pisemny_jezyk_obcy.pdf

Biuletyn maturalny

Aleksandra BartmaÄska

Dorota Obidniak

Centralna Komisja

Egzaminacyjna

publikacja wsp¸finansowana

przez Europejski Fundusz Spo¸eczny

Autor biuletynu: Aleksandra BartmaÄska, Dorota Obidniak

Autor opracowania graficznego: Maja Chmura (majachmura@wp.pl)

Redaktor merytoryczny cyklu: Joanna Dziedzic

Redaktor z ramienia CKE: Lucyna Grabowska

Redaktor j«zykowy: Renata Frtczak

Redaktor techniczny: Stefan Drobner

Stan prawny na dzieÄ 1 grudnia 2005 r.

Wydawca: Centralna Komisja Egzaminacyjna

Warszawa 2006

ISBN 83-7400-204-2

üamanie tekstu:

Trzecie Oko S.C. (trzecieoko@q.pl)

S PIS TRE æ CI

Cz«æ I. Egzaminacyjne ABC

1.Egzamin pisemny, co sprawdza i jaka jest jego struktura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

2.Standardy wymagaÄ egzaminacyjnych, co to takiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

3.Typy zadaÄ, czyli z jakimi poleceniami moýesz mie do czynienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14

4.Kryteria oceniania, czyli jak to przeliczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16

Cz«æ II. Trening mistrza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .29

1.Jak wiczy rozumienie ze s¸uchu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .29

2.Jak wiczy czytanie ze zrozumieniem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30

3.Jak wiczy pisanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31

Cz«æ III. Uczymy si« na przyk¸adach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34

1.Przyk¸adowa karta odpowiedzi dla arkusza I . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34

2.Przyk¸ady form obowizujcych na egzaminie maturalnym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35

3.Przyk¸ady ocenionych prac uczniowskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41

Drogie Uczennice i drodzy Uczniowie!

Egzamin z j«zyka obcego sk¸ada si« z dwch cz«æci, dlatego opracowa¸yæmy dwa poradniki,

uznajc takie rozwizanie za bardziej praktyczne i przyjazne. Pami«tajcie jednak, ýe ksiýeczki te

wzajemnie si« uzupe¸niaj. Oznacza to, ýe niektre informacje, na przyk¸ad odnoszce si« do

strategii uczenia si« lub planowania pracy, s uniwersalne, dotycz i egzaminu pisemnego, i ust-

nego. Zalecamy wam wi«c przeczytanie obu poradnikw, zanim podejmiecie decyzj« o poziomie

egzaminu i przystpicie do przygotowaÄ.

Z broszury, ktr trzymacie w r«ce, dowiecie si«, jak przebiega egzamin pisemny i wed¸ug

jakich kryteriw oceniane b«d wasze prace. Zamieæci¸yæmy tu takýe kilka praktycznych

wskazwek, co i jak wiczy, aby bez wi«kszego stresu i poprawnie wykona zamieszczone w ar-

kuszach zadania.

W poszczeglnych rozdzia¸ach i w za¸czniku znajdziecie przyk¸ady autentycznych prac ma-

turalnych wraz z uwagami egzaminatorw. Wybr j«zykw obcych przy egzaminie maturalnym

w 2005 roku 1) sprawi¸, ýe podajc przyk¸ady zadaÄ lub prac egzaminacyjnych si«ga¸yæmy szczegl-

nie cz«sto po przyk¸ady z j«zyka angielskiego.

Do nauki j«zyka obcego przywizuje si« w Europie coraz wi«ksz wag«. W poradniku doty-

czcym egzaminu ustnego przedstawi¸yæmy kilka waýnych dokumentw, ktrymi pos¸ugiwa si«

b«d, a w zasadzie juý si« pos¸uguj, studenci i pracownicy w krajach Unii Europejskiej oraz

paÄstwach naleýcych do Rady Europy. Zach«camy zatem ponownie do przemyælanego wyboru

poziomu egzaminu maturalnego, aby trudy poniesione przy przygotowywaniu si« do niego,

przynios¸y wam korzyæci takýe w przysz¸oæci.

W latach 70. amerykaÄski naukowiec K. S. Goodman zrewolucjonizowa¸ myælenie o naucza-

niu j«zyka ojczystego, co wp¸yn«¸o takýe na koncepcje nauczania j«zykw obcych. Twierdzi¸, ýe ã(...)

nauka j«zyka jest prosta, jeæli jest ca¸oæciowa, rzeczywista i praktyczna; jeæli ma sens i jest przy-

datna; jeæli odbywa si« w kontekæcie uýywania j«zyka, jeýeli uczeÄ postanowi z niego w pe¸ni sko-

rzysta. J«zyk jest dobrem osobistym i spo¸ecznym, wyp¸ywa z wewn«trznej potrzeby komunikacji

z otoczeniem, a kszta¸tuj go zewn«trzne normy spo¸eczneÓ.

Zastanwcie si« nad jego opini i sprbujcie odpowiedzie sobie na pytania: jaki sens mia¸a

dla was nauka j«zyka obcego, jak znajomoæ tego j«zyka traktujecie i jak chcecie j wykorzysta

w przysz¸oæci.

ûyczymy wam trafnych decyzji i sukcesw!

Autorki

Procent zdajcych j«zyk angielski na maturze z j«zyka obcego Ð 76,1%, j«zyk niemiecki Ð 16,7%, j«zyk rosyjski Ð 5,4%, j«zyk francuski Ð 1,6%, inne j«zyki Ð 0,2%.

Cz«æ I. Egzaminacyjne ABC

Egzamin pisemny Ð co sprawdza i jaka jest jego

struktura

Egzamin w cz«æci pisemnej dla poziomu podstawowego sk¸ada si« z jednego arkusza (zestawu

zadaÄ), sprawdzajcego trzy sprawnoæci j«zykowe: s¸uchanie, czytanie i pisanie prostych tekstw. Jak z tego

wynika, podczas egzaminu pisemnego sprawdza si« nie tylko umiej«tnoæ wypowiadania si« na piæmie!

Na poziomie rozszerzonym sprawnoæci testowane w czasie egzaminu s takie same (s¸uchanie, czy-

tanie i pisanie w¸asnych tekstw), zdajcy otrzymuje jednak dwa arkusze, poniewaý zadania s bardziej

rozbudowane. Przyjrzyj si« poniýszemu schematowi, ýeby zobaczy, z jakich cz«æci sk¸adaj si« zestawy ma-

turalne oraz ile czasu przeznacza si« na wykonanie wszystkich zadaÄ.

Rozumienie ze s¸uchu

Rozumienie tekstu czytanego

Wypowied pisemna

Rozumienie ze s¸uchu

Rozumienie tekstu czytanego

Rozpoznawanie struktur leksykalno-gramatycznych

Stosowanie struktur leksykalno-gramatycznych

Wypowied pisemna

Zapami«taj! Jeæli chcesz zdawa egzamin na poziomie rozszerzonym, musisz najpierw zaliczy poziom pod-

stawowy, czyli rozwiza zadania z arkusza I. Dopiero wwczas moýesz przejæ do zadaÄ

z arkuszy II i III.

Decyzj«, na jakim poziomie chcesz zdawa matur« powinieneæ podj we wrzeæniu.

Powinieneæ zapozna si« z wymaganiami egzaminacyjnymi, poziomem trudnoæci tekstw, rodza-

jami zadaÄ, by realnie oceni swoje umiej«tnoæci i wybra taki poziom egzaminu, ktry pozwoli

ci osign najlepsze wyniki.

Standardy wymagaÄ egzaminacyjnych Ð co to

takiego

Zapewne nieraz s¸ysza¸eæ o standardach egzaminacyjnych. Czy zastanawia¸eæ si« nad tym, czym s

i do czego s¸uý? Najproæciej moýna okreæli standard jako opis umiej«tnoæci, jakie powinien posiada

uczeÄ koÄczcy okreælony etap edukacji. Jeæli chodzi o kompetencj« j«zykow, jak powinni wykaza si«

polscy uczniowie koÄczcy szko¸« egzaminem maturalnym z danego j«zyka obcego, to zosta¸a ona opisana

w pi«ciu standardach, ktre dalej omwimy.

Standardy stale jeszcze formu¸owane s raczej dla nauczycieli i pracownikw instytucji zarzdzaj-

cych oæwiat, niý dla uczniw czy ich rodzicw, dlatego j«zyk standardw zawiera nazwy fachowe i nie

zawsze bywa zrozumia¸y. Przyjrzyjmy si« standardom odnoszcym si« do umiej«tnoæci j«zykowych, przeczy-

tajmy je razem, zwracajc przy tym uwag« na zaznaczone zwroty i terminy oraz zastanwmy si«, jak naleýy

je rozumie.

STANDARD I, czyli co powinieneæ wiedzie i jak z tej wiedzy korzysta

Standard ten okreæla, jakie wiadomoæci s niezb«dne do skutecznego porozumiewania si« na obu

poziomach Ð podstawowym i rozszerzonym. Uzupe¸nia go lista tematw, z ktrymi moýesz zetkn si« pod-

czas egzaminu. Oczekuje si« od ciebie, ýe b«dziesz w stanie powiedzie kilka zdaÄ o kaýdym z wy-

mienionych zagadnieÄ. Rwnieý teksty, ktre s podstaw do tworzenia zadaÄ egzaminacyjnych mog doty-

czy rýnej problematyki: odkry naukowych, ustroju danego paÄstwa, zjawisk spo¸ecznych bd teý

dziedzin kultury. Musisz by przygotowany do ich rozumienia.

Zdajcy zna:

Poziom podstawowy

Poziom rozszerzony

1. Proste struktury leksykalno-gramatyczne umoý-

liwiajce formu¸owanie wypowiedzi popraw-

nych pod wzgl«dem fonetycznym/ortograficz-

nym, morfosyntaktycznym i leksykalnym,

w zakresie nast«pujcych tematw:

1. Rýnorodne struktury leksykalno-gramatyczne

umoýliwiajce formu¸owanie wypowiedzi pop-

rawnych pod wzgl«dem fonetycznym/ortogra-

ficznym, morfosyntaktycznym i leksykalnym,

w zakresie nast«pujcych tematw:

a) Cz¸owiek Ð dane personalne, wygld zew-

n«trzny, cechy charakteru, uczucia i emocje;

a) Cz¸owiek Ð dane personalne, wygld zew-

n«trzny, cechy charakteru, uczucia i emocje,

problemy etyczne ;

b) Dom Ð miejsce zamieszkania, opis domu, po-

mieszczeÄ domu i ich wyposaýenia, wynaj-

mowanie, kupno i sprzedaý mieszkania ;

c) Szko¸a Ð przedmioty nauczania, oceny i wyma-

gania, ýycie szko¸y, kszta¸cenie pozaszkolne,

system oæwiaty ;

d) Praca Ð zawody i zwizane z nimi czynnoæci,

warunki pracy i zatrudnienia, praca dorywcza,

rynek pracy ;

e) ûycie rodzinne i towarzyskie Ð okresy ýycia,

cz¸onkowie rodziny, czynnoæci ýycia codzien-

nego, formy sp«dzania czasu wolnego, æwi«ta

i uroczystoæci, styl ýycia, konflikty i problemy;

f) ûywienie Ð artyku¸y spoýywcze, przygotowanie

potraw, posi¸ki, lokale gastronomiczne, diety ;

g) Zakupy i us¸ugi Ð rodzaje sklepw, towary,

sprzedawanie i kupowanie, reklama, reklamac-

ja, korzystanie z us¸ug, ærodki p¸atnicze, banki,

ubezpieczenia ;

h) Podrýowanie i turystyka Ð ærodki transportu,

baza noclegowa, informacja turystyczna,

wycieczki, zwiedzanie, wypadki i awarie;

i) Kultura Ð dziedziny kultury, twrcy i ich dzie¸a,

uczestnictwo w kulturze;

j) Sport Ð dyscypliny sportu, sprz«t sportowy,

imprezy sportowe, sport wyczynowy, sporty

ekstremalne ;

k) Zdrowie Ð higieniczny tryb ýycia, schorzenia,

ich przyczyny , objawy i leczenie, niepe¸nospraw-

ni, uzaleýnienia, system ochrony zdrowia ;

l) Nauka, technika Ð odkrycia naukowe, wynalaz-

ki, obs¸uga i korzystanie z urzdzeÄ technicz-

nych, wsp¸czesne ærodki przekazu i przetwa-

rzania informacji ;

m) åwiat przyrody Ð klimat, æwiat roælin i zwierzt,

krajobraz, zagroýenie i ochrona ærodowiska

naturalnego, kl«ski ýywio¸owe, przestrzeÄ kos-

miczna ;

b) Dom Ð miejsce zamieszkania, opis domu, po-

mieszczeÄ domu i ich wyposaýenia, wynaj-

mowanie mieszkania;

c) Szko¸a Ð przedmioty nauczania, oceny i wy-

magania, ýycie szko¸y, kszta¸cenie pozaszkol-

ne;

d) Praca Ð popularne zawody i zwizane z nimi

czynnoæci, warunki pracy i zatrudnienia,

praca dorywcza;

e) ûycie rodzinne i towarzyskie Ð okresy ýycia,

cz¸onkowie rodziny, czynnoæci ýycia codzien-

nego, formy sp«dzania czasu wolnego,

æwi«ta i uroczystoæci, styl ýycia;

f) ûywienie Ð artyku¸y spoýywcze, przygotowa-

nie potraw, posi¸ki, lokale gastronomiczne;

g) Zakupy i us¸ugi Ð rodzaje sklepw, towary,

sprzedawanie i kupowanie, reklama, korzys-

tanie z us¸ug;

h) Podrýowanie i turystyka Ð ærodki transportu,

baza noclegowa, informacja turystyczna,

wycieczki, zwiedzanie, wypadki i awarie;

i) Kultura Ð podstawowe dziedziny kultury,

twrcy i ich dzie¸a, uczestnictwo w kulturze

j) Sport Ð popularne dyscypliny sportu, podsta-

wowy sprz«t sportowy, imprezy sportowe;

k) Zdrowie Ð higieniczny tryb ýycia, podsta-

wowe schorzenia, ich objawy i leczenie,

niepe¸nosprawni, uzaleýnienia;

l) Nauka, technika Ð odkrycia naukowe, wy-

nalazki, obs¸uga i korzystanie z podstawo-

wych urzdzeÄ technicznych;

m) åwiat przyrody Ð klimat, æwiat roælin i zwie-

rzt, krajobraz, zagroýenie i ochrona æro-

dowiska naturalnego, kl«ski ýywio¸owe;

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: