.in. do
„ciężkiej pracy“ pedału sprzęgła.
• Widełki wysprzęglacza
Sprawdzić łożyskowanie. Zbyt duży luz na łożysku uniemożliwi rozłącza-
nie sprzęgła. Nierównomierne zużycie na powierzchniach zabierających
od strony łożyska wysprzęglającego, prowadzi do jego zaklinowania i nie
pozwala na prawidłowy ślizg. Wytarte, wygięte lub popękane widełki mogą
być przyczyną problemów z wysprzęglaniem.
• Dwumasowe koło zamachowe (DKZ/DFC)
- Przy montażu należy użyć koniecznie nowych śrub mocujących
ponieważ są to śruby rozprężne.
- Części po upadku nie wolno montować, gdyż bieżnie łożysk mogą być
uszkodzone
- Powierzchnię cierną DKZ wyczyść dokładnie środkiem odtłuszczającym
przed montażem tarczy docisku.
- Zwróć uwagę na właściwy odstęp pomiędzy czujnikami obrotów, a
kołkami podającymi impulsy w DKZ.
- Obróbka powierzchni ciernej DKZ jest nie dopuszczalna.
- Użycie za długich śrub do mocowania docisku, prowadzi
do głośnej pracy bądź do uszkodzenia DKZ (widoczne smugi na masie
pierwotnej DKZ). Ponadto trzeba zwrócić uwagę na to, aby kołki usta-
lające nie były wciśnięte, ponieważ może to doprowadzić do uszkodzeń.
- Skontroluj stan czujników regulujących pracę silnika.
• Wałek podpierający widełki
W przypadku ekspertyzy usterki sprzęgła, konieczny jest demontaż wałka,
gdyż jego ocena w stanie zdemontowanym nie jest możliwa. Zużyte lub
wytarte miejsca podparcia widełek, prowadzą do wyboczenia i w efekcie
do ciężkiej pracy pedału sprzęgła i/lub szarpania tarczy. Miejsca podparcia
należy bezwzględnie nasmarować! Nr. katalogowy wysokogatunkowego
smaru LuK: 414 0014 10
• Linka sprzęgła
Dokładne sprawdzenie linki nie jest możliwe w warsztacie. Ponieważ linka
ulega zużyciu, należy ją wymienić przy każdej wymianie sprzęgła.
Zwróć uwagę na właściwy montaż. Linka nie może być załamana lub zbyt
mocno wygięta. Informacje dotyczące zakresu oferty LuK dostępne są w
katalogu Schaeffler (tylko LHD).
Wskazówki: W niektórych markach i modelach pojazdów dopuszczalne
są następujące objawy, które nie mają wpływu na prawidłowe działanie
części:
• Niewielki luz osiowy pomiędzy masą wtórną a pierwotną.
• Masa wtórna w stanie zdemontowanym, może być przekręcana i nie
powraca samodzielnie do punktu wyjścia.
• Ślady smaru na tyle DKZ (od strony silnika) są dopuszczalne w kierunku
zewnętrznym uszczelniaczy i nie powodują usterek.
• Łożysko pilotujące
Część o wielkości naparstka, która w przypadku uszkodzenia może
spowodować poważną awarię. W przypadku blokady, sprzęgło może się
nie wysprzęglić. Może powodować hałas i przesunięcie osiowe, a tym
samym prowadzić do uszkodzenia tarczy sprzęgła. Brak łożyska
pilotującego prowadzi do wyboczenia wałka sprzęgłowego, uszkodzenia
jego łożyska i tłumików skrętnych w tarczy.
• Uszczelniacze
Spełniają bardzo ważną rolę w prawidłowym działaniu sprzęgła.
Nieszczelne uszczelniacze mogą poważnie uszkodzić sprzęgło.
Nawet niewielkie ślady smaru bądź oleju mogą spowodować niewłaści-
we działanie sprzęgła. Ślady oleju w obudowie sprzęgła lub na sprzęgle
sygnalizują konieczność wymiany uszczelniaczy.
W pojazdach „starszych“ lub 0 dużym przebiegu należy zapobiegawczo
je wymienić. Głównym powodem usterek sprzęgła są wycieki z nie-
szczelnych uszczelniaczy wału.
