91F0_Legowe_lasy_debowo_wiazowo_jesionowe.pdf
(
545 KB
)
Pobierz
4 KASIA siedliska lesneĄĄ
Lasy i bory
91F0
¸´gowe lasy d´bowo-
-wiàzowo-jesionowe
(
Ficario-Ulmetum
)
Kod Physis: 44.4
sporadycznie. Runo jest budowane przez eutroficzne ga-
tunki lasowe i zazwyczaj nie zawiera w swoim sk∏adzie ga-
tunków bagiennych.
Do jednostki tej nale˝y zaliczyç te˝ lasy opisane dotychczas
z dwóch miejsc w Polsce jako zespó∏
Astrantio-Fraxinetum
,
w naszej opinii niedostatecznie jeszcze z naszego kraju
udokumentowany.
A. Opis g∏ównego typu
siedliska przyrodniczego
Podzia∏ na podtypy
Definicja
¸´gi d´bowo-wiàzowo-jesionowe sà w Polsce wyraênie
zró˝nicowane pod wzgl´dem ekologicznym na dwie gru-
py: ∏´gi w dolinach wielkich rzek, w których podstawowym
czynnikiem ekologicznym sà okresowe zalewy wodami
rzecznymi, oraz ∏´gi poza dolinami, zajmujàce stanowi-
ska w dolinkach ma∏ych cieków, wilgotnych a ˝yznych za-
g∏´bieniach, rynnach terenowych, wàwozach itp.; ich
charakter zdeterminowany jest przez ruch wody, zwykle
jednak nieprzybierajàcy charakteru zalewu powierzchnio-
wego. Ró˝ne sà tak˝e utwory glebowe, na których wy-
kszta∏cajà si´ te lasy: w dolinach rzek zajmujà one gleby
typu mad, a poza dolinami – czarne ziemie leÊne. Podzia∏
ten znajduje tak˝e odzwierciedlenie w sk∏adzie runa, co
z fitosocjologicznego punktu widzenia wyra˝ono, wyró˝-
niajàc w ramach zespo∏u
Ficario-Ulmetum
dwa podzespo-
∏y: typowy, zwiàzany z dolinami rzecznymi, i Êledziennico-
wy
F.-U. chrysosplenietosum
, zajmujàcy siedliska poza
dolinami.
Odpowiednio do tego podzia∏u, wyró˝niono dwa podtypy:
91F0-1 ¸´g wiàzowo-jesionowy typowy
w strefie
okazjonalnych zalewów w dolinach wielkich
rzek (
=Ficario-Ulmetum typicum
).
91F0-2 ¸´g wiàzowo-jesionowy Êledziennicowy
,
pozostajàcy pod wp∏ywem ruchomych wód nie-
powodujàcych powierzchniowych zalewów
(
=Ficario-Ulmetum chrysosplenietosum
).
Ten typ siedliska przyrodniczego obejmuje wilgotne lasy
d´bowo-wiàzowo-jesionowe, zwiàzane z siedliskami oka-
zjonalnie zalewanymi wodami rzecznymi lub pozostajàcy-
mi pod wp∏ywem okresowych sp∏ywów wód powierzchnio-
wych albo ruchomych wód gruntowych. Wyst´pujà one
w ca∏ej Polsce, choç rzadziej ni˝ np. ∏´gi jesionowo-olszo-
we (91E0).
Charakterystyka
Umiejscowienie siedliska w polskiej
klasyfikacji fitosocjologicznej
LiÊciaste lasy o drzewostanie budowanym przez dàb, jesion
lub wiàz, zwiàzane z siedliskami pozostajàcymi pod wp∏y-
wem wód p∏ynàcych, jednak nieco mniej wilgotnymi ni˝ ∏´-
gi jesionowo-olszowe oraz wierzbowe i topolowe, opisane
w jednostce 91E0. SpoÊród wszystkich lasów ∏´gowych sta-
nowià postaci najbardziej zbli˝ajàce si´ do gràdów.
Definicja ta obejmuje niemal dok∏adnie lasy zaliczane do
zespo∏u roÊlinnego ∏´gu jesionowo-wiàzowego
Ficario-
Ulmetum
. Lasy te zajmujà w Polsce albo siedliska poddane
okresowym zalewom w dolinach wielkich rzek, albo siedli-
ska wilgotnych zag∏´bieƒ poza dolinami rzecznymi, frag-
ment teras jeziornych, doliny ma∏ych nizinnych rzek i stru-
mieni lub rynny terenowe, którymi zachodzi okresowy
sp∏yw powierzchniowy.
Drzewostan w Polsce najcz´Êciej budowany jest przez dàb,
rzadziej jesion; wiàz jest gatunkiem dominujàcym tylko
Podtypy te sà w klasyfikacji fitosocjologicznej umiejscowio-
ne w sposób nast´pujàcy:
Klasa
Querco-Fagetea
lasy liÊciaste
Rzàd
Fagetalia sylvaticae
mezo- i eutroficzne lasy liÊciaste
Zwiàzek
Alno-Ulmion
lasy ∏´gowe
Podzwiàzek
Ulmenion minoris
Zespó∏
Ficario-Ulmetum minoris
∏´g wiàzo-
wo-jesionowy
Podzespo∏y:
Ficario-Ulmetum minoris typicum
wiàzowo-jesionowy ∏´g typowy
Podzespó∏
Ficario-Ulmetum minoris
chrysosplenietosum
wiàzowo-jesionowy
∏´g Êledziennicowy
242
¸´gowe lasy d´bowo-wiàzowo-jesionowe
Podzespó∏
Ficario-Ulmetum minoris vio-
letosum odoratae
wiàzowo-jesionowy ∏´g
fio∏kowy
Dawniej zespó∏
Ficario-Ulmetum
bywa∏ okreÊlany równie˝
jako
Querco-Ulmetum
lub
Fraxino-Ulmetum
.
MATUSZKIEWICZ J. M. 2001. Zespo∏y leÊne Polski. Wyd. Nauk.
PWN, Warszawa.
MATUSZKIEWICZ J., 1976. Przeglàd fitosocjologiczny zbiorowisk
leÊnych Polski. Cz. 3. Lasy i zaroÊla ∏´gowe. – Phytocoenosis,
5(1): 3–66.
MATUSZKIEWICZ W. 2001. Przewodnik do oznaczania zbioro-
wisk roÊlinnych Polski. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
SIEDLISKOWE PODSTAWY HODOWLI LASU 2004. Za∏àcznik
nr I do Zasad Hodowli i U˝ytkowania Lasu Wielofunkcyjne-
go. Dyrekcja Generalna Lasów Paƒstwowych, Warszawa.
SOKO¸OWSKI A. W., KLICZKOWSKA A., GRZYB M. 1997. Okre-
Êlenie jednostek fitosocjologicznych wchodzàcych w zakres
siedliskowych typów lasu. Prace IBL B 32: 1–55.
91F0
Bibliografia
FALI¡SKI J. B., PAWLACZYK P. 1995. Zarys ekologii. W: Jesion
wynios∏y. Nasze drzewa leÊne 17:217–305.
MATUSZKIEWICZ J.M. 1996. Opracowanie sk∏adów gatunkowych
drzewostanów w poszczególnych fazach rozwojowych w za-
le˝noÊci od: typu siedliskowego lasu, zespo∏u roÊlinnego i re-
gionu. Mscr. Departament Ochrony Przyrody Ministerstwa
Ârodowiska, Warszawa.
W∏adys∏aw Danielewicz, Pawe∏ Pawlaczyk
243
Lasy i bory
91F0
1
B. Opis podtypów
procesom glejowym. Obecnie w typologii leÊnej gleby te
zaliczane sà do typu siedliska lasu ∏´gowego (L∏) w wa-
riancie wilgotnym. W nowych „Siedliskowych Podstawach
Hodowli Lasu” uj´to las ∏´gowy wilgotny jako odr´bny
typ siedliska. W ramach tego typu siedliskowego, opisy-
wany ekosystem odpowiada typowi lasu „jesionowo-wià-
zowy las ∏´gowy wilgotny”.
Siedliska ∏´gu wiàzowo-jesionowego wyst´pujà na ca∏ym
ni˝u oraz w niektórych obszarach wy˝ynnych Polski, jednak
w poszczególnych regionach rozmieszczone sà nierówno-
miernie i zajmujà ró˝nej wielkoÊci powierzchnie. W wi´k-
szoÊci zosta∏y one dawno wylesione, zmeliorowane i prze-
znaczone pod u˝ytki zielone lub orne, w zwiàzku z czym
naturalne ∏´gi wiàzowo-jesionowe zachowa∏y si´ do dziÊ
jedynie fragmentarycznie. Stosunkowo najwi´cej ostoi tych
lasów znajduje si´ na Dolnym Âlàsku w dolinie Odry oraz
w rejonie Niziny Sandomierskiej i Wysoczyzn Sandomier-
skich w dolinie Wis∏y.
Znaczna cz´Êç siedlisk ∏´gu wiàzowo-jesionowego, zaj´ta
obecnie przez lasy, utraci∏a swe specyficzne w∏aÊciwoÊci
wskutek melioracji, pog∏´biania i regulacji koryta rzeczne-
go oraz budowy stopni wodnych, a przede wszystkim w wy-
niku otoczenia rzek systemami wa∏ów przeciwpowodzio-
wych. Wszystko to przyczyni∏o si´ do zaniku lub ogranicze-
nia oddzia∏ywania zalewów, przerwania procesów aluwial-
nych i uruchomienia procesu brunatnienia gleb, czego na-
st´pstwem sà przemiany swoistego dla lasu ∏´gowego
sk∏adu florystycznego w kierunku kompozycji gatunkowej
typowej dla gràdów. Przejawem tego zjawiska, okreÊlane-
go jako gràdowienie ∏´gów, jest cz´ste wyst´powanie
Wiàzowo-jesionowy
∏´g typowy
Kod Physis: 44.41, cz´Êciowo tak˝e 44.42
Cechy diagnostyczne
Cechy obszaru
¸´g wiàzowo-jesionowy (typowy, zalewowy) nale˝y do
grupy lasów charakterystycznych dla krajobrazu roÊlin-
nego dolin du˝ych rzek nizinnych. W warunkach natural-
nych zajmuje najcz´Êciej siedliska na wspó∏czesnych
rzecznych terasach akumulacyjnych znajdujàcych si´ po-
nad poziomem wylewów corocznych i po∏o˝onych w za-
si´gu zalewów epizodycznych. W miejscach takich typo-
wymi glebami sà mady rzeczne próchniczne nale˝àce do
naj˝yêniejszych gleb leÊnych Polski. Kszta∏towane sà one
pod wp∏ywem wód powodziowych nanoszàcych drobno-
ziarniste namu∏y o znacznej zawartoÊci cz´Êci pylastych
i ilastych. Gleby te charakteryzujà si´ na ogó∏ g∏´bokim,
bardzo czynnym biologiczne poziomem próchnicznym
z próchnicà typu mull wysyconà jonami zasadowymi.
Majà one korzystne w∏aÊciwoÊci fizyczne (du˝a przepusz-
czalnoÊç, przewiewnoÊç, struktura gruze∏kowa), wykazu-
jà odczyn oboj´tny lub s∏abo kwaÊny i sà zasobne
w sk∏adniki od˝ywcze roÊlin. W zale˝noÊci od zmiennoÊci
poziomu wód gruntowych podlegajà w ró˝nym stopniu
Wiàzowo-jesionowo ∏´g typowy. Fot. W. Danielewicz
244
¸´gowe lasy d´bowo-wiàzowo-jesionowe
w dolinach rzecznych fragmentów lasu, które majà cha-
rakter poÊredni „∏´gowo-gràdowy” z warstwà drzew za-
chowujàcà relikty dawnego ∏´gu i runem obfitujàcym
w liczne gatunki gràdowe. W wielu wypadkach gràdy ni-
skie i ∏´gi wiàzowo-jesionowe tworzà dziÊ drobnopo-
wierzchniowy kompleks mozaikowy z ró˝nymi stadiami
przejÊciowymi. Dodatkowym powodem zniekszta∏cenia
dawnych lasów ∏´gowych by∏o zast´powanie wielogatun-
kowych drzewostanów naturalnych przez ró˝ne monokul-
tury, np. d´bów, obcych mieszaƒców topoli, miejscami tak-
˝e sosny, Êwierka, lipy, graba oraz innych rodzimych i ob-
cych gatunków drzew.
Ulmetum
, a równoczeÊnie z nim ukazujà si´: z∏oç ˝ó∏ta
Ga-
gea lutea
, zawilce: ˝ó∏ty
Anemone ranunculoides
i gajowy
A. nemorosa
, pi˝maczek wiosenny
Adoxa moschatelina
oraz kokorycze: pusta
Corydalis cava
i wàt∏a
C. interme-
dia
. Wiosenny aspekt wzbogacajà: miodunka çma
Pulmo-
naria obscura
i czworolist pospolity
Paris quadrifolia
. Na
niektórych stanowiskach wyst´pujà dwie rzadkie w Polsce
wczesnowiosenne roÊliny z rodziny amarylkowatych
Ama-
rylidaceae
– Ênie˝yczka przebiÊnieg
Galanthus nivalis
i Ênie˝yca wiosenna
Leucoium vernum
. Póêniej rozwijajà si´
inne gatunki typowe dla ˝yznych i wilgotnych lasów liÊcia-
stych, np. czyÊciec leÊny
Stachys sylvatica
, czartawa pospo-
lita
Circaea lutetiana
, niecierpek pospolity
Impatiens noli-
-tangere
, kostrzewa olbrzymia
Festuca gigantea
, a tak˝e
gatunki o szerszych amplitudach socjologiczno-ekologicz-
nych, takie jak: czosnaczek pospolity
Alliaria petiolata
, ku-
klik pospolity
Geum urbanum
, bluszczyk kurdybanek
Gle-
choma hederacea
, przytulia czepna
Galium aparine
, ja-
snota plamista
Lamium maculatum
oraz podagrycznik po-
spolity
Aegopodium podagraria
, tr´downik bulwiasty
Scro-
phularia nodosa
, pokrzywa zwyczajna
Urtica dioica
, pro-
sownica rozpierzch∏a
Milium effusum
i turzyca leÊna
Carex
sylvatica
. Sta∏ym gatunkiem runa, a niekiedy nawet panu-
jàcym, jest pospolita w ró˝nych zbiorowiskach leÊnych i za-
roÊlowych dolin rzecznych je˝yna popielica
Rubus caesius
.
W s∏abo rozwini´tej warstwie mszystej najcz´Êciej wyst´pujà:
˝urawiec fa∏dowany
Atrichum undulatum
, dzióbkowiec Swart-
za
Euhrynchium hians
oraz skrzydlik
Fissidens taxifolius
.
91F0
1
Fizjonomia i struktura zbiorowiska
¸´g wiàzowo-jesionowy typowy jest zbiorowiskiem o zró˝-
nicowanej strukturze pionowej i przestrzennej z wyraênie
zaznaczonà zmiennoÊcià sezonowà. W postaci najpe∏niej
wykszta∏conej drzewostan ma na ogó∏ niezbyt du˝e zwar-
cie, przeci´tnie od 50–60%, i sk∏ada si´ z dwóch, a niekie-
dy z trzech warstw. W wy˝szej warstwie g∏ównymi gatunka-
mi sà dàb szypu∏kowy
Quercus robur
oraz jesion wynios∏y
Fraxinus excelsior
. Drzewa te, w warunkach omawianego
siedliska, osiàgajà imponujàcà wysokoÊç (do 40 m) oraz
najwy˝sze klasy bonitacji. W ni˝szych warstwach wyst´pujà
g∏ównie wiàzy: szypu∏kowy
Ulmus laevis
, polny
U. minor
,
rzadziej górski
U. glabra
oraz klon polny
Acer campestre
,
jab∏oƒ dzika
Malus sylvestris
, czeremcha zwyczajna
Padus
avium
, lipa drobnolistna
Tilia cordata
, grab zwyczajny
Car-
pinus betulus
, olsza czarna
Alnus glutinosa
, klon pospolity
Acer platanoides
i jawor
A. pseudoplatanus
, a sporadycz-
nie tak˝e: topole: bia∏a
Populus alba
i czarna
P. nigra
oraz
wierzby: bia∏a
Salix alba
i krucha
S. fragilis
. Panowanie d´-
bu w drzewostanie przy znikomym udziale pozosta∏ych ga-
tunków drzew mo˝e wynikaç z gospodarczej genezy lasu
i promowania w uprawie wysokoprodukcjnych, równowie-
kowych, litych d´bin. Wi´ksza rola graba
Carpinus betulus
oraz lipy drobnolistnej
Tilia cordata
jest cz´sto przejawem
gràdowienia lasu ∏´gowego.
Typowy ∏´g wiàzowo-jesionowy charakteryzuje si´ bujnà
i wielogatunkowà warstwà krzewów, w której oprócz odno-
wienia drzew, zwykle wiàzów, a rzadziej d´bu, wyst´pujà
najcz´Êciej: dereƒ Êwidwa
Cornus sanguinea
, g∏óg dwu-
szyjkowy
Crataegus laevigata
, bez czarny
Sambucus nigra
,
trzmielina pospolita
Euonymus europaea
, kalina koralowa
Viburnum opulus
, porzeczka czerwona
Ribes spicatum
oraz
szak∏ak pospolity
Rhamnus catharticus
i leszczyna pospoli-
ta
Corylus avellana
.
Bogata pod wzgl´dem sk∏adu florystycznego oraz we-
wn´trznie zró˝nicowana na kilka poziomów warstwa ziel-
na pokrywa cz´sto ca∏à powierzchni´ p∏atów i sk∏ada si´
g∏ównie z bylin o du˝ych wymaganiach glebowych, wÊród
których licznà grup´ stanowià rozwijajàce si´ wczesnà wio-
snà geofity nadajàce zbiorowisku swoisty wyglàd w tym
okresie. ¸anowo pojawia si´ wtedy ziarnop∏on wiosenny
Fi-
caria verna
, gatunek charakterystyczny dla zespo∏u
Ficario-
Reprezentatywne gatunki
Wiàz szypu∏kowy
Ulmus laevis
,
wiàz polny
Ulmus
minor
,
dàb szypu∏kowy
Quercus robur
,
jesion wy-
nios∏y
Fraxinus excelsior
,
czeremcha zwyczajna
Pa-
dus avium
,
dereƒ Êwidwa
Cornus sanguinea
,
ziar-
nop∏on wiosenny
Ficaria verna
, z∏oç ˝ó∏ta
Gagea lu-
tea
, zawilec ˝ó∏ty
Anemone ranunculoides
, czyÊciec leÊny
Stachys sylvatica
, kostrzewa olbrzymia
Festuca gigantea
,
kokorycz pusta
Corydalis cava
, kokorycz wàt∏a
Corydalis
intermedia
, czartawa pospolita
Circaea lutetiana
, pi˝ma-
czek wiosenny
Adoxa moschatelina
, niecierpek pospolity
Impatiens noli-tangere
, czosnaczek pospolity
Alliaria petio-
lata
, kuklik pospolity
Geum urbanum
, bluszczyk kurdyba-
nek
Glechoma hederacea
, przytulia czepna
Galium apari-
ne
, jasnota plamista
Lamium maculatum
.
Odmiany
Do omawianego siedliska bliskie podobieƒstwo pod
wzgl´dem warunków glebowych i sk∏adu florystycznego
wykazuje ∏´g jesionowy z jarzmiankà
Astrantio-Fraxinetum
zidentyfikowany na Przedgórzu Sudeckim oraz na Górnym
Âlàsku. Przy bardzo zbli˝onej kompozycji gatunkowej wy-
ró˝nia si´ on wyst´powaniem niektórych roÊlin górskich,
np. olszy szarej
Alnus incana
w drzewostanie i jarzmianki
wi´kszej
Astrantia major
w runie. Mimo ˝e wymienione
zbiorowisko nie ma dotàd jednoznacznie ustalonej pozycji
245
Lasy i bory
91F0
1
syntaksonomicznej, to jednak zas∏uguje na wyró˝nienie
w randze regionalnej odmiany ∏´gu wiàzowo-jesionowe-
go, przynajmniej tymczasowo.
i podroÊcie, wype∏niajàc zw∏aszcza luki po Êmierci poje-
dynczych d´bów.
Odnowienia d´bu i wiàzów sà mniej wsz´dobylskie, cz´sto
mogà pojawiaç si´ np. tylko w pewnych okresach, nawet
w odst´pach kilkudziesi´ciu lat.
Wzajemne relacje mi´dzy d´bem, wiàzem a jesionem
w drzewostanie zale˝à tak˝e od warunków siedliskowych
i ich zmian w czasie. SpoÊród trzech wymienionych gatun-
ków jesion wydaje si´ byç najbardziej wra˝liwy na przed∏u-
˝anie si´ okresu zalewowego, a tak˝e na zalewy wyst´pu-
jàce w miesiàcach letnich, a nie wiosennych, jak zwykle by-
wa. Lata, w których zalew jest bardziej d∏ugotrwa∏y, mogà
wi´c powodowaç ograniczenie udzia∏u tego gatunku i wy-
padanie drzew, co wp∏ywa na dynamik´ ca∏ego lasu.
Zalewy wodami rzecznymi, choç sà normalnym czynnikiem
dynamiki ekosystemu niezb´dnym dla zachowania ekolo-
gicznego charakteru ∏´gu, dzia∏ajà niekiedy tak˝e jak czyn-
nik lokalnie niszczàcy struktur´ lasu (np. przez oddzia∏ywa-
nie lodu, mechaniczne niszczenie drzew przez powódê lub
Êmierç drzew w wyniku przed∏u˝ajàcego si´ stagnowania
wody). W rezultacie ∏´gi wiàzowo-jesionowe z ekologiczne-
go punktu widzenia zaliczyç trzeba do ekosystemów funk-
cjonujàcych w warunkach „powtarzajàcych si´ zaburzeƒ
o umiarkowanej intensywnoÊci”.
Procesy dynamiki ∏´gów uwarunkowanej zmianà warun-
ków siedliskowych, np. spadkiem cz´stotliwoÊci i czasu
trwania zalewów, omówiono ni˝ej, poniewa˝ sà one naj-
cz´Êciej spowodowane przyczynami antropogenicznymi.
W pewnych przypadkach mogà jednak byç spowodowane
dzia∏aniem czynników naturalnych o charakterze geodyna-
micznym, np. erozjà wg∏´bnà koryta rzecznego czy aku-
mulacjà odsypów na brzegach rzeki..
Mo˝liwe pomy∏ki
TrudnoÊci z prawid∏owym rozpoznaniem ∏´gu wiàzowo-je-
sionowego mogà wynikaç z powszechnych przekszta∏ceƒ
lasów w dolinach rzek i ich dynamikà pod wp∏ywem zmie-
niajàcych si´ warunków siedliskowych. Dotyczy to przede
wszystkim tych p∏atów, które ze wzgl´du na zatrzymany
proces aluwialny ulegajà upodobnieniu do gràdów. Zjawi-
sko gràdowienia ∏´gów zale˝y od wielu czynników i prze-
biega z ró˝nà intensywnoÊcià na ró˝nych poziomach orga-
nizacji fitocenozy. Ze wzgl´du na to, ˝e najbardziej trwa∏y-
mi formami roÊlin sà d∏ugowieczne drzewa, sk∏ad drzewo-
stanu ulega przeobra˝eniom wolniej ni˝ kompozycja ga-
tunkowa runa. W takich wypadkach, gdy drzewostan za-
chowuje cz´Êciowo charakter ∏´gowy, a runo nabra∏o cech
gràdowych, identyfikacja siedliska jest doÊç trudna. Nale-
˝y przy tym pami´taç, ˝e nawet na terenach nadrzecznych
w niewielkim stopniu dotkni´tych presjà antropogenicznà
wyst´powanie w tych samych kompleksach przestrzennych
lasów ∏´gowych w kontakcie z lasami o charakterze gràdo-
wym mo˝e wynikaç z naturalnego zró˝nicowania siedlisk,
zw∏aszcza pod wzgl´dem wyniesienia terenu w stosunku
do poziomu wód zalewowych.
Iedntyfikatory fitosocjologiczne
Opisywana jednostka odpowiada prawie dok∏adnie pod-
zespo∏owi typowemu ∏´gu jesionowo-wiàzowego
Ficario-
Ulmetum typicum
, o nast´pujàcym uj´ciu w klasyfikacji fi-
tosocjologicznej
Zwiàzek
Alno-Ulmion
Podzwiàzek
Ulmenion minoris
Zespó∏
Ficario-Ulmetum minoris
∏´g wiàzowo-jesio-
nowy
Podzespó∏
Ficario-Ulmetum typicum
wiàzowo-
jesionowy ∏´g typowy
Powiàzana z dzia∏alnoÊcià cz∏owieka
Wiele p∏atów ∏´gów wiàzowo-jesionowych znalaz∏o si´
wspó∏czeÊnie w zmienionych przez cz∏owieka warunkach
siedliskowych. Budowa wa∏ów przeciwpowodziowych
mi´dzy korytem rzeki a ∏´gami uniemo˝liwia ich zalewa-
nie wodami rzecznymi. Takie odci´cie lasów ∏´gowych
od wp∏ywu podstawowego czynnika ekologicznego de-
cydujàcego o ich specyfice uruchamia procesy powodu-
jàce przekszta∏canie si´ ∏´gów w gràdy. Z niebezpieczeƒ-
stwa takiego przyrodnicy zdajà sobie spraw´ ju˝ od po-
nad 70 lat.
Przejawem gràdowienia jest ust´powanie gatunków ∏´go-
wych na rzecz gràdowych w runie, ekspansja graba
wpierw w podroÊcie, a póêniej i w drzewostanie, wzrost
zwarcia drzewostanu, a ograniczenie zwarcia warstwy
podszytu oraz zastàpienie w podszycie higrofilnych gatun-
ków, jak dereƒ, kalina czy g∏óg dwuszyjkowy, przez leszczy-
n´. Gràdowienie przejawia si´ tak˝e w procesach glebo-
wych, powodujàc szybkie brunatnienie mad rzecznych, a˝
do ich przekszta∏cenia si´ w gleby brunatne.
Do uruchomienia procesu gràdowienia ∏´gów nie zawsze
potrzebne jest ich odci´cie od rzeki wa∏ami przeciwpowo-
Dynamika roÊlinnoÊci
Spontaniczna
Na odpowiednich siedliskach ∏´gi wiàzowo-jesionowe sà
trwa∏ym typem zbiorowiska leÊnego. Procesy odnowienia
gatunków drzew budujàcych drzewostan w warunkach na-
turalnych zachodzà najcz´Êciej w niewielkiej skali prze-
strzennej i sà nap´dzane przez procesy Êmierci pojedyn-
czych drzew, powstawanie luk w drzewostanie i rozwój od-
nowienia wype∏niajàcego luki. Odnawianie si´ poszcze-
gólnych gatunków zwykle nie jest równomierne w prze-
strzeni i w czasie, a rola poszczególnych gatunków w dy-
namice ca∏ego lasu nie jest jednakowa. Wielokrotnie ob-
serwowano np., jak w lasach zdominowanych przez dàb
z domieszkà wiàzu jesion dominowa∏ w odnowieniach
246
Plik z chomika:
rzabqa
Inne pliki z tego folderu:
1230_Klify_na_wybrzezu_Baltyku.pdf
(381 KB)
2180_Lasy_mieszane_i_bory_na_wydmach_nadmorskich.pdf
(451 KB)
9110_Kwasne_buczyny.pdf
(540 KB)
9130_Zyzne_buczyny.pdf
(744 KB)
9140_Srodkowoeuropejskie_subalpejskie_i_gorskie_lasy_bukowe_.pdf
(409 KB)
Inne foldery tego chomika:
fitosocjologiaxx
Prezentacje
Szwed wykłady
typologia
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin