CAŁUN TURYŃSKI-CAŁA NAM ZNANA HISTORIA.pdf

(4596 KB) Pobierz

90376065 UNPDF

Płótno grobowe, na którym odbity jest tajemniczy wizerunek.

Jak ufamy Całun okrywał ciało Jezusa po zdjęciu z krzyża i był świadkiem zmartwychwstania. Jest to największa

relikwia całego chrześcijaństwa.

Został on ponownie wystawiony na widok publiczny w dniach od 12 sierpnia do 22 października 2000 roku. Ta

strona pozwala poznać stan wiedzy o

Całunie i jego historię.

• T ajemniczy Wizerunek

• C ałun, Ewangelie i życie chrześcijańskie

• W izerunek na

C ałunie

• C ałun pod mikroskopem

• M irra, aloes, pyłki i inne ślady.

Materiały w powyższej części są zaczerpnięte z serii Wydawnictwa Salezjańskiego Wystawienie Całunu, Turyn,

1998

Całun,

Ewangelie

i życie chrześcijańskie

Guseppe Ghiberti

Redakcja Maria D. Śpiewakowska, Ks. Roman Szpakowski sdb; konsultacja ks.dr Piotr Klimek,

Przekład z języka włoskiego Alicja Lis, Tytuł oryginału Sindone, Vangeli e vita cristiana , Editrice

Elle Di Ci, Torino 1997, the Polish edition by Wydawnictwo Salezjańskie, Warszawa, Imprimatur:

Kuria Diecezjalna Warszawsko - Praska z dn. 26.08.1997 r., nr 1220/K/97

• W iek Całunu

• Ś ladami Całunu

90376065.249.png

90376065.260.png

90376065.271.png

90376065.282.png

90376065.001.png

90376065.012.png

90376065.023.png

90376065.034.png

90376065.045.png

90376065.056.png

90376065.067.png

90376065.078.png

90376065.089.png

90376065.100.png

90376065.111.png

90376065.122.png

90376065.133.png

90376065.144.png

90376065.155.png

90376065.166.png

90376065.177.png

90376065.188.png

90376065.199.png

90376065.210.png

90376065.219.png

90376065.220.png

90376065.221.png

90376065.222.png

90376065.223.png

90376065.224.png

90376065.225.png

90376065.226.png

90376065.227.png

90376065.228.png

90376065.229.png

90376065.230.png

90376065.231.png

90376065.232.png

90376065.233.png

90376065.234.png

90376065.235.png

90376065.236.png

90376065.237.png

90376065.238.png

90376065.239.png

90376065.240.png

90376065.241.png

90376065.242.png

90376065.243.png

90376065.244.png

90376065.245.png

90376065.246.png

Wprowadzenie

Pytania na temat Całunu

W tej małej książeczce pragniemy przedstawić niektóre kwestie metodologiczne dotyczące

początku syndonologicznych rozważań oraz słuszności rozpowszechniania syndonologicznego

kultu (niewielkie znaczenie ma fakt, czy włączymy go, czy nie, w nurt religijności ludowej).

Kwestie metodologiczne dotyczące syndonologicznych rozważań mieszczą w sobie następujące

pytania: skąd biorą one swój początek? W jakim stopniu Ewangelie wpływają na ocenę Całunu? Co

się tyczy zagadnienia słuszności rozpowszechniania syndonologicznego kultu, to zawierają się w

nim następujące kwestie: jaką perspektywę posiada zainteresowanie Całunem? W jakim stopniu

masowy kult Całunu jawi się jako "ewangeliczny"?

Pozostawimy nietkniętą całą dziedzinę dotyczącą problematyki na temat związku pomiędzy

Ewangelią a badaniem Całunu za pomocą nauk doświadczalnych, ponieważ wydaje się nam, że

powinna ona wychodzić od informacji ofiarowywanych przez syndonologiczną rzeczywistość oraz

mieć równolegle na uwadze tekst ewangeliczny, wolny od jakichkolwiek uwarunkowań. Stopniowo

razem z postępowaniem analizy, użyteczne stają się porównania jej wyników z wnioskami teologii

oraz nauk filologicznych i historycznych.

Skąd biorą swój początek syndonologiczne rozważania?