• Centralny wysprzęglik hydrauliczny (CSC)
CSC, podobnie jak inne elementy sprzęgła podlega naturalnemu
zużyciu, które trudno jest optymalnie ocenić. Należy koniecznie zwrócić
uwagę na ew. wycieki. Po wymianie jedynie docisku i tarczy, może w
niedługim czasie okazać się konieczną ponowna wizyta w warsztacie,
wskutek usterki wysprzęglika. Dlatego fachowa naprawa sprzęgła
zawsze obejmuje jednoczesną wymianę tarczy, docisku i wysprzęglika.
Naprawa samego CSC nie jest możliwa.
• Centrowanie
Często nie zwraca się na centrowanie należytej uwagi. Złe wycentro-
wanie wpływa na niewłaściwe działanie sprzęgła bezpośrednio po
montażu (zrywa i nie rozłącza). Koniecznie sprawdź centrowanie na
kole zamachowym.
• Smary
Do smarowania profilu piasty i łożyska wysprzęglającego/ tulejki prowa-
dzącej należy używać smarów bez cząsteczek metalicznych.
LuK posiada w swojej ofercie szeroki asortyment odpowiednich smarów
do wymiany sprzęgieł (nr. LuK 414 0014 10). Po nasmarowaniu profilu
piasty należy nałożyć tarczę sprzęgła na wał przekładni i usunąć nad-
miar smaru. Piasty niklowane chemicznie nie wymagają smarowania !!!
• Okres eksploatacji sprzęgieł
Z uwagi na fakt, że mamy do czynienia z suchym sprzęgłem, naturalnym
procesem jest zużycie okładzin podczas fazy poślizgu w chwili wysprzę-
glania i ponownego zasprzęglania.
Podstawowym warunkiem długiej żywotności okładzin, jest niezawodny
stan i funkcjonalność układu wysprzęglającego, jak również optymalne
użytkowanie sprzęgła przez kierującego pojazdem.
Na szybkość zużycia okładzin i wynikający z niego okres eksploatacji
sprzęgła, mają wpływ następujące parametry:
• wysokie obroty silnika i niewłaściwy bieg podczas ruszania pojazdem
• eksploatacja w cyklu miejskim
• częste manewry na placu lub parkingu
• jazda na tzw. półsprzęgle
• postój pojazdu na załączonym sprzęgle na wzniesieniu
• hamowanie sprzęgłem podczas redukcji biegów
• Tarcza sprzęgła
Mimo tego, iż każda tarcza sprzęgła jest sprawdzana na „poprawne dzia-
łanie“ zanim opuści fabrykę LuK‘a, to nie można wykluczyć, że może ona
zostać uszkodzona zanim dotrze do warsztatu. Dlatego każda tarcza przed
montażem musi zostać sprawdzona na bicie boczne (max. 0,5 mm).
Reklamacje zwichrowanych tarcz nie mogą być uznawane.
• Łożysko wysprzęglające
Sprawdzenie poprawności funkcjonowania łożyska wyciskowego jest
w warunkach warsztatowych niemożliwe. Dlatego w każdym przypadku
wymiany sprzęgła należy również wymienić łożysko wysprzęglające.
Łożysko powinno przesuwać się lekko i bez zacięć na tulejce prowadzącej.
Wytarta płaszczyzna czołowa łożyska jest przyczyną głośnej pracy.
• Tulejka prowadząca łożyska wysprzęglającego
Sprawdzić czy jest dokładnie osadzona. Tulejka prowadząca musi być
osadzona osiowo i dokładnie równolegle do wałka sprzęgłowego.
Wgniecenia lub ślady wytarcia na tulejce mogą wpływać na ślizganie się
4
961486069.028.png 961486069.029.png
Porady LuK‘a zapobiegające powstaniu usterek w układzie sprzęgła
Diagnoza uszkodzeń / przyczyny usterek
Podczas analizy usterek w układzie sprzęgła jak i przy diagnozowaniu
oraz usuwaniu uszkodzeń, w celu dokonania właściwej naprawy,
powinny być zachowane właściwe kryteria jak i kolejność działań.
Tylko w ten sposób można skutecznie i trwale wyeliminować niepra-
widłowości w układzie sprzęgła.
Powinno się zachować następującą kolejność działań:
Oto kilka przykładów:
Wadliwa regulacja układu wtryskowego lub gaźnika może prowadzić
do złej pracy silnika na biegu jałowym. Z kolei podczas jazdy w chwili
wysprzęglania, może się to objawiać jako szarpanie sprzęgła.
Błędnie ustawiony zapłon może również powodować objawy, które
będą kojarzyły się z szarpaniem podczas wysprzęglania. Efekt samo-
zapłonu w chwili wyłączenia silnika, prowadzić może do obciążenia
w odwrotnym kierunku sprężyn stycznych tarczy dociskowej. Wygięte
sprężyny styczne mogą być przyczyną problemów z wysprzęglaniem,
a więc w efekcie ze zmianą biegów.
1. Określenie objawów wadliwej pracy sprzęgła
2. Zlokalizowanie usterki
3. Diagnoza uszkodzeń
4. Eliminacja przyczyny jak i samej usterki
Zbyt miękkie zawieszenie silnika prowadzi podczas wysprzęglania do
jego wibracji. W następstwie tego powstają różnice pomiędzy
statycznymi i dynamicznymi wartościami tarcia okładzin ciernych
tarczy sprzęgła, co również objawia się szarpaniem sprzęgła.
Objawy wadliwej pracy sprzęgła dają podstawy do zlokalizowania
usterki. Wzrokowa ocena jeszcze zamontowanej jak i zdemontowa-
nej części sprzęgła pozwala na właściwą analizę ew. uszkodzeń i
prowadzi w rezultacie do naprawy lub wymiany wadliwego elementu
w układzie sprzęgła.
Zwiększone tarcie linki gazu może być także przyczyną objawu szar-
pania sprzęgła. „Ciężko pracująca“ linka gazu w połączeniu ze zbyt
miękkim zawieszeniem silnika powoduje drgania wału karbowego
(efekt „kangura“).
Objawy wadliwej pracy
W celu naprawy powstałej usterki konieczne jest właściwe określenie
objawów jego wadliwej pracy.
Z uwagi na fakt, iż ilość objawów wskazujących na wadliwą pracę
sprzęgła da się policzyć na palcach jednej ręki, w większości przypad-
ków to kryterium oceny jest stosunkowo łatwe do ustalenia.
Zużyta linka sprzęgła prowadzi do problemów z wysprzęglaniem bądź
z poślizgiem tarczy sprzęgła.
W wyniku naprężeń w ułożyskowaniu skrzyni biegów lub z braku tulejki
prowadzącej wałka sprzęgłowego, może dojść do przesunięcia współo-
siowego pomiędzy wałem korbowym silnika a wałkiem sprzęgłowym,
w następstwie czego mogą wystąpić problemy podczas wysprzęglania
bądź szarpanie sprzęgła.
Rozróżniamy pięć charakterystycznych
objawów wadliwej pracy sprzęgła :
Sprzęgło nie rozłącza
Sprzęgło ślizga się
Powstały na skutek przesunięcia współosiowego zwichrowany ruch
tarczy sprzęgła w chwili wysprzęglania, może być przyczyną pęknięć
w miejscach nitowania segmentów tarczy.
Sprzęgło szarpie
Sprzęgło głośno pracuje
Dobrze
Źle !
Pedał sprzęgła „ciężko pracuje“
Zlokalizowanie usterki
W wyniku jednoznacznego określenia objawów wadliwej pracy sprzęgła,
miejsce występowania usterki zostaje zawężone do niewielkiego
obszaru. Często jednak popełniany jest dość istotny błąd, polegający
na natychmiastowym rozpoczęciu demontażu sprzęgła, co w większo-
ści przypadków pociąga za sobą spory nakład pracy.
W wielu wypadkach, co nie jest takie pracochłonne a o czym się zwykle
zapomina, warto skontrolować elementy współpracujące ze sprzęgłem
z jego otoczenia.
Przyczyny wadliwej pracy sprzęgła leżą niejednokrotnie nie po stronie
jego elementów składowych. Przy dokładnym badaniu może okazać
się, że wiele zewnętrznych czynników wpływa na wadliwą pracę
sprzęgła.
Wybita tarcza Hardiego na wale napędowym powoduje zmienne
kierunki momentów obrotowych To może być przyczyną wygięcia
sprężynek tangencjalnych w tarczy sprzęgła i prowadzić do szarpania
bądź problemów z wysprzęglaniem.
Więcej technicznych informacji znajdą Państwo a stronach:
www.RepXpert.com oraz www.Schaeffler-Aftermarket.pl
5
961486069.030.png 961486069.031.png 961486069.032.png 961486069.033.png 961486069.034.png 961486069.035.png 961486069.036.png 961486069.037.png 961486069.038.png 961486069.039.png 961486069.040.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin