Oriencie", tej quasi-mitologicznej formacji, która od najazdu Napoleona na Egipt w 18 wieku była tworzona i przetwarzana na niezliczone sposoby. W tym czasie niemożliwe do uchwycenia osady historii, czyli nie do oszacowania historie i zawrotna iloć narodów, języków, dowiadczeń i kultur były porzucane i lekceważone, wypychane na zwały piachu, podobnie jak skarby, rabowane z Bagdadu, zamienione w nieskładne strzępy.
Nieprzypadkowo w swojej ksišżce zwróciłem uwagę na wspólne korzenie orientalizmu i antysemityzmu. Z tego faktu powinno wypływać zadanie dla każdego niezależnego intelektualisty - przeciwstawiania się próbom dokonywania uproszczeń i restrykcji opartych na modelu wzajemnej wrogoci, z którš od tak dawna mamy do czynienia na Bliskim Wschodzie i w innych miejscach na wiecie.
Coraz większy zanik wspaniałej tradycji islamskiego idżtihadu, czyli praktyki osobistej interpretacji, to jedna z największych kulturowych porażek naszych czasów. W jego konsekwencji mylenie krytyczne i osobiste zmaganie się z problemami nowoczesnego wiata po prostu przestały istnieć.
Potrzebujemy nie sfabrykowanych zderzeń cywilizacyjnych, a uważnego, wspólnego wysiłku różnych kultur, które nakładajš się na siebie, zapożyczajš od siebie wzajemnie i żyjš razem w o wiele bogatszy i interesujšcy sposób, niż przedstawiajš to spłaszczone i sztucznie wykoncypowane teorie. Aby jednak wypracować takš obszerniejszš perspektywę, potrzebujemy czasu, cierpliwoci, sceptycznych badań, wspartych na zaufaniu społecznoci badaczy, którš tak trudno zyskać w wiecie domagajšcym się natychmiastowych działań i szybkich reakcji.
humanizm to jedyny (powiedziałbym nawet - ostatni) rodek oporu przeciwko nieludzkim praktykom i niesprawiedliwociom wypaczajšcym historię człowieka. Mamy dzisiaj do dyspozycji poważnego sojusznika w postaci dajšcej otuchę demokratycznej przestrzeni sieci cyfrowej, otwartej dla wszystkich użytkowników w sposób niewyobrażalny dla poprzednich pokoleń tyranów czy purytanów. Ogólnowiatowe protesty przed rozpoczęciem wojny w Iraku nie mogłyby dojć do skutku, gdyby nie istniało tak wiele alternatywnych społecznoci w różnych miejscach na wiecie, majšcych dostęp do alternatywnych ródeł informacji, ochoczo wypowiadajšcych się na temat ochrony rodowiska, praw człowieka i wolnociowych impulsów, dzięki którym wszyscy możemy się jednoczyć na tej naszej małej planecie.
nie_bieska