Praktyka miłujacej zyczliwosci.pdf

Praktykamiłuj¡cej»yczliwo±ci

MowaDhammywygłoszonawCentrumBuddyjskimwPerth(ZachodniaAustralia)

wstyczniu1983roku AjahnSumedho

tłumaczenie: AndrzejOsi«ski

Składwykonanowprogramie L A T E X2 "

Tekstjestdost¦pnypodadresem mahajana.net

Nienawi±ciwtym±wiecienigdynieuspokoisi¦nienawi±ci¡:jedynieprzeznie-

nienawi±¢,nienawi±¢si¦uspokaja.TojestodwiecznePrawo.

(Dhammapada5)

Dzi±wieczorempragn¦powiedzie¢kilkasłówopraktyce metta —medytacji,jak¡

wi¦kszo±¢ludziuznazawyj¡tkowou»yteczn¡.Generalnie,termin metta tłumaczymyza

pomoc¡słów„miłuj¡ca»yczliwo±¢”.Tosłowomo»eby¢zbytobszerne,poniewa»mamy

zwyczajmy±le¢omiło±cii»yczliwo±ciwkategoriachczego±wspaniałegoiabsolutniecu-

downego,aniekiedyniepotraﬁmywygenerowa¢takiegouczuciamiło±ci,któraogarn¦łaby

wszystko.

Angielskiesłowo„miło±¢”bywawielokrotnienadu»ywane.Mówimy:„Uwielbiamje±¢

ryb¦zfrytkami”,podczasgdynaprawd¦mamynamy±lito,»e„lubi¦je±¢ryb¦zfrytkami”.

Chrze±cijaniemówi¡o„miło±ciChrystusowej”,toznaczytakiej,którazakładamiłowanie

wrogów—lecznieichlubienie.Jakmogliby±cielubi¢waszychnieprzyjaciół?Jednakmo-

»emyichmiłowa¢,cooznacza,i»nieuczynimyim»adnejkrzywdy.Nieb¦dziemy»ywi¢

wobecnichawersji.Mo»ecieprzejawia¢»yczliwo±¢wobecwaszychwrogów;wobecludzi,

którzys¡dlawasniemili,którzykieruj¡wwasz¡stron¦obelgiipragn¡wasskrzywdzi¢.

Mog¡by¢tobardzonieprzyjemniludzie,którychniejeste±ciewstaniepolubi¢,leczktó-

rychmo»eciemiłowa¢. Metta niejestuczuciemmiło±ciwła±ciwymsupermanowi—jestto

bardzozwyczajnaumiej¦tno±¢przejawiania»yczliwo±ciinie»ywieniaawersjiwobecistot

b¡d¹rzeczy.

Gdybywtejchwiliwkroczyłdotegopomieszczeniaczłowiek—pijany,brzydki,chory,

±mierdz¡cyimiotaj¡cyprzekle«stwa,otwarzypokrytejwsz¦dziebrodawkami—nieby-

liby±mywstanienawetpomy±le¢opolubieniugo...jednakmo»emyzachowa¢»yczliwo±¢.

Nieb¦dziemymusieliuderzy¢gopi¦±ci¡wnos,przekl¡¢goiwypchn¡¢sił¡nazewn¡trz.

Mogliby±myzaprosi¢godo±rodkaida¢muﬁli»ank¦herbaty.Mo»emyokaza¢»yczliwo±¢;

mo»emyuczyni¢co±dlakogo±,ktojestodra»aj¡cyiwstr¦tny.Je±limy±limywtensposób:

„Nieznosz¦tegoczłowieka,preczznim,jestobrzydliwy”—tookazanie»yczliwo±cistaje

si¦niemo»liwe,amykreujemycierpieniewokółwarunków,którenies¡dlanasprzyjemne.

Dzisiejszy±wiatodczuwaprzera¹liwybrak metta ,poniewa»rozwin¦li±mywsobiedo

absurduzdolno±cikrytyczne:nieustannieanalizujemyikrytykujemy.Rozpami¦tujemy,

cojestniewporz¡dkuznami,zinnymilud¹mi,zespołecze«stwem,wktórym»yjemy

itp.Jednak»e metta oznacza,i»nieprzejawiamyawersji,wyra»amy»yczliwo±¢icierpli-

wo±¢—nawetwobliczutego,cozłe,niedobre,głupieiokropne.Bycie»yczliwymwobec

miłychzwierz¡t,takichjakmałekotkilubszczeniakijestbardzoproste.Łatworównie»

okazywa¢»yczliwo±¢ludziom,którychlubimy,orazsłodkim,małymdzieciom,szczegól-

niewówczas,kiedynies¡tonaszewłasnedzieci.Nietrudnoprzejawia¢»yczliwo±¢wobec

starszychkobietistarszychm¦»czyzn,kiedytylkoniemusimy»y¢znimiwspólnie.Łatwo

by¢uprzejmymwobectych,którzyzgadzaj¡si¦znamipodwzgl¦dempolitycznymiﬁlo-

zoﬁcznym,jakiwobectego,coniestanowidlanas»adnegozagro»enia.Owieletrudniej

jednakzachowa¢»yczliwo±¢wobectego,czegonielubimy,conasprzera»alubbudzinasz

wstr¦t.Wymagatoowielewi¦cejcierpliwo±ci.

Wpierwszymrz¦dziemusimyzacz¡¢odnassamych.Takwi¦c,zgodnieztradycj¡bud-

dyjsk¡,zawszerozpoczynamypraktyk¦miłuj¡cej»yczliwo±ci metta odsamychsiebie.Nie

oznaczatobynajmniej,»epowtarzamysobie:„Naprawd¦siebiekocham,naprawd¦siebie

lubi¦”.Praktykowanie metta wobecnassamychoznacza,i»nie»ywimyju»dowłasnej

osoby»adnejniech¦ci.Traktujemysiebiez»yczliwo±ci¡—akceptujemywarunki,jakim

podleganaszeciałoiumysł.Traktujemyz»yczliwo±ci¡iwyra»amycierpliwo±¢nawetwo-

becswoichbł¦dówiwad,wobeczłychmy±li,nastrojów,zło±ci,»¡dzy,l¦ków,w¡tpliwo±ci,

zazdro±ci,złudze«—jednymsłowemwobecwszystkiego,czegomo»emywsobienielubi¢.

KiedyporazpierwszyprzyjechałemdoAnglii,zapytałemtutejszychbuddystów,czy

praktykuj¡miłuj¡c¡»yczliwo±¢ metta .Odpowiadali:„Nie,nieznosimytejpraktyki;ona

jesttakafałszywa.Mamychodzi¢wkółkoimówi¢:lubi¦siebie,kochamsiebie,obym

byłszcz¦±liwy.Totakieckliwe,łzaweigłupie—nieznosz¦czu¢si¦wtensposób.To

brzmisztucznieipowierzchownie”.Szczerzemówi¡c,takiepodej±ciewydawałomisi¦co

najmniejniem¡dre,a»zdałemsobiespraw¦,i»nienauczanoichtejpraktykiprawidłowo,

acozatymidzie,przekształciłasi¦onawjak¡±sentymentaln¡,kosmetyczn¡„przykrywk¦”

rzeczywisto±ci.Anglicyniepotraﬁlipost¦powa¢zgodniezt¡praktyk¡;raczejsiedzieli

ianalizowalisiebie,przygl¡daj¡csi¦własnymbł¦dominiewspółmierniejewyolbrzymiali.

S¡dziliprzytym,»es¡szczerzywobecsiebie.

Kiedypraktykujemy metta wobecsamychsiebie,przestajemyusiłowa¢wyszukiwa¢

wsobiekolejnesłabo±ci,bł¦dyiniedoskonało±ci.Zazwyczaj,kiedyogarniawaszłynastrój

lubzaczynaciewpada¢wprzygn¦bienie,my±licie:„Znowutosamo—jestemnicnie

wart”.Je±litosi¦zdarzy,rozwijajcie metta wobecsamejdepresji.Niedostrzegajciewtym

fakcieniczegozłego,niekomplikujciecałejsprawy—pozosta«cieprzyja¹niwobectego

przygn¦bienia.yjciewzgodziezwaszymidepresjami,obawami,w¡tpliwo±ciami,gniewem

b¡d¹zazdro±ci¡.Niewytwarzajciewokółnichatmosferypełnejzło±ci.

Wminionymrokupodeszładomniekobieta,abyzapyta¢odepresj¦.Powiedziała,

conast¦puje:„Odczasudoczasucierpi¦nadepresj¦.Wiem,»etoniedobrze,»enie

powinnam,ichciałabymsi¦dowiedzie¢,comog¦ztymzrobi¢?Naprawd¦niechc¦cierpie¢,

pragn¦si¦jejpozby¢.Coproponujesz?”.Notak...có»jestzłegowdepresji?Oczekujecie,

»enigdynieb¦dzieciesi¦czu¢przygn¦bieni,poniewa»»ywiciejak¡±ide¦,»emusiby¢

zwaminiewporz¡dku,je»elido±wiadczacietakiegostanu.Niekiedy»yciepoprostunie

jestbardzoprzyjemne,mo»eby¢wr¦czprzygn¦biaj¡ce.Niemo»ecieoczekiwa¢,aby»ycie

zawszebyłoprzyjemne,inspiruj¡ceicudowne.

Wiemjakrodzisi¦depresja,kiedyotaczaj¡nasnieszcz¦±ciainieprzyjemnesceny;

do±wiadczyłemwieletakichsytuacjiwtrakciepierwszegorokumojegopobytuwAnglii.

Polatach»yciawciepłym,słonecznymkraju,jakimjestTajlandia,gdzieludzieobda-

rzaj¡mnichówogromnymszacunkiem,zawszezwracaj¡csi¦dowassłowami„Czcigodny

Panie”,oddaj¡cwamró»nerzeczyitraktuj¡cwas,jakby±ciebyliokropniewa»ni,prze-

konałemsi¦,»ewAngliiludzietraktuj¡was(mamnamy±limnichów)jakszale«ców.

Londynniejestsłonecznymiu±miechni¦tymmiastem,panujetunierazm»awkaichłód,

aludziewogólenies¡wamizainteresowani.Spogl¡daj¡nawasipoprostuodwracaj¡

si¦,nieobdarzywszywasnawetu±miechem.yciebuddyjskiegomnichawTajlandiibyło

bardzoprosteiłatwe.Mieszkali±mywprzyjemnych,le±nychklasztorach,znajduj¡cychsi¦

wnaturalnymotoczeniuiposiadali±mywłasnemałechatkipo±róddrzew.WLondynie

pozostawali±mystłoczeniwmałym,okropnymdomu,dzie«zadniem,zatrzymywaniwe

wn¦trzuprzezm»¡cydeszczichłód.

Takwi¦c,wszyscymnisizacz¦liodczuwa¢przygn¦bienieinegacj¦.Poprostuudawali-

±my,»ejeste±mymnichami.Wstawali±myoczwartejrano,pod¡»ali±mydosalikultu,aby

przezchwil¦po±piewa¢,akiedysko«czyli±my,medytowali±mytroch¦siedz¡c,pili±myher-

bat¦,wychodzili±mynaspacer—poprostuzachowywali±myjedyniezewn¦trznepozory.

Niewkładali±my»adnejenergiiwwykonywaneprzeznasczynno±ci,dali±mysi¦omota¢

przezprzygn¦biaj¡cynastrój.Wgrupieosób,którezaprosiłynasdoAngliipojawiłosi¦

równie»wielekonﬂiktów,wieleproblemów,mnóstwoosobistychstar¢inieporozumie«.

Kiedysi¦nadtymwszystkimzastanawiałem,zacz¡łemzdawa¢sobiespraw¦,»epozwoli-

łemsi¦zapl¡ta¢wnieprzyjemnefakty,jakiesi¦wokółmniewydarzały.Kreowałemszereg

negatywnychodczu¢wzwi¡zkuzcał¡spraw¡.Pragn¡łempowróci¢doTajlandii;»yczy-

łemsobie,abynieprzyjemnesytuacjemin¦ły;pragn¡łem,abytowszystkotoczyłosi¦

winnysposób,ani»elifaktycznie;martwiłemsi¦oludziichciałem,abyzachowywalisi¦

inaczej.

Zacz¡łemsobiezdawa¢spraw¦,»e»ywi¦niech¦¢wobecnieprzyjemnychsytuacji,jakie

mnieotaczaj¡.Wydarzałosi¦wówczaswieleniemiłychfaktówiwzbudzałemawersj¦wo-

bectegowszystkiego.Komplikowałemcał¡spraw¦wmoimumy±le,st¡dte»cierpiałem

ztegopowodu.Postanowili±mydoło»y¢stara«,abypoprostututaj»y¢;przestali±my

narzeka¢,przestali±mysi¦domaga¢anawettylkomy±le¢b¡d¹pragn¡¢tego,»emogliby-

±myby¢gdziekolwiekindziej.Zacz¦li±mywkłada¢energi¦wnasz¡praktyk¦,wstawali±my

wcze±nie,wykonywali±my¢wiczenia,abysi¦rozgrza¢—izacz¦li±myczu¢si¦owielelepiej.

Całenaszeotoczenienieuległozmianie,alemynauczyli±mysi¦niestwarza¢problemów

wobectychtrudno±ciwnassamych.

Je±limaciewysokieoczekiwaniawobecwłasnejosoby,s¡dz¡c,»epowinni±cieby¢su-

permanemalbosuper-kobiet¡,wówczasoczywi±cienieprzejawiacieszczególnie metta ,

poniewa»jedynieniezmiernierzadkomo»emyspełnia¢takwysokistandard.Ogarniaj¡

wasw¡tpliwo±ciwobecsiebie.„Mo»eniejestemwystarczaj¡codobry”—my±licie.Dzi¦ki

praktycemiłuj¡cej»yczliwo±ci metta wstosunkudosamychsiebie,mo»emypoło»y¢temu

kres.Zaczniemysobiewybacza¢zapopełnionebł¦dy,zauleganiesłabo±ciom.Nieznaczy

to,»eracjonalizujeciesprawyiwydarzenia,leczraczejto,i»niestwarzacieju»wi¦cej

problemówinie»ywicieniech¦ciwobecwaszychwadorazbł¦dów,jakiepopełnili±cie.

Takwi¦cpoprzezzastosowaniepraktyki metta wobecnaszegown¦trza,mo»emyuzy-

ska¢znaczniewi¦kszyspokójwewn¦trzny—akceptacj¦uwarunkowa«iogranicze«,jakim

podlegaj¡naszeciałaiumysły.Stajemysi¦bardziejuwa»niiprzytomni,zyskujemywi¦k-

sz¡±wiadomo±¢rzeczywisto±ci.Zaczynawyłania¢si¦m¡dro±¢imo»emyujrze¢,wjaki

sposóbprzezcałyczasstwarzamyniepotrzebneproblemy,pod¡»aj¡cjedyniezanaszymi

nawykowymipop¦dami.

Metta oznaczaodrobin¦wi¦cej,ani»elizwykła»yczliwo±¢.To»yczliwo±¢przenikliwa,

topewna±wiadomo±¢—»yczliwa±wiadomo±¢. Metta oznacza,i»potraﬁmyspokojnie

i»yczliwiewspółistnie¢zczuj¡cymiistotamiwewn¡trznasjakizistotamizewn¦trznymi.

Nieoznaczatolubieniainnych,czy»tak?Niektórzyludziewpadaj¡wtak¡skrajno±¢.

Twierdz¡:„Uwielbiammojesłabostki,poniewa»onetaknaprawd¦s¡mn¡.Niebyłbym

sob¡,je±libymniemiałmoichcudownychsłabostek”.Togłupie. Metta oznaczabycie

cierpliwym,byciezdolnymraczejdowspół»yciazeszkodnikamiumysłu,ani»elidostarania

si¦,abyjezawszelk¡cen¦unicestwi¢.

Naszespołecze«stwoprzejawiaogromn¡skłonno±¢dounicestwianiazarównowe-

wn¦trznychjakizewn¦trznychszkodników,d¡»¡cdostworzenia±rodowiska,wktórymnie

maju»»adnychszkodników.Słysz¦,jakmnisimówi¡:„Niemog¦medytowa¢,poniewa»

tutajjestzadu»okomarów;gdyby±mytylkomoglisi¦ichpozby¢”.Chocia»mo»esznigdy

naprawd¦nielubi¢komarów,mo»eszprzejawia¢wobecnichmiłuj¡c¡»yczliwo±¢ metta ,

szanuj¡cichprawodoegzystencjiiniepozwalaj¡csobiena»ywienieurazyzpowodu

ichobecno±ci.Adekwatnie,je»eliwyra»am metta wobecpełnegoprzygn¦bienianastroju

wdanejchwiliipozwalamnato,abyonmógłsi¦przejawi¢,rozpoznaj¦goiniedomagam

si¦,abybyłnieobecny—onsamodejdzie.Uczuciategotypupojawiaj¡si¦naturalnieiod-

chodz¡naturalnie.Usiłujemyjedłu»ejzatrzyma¢,poniewa»pragniemy,abyprzepływały

przezcałyczas.Walka,jak¡wkładamywusiłowaniepozbyciasi¦tego,czegonielubimy,

sprawia,»etakieuczuciawistocietrwaj¡dłu»ej,ani»eliwówczas,kiedyniepodejmujemy

takiejingerencji.

Wimwi¦kszymstopniuusiłujemykontrolowa¢natur¦,manipulowa¢ni¡zgodniezna-

sz¡»¡dz¡ipragnieniem,tymcz¦±ciejko«czysi¦tozanieczyszczeniemprzeznascałej

Ziemi.Ludzierzeczywi±ciesi¦obecniezamartwiaj¡,poniewa»widzimyogromzanieczysz-

cze«,pochodz¡cychzwszystkichtychchemikaliówipestycydów,jakiestosujemywcelu

wyeliminowaniaznaturyistotizjawisk,którychniechcemy.Kiedypróbujemyunicestwi¢

szkodnikiwnaszychumysłach,koniecko«cówefektemjestrównie»zanieczyszczenie—

prze»ywamyzałamanianerwowe,awtedyszkodnikipowracaj¡silniejszeni»kiedykolwiek.

Nowoczesnespołecze«stwoniewzbudzawiele metta wobecludzistarych,schorowa-

nychiumieraj¡cych.Naszespołecze«stwojestzdecydowanienastawionewstron¦młodo-

±ciiwigoru,szybkiego»yciaipozostaniamłodymtakdługo,jaktotylkomo»liwe.Kiedy

si¦starzejecie,jeste±ciewjakim±sensiebezu»yteczni,niepotraﬁciewykona¢wszystkiego

bardzodobrze,jeste±ciepowolni,niejeste±cieju»atrakcyjni,takwi¦cludziewistocienie

chc¡waszna¢.Wielestarszychosóbczuje,i»niemadlanichmiejscawspołecze«stwie.

Starzej¡si¦izostaj¡odrzucenijakoludziebezu»yteczni.Wtensamsposóbtraktujena-

szespołecze«stwoludziupo±ledzonychintelektualnieb¡d¹chorychumysłowo.Staramy

si¦trzyma¢odnichzdala,takaby±myniemusielinanichpatrze¢iwiedzie¢,»es¡gdzie±

wpobli»u.Próbyignorowaniaoczywistych»yciowychfaktów,takichjak±mier¢,niedo-

ł¦stwoczystaro±¢prowadzidowzrostuliczbychoróbumysłowych,załama«mentalnych

ialkoholizmu.

WszkołachnaterenieStanówZjednoczonych,podejmowanopróbyzebraniał¡cz-

niewjednejklasiewszystkichinteligentnychuczniówzwysokimwspółczynnikiemIQ,

awinnej—tychpowolnychigłupich.Niechciano,abyinteligentniuczniowiebylipo-

wstrzymywaniprzezpowolnyrozwójtychgłupszych.S¡dz¦,»enajwa»niejsz¡rzecz¡,jak¡

inteligentnimog¡si¦nauczy¢,jest»yczliwo±¢icierpliwo±¢wobecwszystkichtych,którzy

nies¡takinteligentniiszybcyjakoni.

Kiedyjeste±myzmuszenirywalizowa¢iwspółzawodniczy¢zwłasnymgatunkiem,»ycie

stajesi¦gor¡czkoweifrustruj¡ce.yczliwo±¢,cierpliwo±¢iwspółczucies¡warto±ciami

owielebardziejpomocnymiwpoznawaniu»yciana±wiecie,ani»elizdobyciepierwszej

nagrodyczyosi¡gni¦ciepierwszegomiejscawklasie.Poczucie,»ezawszemusimydoczego±

d¡»y¢iwspółzawodniczy¢,abyprzetrwa¢czyniznasneurotykówinieszcz¦±ników.Zkolei

ci,którzyniepotraﬁ¡rywalizowa¢,czuj¡si¦gorsiipoprostuwycofuj¡si¦.Frustracje

iniespełnienieogarniaj¡zarównoutalentowanychjakinietakbardzoutalentowanych,

poniewa» metta nigdyniebyłauwa»anazaistotn¡.

Kiedypraktykujemymiłuj¡c¡»yczliwo±¢ metta ,zaczynamyzch¦ci¡uczy¢si¦odtermi-

tówimrówek,odludzipowolnych,starych,chorychiumieraj¡cych.Ch¦tniepo±wi¦camy

czasnaopiek¦nadkim±,ktojestchory...atowymagacierpliwo±ci,nieprawda»?Pragnie-

mywygospodarowa¢niecoczasuznaszychzapracowanychegzystencjinato,abypomóc

ipoby¢zkim±,ktoumiera.Jeste±mygotowispróbowa¢kontemplowa¢izrozumie¢umie-

raj¡cych.Otokierunek,jakimusimyobra¢,abystworzy¢społecze«stwonaprawd¦ludzkie

idobre.

Zanimb¦dziemywstaniedokona¢olbrzymichprzemianspołecznych,musimyzacz¡¢

odsiebie,zacz¡¢odprzejawienia metta wobecwarunków,jakimpodlegaj¡naszeciała

iumysły.Mo»emyobdarza¢ metta chorob¦,je±lijeste±mychorzy.Nieoznaczatooczywi-

±cie,»epomo»emychorobiezosta¢przezdłu»szyczasalbo,»enieprzyjmiemyzastrzyku

inieza»yjemypenicyliny,poniewa»przejawiamy metta wobecdrobnoustrojów,którenas

zaraziły.Oznaczatojedynie,i»nie»ywimyniech¦ciwobecﬁzycznegodyskomfortuoraz

słabo±cinaszegociaławchwili,kiedyjeste±mychorzy.Mo»emynauczy¢si¦medytowa¢

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: