JAMES CLAVELL Ucieczka Ksi�ga pierwsza PI�TEK, 9 LUTEGO 1979 TEHERAN, APARTAMENT McIVER�W, 20.30. Wszyscy troje s�uchali radia, sygna� na falach kr�tkich by� niewyra�ny i s�abo dostrojony. - Tu BBC World Service, jest godzina siedemnasta czasu Greenwich... Pi�ta po po�udniu czasu Greenwich odpowiada�a wp� do dziewi�tej wieczorem czasu miejscowego. Dwaj m�czy�ni odruchowo spojrzeli na zegarki. Kobieta poci�gn�a �yk martini z w�dk�. Na dworze by�o ciemno, z oddali dochodzi�y odg�osy strza��w. Nie zwracali na nie uwagi. Kobieta znowu upi�a troch� martini. W apartamencie by�o zimno, centralne ogrzewanie wy��czono przed kilkoma tygodniami. Jedyne �r�d�o ciep�a stanowi� teraz ma�y elektryczny kominek, dzia�aj�cy podobnie jak przy�mione �ar�wki na p� mocy. - ...o godzinie siedemnastej trzydzie�ci nadamy specjalny raport naszego korespondenta z Persji, obecnie nazywanej Iranem... - �wietnie - mrukn�a kobieta i wszyscy pokiwali g�owami. Atrakcyjna i nie wygl�daj�ca na swoje pi��dziesi�t jeden lat, mia�a jasne w�osy, niebieskie oczy i okulary w ciemnych oprawkach. Genevere McIver, dla przyjaci� Genny. - ...najpierw jednak skr�t wiadomo�ci ze �wiata: sytuacja w Iranie zmienia si� z godziny na godzin�. Uzbrojone frakcje walcz� o w�adz�. Premier Callaghan og�osi�, �e kr�lowa poleci w poniedzia�ek do Kuwejtu, rozpoczynaj�c w ten spos�b trzytygodniow� wizyt� w pa�stwach Zatoki Perskiej. W Waszyngtonie pr�y... Sygna� kompletnie zanik�. Wy�szy m�czyzna zakl��. - Cierpliwo�ci, Charlie - powiedzia�a �agodnym g�osem Genny. - Zaraz si� znowu odezwie. - Masz racj�, Genny - odpar� Charlie Pettikin, urodzony w Afryce Po�udniowej by�y pilot RAF-u, o ciemnych, przetykanych nitkami siwizny w�osach. Mia� czterdzie�ci sze�� lat i by� g��wnym pilotem oraz szefem kursu pilota�u �mig�owc�w, prowadzonego dla ira�skich si� lotniczych. W oddali rozleg�y si� kolejne strza�y. - Troch� ryzykuj�, wysy�aj�c kr�low� do Kuwejtu - stwierdzi�a Genny. Bogaty szejkanat Kuwejtu le�a� po drugiej stronie Zatoki, granicz�c z Arabi� Saudyjsk� i Irakiem. - W tym momencie nie jest to zbyt rozs�dne, prawda? - To czysta g�upota. Rz�d daje dupy st�d a� do Aberdeen - mrukn�� z przek�sem jej m�� Duncan McIver. Genny roze�mia�a si�. - To dosy� daleko, Duncan. - Nie dla mnie, Gen! - McIver by� dyrektorem S-G Helicopters, brytyjskiej firmy dzia�aj�cej od wielu lat w Iranie, g��wnie w przemy�le naftowym. Mia� pi��dziesi�t osiem lat, postur� boksera i siw� czupryn�. - Callaghan to stary pierdo�a... - podj�� i urwa�, s�ysz�c �oskot jad�cego ulic� ci�kiego pojazdu. Apartament mie�ci� si� na najwy�szym, pi�tym pi�trze nowoczesnego bloku mieszkalnego na p�nocnych przedmie�ciach Teheranu. Po chwili przejecha� nast�pny pojazd. - To mi wygl�da na czo�gi - zauwa�y�a Genny. - To s� czo�gi - powiedzia� Charlie Pettikin. - Jutro czeka nas chyba kolejny z�y dzie� - stwierdzi�a. Od wielu tygodni ka�dy dzie� by� gorszy od poprzedniego. Najpierw we wrze�niu og�oszono stan wojenny. Szach wprowadzi� zakaz zgromadze� publicznych i godzin� policyjn� od dziewi�tej wieczorem do pi�tej rano, co jeszcze bardziej rozw�cieczy�o ludzi. Zw�aszcza w stolicy. Dosz�o do wielu zab�jstw i akt�w przemocy. Po d�ugich wahaniach szach zawiesi� nagle w ostatnich dniach grudnia stan wojenny, powierzy� tek� premiera umiarkowanemu politykowi Bachtiarowi, poczyni� wiele ust�pstw, a potem, ku zaskoczeniu wszystkich, wyjecha� szesnastego stycznia z Iranu "na wakacje". Bachtiar sformowa� rz�d, a ajatollah Chomeini - wci�� na wygnaniu we Francji - pot�pi� go i wszystkich, kt�rzy za nim stali. Zamieszki wzmaga�y si�, liczba ofiar ros�a. Bachtiar pr�bowa� negocjowa� z ajatollahem, kt�ry nie chcia� si� z nim spotyka� ani rozmawia�. Ludzie i wojsko burzyli si�, przed ajatollahem zamkni�to, a nast�pnie otwarto wszystkie lotniska. I wreszcie, co by�o jeszcze bardziej zaskakuj�ce, przed o�mioma dniami, pierwszego lutego, ajatollah wr�ci�. Zacz�a si� prawdziwa rewolucja. - Musz� si� jeszcze napi� - Genny wsta�a, �eby ukry� przechodz�cy j� dreszcz. - Zrobi� ci drinka, Duncan? - Bardzo prosz�, Gen. - Charlie? - zapyta�a, ruszaj�c do kuchni po l�d. - Dzi�kuj�, Genny, sam sobie zrobi�. Radio odezwa�o si� ponownie i zatrzyma�a si� w progu. - ...Chiny informuj� o powa�nych starciach z Wietnamem i zaprzeczaj�, jakoby... Sygna� ponownie zanik� i s�ycha� by�o tylko trzaski. P�niej dobieg�y ich kolejne strza�y, tym razem troch� bli�sze. - Id�c do was, wst�pi�em na drinka do klubu prasowego - powiedzia� po chwili Pettikin. - Kr��� plotki, �e Bachtiar chce st�umi� zamieszki. Inni twierdz�, �e dosz�o do ci�kich walk w Meszhedzie, gdzie t�um powiesi� szefa policji i kilku jego podw�adnych. - To straszne - mrukn�a. - Modl� si�, �eby si� opami�tali. Iran jest wspania�ym krajem i nie chc� st�d wyje�d�a�. - Radio odezwa�o si� na sekund�, a potem znowu umilk�o. - To chyba plamy na s�o�cu. - Cz�owiek ma ochot� rzyga� krwi� - stwierdzi� McIver. Podobnie jak Pettikin, s�u�y� kiedy� w RAF-ie. By� pierwszym pilotem zatrudnionym przez S-G Helicopters, a obecnie, jako dyrektor oddzia�u ira�skiego, r�wnie� dyrektorem wykonawczym IHC - Iran Helicopter Company, utworzonej wsp�lnie z obowi�zkowym ira�skim partnerem firmy, kt�ra podpisywa�a ich kontrakty, zawiera�a ich umowy i dysponowa�a ich pieni�dzmi. Bez McIvera nie mogliby dzia�a� na terenie Iranu. Pochyli� si� do przodu, �eby dostroi� lepiej stacj�, ale potem rozmy�li� si�. - Sygna� sam wr�ci - powiedzia�a Genny. - Zgadzam si�, �e Callaghan to stary pierdo�a. Duncan u�miechn�� si� do niej. Byli ma��e�stwem od trzydziestu lat. - Nie�le wygl�dasz, Genny - oznajmi�. - Ca�kiem nie�le. - Za to jedno mo�esz dosta� nast�pn� whisky. - Dzi�ki, ale tym razem dolej troch� wo... - ...w zwi�zku z pogarszaj�c� si� sytuacj� w Iranie, stacjonuj�ca w rejonie Filipin flotylla okr�t�w wojennych otrzyma�a rozkaz... - G�os spikera BBC zag�uszy�a inna stacja, a potem obie umilk�y. Czekali w napi�ciu na ci�g dalszy. Dwaj m�czy�ni spojrzeli na siebie, pr�buj�c ukry� szok. Genny podesz�a do kredensu, na kt�rym sta�a prawie pusta butelka whisky. Obok, zajmuj�c niemal ca�y blat, sta� nadajnik wysokich cz�stotliwo�ci, przez kt�ry McIver komunikowa� si�, je�li pozwala�y na to warunki, ze wszystkimi ich bazami helikopterowymi w Iranie. Apartament by� du�y i wygodny, mia� trzy sypialnie i dwa salony. Przed kilkoma miesi�cami, gdy og�oszono stan wojenny i wybuch�y zamieszki uliczne, Pettikin zamieszka� u nich - po rozwodzie, kt�ry wzi�� przed rokiem, by� teraz samotny - i ten uk�ad wszystkim odpowiada�. Podmuch wiatru za�omota� o ramy okien. Genny wyjrza�a na zewn�trz. W domach naprzeciwko pali�o si� kilka przy�mionych �wiate�, uliczne latarnie by�y zgaszone. Wsz�dzie, jak okiem si�gn��, ci�gn�a si� niska zabudowa. �nieg le�a� na dachach i na ziemi. Wi�kszo�� z mieszkaj�cych w mie�cie pi�ciu czy sze�ciu milion�w ludzi �y�a w biedzie. Ale ten teren, na p�nocy Teheranu, gdzie mieszkali cudzoziemcy i zamo�ni Ira�czycy, by� dobrze strze�ony. Genny zrobi�a sobie lekkiego drinka, sk�adaj�cego si� g��wnie z wody sodowej i wr�ci�a z nim do salonu. - Wybuchnie wojna domowa, zobaczycie - stwierdzi�a. - Nie b�dziemy mogli tu zosta�. - Wszystko dobrze si� u�o�y, Carter nie pozwoli... Nagle zgas�y �ar�wki i wy��czy� si� elektryczny kominek. - Cholera - j�kn�a Genny. - Dzi�ki Bogu, �e mamy kuchenk� na butan. - Mo�e przerwa w dostawie energii nie b�dzie d�uga. McIver pom�g� jej zapali� �wieczki, kt�re sta�y ju� na stole, i zerkn�� w stron� drzwi. Sta� przy nich czterogalonowy kanister z benzyn� - zapas na czarn� godzin�. Nie podoba�o mu si�, �e trzymaj� benzyn� w mieszkaniu, zw�aszcza �e codziennie musieli u�ywa� �wieczek. Ale ju� od wielu tygodni trzeba by�o sta� od pi�ciu do dwudziestu czterech godzin na stacjach benzynowych i nawet po tak d�ugim oczekiwaniu ira�ski pracownik m�g� nie nala� paliwa, dlatego �e klient by� cudzoziemcem. Wielokrotnie spuszczano im z baku benzyn� - zamki nie stanowi�y �adnej przeszkody. Mieli wi�cej szcz�cia od innych, poniewa� mogli korzysta� z paliwa lotniczego, ale zwyk�emu cz�owiekowi, przede wszystkim cudzoziemcom, kolejki zatruwa�y �ycie. Na czarnym rynku benzyna kosztowa�a sto sze��dziesi�t rial�w za litr - dwa dolary za litr i osiem za galon, je�li uda�o si� tyle kupi�. - M�wi�e� co� o Carterze? - K�opot polega na tym, �e je�li Carter wpadnie w panik� i wy�le troch� oddzia��w albo samolot�w, aby wesprze� zamach wojskowy, zrobi si� tu niez�a chryja. Wszyscy naoko�o, a szczeg�lnie Sowieci, podnios� wielki wrzask, trzeba b�dzie zareagowa� i Iran stanie si� zarzewiem trzeciej wojny �wiatowej. - Prowadzimy trzeci� wojn� �wiatow� od czterdziestego pi�tego, Charlie... - mrukn�� McIver. Przerwa� mu g�o�niejszy szum radia. Zaraz potem odezwa� si� ponownie g�os spikera: - ...za nielegaln� dzia�alno�� szpiegowsk�. Szef sztabu kuwejckich si� zbrojnych poinformowa�, �e Kuwejt otrzyma� du�e dostawy broni ze Zwi�zku Sowieckiego... - Chryste - mrukn�li jednocze�nie obaj m�czy�ni. - ...prezydent Carter zapewni� po raz kolejny o swoim poparciu dla rz�du Bachtiara i "procesu konstytucyjnego". Przechodz�ca przez Wyspy Brytyjskie fala obfitych opad�w �niegu, silnych huragan�w i powodzi sparali�owa�a prawie ca�y kraj. Zamkni�te zosta�o lotnisko Heathrow i wstrzymany ruch lotniczy. Na tym ko�czymy skr�t wiadomo�ci. A teraz program naszej redakcji rolnej "Dr�b i nierogacizna". Zaczynamy od... McIver wy��czy� radio. - Niech ich wszyscy diabli. W gruzy wali si� ca�y �wiat, a BBC chrzani o nierogaci�nie. Genny roze�mia�a si�. - Co ty by� pocz�� bez BBC, telewizji i futbolu? Huragany i powodzie. - Podnios�a bez wi�kszych nadziei s�uchawk�. By�a jak zwykle g�ucha. Od p...
Jagusia_17