1. Jaka jest istota zarządzania?
Zarządzanie to zespół działań decyzyjnych, obejmujących planowanie, organizowanie, motywowanie i kontrolowanie nastawionych na wykorzystanie następujących zasobów organizacji i jej otoczenia: ludzkich rzeczowych, finansowych, informacyjnych, aby spełnić cel organizacji w wydajny i skuteczny sposób.
2. Cechy zarządzania wg Druckera.
-zarządzanie dotyczy przede wszystkim ludzi
-zarządzanie jest głęboko osadzone w kulturze
-zarządzanie wymaga prostych i zrozumiałych wartości , celów działania i zadań jednoczących wszystkich uczestników organizacji
-zarządzanie powinno doprowadzić do tego, aby organizacja była zdolna do uczenia się
-zarządzanie wymaga komunikowania się:
*przekazywania właściwym adresatom właściwych komunikatów we właściwym czasie
*zdolności do właściwego odbioru komunikatów nadawczych przez innych
-zarządzanie wymaga rozbudowanego systemu wskaźników
-zarządzanie musi być zorientowane na ostatecznym rezultatem jakim jest zadowolony klient.
3. Jakie są podstawowe decyzje zarządcze?
-ustalenie długotrwałych celów strategicznych i sposobów ich realizacji-strategii,
-planowanie(ustalanie sekwencji przyszłych działań oraz środków niezbędnych do ich zrealizowania)
-ustalenie zakresu, przedmiotu i metod kontroli
-decydowanie o przebiegu procesów produkcyjnych w przedsiębiorstwie przemysłowym
-organizowanie, czyli grupowanie zasobów materiałowych i ludzkich oraz ustalanie relacji między nimi
-kierowanie zachowaniami ludzkich, wybór sposobów oddziaływania
-kształtowanie potencjalnych społ. organizacji
-specyficzne decyzje, które wymusza umiędzynarodowienie , czy globalizacja procesów zarządzania.
4. Jakie umiejętności wg Państwa powinny mieć osoby zarządzające?
-znajomość języków obcych
-umiejętność obsługi nowoczesnych „urządzeń wspierających”
-umiejętność przekonywania, prowadzenia dyskusji; przemawia, udziela wywiadów, negocjacji
-rozumienie i samodzielne tworzenie dokumentów organizacyjnych , np. Kontakty
-biegła znajomość dokumentacji księgowej i finansowej
-opanowanie zasad i procedur uczestnictwa w rynku finansowym, kapitałowym, walutowym
-umiejętność posługiwania się statycznymi metodami analizy danych
5. Czym jest i jakie są cechy organizacji?
Organizacja w znaczeniu przedmiotowym(rzeczowym) organizacji to pewien obiekt, który można odróżnić od innych ze względu na jego cechy charakterystyczne. org. jest uporządkowanym systemem społeczno-technicznym.
Cechy:
-całość, której składniki przyczyniają się do realizacji celów tej całości
-zdolność zachęcenia członków do uczestnictwa w organizacji
-organizacja przyczynia się do powodzenia swych części(osobiste potrzeby, zamierzenia, ambicje)
-spójność i dopasowanie.
6. Organizacja jako system społeczno-techniczny.
-podsystem celów i wartości-określa misję jaką organizacja spełnia w otoczeniu oraz w stosunku do pracowników
-podsystem psychospołeczny-zawiera uczestników organizacji, ich motywacja, potrzeby, wartości i kulturę
-podsystem techniczny-technologie. know-how, maszyny, budynki, itd.
-podsystem struktury-formalne zasady podziału zadań, uprawnień czy odpowiedzialności
-podsystem zarządzania- mechanizm koordynacji i uzgodnienia pozostałych podsystemów w procesach podejmowania decyzji.
7. Charakterystyka otoczenia bliższego przedsiębiorstwa (sieci),
Sieć to powiązane ze sobą, współpracujące i konkurujące organizacje.
Elementy sieci:
- agencje rządowe (Ministerstwo, Państwowa Agencja Akredytacyjna);
- klienci;
- partnerzy (przedsiębiorstwa/organizacje, z którymi podmiot współpracuje)
- konkurenci
- grupy nacisku (lobbing, org. wywierające wpływ w celu uzyskania określonych działań)
- dostawcy
- związki (np. zawodowe; porozumienia o charakt. formalnym, które mają reprezentować prawa pracowników )
8. Charakterystyka otoczenia dalszego organizacji (makrootoczenia),
Elementy otoczenia ogólnego:
- prawne – wszelkiego rodzaju regulacje i system prawny wpływający na funkcjonowanie przedsiębiorstwa
- fizyczne – to co fiz. znajduje się wokół organizacji; system komunikacyjny
- ekonomiczne – gospodarka, w której funkcjonuje dana firma; rynek usług
- technologiczne – technologie, które są wykorzystywane przy produkcji lub świadczeniu usług przez dane przedsiębiorstwa;
- społeczne – demografia i wszelkie zmiany z nią związane;
- polityczne – związki polityczne;
- kulturowe – zasady zachowania, zwyczaje.
9. Czym jest strategia przedsiębiorstwa,
Strategia jest rozumiana jako pewien plan działania organizacji, związany z jej pozycją w otoczeniu (obecną i przyszłą)oraz pewien względnie trwały i koherentny(spójny) sposób działań.
Podstawowe elementy strategii przedsiębiorstwa:
-domena-określa gdzie i komu firma zamierza sprzedawać swoje wyroby lub usługi
-strategiczna przewaga- polega na tym, aby w ramach wybranej domeny być bardziej atrakcyjnym partnerem niż inne firmy
-cele- określają co konkretnie firma chce osiągnąć w kolejnych okresach i pozwalają kontrolować czy firma osiąga sukces
-funkcjonalne programy działania- działania są przełożeniem koncepcji strategii na kontrolne działania na każdym stanowiskiem pracy, na codzienne zachowania każdego pracownika.
10. Analiza SWOT w przedsiębiorstwie,
To kompleksowa metoda służąca do badania otoczenia organizacji oraz analizy jej wnętrza. Metody analizy SWOT:
1.Identyfikacja oraz analiza szans i zagrożeń
*analiza w jakich sektorach i regionach działa przedsiębiorstwo
*analiza makrootoczenia- podział na segmenty i analiza szans i zagrożeń w każdym z nich
*analiza otoczenia bliższego przedsiębiorstwa
Efekt końcowy- wypełnienie dolnych pól macierzy.
2.Identyfikacja oraz analiza mocnych i słabych stron firm
*analiza wymaga przeprowadzenia szeregu analiz cząstkowych, Np. analiza portfela produkcji, badanie cyklu życia produkcji i technologii.
3. Określenie pozycji strategicznej przedsiębiorstwa i kierunku rozwoju.
*analiza powinna określić decyzji strategicznych w kategoriach maksymalizowania szans płynących z otoczenia i mocnych stron organizacji lub minimalizowania zagrożeń płynących z otoczenia i słabych stron firm.
*jest to najbardziej kompleksowa metoda analizy- zbiorczo prezentuje czynniki wpływające na rozwój firmy
*jest to narzędzie uniwersalne –może być bardzo proste jak i przy jego wykorzystaniu można posłużyć skomplikowanymi technikami analizy
*pomaga rozróżnić czynniki na które firma może wpływać od tych , które są od niej niezależne.
11. Macierz BCG jako metoda analizy portfelowej,
Macierz BCG, opracowana przez Boston Consulting Group, jest najstarszą i najprostszą metodą prezentacji portfela produkcji. Została skonstruowana na podstawie dwóch zmiennych: stopy wzrostu rynku oraz względnego udziału w rynku badanego produktu lub grupy produktów.
12. Wymiary procesu planowania,
-układ organizacyjny- korporacja, filie, grupy funkcjonalne, wydziały, departamenty, produkty, projekty, pomysły
-przedmiot-produkcja, badania naukowe, rozwój, finanse, marketing, zakupy, siła robocza, wyposażenie.
Przedmiot planu-określa sfery działania organizacji, których dotyczy plan. Planować można więc, np. marketing, produkcję, itd.
-elementy- statut, ogólne zasady, cel, zadania, strategia, polityka, programy, budżety, procedury, reguły
-charakterystyki- złożoność, ogólność, znaczenie, Strategia lub taktyka, jawność, forma pisemna lub niepisemna, formalne, nieformalne, łatwość wdrażania, racjonalność, elastyczność, koszt.
-czas- stałe, długotrwałe, średniookresowe, krótkookresowe.
13. Etapy procesu planowania
-ustalanie celów
-identyfikacja problemów
-poszukiwanie alternatywnych rozwiązań
- ocenianie konsekwencji
-dokonanie wyboru
-wdrażanie planu
-kontrola realizacji.
14. Biznesplan
To plan przyszłych działań gospodarczych oraz ich oczekiwanych rezultatów, mających na celu ocenę skutków zamierzonych działań. Pozwala zidentyfikować problemy jak i znaleźć ścieżkę ich rozwiązania.
Typowa zawartość biznes planu:
-streszczenie menedżerskie
-charakterystyka rynku, uwzględniająca prognozy zmian
-charakterystyka przedsiębiorstwa, którego plan dotyczy
-proponowane działania, stymulujące sprzedaż
-prognozowane rozmiary sprzedaży
-informacje o sposobie sfinansowania działalności
-podsumowanie analiz organizacji i otoczenia, często w postaci analizy SWOT
15. Rodzaje kontroli,
16. Składniki struktury organizacyjnej,
-stanowisko organizacyjne-elementarna część organizacji, Np. stanowisko kierownicze, stanowisko sztabu, pomoc w podejmowaniu decyzji
-jednostka organizacyjna-kierownik wyższego szczebla plus podlegli mu kierownicy niższego szczebla wraz ze swoimi podwładnymi
-komórka organizacyjna- kierownik plus podlegli mu pracownicy
-pion organizacyjny- komórki realizujące tą samą funkcję i podlegające dyrektorowi naczelnemu
17. Charakterystyka wybranego rodzaju struktury organizacyjnej,
Rodzaje:
l scentralizowane i zdecentralizowane
l sformalizowane i niesformalizowane
l proste i złożone
l smukłe i płaskie
zalety:
- możliwość dokłądnej i bieżącej kontroli podwładnych
- możliwość bezpośredniego oddziaływania kierownika na podwładnych
- relatywnie duże możliwości awansu pionowego
wady:
- długi przepływ informacji
- relatywnie duże prawdopodobieństwo pojawienia się błędów w procesach decyzyjnych i informacyjnych (zniekształcenia/opóźnienia informacji)
18. Planowanie zasobów ludzkich w organizacji,
Planowanie zatrudnienia to ogół decyzji dotyczących celów i wszystkich działań związanych z człowiekiem w procesie pracy np. polityka płacowa, działalność socjalna.
Cele planowania w ZZL:
- określenie poziomu zasobów ludzkich, który jest niezbędny do realizacji celów przedsiębiorstwa;
- minimalizacja kosztów funkcjonowania przedsiębiorstwa;
- optymalizacja zasobów wiedzy i umiejętności organizacji;
- stabilizacja sytuacji kadrowej;
- skonstruowanie systemu ocen pracowników.
Etapy procesu planowania:
1) Zbieraie i analizowanie danych oraz przewidywanie trendów w celu opracowania prognozy popytu i podaży personelu;
2) Formułowanie przez dyrektora personalnego i naczelnego celów zarządzania potencjałem społecznym ściśle związanych z celami strategicznymi organizacji;
3) Tworzenie i wdrażanie planów i programów działania w zakresie obsady, oceny, wynagradzania i rozwoju;
4) Kontrola i ocena planów oraz programów – odpowiedź na pytanie czy cele zostały osiągnięte? Przykładowe kryteria oceny realizacji planu:
- aktualny stan zatrudnienia w relacji do planowanego;
- programy wdrożone w stosunku do przyjętych;
- koszty realizacji programów w stosunku do budżetu.
19. Istota rekrutacji i selekcji pracowników,
Rekrutacja- to „przyciągnięcie” do przedsiębiorstwa kandydatów do pracy na danym stanowisku(bierna, aktywna, wewnętrzna, zewnętrzna);działania polegające na poinformowaniu potencjalnych kandydatów o firmie i warunkach uczestnictwa w niej, wytworzenie pozytywnych postaw i chęci zatrudnienia.
Selekcja-proces zbierania informacji o kandydatach na uczestników organizacji i dokonywaniu wyboru najbardziej odpowiedniego na wakujące stanowiska pracy.
20. Metody i źródła rekrutacji pracowników
Główne źródła rekrutacji:
1.wewnętrzny rynek pracy-osoby zatrudnione w organizacji
2.zewnętrzny rynek pracy-osoby niezatrudnione w organizacji, w wieku produkcyjnym i zdolne do pracy.
Metody rekrutacji pracowników:
-ogłoszenie prasowe- dostęp do szerokich kręgów kandydatów, możliwość zgłoszenia się zbyt dużej ilości kandydatów
-przekaz ustny- niski koszt, brak pewności rezultatów
-agencje zatrudnienia- fachowość, usługa gwarantowana, wysoki koszt
-krewni, znajomy- tania, możliwość polecenia osób bez kwalifikacji
-szkoła- niedroga, absolwenci mogą mieć zapał do pracy, brak doświadczenia kandydatów
-konkurencja- kandydaci przeszkoleni i doświadczeni, możliwość napięć z konkurentami, niska lojalność pracowników
-Internet - niska cena, skuteczny w turystyce do poszukiwania pracowników za granicą, nadmiar informacji
urząd pracy- minimalny koszt, niskie kwalifikacje.
21. Metody selekcji pracowników,
Techniki selekcji:
-analiza dokumentów
-wywiady
-testy psychologiczne
-weryfikacja informacji
-testy i próby sprawdzające
-badania lekarskie
Etapy procesu selekcji:
1.zapoznanie się z pisemnymi ofertami kandydatów
2.wstapna rozmowa z kandydatem
3.test psychologiczny
4.weryfikacja inf. podanych przez kandydata
5.ostateczna rozmowa kwalifikacyjna z kandydatem
6.podjecie decyzji o przyjęciu(odrzuceniu)kandydata
7.badania lekarskie
8.zatrudnienie kandydata.
22. Selekcja lub rekrutacja na podane stanowisko np. lekarz stomatolog, - wiadomo.
23. Ocenianie pracowników
System ocen pracowników jest formalną metodą okresowej ewaluacji pracy i uczestnictwa.
Osoby przeprowadzające ocenę:
-bezpośredni przełożony
-kierownik ds. Personalnych
-podwładny
-współpracownik
-grupa podwładnych lub współpracowników
-sam pracownik( samoocena)
Etapy procesu oceniania:
1.Określanie celów
2.Analiza pracy(ustalanie kryteriów oceny)
3.Tworzenie procedur i narzędzi oceny
4.Oceny wyników finansowych w stosunku do stanowiska pracy( jak pracownik przyczynił się do wyników finansowych przedsiębiorstwa)
5.Przeprowadzenie oceny pracowników
6.Omówienie wyników oceny z każdym pracownikiem
7.Formułowanie planów rozwoju personalnych
8.Podjęcie decyzji dotyczących wynagrodzeń
Narzędzia oceniania:
-porównywanie z normami(jeśli są opracowane)
-lista wydarzeń krytycznych(sukcesy i porażki)
-porównywanie z wynikami innych
-porównywanie z wynikami danego pracownika we wcześniejszych okresach
-ranking
-arkusz oceny pracownika
24. Szkolenie pracowników,
Szkolenie-ma na celu rozwój pracownika i podwyższenie jego efektywności pracy
Procedura szkoleniowa:
-określenie potrzeb szkoleniowych
-opracowanie planu i wybór metod szkolenia
-realizacja szkoleń
-kontrola i ocen szkoleń
Formy szkoleń: wewnętrzne, zewnętrzne
Techniki szkoleń(przykładowe): wykłady, ćwiczenia, konferencję, seminaria, gry, coaching.
25. Metody motywowania pracowników,
System wynagrodzeń(akord i czas):
1.płaca(zgodnie z prawem):
-płaca zasadnicza
-dodatek za pracę w warunkach szkodliwych
-dodatek za nadgodziny
-dodatek za pracę w godzinach nocnych
2.premie
3.nagrody
...
paulina2991