Rozważania na temat Całunu mają swój początek w rzeczywistości: istnieje utkane ręcznie

szczególne prześcieradło, niepewnego pochodzenia, noszące na sobie jeszcze bardziej niepewny w

swym pochodzeniu wizerunek. Obecność ta skłania do poszukiwania wyjaśnienia.

Wizerunek jest trochę wyblakły, ale jeżeli przyzwyczaimy do niego nasz wzrok, korzystając z

pomocy zdobyczy fotografiki, ukaże nam on wyraźnie postać człowieka, który został poddany męce

ukrzyżowania, w wyniku którego zmarł, zachowując na sobie ślady niektórych szczególnych tortur.

Ich obraz ogólny odsyła do pochodzącego ze starożytności opowiadania, jedynego znanego nam,

zawierającego wszystkie widoczne na płótnie szczegóły. Chodzi tu o opowiadanie męki Jezusa z

Nazaretu, przytoczone przez cztery <<kanoniczne>> Ewangelie.

Stąd też wywodzi się nazwa, która w języku włoskim jest kalką słowa greckiego i łacińskiego:

sindón ( sindvn) , termin, jakim synoptyczne Ewangelie określają płótno, w które zostało zawinięte

ciało Jezusa. W innych językach stosuje się analogiczne określenia: święty całun (nazwa

pochodząca z języka greckiego), będąca z kolei łacińską kalką: sudarium, soudárion ( ...), święte

prześcieradło (lub też mantyla , mandilion)..., gdzie wyraz "święty" odnosi się zawsze do Jezusa.

Już pierwsze stwierdzenie wprowadza dwoistość następujących pytań. Z jednej strony, jeżeli utkane

ręcznie płótno jest stare i zawiera szczególny wizerunek, to w takim razie w jakiej epoce możemy

umiejscowić jego powstanie oraz jak możemy wytłumaczyć istnienie na nim tajemniczego

wizerunku? Z drugiej strony, jeżeli przesłanie tego wizerunku odsyła do ewangelicznego

90376065.247.png

90376065.248.png

90376065.250.png

90376065.251.png

90376065.252.png

90376065.253.png

90376065.254.png

90376065.255.png

90376065.256.png

90376065.257.png

90376065.258.png

90376065.259.png

90376065.261.png

90376065.262.png

90376065.263.png

90376065.264.png

90376065.265.png

90376065.266.png

90376065.267.png

90376065.268.png

90376065.269.png

90376065.270.png

90376065.272.png

90376065.273.png

90376065.274.png

90376065.275.png

90376065.276.png

90376065.277.png

90376065.278.png

90376065.279.png

90376065.280.png

90376065.281.png

90376065.283.png

90376065.284.png

90376065.285.png

90376065.286.png

90376065.287.png

90376065.288.png

90376065.289.png

90376065.290.png

90376065.291.png

90376065.292.png

90376065.002.png

90376065.003.png

90376065.004.png

90376065.005.png

90376065.006.png

90376065.007.png

90376065.008.png

90376065.009.png

90376065.010.png

90376065.011.png

90376065.013.png

90376065.014.png

opowiadania męki Jezusa, to czy można także powiedzieć, że odpowiada on ewangelicznemu

opowiadaniu o pochówku ukrzyżowanego?

Ale problemy się na tym nie kończą. Traktując ten wizerunek jako źródło komunikacji, jako

"Prawie tekst", ważne jest pamiętanie również o jego "odbiorze", o historii wpływu wywieranego w

ciągu wieków aż do czasów współczesnych. To tajemnicze - ze względu na swoje pochodzenie -

prześcieradło miało na Zachodzie, poczynając od polowy XIV wieku, ogromny wpływ na

pobożność ludową. Fakt ten sugeruje podstawowe pytanie: czy słuszna jest ta forma pobożności,

czy też należy ją odrzucić, mając na uwadze charakter historyczny Całunu (tkaniny i wizerunku

postrzeganych wspólnie). A jeżeli można by uznać tę pobożność za słuszną, to na jakich warunkach

możliwe jest tego potwierdzenie?

Kult Całunu

Na ogół niewiele słów poświęca się słuszności doświadczalnych badań nad Całunem, którym to

później przypisuje się ogromne zadanie: natomiast wiele się mówi o tzw. "kulcie całunu", nie

poświęcając dużo czasu zagadnieniom dotyczącym warunków jego słuszności. To, co dzieje się na

polu nauk naturalnych, wydaje się zrozumiale, ponieważ jasnym jest, że wszystko to, co istnieje,

ma prawo stać się przedmiotem analizy i badań; koniecznym staje się jednak ostrożne

wprowadzenie rozważań, aby współczesny człowiek czuł się szanowany w ofiarowanej mu

propozycji naukowego przyjrzenia się temu wizerunkowi.

Zadaniem niniejszej monografii będzie wskazanie dwóch skrajnych punktów syndonologicznej

problematyki: związku pomiędzy ewangelicznym opowiadaniem męki a złożeniem do grobu Jezusa

oraz perspektyw kierujących dziś propozycję tego wizerunku do ludzi wrażliwych na wołanie

cierpiącego człowieka.

Łatwo można zdać sobie sprawę z różnorodnego oddźwięku, jaki wywoła w słuchaczu to złożone

rozważanie, w zależności od jego osobistej postawy w stosunku do religii, a zwłaszcza do wiary

chrześcijańskiej. Aż do tej chwili nie wymówiłem słowa "wiara" i także w dalszej części chciałbym

uniknąć jego użycia, jednakże teraz wydaje mi się, iż bezsensownym byłoby udawanie niewiedzy

na temat zaangażowanie w to zagadnienie wiary. Całun jest przedmiotem wystarczająco

tajemniczym, aby wzbudzić ciekawość każdego człowieka, każdego badacza i naukowca w

szczególności; nosi obraz tak poruszającego cierpienia, że wywołuje współczujące miłosierdzie

każdego wrażliwego serca; wskazuje punkty odniesienia do przeszłości tortur, które naznaczyły

historię całych wieków starożytności, a zwłaszcza Środkowego Wschodu, mogących zainteresować

tych, którzy czują się "spadkobiercami" tej "cywilizacji"; wykazuje tak ścisłe związki z

opowiadaniem o życiu Jezusa z Nazaretu, że przyciąga tych, którzy czy to z powodu przynależności

do tego samego narodu, czy to z powodu przynależności w wierze, czują się krwią z Jego krwi.

Ewangeliczne opowiadania

Męki Jezusa

Obraz ze "znakami" męki

Obecny na Całunie wizerunek odsyła do ukrzyżowania, a fakt, iż odbił się on na prześcieradle

odsyła do momentu zdjęcia z krzyża. Opowiedziana w ewangeliach męka Jezusa jest być może

najbardziej jednorodnym cyklem narracyjnym. Cierpienia, które pozostawiły znaki na ciele Jezusa,

są rozsiane na różnych etapach Jego męki; podczas tzw. "agonii w ogrodzie Getsemani" trudno jest

powiedzieć, jakie skutki zostawił po sobie <<krwisty pot>>, o którym opowiada św. Łukasz

(22,44), podczas gdy razy otrzymane w czasie nocnego przesłuchania u najwyższego kapłana oraz

przed sanhedrynem, a zwłaszcza chłosta, odebrana w czasie procesu u przedstawiciela rzymskiej

zwierzchności, pozostawiły ślady na twarzy i na głowie, na piersiach oraz na górnych i dolnych

90376065.015.png

90376065.016.png

90376065.017.png

90376065.018.png

90376065.019.png

90376065.020.png

90376065.021.png

90376065.022.png

90376065.024.png

90376065.025.png

90376065.026.png

90376065.027.png

90376065.028.png

90376065.029.png

90376065.030.png

90376065.031.png

90376065.032.png

90376065.033.png

90376065.035.png

90376065.036.png

90376065.037.png

90376065.038.png

90376065.039.png

90376065.040.png

90376065.041.png

90376065.042.png

90376065.043.png

90376065.044.png

90376065.046.png

90376065.047.png

90376065.048.png

90376065.049.png

90376065.050.png

90376065.051.png

90376065.052.png

90376065.053.png

90376065.054.png

90376065.055.png

90376065.057.png

90376065.058.png

90376065.059.png

90376065.060.png

90376065.061.png

90376065.062.png

90376065.063.png

90376065.064.png

90376065.065.png

90376065.066.png

90376065.068.png

90376065.069.png

90376065.070.png

90376065.071.png

90376065.072.png

90376065.073.png

90376065.074.png

90376065.075.png

90376065.076.png

90376065.077.png

90376065.079.png

90376065.080.png

90376065.081.png

90376065.082.png

kończynach; wyraźnymi pozostają niszczące znaki ukrzyżowania oraz rana klatki piersiowej zadana

w chwili, kiedy ukrzyżowany jeszcze żył. Zdjęcie z krzyża oraz złożenie do grobu znajdują się

natomiast w ostatniej części opowiadania.

Rzecz dziwna, ale kłopoty dotyczące związków pomiędzy Ewangeliami a Całunem są o wiele

bardziej problematyczne właśnie w drugiej części. Ten kto czyta o męce Jezusa w Ewangeliach,

łatwo przyjmuje to, co widzi na Całunie, trudniej natomiast jest zrozumieć sposób, w jaki

wizerunek ten powstał oraz samą jego rzeczywistość.

Żadnej sprzeczności z ewangelicznymi opowiadaniami męki Pańskiej

Wydaje mi się, że nie ma żadnej sprzeczności pomiędzy tym, co czytamy o cierpieniu Jezusa, a

tym, co stwierdzamy na wizerunku z Całunu. Oczywiście, przekazuje nam on więcej szczegółów:

obraz wyraża wszystko w liczbach, od ilości uderzeń bicza do strug krwi, obrzęków, aż - jak się

zdaje - do złamania przegrody nosowej. To, co widzę, przeliczam i oceniam. Ewangelie natomiast

w swoich informacjach pozostają skrajnie powściągliwe, zredagowane na wzór suchego raportu, jak

gdyby obawiały się zagrać na uczuciach czytelnika. Jednak możemy mówić o powszechnej

zgodności doniosłej o tyle, o ile niektóre szczegóły pozostają nieznane jako zwyczajowe w

postępowaniu crudelissimum taeterrimumque supplicium, podczas gdy na Całunie zostały one

zapisane tak, jak opowiadają Ewangelie. Nawiązuję tu zwłaszcza do ubiczowania, ukoronowania

cierniem oraz do przebicia włócznią klatki piersiowej.

Jest to z pewnością jeden z najbardziej poruszających faktów syndonologicznej rzeczywistości,

ponieważ skłania - jak mi się zdaje - do wyboru pomiędzy nielicznymi możliwościami wyjaśnień;

albo to prześcieradło miało bezpośredni kontakt z ciałem Jezusa, albo inny człowiek w historii był

torturowany tak samo jak Jezus i jego ciało zetknęło się z tym płótnem, albo też miała miejsce

nieopisana dla nas tajemnicza interwencja, która mogła wkroczyć w nadnaturalny wymiar.

Jeżeli wolno mi uczynić osobiste odwołanie, to przypominam sobie, że kard. Ballestrero, kiedy

zapytałem go - po ogłoszeniu werdyktu trzech laboratoriów w roku 1988 - jak wyobraziłby sobie

powstanie Całunu, gdyby werdykt ten okazał się ostateczny, odpowiedział mi: <<Dlaczego na liście

możliwych przyczyn nie chcemy umieścić nadnaturalnej interwencji Boga? Nie byłby to zresztą

pierwszy raz, kiedy trzeba by było uciec się na poważnie do tej hipotezy: pomyślmy tylko o

pochodzeniu wizerunku Madonny z Guadalupy>>.

Ewangeliczne opowiadanie

o złożeniu do grobu

Sindón, othónia, soudárion, keiríai

Wszystko ulega zmianie, kiedy przechodzimy do sposobu złożenia ciała do grobu. W

ewangelicznym opisie nie znajdujemy zbyt wielu szczegółów, natomiast zauważamy pewną

rozbieżność pomiędzy Synoptykami a czwartą Ewangelią. W przypadku Ewangelii synoptycznych

można by powiedzieć, ze znany jest tylko fakt zawinięcia ciała w całun sindón, jednakże Łukasz

(24,12 przy opisywaniu pustego grobu) wspomina, przynajmniej na poziomie informacyjnym, o

płótnach ( othónia, ň?ó??? ), o których mówi także Jan. W chwili złożenia do grobu były one

nazwane płótnami, ale już w czasie nawiedzenia pustego grobu mówi się również o całunie. W

podobnym przypadku ten sam św. Jan opowiadał, iż Łazarz wyszedł z grobu, mając ręce i nogi

powiązane opaskami ( keiríai: ???????, 11,44 ).

Jakie znaczenie mają te wszystkie żałobne szaty? Czy każda z nich oznacza coś innego? Jak

powinniśmy traktować te wszystkie wskazówki czy do tego stopnia dosłownie, że prawdziwe

złożenie do grobu miałoby się odbywać przy jednoczesnym ich użyciu? Czy istnieje możliwość, że

przynajmniej część informacji na ich temat ma charakter przybliżony? W przypadku Ewangelii św.

90376065.083.png

90376065.084.png

90376065.085.png

90376065.086.png

90376065.087.png

90376065.088.png

90376065.090.png

90376065.091.png

90376065.092.png

90376065.093.png

90376065.094.png

90376065.095.png

90376065.096.png

90376065.097.png

90376065.098.png

90376065.099.png

90376065.101.png

90376065.102.png

90376065.103.png

90376065.104.png

90376065.105.png

90376065.106.png

90376065.107.png

90376065.108.png

90376065.109.png

90376065.110.png

90376065.112.png

90376065.113.png

90376065.114.png

90376065.115.png

90376065.116.png

90376065.117.png

90376065.118.png

90376065.119.png

90376065.120.png

90376065.121.png

90376065.123.png

90376065.124.png

90376065.125.png

90376065.126.png

90376065.127.png

90376065.128.png

90376065.129.png

90376065.130.png

90376065.131.png

90376065.132.png

90376065.134.png

90376065.135.png

90376065.136.png

90376065.137.png

90376065.138.png

90376065.139.png

90376065.140.png

90376065.141.png

90376065.142.png

90376065.143.png

90376065.145.png

90376065.146.png

90376065.147.png

90376065.148.png

90376065.149.png

90376065.150.png

Jana sprawa wydaje się mało prawdopodobna, ponieważ wyraźnie mówi on, że Jezusa pochowano

według zwyczaju żydowskiego, <<zabrali więc ciało Jezusa i obwiązali je w płótna razem z

wonnościami, stosownie do żydowskiego sposobu grzebania>> (19,40). I tu również możemy

żywić pewne wątpliwości co do zamiaru pogrzebu w najdrobniejszych szczegółach, stwierdzenie to

ma na celu podkreślenie, iż w przypadku Jezusa, pomimo śmierci <<godnej>> jedynie przestępcy,

jego pogrzeb odbył się ze wszelkimi honorami: pewne szczegóły pokażą, iż odniesiono się do tego

z najwyższym szacunkiem, o czym świadczy nowy, nie używany jeszcze grób oraz hiperboliczny

wręcz nadmiar wonności.

Opowiadania ewangeliczne oraz możliwe wytłumaczenia powstania wizerunku

na Całunie

Oczywiście, że dla najprostszego z możliwych wyjaśnienia powstania wizerunku na Całunie ilość

zastosowanych żałobnych szat, a zwłaszcza liczba mnoga wyrażenia othónia (ň?ó???), stanowi

istotną komplikację. Wizerunek jest owocem projekcji prostopadłej, a zatem pozostaje w

sprzeczności z opisem zawinięcia ciała, którego wynikiem mogłaby być tylko projekcja

cylindryczna. Żeby pozostać wiernym obrzędowi zawinięcia i jednocześnie zachować projekcję

prostopadłą, należałoby wyobrazić sobie długi kawałek materii, biegnącej od stóp, zawijanej pod

głowę (jedne zawinięcie) i przykrywającej przód zwłok, aby na nowo dotrzeć do ich stóp. To

sugeruje nam całunowe prześcieradło. Potem w zależności od tego, jak wyobrazimy sobie chustę,

czy jako zasłonę przykrywającą twarz, znajdującą się bądź to bezpośrednio na twarzy (jednak

intensywność jej obrazu na prześcieradle nie odbiega od innych części ciała), bądź też z

niezrozumiałych powodów na prześcieradle, należałoby wyobrazić ją sobie nie w stanie

rozłożonym, ale zwiniętą w jakiś inny sposób (np. jako opaskę podtrzymującą podbródek w celu

utrzymania zamkniętej szczęki).

Rekonstrukcja według świętego Jana

Rekonstrukcja sposobu, w jaki ewangelista Jan wyobrażał sobie złożenie ciała Jezusa do grobu, nie

jest proste. Semantyczne spektrum wyrażenia othónia jest tak szerokie, że nie wnosi żadnego

szczególnego znaczenia. Z formalnego punktu widzenia jest to zdrobnienie, które jednak w biblijnej

grece utraciło to znaczenie, aby zachować swoje znaczenie podstawowe: a zatem nie <<opaski>>

czy <<bandaże>> (jako kawałki materiału), ale tkaniny, płótna lub sztuki materii (prawdopodobnie

lnu). W oparciu o to określenie nie można zrozumieć, czy chodzi o kawałki surowego płótna, czy

też o powstałe w wyniku obróbki żałobne szaty, np. tuniki; pozostaje natomiast forma liczby

mnogiej, która zostanie wyjaśniona dalej. Termin soudárion , zastosowany równocześnie przy opisie

pogrzebu Jezusa i Łazarza, ma u św. Jana wyraźne odniesienie do twarzy lub głowy zmarłego, nie

wiemy jednak dokładnie, o jakie odniesienie tu chodzi: możliwe, że podtrzymywał on podbródek,

zachowując zamknięte szczęki zmarłego (choć nie wydaje mi się to pierwszym sugerowanym przez

tekst znaczeniem).

Czasowniki, wyrażające sposób, w jaki te materie były używane w stosunku do zwłok, to dein,

wiązać, oraz einai epi, przykrywać: << Zabrali więc ciało Jezusa i obwiązali je w płótna razem z

wonnościami, stosownie do żydowskiego sposobu grzebania>> (J 19,40); Szymon Piotr <<ujrzał

leżące płótna oraz chustę, która była na Jego głowie...>> (20,6-7). Być może użycie czasownika

<<wiązać>> leży u postaw dawnych, ale nie pierwotnych, a zatem niekoniecznie związanych z

faktami będącymi mniej lub bardziej bezpośrednim świadectwem, przedstawień pogrzebu Jezusa,

zawiniętego w długi bandaże na wzór mumii. Mamy tu do czynienia z wyobrażeniami spaczonymi,

które nie znajdują żadnego potwierdzenia w literaturze ani w świadectwach zwyczajów żydowskich

tamtej epoki (w żaden sposób nie przypominających zwyczajów bliskiego przecież Egiptu), ale

które w pewien sposób tłumaczą symboliczną sugestię zawartą w opisie św. Jana, który skłania nas

do myślenia o przymusie, jaki wywarły na Jezusie siły zła w czasie pogrzebu, ostatniej fazie Jego

poniżenia (i początku Jego rehabilitacji).

Perspektywa świętego Jana

90376065.151.png

90376065.152.png

90376065.153.png

90376065.154.png

90376065.156.png

90376065.157.png

90376065.158.png

90376065.159.png

90376065.160.png

90376065.161.png

90376065.162.png

90376065.163.png

90376065.164.png

90376065.165.png

90376065.167.png

90376065.168.png

90376065.169.png

90376065.170.png

90376065.171.png

90376065.172.png

90376065.173.png

90376065.174.png

90376065.175.png

90376065.176.png

90376065.178.png

90376065.179.png

90376065.180.png

90376065.181.png

90376065.182.png

90376065.183.png

90376065.184.png

90376065.185.png

90376065.186.png

90376065.187.png

90376065.189.png

90376065.190.png

90376065.191.png

90376065.192.png

90376065.193.png

90376065.194.png

90376065.195.png

90376065.196.png

90376065.197.png

90376065.198.png

90376065.200.png

90376065.201.png

90376065.202.png

90376065.203.png

90376065.204.png

90376065.205.png

90376065.206.png

90376065.207.png

90376065.208.png

90376065.209.png

90376065.211.png

90376065.212.png

90376065.213.png

90376065.214.png

90376065.215.png

90376065.216.png

90376065.217.png

90376065.218.png

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Kreacja czy ewolucja.avi (494716 KB)
Chiara e Francesco_cz.1.avi (720466 KB)
Chiara e Francesco_cz.2.avi (721188 KB)
ŚW PATRYK.avi (715972 KB)
Całun Turyński - nowe odkrycia (2004).avi (357796 KB)

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin