{945}{983}Sto lat temu {985}{1087}na Ziemii mieszka�o p�tora miliarda ludzi. {1130}{1253}Dzi� ponad sze�c miliard�w|t�oczy si� na naszej kruchej planecie. {1288}{1430}Ale nawet teraz, wci�� s� miejsca|ledwo dotkni�te przez cywilizacj�. {1552}{1648}Ten serial zabierze was w dzikie rejony {1652}{1726}i poka�e wam planet�|i jej dzikie �ycie {1729}{1794}takie jakiego nigdy wcze�niej nie widzieli�cie. {3019}{3110}Wyobra� sobie nasz �wiat bez s�o�ca. {3141}{3275}Samce pingwina cesarskiego stawiaj� czo�a|najbli�szym temu warunkom na Ziemii - {3280}{3341}zimie na Antarktydzie. {3385}{3425}Jest nieustannie ciemno {3429}{3552}a temperatura spada do|siedemdziesi�ciu stopni poni�ej zera. {3805}{3887}Pingwiny zostaj�, kiedy inne stworzenia|ju� uciek�y {3890}{3949}bo ka�dy strze�e skarbu: {3951}{4030}jednego jaja le��cego na stopach {4032}{4126}i trzymanego w cieple w puszystej|wypuk�o�ci brzucha. {4253}{4317}Nie ma dla nich jedzenia ani wody, {4319}{4405}i nie zobacz� s�o�ca przez cztery miesi�ce. {4406}{4527}Z pewno�ci� wi�kszej pr�by|nie do�wiadcza �adne inne zwierz�. {4770}{4845}Kiedy s�o�ce opuszcza Antarktyd� {4847}{4936}o�wietla niebo na dalekiej p�nocy. {5148}{5179}Jest marzec {5180}{5257}i �wiat�o wraca do Arktyki, {5258}{5347}oddalaj�c cztery miesi�ce ciemno�ci. {5658}{5723}Nied�wied� polarny wierci si�. {5724}{5808}Ca�� zim� sp�dzi� w legowisku. {5810}{5917}Jego poruszenie zwiastuje pocz�tek wiosny. {5977}{6039}Po miesi�cach zamkni�cia pod ziemi� {6042}{6092}zje�d� w d� zbocza. {6095}{6148}Byc mo�e w celu oczyszczenia futra, {6150}{6220}mo�e dla czystej zabawy. {6580}{6668}Jej m�ode przypatruj� si�|ich nowemu jasnemu �wiatu {6671}{6724}pierwszy raz w �yciu. {6779}{6825}Samica wzywa je, {6826}{6971}ale strome zbocze nie jest|najlepszym miejscem na pierwsze kroki. {7290}{7326}Ale s� g�odne, {7329}{7370}i ch�tnie biegn� do matki, {7372}{7456}kt�ra sp�nia si� z karmieniem|w ten wyj�tkowy dzie�. {7460}{7521}Teraz wabi je obietnic� mleka, {7526}{7605}jedynym jedzeniem jakie m�ode znaj�|od dnia kiedy narodzi�y si� {7607}{7724}g�uche i �lepe w �niegach jakie�|dwa miesi�ce temu. {8117}{8202}Matka nie jad�a od pi�ciu miesi�cy {8205}{8273}i straci�a po�ow� wagi cia�a. {8278}{8424}Teraz zamienia resztki swojego t�uszczu|w mleko dla m�odych. {8878}{8940}Wiosenne s�o�ce przynosi ciep�o {8944}{9017}ale te� k�opot dla matki. {9028}{9095}Roztapia morski l�d. {9099}{9200}Tam gdzie polowa�a na foki|kt�rych potrzebuje do wykarmienia m�odych. {9202}{9290}Musi tam p�j�c zanim l�d|zacznie p�kac. {9382}{9464}Teraz jest wci�� minut trzydzie�ci stopni {9467}{9554}i m�ode musz� chronic si� w norze. {9888}{9961}Min�o sze�c dni od pojawienia si� nied�wiedzi {9965}{10029}i wiosna gwa�townie si� rozwija. {10032}{10124}Ale nawet teraz �nie�yce|mog� uderzyc bez ostrze�enia. {10196}{10228}B�d�c tak ma�ymi, {10232}{10349}m�ode �atwo mog� zmarzn�c|i b�dzie im wygodniej w norze. {10351}{10429}Ale matka musi wyprowadzic je na zewn�trz|i utrzymywac ich aktywno�c. {10464}{10505}Jest s�aba z g�odu {10507}{10583}i nie ma jedzenia na zboczach. {10741}{10794}Morski l�d wci�� trzyma, {10801}{10857}ale nie potrwa to d�ugo. {10940}{10962}Dziesi�tego dnia {10965}{11055}matka prowadzi m�ode mil� od nory. {11059}{11128}Ju� czas poddac je testowi. {11192}{11256}Bardzo ju� wyros�y, {11258}{11355}ale nie maj� matczynego zmys�u po�piechu. {11729}{11816}W ko�cu wydaje si� �e s� gotowe do podr�y {11817}{11859}i s� w sam� por�, {11862}{11975}kilka mil od wybrze�a, kiedy l�d|zaczyna p�kac. {12127}{12216}Teraz matka mo�e zacz�c polowac na foki, {12219}{12330}ale ona prowadzi m�ode w niebezpieczny|nowy �wiat. {12345}{12475}Prawie po�owa m�odych umiera|w trakcie pierwszego roku na lodzie. {12721}{12804}Lato przynosi 24 godziny �wiat�a {12808}{12889}a odwil� zmienia krajobraz. {12956}{13086}Dalej na po�udnie zimowe �niegi|prawie zesz�y z arktycznej tundry. {13284}{13361}Dzika granica p�nocnej Kanady. {13362}{13475}Tutaj natura wystawia|jeden z najwi�kszych dramat�w - {13656}{13816}Co roku trzy miliony karibu|migruje przez tundr� Arktyki. {14123}{14277}Ogrom stada mo�na dobrze ocenic|tylko z powietrza. {14449}{14593}Niekt�re stada przemierzaj� ponad 2,000 mil rocznie|w poszukiwaniu nowych pastwisk. {14597}{14742}To najd�u�sza l�dowa migracja zwierz�t. {15014}{15070}S� nieustannie w ruchu. {15073}{15170}Ciel�ta musz� stan�c na nogi|w dzie� narodzin. {15675}{15791}Ale wielkie stada|nie podr�uj� samotnie. {15853}{15886}Wilki. {15944}{16060}Grupy od o�miu do dziesi�ciu osobnik�w|towarzysz� migracji. {16108}{16141}S� g�odne. {16278}{16380}Poluj� na m�odego cielaka. {16550}{16663}Wbieganie dok�adnie w �rodek stada|to sztuczka wywo�uj�ca panik�. {16916}{16951}Stado si� rozdziela {16954}{17047}i teraz jest �atwiej|upolowac pojedyncz� sztuk�. {17303}{17404}W chaosie, m�ode zostaje oddzielone|od matki. {17562}{17595}Cielak jest m�ody, {17597}{17710}ale mo�e prze�cign�c wilka|je�eli tylko zdo�a utrzymac si� na nogach. {18017}{18086}Na tym etapie|szanse s� r�wne - {18089}{18139}albo karibu pope�ni b��d {18144}{18217}albo po przebiegni�ciu mili|wilk da za wygran�. {19403}{19452}�rodek lata w tundrze {19457}{19522}a s�o�ce nie zachodzi. {19573}{19664}Na tych szeroko�ciach|promienie s�oneczne odbijaj� si� {19666}{19733}i ich energia kt�ra dociera na ziemi� {19737}{19801}jest niewystarczaj�ca do wzrostu drzew. {19859}{19934}Trzeba przemierzyc 500 mil na po�udnie st�d {19939}{19984}�eby by�o to mo�liwe. {20133}{20220}Te kar�owate krzewy|wyznaczaj� lini� drzew - {20223}{20303}pocz�tek p�nocnego lasu - {20307}{20338}tajgi. {20564}{20659}Li�cie w kszta�cie igie� s� niejadalne {20663}{20754}wi�c w tym lesie �yje bardzo niewiele zwierz�t. {20917}{20952}To ciche miejsce {20955}{21047}gdzie �nieg nie jest znaczony|�ladami st�p. {21273}{21312}W arktycznej zimie {21317}{21422}�nieg nieprzerwanie pokrywa krajobraz. {21428}{21493}Ale kiedy wiosna wkrada si� od po�udnia {21498}{21570}tajga si� ods�ania. {21698}{21776}W tym ogromnym lesie otaczaj�cym Ziemi� {21778}{21863}ro�nie jedna trzecia wszystkich ziemskich drzew {21864}{21915}i produkuje tak wiele tlenu {21919}{22011}�e zmienia sk�ad atmosfery. {22071}{22110}Podr�uj�c na po�udnie {22115}{22191}wp�yw s�o�ca jest coraz wi�kszy {22194}{22340}i na 50 stopniu szeroko�ci geograficznej|widac istotne zmiany. {22577}{22740}Lata s� tutaj wystarczaj�co d�ugie|�eby li�ciaste drzewa zast�pi�y iglaste. {22745}{22833}Li�cie s� �atwiejsze do jedzenia|i trawienia {22835}{22915}wi�c zwierz�ta mog� gromadzic {22917}{22966}wi�cej energii s�onecznej. {23001}{23025}Jest lato {23027}{23114}i te lasy|t�tni� �yciem. {23746}{23823}Ale dobre czasy|nie potrwaj� d�ugo. {23867}{23977}Li�cie zostan� zrzucone przed zim�|bo mog�yby zostac uszkodzone przez mr�z. {23979}{24012}Kiedy znikaj�, {24015}{24137}ziemia staje si� ja�owa|i niewiele pozostaje do zjedzenia. {24332}{24392}Mieszka�cy musz� przenie�c si�|w inne miejsca, {24396}{24428}hibernowac, {24432}{24507}lub stawic czo�a miesi�com g�odu. {24953}{25003}Lampart amurski - {25003}{25069}najrzadszy kot na �wiecie. {25144}{25217}Tutaj, w li�ciastych lasach wschodniej Rosji {25222}{25293}polowanie w zimie jest bardzo trudne. {25293}{25334}Zwierz�t jest niewiele, {25338}{25409}i nie ma ukrytej ro�linno�ci. {25481}{25579}M�ode ma rok i wci�� jest|zale�ne od matki. {25782}{25868}Jelenie s� cz�st� ofiar� srogiej zimy {25872}{25969}ale te lamparty jedz� r�wnie� padlin�. {25983}{26067}Lampart afryka�ski nie przetrwa�by tutaj, {26069}{26193}ale rosyjskie koty maj� grube futro|kt�re chroni od zimna. {26334}{26425}Zosta�o tylko czterdzie�ci|dzikich lampart�w amurskich {26429}{26477}a ich liczba zmniejsza si�. {26517}{26553}Jak wiele innych stworze�, {26557}{26627}koty zosta�y zepchni�te na skraj wymarcia {26630}{26722}przez polowania i nieszczenie ich �rodowiska. {26769}{26908}Lampart amurski symbolizuje delikatno�c|naszego naturalnego dziedzictwa. {26921}{27024}Przysz�o�c ca�ych gatunk�w zale�y|od przetrwania {27026}{27122}ma�ej liczby matek|jak ta. {27255}{27313}Wszystkie zwierz�ta, rzadkie czy powszechne, {27315}{27411}zale�� od energii s�onecznej. {27600}{27665}W Japonii pojawienie si� kwiat�w wi�ni {27667}{27740}obwieszcza pocz�tek wiosny. {28257}{28362}Energia s�oneczna przynosi kolory krajobrazowi. {28601}{28687}Ziemia w trakcie corocznej podr�zy|wok� S�o�ca, {28690}{28753}wiruje na pochy�ej osi. {28756}{28854}To w�a�nie nachylenie powoduje|pory roku. {29468}{29576}Post�p p�r roku|powoduje ci�g�e zmiany. {29600}{29669}Kiedy wp�yw s�o�ca zmniejsza si� na p�nocy, {29673}{29783}li�ciaste lasy Ameryki {29786}{29911}trac� li�cie przygotowuj�c si�|na ciemne zimne miesi�ce. {30257}{30328}Pory roku przechodz� jedna w drug�. {30331}{30401}Niekt�re organizmy dobrze sobie radz�|w schy�kowych porach, {30402}{30490}jednak wi�kszo�c musi poczynic|specjalne przygotowania na zim�, {30493}{30552}i �ycie z ma�� ilo�ci� s�o�ca. {30919}{30970}Ca�e populacje zwierz�t {30974}{31122}s� zmuszone przemierzac wielkie odleg�o�ci|w poszukiwaniu jedzenia i ciep�a. {31250}{31399}300,000 bajkalskich cyranek zbiera si� razem|do ucieczki z syberyjskiej zimy {31403}{31488}przenosz�c si� na po�udnie do Korei - {31551}{31659}ca�a �wiatowa populacja w jednym stadzie. {31763}{31872}Ale istniej� cz�ci �wiata, w kt�rych|nie ma p�r roku. {31951}{32053}W tropikach promienie s�oneczne uderzaj� w Ziemi�|z zenitu {32056}{32166}a ich si�a jest mniej wi�cej sta�a|przez ca�y rok. {32223}{32290}Dlatego d�ungla ro�nie tak energicznie {32293}{32355}i wspiera tyle �ycia. {32394}{32489}Ten las pokrywa tylko 3 procent|powierzchni planety, {32490}{32617}ale �yje tu ponad 50 procent|wszystkich ro�lin i zwierz�t. {32705}{32781}Korony drzew s� szczeg�lnie bogate. {32788}{32833}S� tutaj ma�py, ptaki {32835}{32893}i miliony gatunk�w owad�w, {32895}{32967}nie wiemy dok�adnie ile. {33027}{33107}L...
gagatek666