reforma programowa G i ponadgimn.pdf

Zał ą cznik nr 4

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO

DLA GIMNAZJÓW I SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH,

KTÓRYCH UKO Ń CZENIE UMO ś LIWIA UZYSKANIE Ś WIADECTWA

DOJRZAŁO Ś CI PO ZDANIU EGZAMINU MATURALNEGO

Po ukończeniu szkoły podstawowej uczeń kontynuuje kształcenie ogólne na III i IV etapie

edukacyjnym. III etap edukacyjny realizowany jest w gimnazjum, zaś IV etap edukacyjny

realizowany jest w szkole ponadgimnazjalnej.

Kształcenie ogólne na III i IV etapie edukacyjnym, choć realizowane w dwóch róŜnych szkołach,

tworzy programowo spójną całość i stanowi fundament wykształcenia, umoŜliwiający zdobycie

zróŜnicowanych kwalifikacji zawodowych, a następnie ich późniejsze doskonalenie lub

modyfikowanie, otwierając proces kształcenia się przez całe Ŝycie.

Celem kształcenia ogólnego na III i IV etapie edukacyjnym jest:

1) przyswojenie przez uczniów określonego zasobu wiadomości na temat faktów, zasad,

teorii i praktyk;

2) zdobycie przez uczniów umiejętności wykorzystania posiadanych wiadomości podczas

wykonywania zadań i rozwiązywania problemów;

3) kształtowanie u uczniów postaw warunkujących sprawne i odpowiedzialne

funkcjonowanie we współczesnym świecie.

Do najwaŜniejszych umiejętności zdobywanych przez ucznia w trakcie kształcenia ogólnego

na III i IV etapie edukacyjnym naleŜą:

1) czytanie – umiejętność rozumienia, wykorzystywania i refleksyjnego przetwarzania

tekstów, w tym tekstów kultury, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju

osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w Ŝyciu społeczeństwa;

2) myślenie matematyczne – umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w Ŝyciu

codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym;

3) myślenie naukowe – umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym

do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a takŜe formułowania wniosków

opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody i społeczeństwa;

4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych, zarówno

w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno

-komunikacyjnymi;

6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji;

7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się;

8) umiejętność pracy zespołowej.

Jednym z najwaŜniejszych zadań szkoły na III i IV etapie edukacyjnym jest kontynuowanie

kształcenia umiejętności posługiwania się językiem polskim, w tym dbałości o wzbogacanie

zasobu słownictwa uczniów. Wypełnianie tego zadania naleŜy do obowiązków kaŜdego

nauczyciela.

WaŜnym zadaniem szkoły na III i IV etapie edukacyjnym jest przygotowanie uczniów do Ŝycia

w społeczeństwie informacyjnym. Nauczyciele powinni stwarzać uczniom warunki do

nabywania umiejętności wyszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji z róŜnych

źródeł, z zastosowaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych, na zajęciach z róŜnych

przedmiotów.

Realizację powyŜszych celów powinna wspomagać dobrze wyposaŜona biblioteka szkolna,

dysponująca aktualnymi zbiorami, zarówno w postaci księgozbioru, jak i w postaci zasobów

multimedialnych. Nauczyciele wszystkich przedmiotów powinni odwoływać się do zasobów

biblioteki szkolnej i współpracować z nauczycielami bibliotekarzami w celu wszechstronnego

przygotowania uczniów do samokształcenia i świadomego wyszukiwania, selekcjonowania

i wykorzystywania informacji.

PoniewaŜ środki społecznego przekazu odgrywają coraz większą rolę, zarówno w Ŝyciu

społecznym, jak i indywidualnym, kaŜdy nauczyciel powinien poświęcić duŜo uwagi edukacji

medialnej, czyli wychowaniu uczniów do właściwego odbioru i wykorzystania mediów.

WaŜnym celem działalności szkoły na III i IV etapie edukacyjnym jest skuteczne nauczanie

języków obcych. Bardzo waŜne jest dostosowanie zajęć do poziomu przygotowania ucznia, które

uzyskał na wcześniejszych etapach edukacyjnych.

Zajęcia z języków obcych nowoŜytnych prowadzone są na następujących poziomach:

1) na III etapie edukacyjnym:

a) na poziomie III.0 – dla początkujących,

b) na poziomie III.1 – na podbudowie wymagań dla II etapu edukacyjnego;

2) na IV etapie edukacyjnym:

a) na poziomie IV.0 – dla początkujących,

b) na poziomie IV.1 – dla kontynuujących naukę:

– w zakresie podstawowym – na podbudowie wymagań poziomu III.0

dla III etapu edukacyjnego,

– w zakresie rozszerzonym – na podbudowie wymagań poziomu III.1

dla III etapu edukacyjnego,

c) na poziomie IV.2 – dla oddziałów dwujęzycznych.

Szkoła powinna teŜ poświęcić duŜo uwagi efektywności kształcenia w zakresie nauk

przyrodniczych i ścisłych – zgodnie z priorytetami Strategii Lizbońskiej. Kształcenie w tym

zakresie jest kluczowe dla rozwoju cywilizacyjnego Polski oraz Europy.

WaŜnym zadaniem szkoły na III i IV etapie edukacyjnym jest takŜe edukacja zdrowotna, której

celem jest rozwijanie u uczniów postawy dbałości o zdrowie własne i innych ludzi oraz

umiejętności tworzenia środowiska sprzyjającego zdrowiu.

W procesie kształcenia ogólnego szkoła na III i IV etapie edukacyjnym kształtuje u uczniów

postawy sprzyjające ich dalszemu rozwojowi indywidualnemu i społecznemu, takie jak:

uczciwość, wiarygodność, odpowiedzialność, wytrwałość, poczucie własnej wartości, szacunek

dla innych ludzi, ciekawość poznawcza, kreatywność, przedsiębiorczość, kultura osobista,

gotowość do uczestnictwa w kulturze, podejmowania inicjatyw oraz do pracy zespołowej.

W rozwoju społecznym bardzo waŜne jest kształtowanie postawy obywatelskiej, postawy

poszanowania tradycji i kultury własnego narodu, a takŜe postawy poszanowania dla innych

kultur i tradycji. Szkoła podejmuje odpowiednie kroki w celu zapobiegania wszelkiej

dyskryminacji.

Wiadomości i umiejętności, które uczeń zdobywa na III i IV etapie edukacyjnym opisane są,

zgodnie z ideą europejskich ram kwalifikacji, w języku efektów kształcenia 1) . Cele kształcenia

sformułowane są w języku wymagań ogólnych, a treści nauczania oraz oczekiwane umiejętności

uczniów sformułowane są w języku wymagań szczegółowych.

Działalność edukacyjna szkoły jest określona przez:

1) szkolny zestaw programów nauczania, który uwzględniając wymiar wychowawczy,

obejmuje całą działalność szkoły z punktu widzenia dydaktycznego;

2) program wychowawczy szkoły, obejmujący wszystkie treści i działania o charakterze

wychowawczym;

3) program profilaktyki dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb danego

środowiska, obejmujący wszystkie treści i działania o charakterze profilaktycznym.

Szkolny zestaw programów nauczania, program wychowawczy szkoły oraz program profilaktyki

tworzą spójną całość i muszą uwzględniać wszystkie wymagania opisane w podstawie

programowej. Ich przygotowanie i realizacja są zadaniem zarówno całej szkoły, jak i kaŜdego

nauczyciela.

Szkoła oraz poszczególni nauczyciele podejmują działania mające na celu zindywidualizowane

wspomaganie rozwoju kaŜdego ucznia, stosownie do jego potrzeb i moŜliwości. Nauczanie

uczniów z niepełnosprawnościami, w tym uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu

lekkim, dostosowuje się do ich moŜliwości psychofizycznych oraz tempa uczenia się.

Na III i IV etapie edukacyjnym wymaga się od uczniów takŜe wiadomości i umiejętności

zdobytych na wcześniejszych etapach edukacyjnych.

Strategia uczenia się przez całe Ŝycie wymaga umiejętności podejmowania waŜnych decyzji –

poczynając od wyboru szkoły ponadgimnazjalnej, kierunku studiów lub konkretnej specjalizacji

zawodowej, poprzez decyzje o wyborze miejsca pracy, sposobie podnoszenia oraz poszerzania

swoich kwalifikacji, aŜ do ewentualnych decyzji o zmianie zawodu.

Łącznie III i IV etap edukacyjny zapewniają wspólny i jednakowy dla wszystkich zasób wiedzy

w zakresie podstawowym. Na IV etapie edukacyjnym moŜliwe jest ponadto kształcenie w

zakresie rozszerzonym o istotnie szerszych wymaganiach w stosunku do zakresu podstawowego.

1) Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie ustanowienia europejskich ram

kwalifikacji dla uczenia się przez całe Ŝycie (2008/C111/01).

Na IV etapie edukacyjnym przedmioty mogą być nauczane w zakresie podstawowym lub w

zakresie rozszerzonym:

1) tylko w zakresie podstawowym – przedmioty: wiedza o kulturze, podstawy

przedsi ę biorczo ś ci, wychowanie fizyczne, edukacja dla bezpiecze ń stwa, wychowanie do

Ŝ ycia w rodzinie, etyka ;

2) w zakresie podstawowym i w zakresie rozszerzonym:

a) j ę zyk polski, j ę zyk obcy nowo Ŝ ytny na poziomie IV.1 , matematyka, j ę zyk mniejszo ś ci

narodowej lub etnicznej oraz j ę zyk regionalny – j ę zyk kaszubski; uczeń realizuje

zakres podstawowy albo zakres rozszerzony (wymagania szczegółowe dla zakresu

rozszerzonego obejmują takŜe wszystkie wymagania szczegółowe dla zakresu

podstawowego);

b) historia, wiedza o społecze ń stwie, geografia, biologia, chemia, fizyka,

informatyka; uczeń obowiązkowo realizuje zakres podstawowy (zakres

rozszerzony stanowi kontynuację nauczania danego przedmiotu w zakresie

podstawowym);

3) tylko w zakresie rozszerzonym – przedmioty: historia muzyki, historia sztuki, j ę zyk

łaci ń ski i kultura antyczna, filozofia .

Szkoła ma obowiązek zadbać o wszechstronny rozwój kaŜdego ucznia i dlatego dla uczniów,

którzy wybierają kształcenie w zakresie rozszerzonym z przedmiotów matematyczno-

przyrodniczych przewidziany jest dodatkowo przedmiot uzupełniający historia i społecze ń stwo,

który poszerza ich wiedzę w zakresie nauk humanistycznych oraz kształtuje postawy

obywatelskie. Natomiast dla uczniów, którzy wybierają kształcenie w zakresie rozszerzonym z

przedmiotów humanistycznych przewidziany jest dodatkowo przedmiot uzupełniający przyroda,

który poszerza ich wiedzę w zakresie nauk matematyczno-przyrodniczych.

Szkoła ma obowiązek przygotować uczniów do podejmowania przemyślanych decyzji, takŜe

poprzez umoŜliwianie im samodzielnego wyboru części zajęć edukacyjnych. Dlatego na III i IV

etapie edukacyjnym uczniowie mogą wybrać przedmioty uzupełniające:

1) na III etapie edukacyjnym – zaj ę cia artystyczne oraz zaj ę cia techniczne ;

2) na IV etapie edukacyjnym – zaj ę cia artystyczne oraz ekonomia w praktyce .

Przedmioty nauczane na III i IV etapie edukacyjnym

IV etap edukacyjny

Nazwa przedmiotu

III etap edukacyjny

zakres

podstawowy

zakres

rozszerzony

Język polski

■

Języki obce nowoŜytne

■

Wiedza o kulturze

■

Muzyka

■

Historia muzyki

■

Plastyka

■

Historia sztuki

■

Język łaciński i kultura antyczna

■

Filozofia

■

Historia

■

Wiedza o społeczeństwie

■

Podstawy przedsiębiorczości

■

Geografia

■

Biologia

■

Chemia

■

Fizyka

■

Matematyka

■

Informatyka

■

Wychowanie fizyczne

■

Edukacja dla bezpieczeństwa

■

Wychowanie do Ŝycia w rodzinie 2)

■

Etyka

■

Język mniejszości narodowej lub etnicznej 3)

■

Język regionalny – język kaszubski 3)

■

2) Sposób nauczania przedmiotu wychowanie do Ŝ ycia w rodzinie określa rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia

12 sierpnia 1999 r. w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o Ŝyciu seksualnym

człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, Ŝycia w fazie prenatalnej oraz

metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego (Dz. U. Nr 67, poz.

756, z 2001 r. Nr 79, poz. 845 oraz z 2002 r. Nr 121, poz. 1037).

3) Przedmiot j ę zyk mniejszo ś ci narodowej lub etnicznej oraz przedmiot j ę zyk regionalny – j ę zyk kaszubski jest realizowany

w szkołach (oddziałach) z nauczaniem języka mniejszości narodowych lub etnicznych oraz języka regionalnego – języka

kaszubskiego, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 listopada 2007 r. w sprawie warunków

i sposobu wykonywania przez przedszkola, szkoły i placówki publiczne zadań umoŜliwiających podtrzymywanie poczucia

toŜsamości narodowej, etnicznej i językowej uczniów naleŜących do mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności

posługującej się językiem regionalnym (Dz. U. Nr 214, poz. 1579).

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: